Cheminis (constelación)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla. |
Cheminis | ||
---|---|---|
Abreviadura: | Gem | |
Simbolo: | ||
Nombre en latín: | Gemini | |
Chenitivo: | Geminorum | |
Significato: | os cheminucos u meyos | |
Ascensión recta: | 7 h | |
Declinación: | 20° | |
Vistero ta latitutz: | entre -60° y +90° | |
Millor visibilidat: | en febrero | |
Estrelas con m.a. < 3: |
4 | |
Estrela mas luminosa: | Pólux (β Gem) | |
- Magnitut aparent: | 1.1 | |
Plevia de meteoritos: |
Cheminidas Cheminidas Rho | |
Constelacions mugants: |
Lupo cerbal (Lynx) Auriga Tauro Orión (Orion) Unicorni (Monoceros) Can menor (Canis minoris) Cancro (Cancer) |
Cheminis[1] (en aragonés os cheminucos u meyos) ye una d'as constelacions d'o zodiaco, situada entre a constelación de Tauro a l'ueste y a de Cancro a l'este. A lo norte, se troban as constelacions d'Auriga y a cuasi invisible d'o Lupo cerbal. A lo sud, as de l'Unicorni y o Can menor.
Caracteristicas
[editar | modificar o codigo]En ista constelación, bi son dos estrelas luminosas: Cástor (α), una estrela binaria telescopica (sextuple en l'actualidat), y Pólux, mas luminosa y ubicada mas a o sudueste. As altras estrelas son mas esmorteixidas -nomás que una, Alhena (γ), puede alufrar-se bella vez dende as grans ciudaz-, y debuixan un rectanglo enta o sudeste.
Tamién en ista constelación, en 1930, s'escubrió lo planeta Plutón, amán d'a estrela Wasat (δ Geminorum).
Obchectos
[editar | modificar o codigo]L'obchecto d'o cielo prefundo mas luminoso de Cheminis ye M35, un carrazo estelar ubierto de 5ª magnitut, a 2800 anyos luz d'a Tierra. Se troba a lo nordueste d'η Geminorum, cerca d'a marguin zurda d'a constelación.
Mitolochía
[editar | modificar o codigo]Parando cuenta en as estrelas poco luminosas visteras a simple uello, ista constelación pareix debuixar dos feguras alargadas paralelas. Ixo fació que s'identificase con o mito d'os clamaus Dioscuros, Cástor u Pólux, os fillos cheminucos de Leda. O mito d'istos meyos ye muito relacionau con o furto de ganau, y podría estar ligau a visions primitivas d'a Carrera de Sant Chaime u Vía Lactia, en as que serían situaus en metat d'o ganau u d'una rabanyera de vacas leiteras.
A orientación d'a constelación puede variar -ya que continan fendo lo debuixo de feguras alargadas igual si s'enclinan ta la dreita como ta la ezquierda-, anque s'acostumbra a veyer a os cheminucos decantaus enta man zurda. Manimenos, cuan s'enclinan ta man dreita, un d'os cheminucos se troba en a Carrera de Sant Chaime y l'altro en ye difuera, o que fa que pareixca que un d'os meyos ye furtando lo ganau y que l'altro se lo mira. Ixo, chunto con a francha d'o cielo que ye desenta (an que agora se considera que i son as nuevas y muito esmorteixidas constelacions d'a Chirafa y o Lupo cerbal) y as altras caracteristicas de l'aria de Cheminis (Orión, Auriga y Can Menor), podría haber estau l'orichen d'o mito d'os ueis de Cherión, un d'os doce treballos d'Heracles.
Astrolochía
[editar | modificar o codigo]En l'astrolochía occidental, o signo de Cheminis (21 de mayo-20 de chunio) ye asociau con l'elemento aire; ye, pues, un d'os tres signos d'aire, chunto con Libra y Acuario. En Cheminucos tien o suyo domicilio en lo planeta Mercurio. Ye un d'os cuatre signos mutables, chunto con Virgo, Sachitario y Pisces. O suyo oposau ye Sachitario. D'entre as partis d'o cuerpo, os Cheminucos gubiernan os brazos y as mans.
As cualidaz que os astrologos acostumbran a acumular-li son os d'un carácter independient, adaptable, peligarcero y elocuent, devez que dual, foricador, malestachero y niervudo.
En o "Libro d'o Trasoro" lo nombran como Gemjnjs, ye dicir "Cheminis".
Referencias
[editar | modificar o codigo]- ↑ (an) Los nombres d'os signos zodiacals: Aries, Tauro, Cheminis, Cancro, León, Virgo, Libra, Escurpión, Sachitario, Capricorno, Acuario y Pisces. "Gramática basica de l'aragonés", Estudio de Filología Aragonesa. Prensas de la Universidad de Zaragoza. Pach. 40. ISBN 978-84-1340-204