Domingo Pérez de Granada
 Domingo Pérez de Granada | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| Alministración | |||||
| País |  España | ||||
| Autonomía |  Andalucía | ||||
| Provincia |  provincia de Granada | ||||
| Tipu d'entidá | conceyu d'España[1] | ||||
| Nome oficial | Domingo Pérez de Granada (es)[2] | ||||
| Códigu postal |
18567 | ||||
| Xeografía | |||||
| Coordenaes | 37°29′50″N 3°30′30″W / 37.497222222222°N 3.5083333333333°O | ||||
  Domingo Pérez de Granada Domingo Pérez de Granada (España) | |||||
| Superficie | 50 km² | ||||
| Altitú | 981 m | ||||
| Demografía | |||||
| Población |
836 hab. (2023) - 464 homes (2019) - 426 muyeres (2019) | ||||
| Porcentaxe | 0% de provincia de Granada | ||||
| Densidá | 16,72 hab/km² | ||||
| ayuntamientodomingoperez.es | |||||
 | |||||
Domingo Pérez de Granada (llamáu oficialmente Domingo Pérez hasta marzu de 2015) ye una llocalidá y conceyu[3] español asitiáu na parte centro-norte de la contorna de Los Montes, na provincia de Granada, comunidá autónoma d'Andalucía. Llenda colos conceyos de Dehesas Viejas, Campotéjar, Montejícar, Guadahortuna, Píñar y Iznalloz.
El conceyu pereño, qu'abarca los nucleos de población de Domingo Pérez de Granada, Cotílfar y Cañatabla, foi creáu'l 17 de marzu de 2015 por segregación del términu municipal de Iznalloz,[3] convirtiéndose asina nel númberu 172 de la provincia de Granada.[4] Dende l'añu 2003 yá gociaba de cierta autonomía al concede-y el réxime d'entidá llocal autónoma (o ELA).
Xeografía
[editar | editar la fonte]Enclaváu nun pequeñu valle, ente montes, el so territoriu ye travesáu pel ríu Cubillas y el regueru de Cucarrete. La so temperatura ye unos cinco graos inferior a la de la capital granadina, lo que fai que los sos branos sían frescos y los iviernos fríos.
Amás de la entrada pel oeste que xune con Dehesas Viejas, Benalúa de las Villas y Alcalá la Real ente otres, tien la llocalidá dellos accesos, ente los que destaquen: la entrada norte, qu'avera a los viaxeros que provienen de Montejícar y de los cercanos pueblos de la provincia de Xaén como Huelma, la entrada este, que xune per mediu d'una carretera y de un camín vecinal a Píñar; y la entrada sur, antigua carretera de Granada, que nos xune con Píñar y Iznalloz.
Historia
[editar | editar la fonte]Mientres el periodu de dominación musulmana foi una antigua alquería, destacando la riqueza de la so tierra pal cebera y el xirasol. A mediaos del sieglu XX los terrenes del pueblu fueron vendíos a 217 habitantes pol Marqués de Albayda en 1959 (por 11 millones y mediu de pesetes) empezar a diversificar el cultivu, siendo güei la olivar la so principal riqueza.
Independencia como conceyu El 17 de marzu de 2015[5] consiguióse la independencia del conceyu d'Iznalloz, conformándose como'l conceyu númberu 172 de la provincia de Granada y el segundu conceyu más nuevu d'España.
Arqueoloxía
[editar | editar la fonte]Nel términu de Domingo Pérez de Granada atopáronse a lo llargo de los años distintos restos d'actividá humana. Estos provienen de distintos asentamientos y de distintes dómines históriques:
•Paleolíticu y Neolíticu:
Magar la inesistencia d'estudios científicos sobre esta dómina, esiste gran cantidá d'evidencia arqueolóxica que remite a los primeros periodos históricos de la nuesa llocalidá. Atopar con facilidá en distintes paraxes industries lítiques dataes a partir del Paleolíticu Mediu (periodu Musteriense y posteriores), y sobremanera de dómina neolítica, siendo lo más significativo diversos tipos d'hachos pulíos, llámines y lascas de silex, y restos cerámicos.
•Edá de los metales:
Na Edá del Cobre atopen los entamos d'unu de los grandes xacimientos de la nuesa llocalidá, el Billar de Jailón”. Asina lo demuestren los cuchiellos de xiles, restos de recipientes de cerámica y distintos oxetos de cobre. Darréu, l'enclave foi ocupáu socesivamente por distintes cultures cuasi hasta l'actualidá.
Destaca la escavación llevada a cabu en 1957-58 nel Cuetu del Greal, cerca del cortixu El Saláu, que reveló un enterramientu fecháu a finales del Calcolítico y entamos del Bronce (2000-1800 e.C. ). La sepultura ye una cueva artificial escavada sobre'l terrén que contenía restos óseos y materiales, ente ellos dellos concos de cerámica, punzones y ídolos realizaos en güesu y cuchiellos de pedernal. Espuestos na so mayoría nel Muséu Arqueolóxicu Provincial de Granada.
•Dómina Ibérica y Romana:
En marzu de 1983 escávase'l Cuetu de la Centinela, asitiáu nes proximidaes de Cañatalba. Trátase d'un pobláu de dómina protohistórica, na transición ente'l Bronce Final y el periodu Ibéricu, fecháu ente'l sieglu VII y VI e.C. Se documentaron dellos fondos de cabañes, numberosos restos materiales y preseos acomuñaos a elles.
Apocayá, nes cercaníes d'esti xacimientu, producióse l'afayu d'un sarcófagu talláu en piedra, encuadráu nun primer analís en dómina tardorromana (s. IV-V d. C.), que puede ser un niciu de la esistencia d'una posible necrópolis nel llugar.
•Dominación musulmana:
Unu de los afayos más espectaculares que tuvieron llugar en Domingo Pérez de Granada foi l'apaición d'un tesorillo de monedes nuna zona próxima al Cuetu de la Centinela. Foi un alcuentru casual mientres se realizaben llabores agrícoles. Trátase d'una cantidá considerable de pieces de plata de los reinaos de Abderramán I y Abdallah, del sieglu VIII. Fueron adquiríes pol Estáu y atópense depositaes nel Muséu Arqueolóxicu Provincial.
Festexos
[editar | editar la fonte]Son patrones d'esta población, San Marcos y La nuesa Señora del Rosario. Les fiestes patronales treslladáronse a la dómina braniza, magar se caltién como fiesta llocal el día 7 d'ochobre, día de la Virxe del Rosario. Les fiestes n'honor a San Marcos sumieron va años, instaurándose dende 1982 la romería n'honor a San Isidro, retomando una festividá igualmente sumida. Esta fiesta celebrar nel cortixu de Cañatalba.
Eventos añales
[editar | editar la fonte]•SAN ISIDRO.
San Isidro llabrador (Madrid, 1080-15 de mayu de 1130). Celébrase la so festividá'l día 15 de mayu. Tuvo casáu con Santa María de la Cabeza.
El so amu foi'l noble Iván de Vargas y na so casa en Madrid hai anguaño un muséu con esposiciones temporales de temes madrilanes y tamién con alcordances relatives a la vida del santu.
•SELMANA CULTURAL.
Celebrar nel mes de xunu y ye entamada pol Conceyu y el colexu, cola collaboración de les distintes asociaciones y de dellos empresarios del pueblu. Nella destaca'l Mercadín Medieval.
•FIESTES PATRONALES.
Estes fiestes son celebraes aproximao ente la última selmana de xunetu y primer d'agostu n'honor a la patrona de la llocalidá. Son entamaes por una comisión de fiestes constituyida por persones del pueblu.
Nella entamen actividaes pa los neños, talleres pa mozos y adultos, atraiciones y verbenes pa amenizar la velada.
•CABALGATA DE REYES.
Celébrase'l día 5 de xineru. La cabalgata fai un percorríu pol pueblu partiendo regalos y carambelos a los distintos neños del pueblu.
Ver tamién
[editar | editar la fonte]Bibliografía
[editar | editar la fonte]• Historia de la casa Herrasti, señores Domingo Pérez. Juan Francisco de Paula de Herrasti. Universidá de Granada.
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Modificaciones en los municipios producidas desde el 01-01-15 al 01-01-2016. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ Afirmao en: Llista de Conceyos y los sos Códigos por Provincies a 1 de xineru de 2019. Data d'espublización: 8 febreru 2019. Editorial: Institutu Nacional d'Estadística.
- ↑ 3,0 3,1 juntadeandalucia.es (17 de marzu de 2015). «El Gobiernu andaluz aprueba la creación del nuevu conceyu de Domingo Pérez de Granada» (castellanu). Archiváu dende l'orixinal, el 3 d'abril de 2015.
- ↑ Boletín Oficial del Estáu, 7 de marzu de 2016
- ↑ Ideal.es. «Domingo Pérez, conceyu 172 de la provincia de Granada».
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Domingo Pérez de Granada.- Páxina web del Escelentísimu Conceyu de Domingo Pérez de Granada
