Strigiformes

Strigiformes;
Clasificación científica
Dominiu:	Eukaryota
Reinu:	Animalia
Filu:	Chordata
Clas:	Aves
Orde:	Strigiformes; Wagler, 1830
Distribución
	Distribución de toles especies.
Families
	Strigidae; Tytonidae; Ogygoptyngidae (fósil); Palaeoglaucidae (fósil); Protostrigidae (fósil); Sophiornithidae (fósil);
Sinonimia
	Strigidae sensu Sibley & Ahlquist
Consultes
	[editar datos en Wikidata]

Les aves de presa nocherniegues o estrigiformes (Strigiformes) son un orde d'aves compuestu pola families Tytonidae (curuxes), y la familia Strigidae qu'inclúi uxos, curuxes, miagóns, tecolotes, autillos, cárabos, l'ñacurutú y el chuncho, ente otres. Atópase en tol mundu, sacante en L'Antártida, la mayor parte de Groenlandia y en delles islles remotes. Son grandes cazadores, de xeneralmente vezos nocherniegos y solitarios. Aliméntense principalmente de pequeños mamíferos, inseutos y otres aves, anque delles especies especializar na pesca. Esti vocablu na so etimoloxía vien del llatín strix o striigis, y del griegu στρινξ (strinx) o στρινινγος (striningos), que significa "curuxa", y por ello'l nome d'esti orde significa «los que tienen forma de curuxa o uxu».

Carauterístiques

Los deos tienden nes estrigiformes a dixebrase dos a dos, y el picu, como nos loros, ye bien ganchudu y presenta la base cubierta por una cera. Los calteres distintivos del orde tán principalmente nos güeyos y nos oyíos. Aquellos son bien grandes y en cuenta de tar asitiaos a los llaos de la cabeza, tópense empobinaos escontra alantre, como ente los mamíferos asocede colos primates, y cada unu d'ellos ta arrodiáu per un gran discu de plumes, el discu facial, llindáu por una circunferencia de plumes pequeñes, dures y rizaes. Anque los uxos tienen visión binocular, los sos güeyos tán fixos nel so llugar y tienen que xirar tola so cabeza pa ver escontra otra direición. Son hipermétropes y nun pueden ver nada a unos centímetros de los sos güeyos. Sicasí, la so visión, particularmente en lluz baxo, ye escelente.

Tocantes a los oyíos, son bien grandes y presenten nel esterior notables repliegues de piel, como si tendieren a formar una oreya, cola particularidá de qu'ésta ufierta a cada llau, na mayor parte de los casos, formes distintes. Esti calter nun se nota a güeyu por tar ocultos los oyíos so plumes; pero ye interesáu que munches especies tienen sobre la cabeza una a manera de falses orejillas o cuernucos, formaos por grupos de plumes tieses. El plumaxe d'estes aves ye bien trupu y bien blandu, paeciéndose al de los chotacabras, y la mayor parte de les especies aseméyense tamién a éstos nel color, que ye un amiestu de distintos matices mariellos, acolorataos, pardos y negros.

Vezos

*Athene cunicularia*, miagón de lluriga, tecolote llaneru o pequén.

Casi toles estrigiformes son nocherniegues y aliméntense de preses vives, tales como pequeños mamíferos, paxarucos, xaronques, etc., que taramien enteros; depués regurgitan unes egagrópiles o duviellos formaos por cachos de güesos, pelos y demás partes que pola so naturaleza nun pueden dixerir. Munchos uxos pueden cazar en total escuridá emponiéndose pol soníu. El so discu facial ayuda a dirixir el soníu de les sos preses escontra los oyíos. Munches especies tienen plumes nidies que-yos dexen volar ensin faer ruiu, y de esta forma oyer los gritíos o los gruñíos que se producen nel suelu. Un exemplu de diurna ye Athene cunicularia qu'habita en casi toa América.

Los güevos que ponen les femes son casi esféricos, y por completu blancos. Los sos niales son rudimentarios y pueden tar asitiaos n'árboles, llurigues, establos y cueves.

Nel folclor

*Tyto alba*, curuxa común o curuxa de los campanarios.

Anque dacuando díxose que l'ave qu'acompaña a Atenea o Minerva ye una curuxa, en realidá ye'l miagón européu.

Nel folclor de Chile y parte d'Arxentina, los uxos y curuxes son consideraos un tipu de "ave agorera" (ave de mala suerte); siendo rellacionaos col mitu del tarrecíu Chonchón.

Ente los vascos, l'uxu ye consideráu un animal pocu intelixente. N'euskera, los términos pa uxu o curuxa (hontza, mozoloa) son sinónimos de babayu aplicaos a una persona.

En Canaries (España) llamar "Corujas".

Na cultura xaponesa, los uxos son símbolos de la muerte y ver unu considerar de mala suerte.

Na cultura rumana, escuchar el soníu producíu por estes aves ye una indicación de que daquién va morrer nel vecinderu, por cuenta de que'l soníu ye paecíu a un llamentu.

Los romaconsiderar aves funeraries, poles sos actividaes nocherniegues y por tener los sos niales en llugares pocu accesibles, polo que ver a un uxu nel día considerar de mala suerte.

Dalgunos creen que la curuxa o'l uxu sí ye de bona suerte y atrai al dineru.

Por cuenta de que suelen siguir a les sos preses y otros oxetos casi de cutio cola so mirada y que tien una gran flexibilidá nes vértebres y músculos del pescuezu ye común la creencia de que los uxos y curuxes pueden xirar 360° les sos cabeces (ye dicir dar una vuelta completa de les sos cabeces sobre'l so cuerpu), esto foi afirmáu por muncha xente en calidá de testigos presenciales, lo verdadero ye que los Strigiformes pueden xirar en redol de la so exa de simetría enforma la cabeza (nunca 360°) y bien velozmente volver poner la cabeza na posición inicial lo que al güeyu humanu créalu la ilusión óptica de que les cabeces d'estes aves pueden xirar dafechu sobre'l so cuerpu.

Ver tamién

Ululofilia, coleicionismu de uxos y curuxes artístiques o artesanales.

Referencies

Enllaces esternos

Wikimedia Commons tien conteníu multimedia tocante a Strigiformes.

Video sobre'l proyeutu "Caja nido de Autillo Européu (Otus scops). Proyeutu impulsáu pol Grupu Ornitolóxicu Alcedo Brinzal y Dpto de zooloxía y antropoloxía física UAH nel campus esternu de la Universidá d'Alcalá de Henares (España)