Comunicare prezentată în limba engleză cu titlul „Aspects of the origin and life of the Aromanian... more Comunicare prezentată în limba engleză cu titlul „Aspects of the origin and life of the Aromanian astronomer Nicolae Coculescu” la simpozionul omagial „Nicolae Coculescu – 150 de ani de la naștere”
Η παρούσα εργασία εστιάζει στην παρουσίαση μιας αδημοσίευτης στατιστικής των σχολείων της Ανασελί... more Η παρούσα εργασία εστιάζει στην παρουσίαση μιας αδημοσίευτης στατιστικής των σχολείων της Ανασελίτσας (περιοχή μεταξύ Βοΐου και Σιάτιστας) από το αρχείο του «Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων» σχετικά με τον πληθυσμό, την εθνολογική σύνθεση και την εκπαιδευτική κατάσταση των κωμοπόλεων και των χωριών της επαρχίας Σιατίστης περί το 1875. Η παρούσα εργασία παρουσιάστηκε στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας της Εκπαίδευσης «Εκπαίδευση: Κρίσεις και Πόλεμοι», που διοργανώθηκε από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Στελέχη Εκπαίδευσης στις Επιστήμες της Αγωγής» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Δημοκρίτειου Πανεπ. Θράκης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ιστορικών της Εκπαίδευσης (ΕΛΕΙΕ) και το Εργαστήριο «Ιστορίας της Παιδείας και Εκπαίδευσης» του Τομέα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του ΠΤΔΕ/ΔΠΘ, Αλεξανδρούπολη 20-22 Απριλίου 2018.
Comunicare prezentată în limba engleză cu titlul „Aspects of the origin and life of the Aromanian... more Comunicare prezentată în limba engleză cu titlul „Aspects of the origin and life of the Aromanian astronomer Nicolae Coculescu” la simpozionul omagial „Nicolae Coculescu – 150 de ani de la naștere”
Η παρούσα εργασία εστιάζει στην παρουσίαση μιας αδημοσίευτης στατιστικής των σχολείων της Ανασελί... more Η παρούσα εργασία εστιάζει στην παρουσίαση μιας αδημοσίευτης στατιστικής των σχολείων της Ανασελίτσας (περιοχή μεταξύ Βοΐου και Σιάτιστας) από το αρχείο του «Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων» σχετικά με τον πληθυσμό, την εθνολογική σύνθεση και την εκπαιδευτική κατάσταση των κωμοπόλεων και των χωριών της επαρχίας Σιατίστης περί το 1875. Η παρούσα εργασία παρουσιάστηκε στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας της Εκπαίδευσης «Εκπαίδευση: Κρίσεις και Πόλεμοι», που διοργανώθηκε από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Στελέχη Εκπαίδευσης στις Επιστήμες της Αγωγής» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Δημοκρίτειου Πανεπ. Θράκης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ιστορικών της Εκπαίδευσης (ΕΛΕΙΕ) και το Εργαστήριο «Ιστορίας της Παιδείας και Εκπαίδευσης» του Τομέα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του ΠΤΔΕ/ΔΠΘ, Αλεξανδρούπολη 20-22 Απριλίου 2018.
Παρουσιάζεται η πόλη της Θεσσαλονίκης βάσει ενός σπάνιου γαλλικού καταλόγου της Οθωμανικής Αυτοκρ... more Παρουσιάζεται η πόλη της Θεσσαλονίκης βάσει ενός σπάνιου γαλλικού καταλόγου της Οθωμανικής Αυτοκρατορικής Τράπεζας, ο οποίος φέρει τίτλο: L’Annuaire Oriental du Commerce, de l’Industrie, de l’Administration et de la Magistrature (=Εμπορικός, Βιομηχανικός, Διοικητικός και Δικαστικός Κατάλογος της Ανατολής), İstanbul 1914. Ο ετήσιος αυτός οδηγός περιλαμβάνει όλες τις δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες, αλλά και τους επαγγελματίες που δραστηριοποιούνταν εντός της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ενώ στις σελίδες του καταχωρούνται και αξιόλογες εμπορικές διαφημίσεις. Παρέχει ενδιαφέροντα στοιχεία για τη διοίκηση της πόλης και για την πολυπληθή σε αυτή παρουσία διπλωματικών σωμάτων. Εμπεριέχει επίσης σπουδαίες πληροφορίες για την εκκλησία και την εκπαίδευση, καθώς και για τις θρησκευτικές και εθνοτικές ομάδες που διαβιούσαν εκείνη την εποχή στη Θεσσαλονίκη. Στις σελίδες του καταχωρούνται σωματεία και θέατρα, τράπεζες και τραπεζίτες, εμπορικά καταστήματα, κοσμηματοπώλες και εμπορικοί αντιπρόσωποι, ωρολογοποιοί και ράπτες, βιοτεχνίες και εταιρείες, καπηλειά και ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια, κουρείς και βυρσοδέψες, παραγγελιοδόχοι και καπνέμποροι, ιατροί και φαρμακοποιοί, νοσοκομεία και φαρμακεία, εφημερίδες, τυπογραφεία και βιβλιοπωλεία. Όλα αυτά τα στοιχεία μάς επιτρέπουν να σχηματίσουμε μια εικόνα της πολυπολιτισμικής Θεσσαλονίκης λίγο πριν την απελευθέρωσή της.
The city of Thessaloniki in 1910 through the pages of a french catalog of the Ottoman Empire
The City of Thessaloniki is presented according to a rare french catalog of the Ottoman Imperial Bank, which was headed: L 'Annuaire Oriental du Commerce, de l' Industrie, de l 'Administration et de la Magistrature (= Oriental Commercial, Industrial, Administrative and Judicial Catalog), İstanbul 1914. This annual guide includes all public and private agencies, and professionals who activated in the Ottoman Empire, and in its pages there are recognized and valuable commercial advertisements. We are provided with interesting information on city government and the large presence of this diplomatic corps. It also contains important information about the church and education, and religious and ethnic groups that lived at that time in Thessaloniki. In these pages are also registered clubs and theaters, banks and bankers, retailers, dealers and jewelers, watchmakers and tailors, crafts and companies, taverns and hotels, cafes and restaurants, barbers and tanners, agents and tobacco merchant, doctors and pharmacists, hospitals and pharmacies, newspapers, printing presses and bookstores. All these elements allow us to visualize the multicultural Thessaloniki shortly before her release.
Οι εμπορικές μετακινήσεις πληθυσμών της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας στη Βόρεια Βαλκ... more Οι εμπορικές μετακινήσεις πληθυσμών της Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας στη Βόρεια Βαλκανική, στις παραδουνάβιες Ηγεμονίες και στην Κεντρική Ευρώπη μεταξύ
του 17ου και 19ου αιώνα καταγράφονται από την ιστοριογραφία ως μια σημαντική πτυχή στη διαδικασία της οικονομικής ανέλιξης και της εθνικής συγκρότησης των χριστιανικών πληθυσμών του βαλκανικού χώρου. Στα πλαίσια αυτής της διεργασίας εντάσσεται και η ανάδειξη συγκεκριμένων ορεινών οικισμών αυτών των περιοχών σε σημαντικά εμποροβιοτεχνικά κέντρα. Αν και έχει σχετικά επισημανθεί το ιστορικό και οικονομικό πλαίσιο που οδήγησε τους πληθυσμούς τους στην εμπορική διαδικασία και την τελική τους έξοδο προς άλλα μεγάλα κέντρα, ελάχιστα έχουν διερευνηθεί ως τώρα οι επιπτώσεις αυτής της μετακίνησης στις εσωτερικές δομές των κοινωνιών τους. Το κενό αυτό οφείλεται συχνά στην ελλιπή αξιολόγηση των τοπικών πηγών.
Η ανωτέρω προβληματική καθόρισε και το θέμα το παρόντος άρθρου που αφορά την Κλεισούρα, έναν οικισμό της Δυτικής Μακεδονίας που καταγράφεται ως ένα από τα κυριότερα κέντρα διοχέτευσης εμπορικών πληθυσμών στις χώρες της Βόρειας
Βαλκανικής και της Κεντρικής Ευρώπης εκείνης της περιόδου. Αγωγιάτες, εμπορικοί πράκτορες, μεγαλέμποροι, χρηματοπιστωτές, λόγιοι, επιστήμονες, πολιτικοί και άλλοι,
που διέπρεψαν σε αυτές τις περιοχές, είχαν ως αφετηρία τους την ορεινή πολίχνη της Μακεδονίας.
Η δράση όλων αυτών των ανθρώπων επέφερε σημαντικές μεταβολές στην οικονομική δομή και στην κοινωνική διαστρωμάτωση του πληθυσμού της. Τα στοιχεία αυτά
παρατηρούνται στην άσκηση της εξουσίας, στις εθιμικές πρακτικές (δρώμενα, τραγούδια κ.λπ.), στους ενδυματολογικούς κανόνες, στην αρχιτεκτονική και στη διακόσμηση των
οικιών, στη διαδικασία μόρφωσης, στη νοοτροπία που χαρακτηρίζει τις ευεργετικές και αφιερωματικές τους πράξεις, στα δικαιοπρακτικά έγγραφα και πρωτίστως στον τρόπο τήρησης εμπορικών (εκκλησιαστικών και σχολικών) κατάστιχων, που αποκαλύπτουν σε όλο τους το φάσμα την κοινωνικοοικονομική τους ανέλιξη, τη θρησκευτικότητά τους και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινωνίας τους.
Η παρούσα εισήγηση εστιάζεται στην παρουσίαση αδημοσίευτων εμπιστευτικών εκθέσεων από το αρχείο τ... more Η παρούσα εισήγηση εστιάζεται στην παρουσίαση αδημοσίευτων εμπιστευτικών εκθέσεων από το αρχείο του Συλλόγου προς Διάδοσιν των Ελληνικών Γραμμάτων σχετικά με τον πληθυσμό, την εθνολογική σύνθεση και την εκπαιδευτική κίνηση των κωμοπόλεων και των χωριών της εκκλησιαστικής περιφέρειας Καστοριάς κατά την περίοδο 1873-1884.
Καταγράφονται τα εθνογραφικά δεδομένα της περιοχής, οι γλωσσικοί, εκκλησιαστικοί και εκπαιδευτικοί προσανατολισμοί των τοπικών κοινωνιών, τα εν λειτουργία εκπαιδευτήρια, οι μαθητές και οι δάσκαλοί τους και οι εφαρμοζόμενες εκπαιδευτικές μέθοδοι. Επίσης, επισημαίνεται η δράση φιλεκπαιδευτικών συλλόγων και διαφόρων ευαγών ιδρυμάτων, τα κληροδοτήματα και οι ανάγκες των σχολείων.
Τέλος, μια σημαντική πτυχή όσον αφορά το ιδεολογικό πλαίσιο που καθόριζε την εκπαιδευτική δράση της εποχής σχετίζεται με τις εθνοτικές προπαγάνδες. Στις παρουσιαζόμενες εκθέσεις καταγράφεται με σαφήνεια το κλίμα που είχε διαμορφωθεί στην περιφέρεια Καστοριάς.
The present communication paper has as its aim the research on the Aromanian roots of the astrono... more The present communication paper has as its aim the research on the Aromanian roots of the astronomer Nicolae Coculescu, the founder of the Astronomic Observatory of Bucharest and a founding member of the Romanian Academy of Sciences. He was born in Kleisoura, Kastoria, Greece, at the time of the rule of the Ottoman Empire. This is a little town situated in West Macedonia, where some other villages and little towns were the cradle of future famous, remarkable people. Most of them migrated abroad, settling in many of the Greek and Aromanian diaspora communities, ranging from Constantinople to Vienna and from Bucharest to Thessaly, playing an important role in their adopted country. These communities, among which Kleisoura also ranges, comprise Satista, Vlasti, Kozani, and they are connected to some historical circumstances that made it possible for them to engender prominent families. Thus, Kleisoura's ability to produce such individuals may be partly due to the fact that, according to existing evidence, many of the families that came to settle on this mountain town had previously lived in areas that possessed a relatively high level of culture and economic prosperity, together with a Christian consciousness. The local identity of Kleisoura is due to its impressive geographical location and active transit of trade if its individuals. In the long run, Kleisoura was culturally influenced by Constantinople and other major urban cities of Central Europe and the Balkans. The commercial boom and the early involvement of Kleisourian merchants in the bourgeoisie of the local communities substantially improved living conditions and influenced the evolution of their cultural awareness. The traditions and customs of Kleisoura, extremely interesting and original, are.also part and parcel of this community's rich cultural heritage.
Ομιλία που εκφωνήθηκε στην Κλεισούρα την 6η Απριλίου 2014 στο μνημόσυνο που τελέστηκε για την 70ή... more Ομιλία που εκφωνήθηκε στην Κλεισούρα την 6η Απριλίου 2014 στο μνημόσυνο που τελέστηκε για την 70ή Επέτειο του Ολοκαυτώματος της Κλεισούρας από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής
Hellenic Parliament Archives, National Library of Greece, Academy of Athens, Hellenic Ministry... more Hellenic Parliament Archives, National Library of Greece, Academy of Athens, Hellenic Ministry of Foreign Affairs, Gennadius Library, Academy of Athens – Research Center for Medieval and Modern Hellenism, Association for the Dissemination of Greek Letters, National Bank of Greece Cultural Foundation - Historical and Palaeographical Archive, Koventareios Public Library of Kozani, Municipal Library of Kastoria, Aristotle University of Thessaloniki, Society for Macedonian Studies’ Library, Association "Friends of the Museum of the Macedonian Struggle of Kastoria",' General State Archives – Greece, National Hellenic Research Foundation, Institute for Balkan Studies, Hellenic Literary and Historical Archive, Nagyboldogasszony Magyar Orthodox Egyházközség – Budapest, Historical Archives of Belgrade - Zemunski Magistrat, Belgrade City Museum - Legacy of Branislav Nušić, Ottoman Archives – Istanbul, Patriarchal Library & Archives – Istanbul.
Uploads
Papers
Η παρούσα εργασία παρουσιάστηκε στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας της Εκπαίδευσης «Εκπαίδευση: Κρίσεις και Πόλεμοι», που διοργανώθηκε από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Στελέχη Εκπαίδευσης στις Επιστήμες της Αγωγής» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Δημοκρίτειου Πανεπ. Θράκης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ιστορικών της Εκπαίδευσης (ΕΛΕΙΕ) και το Εργαστήριο «Ιστορίας της Παιδείας και Εκπαίδευσης» του Τομέα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του ΠΤΔΕ/ΔΠΘ, Αλεξανδρούπολη 20-22 Απριλίου 2018.
Η παρούσα εργασία παρουσιάστηκε στο 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιστορίας της Εκπαίδευσης «Εκπαίδευση: Κρίσεις και Πόλεμοι», που διοργανώθηκε από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Στελέχη Εκπαίδευσης στις Επιστήμες της Αγωγής» του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Δημοκρίτειου Πανεπ. Θράκης, σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ιστορικών της Εκπαίδευσης (ΕΛΕΙΕ) και το Εργαστήριο «Ιστορίας της Παιδείας και Εκπαίδευσης» του Τομέα Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του ΠΤΔΕ/ΔΠΘ, Αλεξανδρούπολη 20-22 Απριλίου 2018.
The city of Thessaloniki in 1910 through the pages of a french catalog of the Ottoman Empire
The City of Thessaloniki is presented according to a rare french catalog of the Ottoman Imperial Bank, which was headed: L 'Annuaire Oriental du Commerce, de l' Industrie, de l 'Administration et de la Magistrature (= Oriental Commercial, Industrial, Administrative and Judicial Catalog), İstanbul 1914. This annual guide includes all public and private agencies, and professionals who activated in the Ottoman Empire, and in its pages there are recognized and valuable commercial advertisements. We are provided with interesting information on city government and the large presence of this diplomatic corps. It also contains important information about the church and education, and religious and ethnic groups that lived at that time in Thessaloniki. In these pages are also registered clubs and theaters, banks and bankers, retailers, dealers and jewelers, watchmakers and tailors, crafts and companies, taverns and hotels, cafes and restaurants, barbers and tanners, agents and tobacco merchant, doctors and pharmacists, hospitals and pharmacies, newspapers, printing presses and bookstores. All these elements allow us to visualize the multicultural Thessaloniki shortly before her release.
του 17ου και 19ου αιώνα καταγράφονται από την ιστοριογραφία ως μια σημαντική πτυχή στη διαδικασία της οικονομικής ανέλιξης και της εθνικής συγκρότησης των χριστιανικών πληθυσμών του βαλκανικού χώρου. Στα πλαίσια αυτής της διεργασίας εντάσσεται και η ανάδειξη συγκεκριμένων ορεινών οικισμών αυτών των περιοχών σε σημαντικά εμποροβιοτεχνικά κέντρα. Αν και έχει σχετικά επισημανθεί το ιστορικό και οικονομικό πλαίσιο που οδήγησε τους πληθυσμούς τους στην εμπορική διαδικασία και την τελική τους έξοδο προς άλλα μεγάλα κέντρα, ελάχιστα έχουν διερευνηθεί ως τώρα οι επιπτώσεις αυτής της μετακίνησης στις εσωτερικές δομές των κοινωνιών τους. Το κενό αυτό οφείλεται συχνά στην ελλιπή αξιολόγηση των τοπικών πηγών.
Η ανωτέρω προβληματική καθόρισε και το θέμα το παρόντος άρθρου που αφορά την Κλεισούρα, έναν οικισμό της Δυτικής Μακεδονίας που καταγράφεται ως ένα από τα κυριότερα κέντρα διοχέτευσης εμπορικών πληθυσμών στις χώρες της Βόρειας
Βαλκανικής και της Κεντρικής Ευρώπης εκείνης της περιόδου. Αγωγιάτες, εμπορικοί πράκτορες, μεγαλέμποροι, χρηματοπιστωτές, λόγιοι, επιστήμονες, πολιτικοί και άλλοι,
που διέπρεψαν σε αυτές τις περιοχές, είχαν ως αφετηρία τους την ορεινή πολίχνη της Μακεδονίας.
Η δράση όλων αυτών των ανθρώπων επέφερε σημαντικές μεταβολές στην οικονομική δομή και στην κοινωνική διαστρωμάτωση του πληθυσμού της. Τα στοιχεία αυτά
παρατηρούνται στην άσκηση της εξουσίας, στις εθιμικές πρακτικές (δρώμενα, τραγούδια κ.λπ.), στους ενδυματολογικούς κανόνες, στην αρχιτεκτονική και στη διακόσμηση των
οικιών, στη διαδικασία μόρφωσης, στη νοοτροπία που χαρακτηρίζει τις ευεργετικές και αφιερωματικές τους πράξεις, στα δικαιοπρακτικά έγγραφα και πρωτίστως στον τρόπο τήρησης εμπορικών (εκκλησιαστικών και σχολικών) κατάστιχων, που αποκαλύπτουν σε όλο τους το φάσμα την κοινωνικοοικονομική τους ανέλιξη, τη θρησκευτικότητά τους και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κοινωνίας τους.
Καταγράφονται τα εθνογραφικά δεδομένα της περιοχής, οι γλωσσικοί, εκκλησιαστικοί και εκπαιδευτικοί προσανατολισμοί των τοπικών κοινωνιών, τα εν λειτουργία εκπαιδευτήρια, οι μαθητές και οι δάσκαλοί τους και οι εφαρμοζόμενες εκπαιδευτικές μέθοδοι. Επίσης, επισημαίνεται η δράση φιλεκπαιδευτικών συλλόγων και διαφόρων ευαγών ιδρυμάτων, τα κληροδοτήματα και οι ανάγκες των σχολείων.
Τέλος, μια σημαντική πτυχή όσον αφορά το ιδεολογικό πλαίσιο που καθόριζε την εκπαιδευτική δράση της εποχής σχετίζεται με τις εθνοτικές προπαγάνδες. Στις παρουσιαζόμενες εκθέσεις καταγράφεται με σαφήνεια το κλίμα που είχε διαμορφωθεί στην περιφέρεια Καστοριάς.
He was born in Kleisoura, Kastoria, Greece, at the time of the rule of the Ottoman Empire. This is a little town situated in West Macedonia, where some other villages and little towns were the cradle of future famous, remarkable people. Most of them migrated abroad, settling in many of the Greek and Aromanian diaspora communities, ranging from Constantinople to Vienna and from Bucharest to Thessaly, playing an important role in their adopted country. These communities, among which Kleisoura also ranges, comprise Satista, Vlasti, Kozani, and they are connected to some historical circumstances that made it possible for them to engender prominent families. Thus, Kleisoura's ability to produce such individuals may be partly due to the fact that, according to existing evidence, many of the families that came to settle on this mountain town had previously lived in areas that possessed a relatively high level of culture and economic prosperity, together with a Christian consciousness.
The local identity of Kleisoura is due to its impressive geographical location and active transit of trade if its individuals. In the long run, Kleisoura was culturally influenced by Constantinople and other major urban cities of Central Europe and the Balkans. The commercial boom and the early involvement of Kleisourian merchants in the bourgeoisie of the local communities substantially improved living conditions and influenced the evolution of their cultural awareness.
The traditions and customs of Kleisoura, extremely interesting and original, are.also part and parcel of this community's rich cultural heritage.