Əbcəd

Əbcəd hesabı (fars. حساب جمل‎) – Türk, ərəb və fars ədəbiyyatında bir hadisəni, bir işin tarixini bildirmək üçün işlənən və rəqəmləri hərflərdən ibarət olan hesabdır. Biz orta əsrlərdə müsəlman səyyahların coğrafi kordinatları Əbcəd hesabı ilə verdiyinin şahidi oluruq. Məsələn: Hacı Zeynalabdin Şirvani özünün Riyaz əs-siyahət əsərində Səmərqənd, Konya, Qeysəriyyə və s. şəhərlərin coğrafi kordinatlarını verərkən Əbcəd hesabından istifadə etmişdir. Əbcəd hesabında Ərəb əlifbasının hər hərfi konkret say bildirir; Məsələn, Əlifin (ا) qiyməti 1-dir, Nunun (ن) qiyməti 50-dir:

Əlif ا	1	Ha ح	8	Sin س	60	Tə ت	400
Bə ب	2	Ta ط	9	`Ayn ع	70	Sə ث	500
Cim ج	3	Yə ي	10	Fə ف	80	Xa خ	600
Dəl د	4	Kəf ك	20	Sad ص	90	Zəl ذ	700
Hə ه	5	Ləm ل	30	Qaf ق	100	Dad ض	800
Vəv و	6	Mim م	40	Ra ر	200	Za ظ	900
Zə ز	7	Nun ن	50	Şin ش	300	Ğayn غ	1000