Jenins
| Jenins | |
|---|---|
 | |
| Basisdate | |
| Staat: | Schwiiz |
| Kanton: | Graubünde (GR) |
| Region: | Landquart |
| BFS-Nr.: | 3952 |
| Poschtleitzahl: | 7307 |
| Koordinate: | 760564 / 207598 |
| Höchi: | 635 m ü. M. |
| Flächi: | 10,54 km² |
| Iiwohner: | 938 (31. Dezämber 2022)[1] |
| Website: | www.jenins.ch |
 Jenins | |
| Charte | |
 | |
Jenins (rätoromanisch ) isch e Gmaind vom Kanton Graubünde.
Geografy
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Gmaind lyt in dr Region Landquart und in dr ”Pündner Herschaft“. S Dorf isch under em Bärg Vilan, zwüschet de Gmainde Malans und Mäiefäld. S Gemaindgebiet isch wien en schmale Streife, wo vom Rand vom Rhydaal dr Bärg zduruff uf d Höchi goot und hinder em Vilan no chly ins Nochberdaal übere lampet, wo zwüschet em Mässhaldespitz und em Ruuchebärg s Obersäss vo dr Jeninser Alp lyt. Änet em Bärg chunt Jenins bis a d Gmaind Seewis im Prättigau. Dr Bärgwääg vo Jenins uf d Alp goot wyt und zimli steil dure Bärgwald, bi dr Müli und a dr Burg Neu Aspermont verby, durs Schlossguet und ufs Undersäss. Den muemmer es Stükli dur Mäiefälder Bode zum is Middelsäss z cho, wo grad oben a dr Baumgränze lyt. Vom Middelsäss isch dr Wääg em Alpbach noo nüm so steil und scho isch mer im Obersäss. Ganz im Oschte vo dr Jeninser Alp, wo grossi Riedflechine het, sind d Kwelle, wo ”Sibe Brünne“ heisse und als Naturschönheit bekant sind.[2]
Am Weschtrand vom Dorfgebiet lyt s chlyne Alpgebiet vo Piols und Vadella. Das sind alti Fluernääme, wo no us dr Zyt chömet, wo Jenins no zum Sproochgebiet vom Rätoromanische ghört het. Öppen im spoote Middelalter het das ggänderet, und d Lüüt z Jenins hend wie ali Dörfer vo dr Püntner Herschaft agfange Tüütsch z rede. Anderi romaneschi Fluernäme vo Jenins sind zum Bischpiil Bofel, Chastalarsch, Pramanos, Quarta, Carnellis und Luvadina.
Architektur
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- di refermiert Dorfchile
- d Burgruine Neu Aspermont
- s Obere Sprecherhuus
- s Undere Sprecherhuus
- dr alt Torkel
- s Greisingermuseum
Gschicht
[ändere | Quälltäxt bearbeite]S Dorf Jenins isch ane 1139 s erschte Mol erwäänt, d Chile, wo s Patrozinium vom Sankt Moritz het, ane 1209.
Weblink
[ändere | Quälltäxt bearbeite]
Commons: Jenins – Sammlig vo Multimediadateie- Website vo dr Gmaind Jenins
- Adolf Collenberg: Jenins. In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2022. Bei späteren Gemeindefusionen Einwohnerzahlen aufgrund Stand 2022 zusammengefasst. Abruf am 5. September 2023
- ↑ Hitzestress für die Quellen (Site cha nüme abgrüeft wärde; Suche im Webarchiv) uf pronatura-gr.ch
