Kemal Tizgöl

ÖZET
Birçok toplumun genel geçer erkek egemen, cinsiyetçi ve ayrımcı tavrının sanat tarihinin farklı evrelerinde baskın bir güç olarak yer edindiği görülmektedir. Günümüzde ise bu perspektifin feminist hareket sayesinde bir nebze olsun değişmiş olduğu, sanat tarihi ve sanat üretimi alanlarında yeni ve eleştirel bir okumanın getirildiği görülmektedir. Seramik malzeme her ne kadar Geç Paleolitik dönemden beri insan hayatının bir parçası olsa da modernizmle birlikte, tarihsel ifade biçimlerinden sıyrılıp estetik-fonksiyon odaklı bağlam- larını aşarak özellikle 1960’lardan sonra sanatçının bireysel deneyimleri ve içinde yaşadığı toplumsal dinamikleri irdeleyen ve daha çok düşünsel-kavramsal temellere dayanan bir yönelim göstermiştir. ABD’de Funk Art hareketi içerisinde üretimlerini seramik malzeme ile gerçekleştiren sanatçılar, gelenek-güncel çatışması, tüketim toplumu, gündelik hayat, cinsellik-kimlik gibi politik ve sosyolojik olguların üzerine giderek yeni sorgulamalar yarat- mışlardır. Bu makale cinsiyet, toplumsal cinsiyet ve cinsiyet eşitliği kavramlarını sosyolojik boyutlarıyla ele alırken seramiğin hem malzeme olarak hem de üretim biçimi açısından eril ve dişil karşıtlığını tartışmaktadır. Araştırmada modern sonrasından günümüze ka- dar toplumsal yapılanmanın ve toplumsal cinsiyet kavramının çağdaş seramik pratikleri üzerinden nasıl bir öz ve biçimle hayat bulduğu farklı cinsiyet, coğrafya ve sosyo-kültürel yapıdan gelen sanatçıların örnek yapıtları üzerinden betimleyici araştırma yöntemiyle ir- delenmiştir.

... Alt Tür: Diğer. Yayınlanma Durumu: Yayınlanmış. Dosya Biçimi: PDF. Dil: Türkçe. Yazar(lar): Tizgöl, Kemal (Yazar),. Emeği Geçen(ler): Çizer, Sevim (Tez Danışmanı),. URL: http://deu.mitosweb.com/ browse/48201. Dosya: 219443.pdf show file Görüntüle download file Kaydet. ...

Eski caglardan itibaren Cinliler, topragin gozenekliligini giderme ve yuksek sicaklikta pisirerek sertlestirme konulari uzerinde onemle durmuslardir. Cinli ustalar her zaman, cok ozel teknikler gelistirmis ve son derece yaratici seramikler uretmislerdir. Cok buyuk bir seramik gelenegine sahip olan Cin’de, hanedanliklar boyunca muazzam gelismeler ve ilerlemeler kaydedilmistir. Cin seramiklerinin teknik ve estetik gelisimlerinde teknolojik ilerlemelerin yani sira, yasanan savaslar sonucu meydana gelen kulturel degisimler de son derece etkili olmustur. Cin’de ilk seramik uretimi, Neolitik Cag’da Sari Nehir cevresinde, ozellikle Shanxi, Henan ve Jiangsu gibi merkezlerde gerceklesmistir. Shang Donemi’nde (1523-1028) kul sirli bazi seramik parcalar uretilmis olsa da, tam tesekkullu seramik atolyeleri ilk kez VI. yy.da kurulmustur. Cin seramiginin zirvesi sayilan porselenin uretimi ise Tang Hanedanligi sonrasinda firinlarlarda yuksek sicakliklara cikilmasi sonucu gerceklesmistir.

Yaygın bir kullanım alanının yanı sıra, geniş bir tarihsel sürece de sahip olan seramiğin üretim aşaması da oldukça kapsamlı bir serüvendir. Ateşin hep son sözü söylediğine inanılan bu süreçte çoğu zaman tesadüfî gelişimler tarihe yön vermiştir.
Seramik sırları da bu rastlantısal oluşumların en etkin örneklerindendir. İlkel pişirimler esnasında fırın içerisinde yanan odunlardan, plan dışı elde edilen kül sırları, bilinen en eski seramik sırı olarak kabul edilmektedir. Bugün ise, istemsiz elde edilen bu yöntem, seramik teknolojisi dâhilinde rasyonel bir çalışma alanı oluşturmuş, çeşitli odun ve bitki külleri etkin olarak seramik sırı yapımında kullanılmaya başlanmıştır.
Bu çalışma kapsamında ise her yıl binlerce ton yakılarak bertaraf edilmeye çalışılan sera atıklarından biri olan patlıcanın odunsu gövdesi kullanılmıştır. Bitki külünün düşük dereceli (10400C) seramik sırlarında bir sır bileşeni olarak kullanılabilirliğinin araştırıldığı bu çalışma ile akademik katkının yanı sıra, çevre ile ilgili farkındalık yaratmak amacı güdülmüştür..

Minimalism that occured in the '60s, has important place in the art history as a latest effective attack of Modernist movements. After Second World War, art was influenced fundemental revolutions in social structure, thus Minimalism takes place in the art area as a alternative attitude against to Abstract Expressionist movement. At first, Minimalism was strongly criticized and resisted but later accepted by the critics and audience. 
Ceramics get rid of its  traditional roots during Modernism and takes a contemporary aspect, with the own special qualities both formal and conceptial .
The study aims to investigate Minimalism in the historical context and the reflections on the Contemporary Ceramic Art.


1960’lı yıllarda ortaya çıkan ve Modernist hareketin son etkili hamlesi olarak ele alabileceğimiz Minimalizm, sanat tarihinde önemli bir yere sahiptir. II. Dünya Savaşı sonrasında Amerika’da toplumsal yapıda yaşanan köklü değişimler sanatı etkilemiş, bunun sonucunda Minimalizm, Soyut Dışavurumcu harekete karşı,  alternatif bir söylem olarak sanat alanında kendini göstermiştir. Başta ciddi eleştiri ve direnişe maruz kalan Minimal Sanat, zaman içinde eleştirmenler ve izleyici gözünde kabul görmüş ve güçlü bir yapıya kavuşmuştur.
Modernizmle birlikte geleneksel köklerinden kurtulup, bir çağdaşlaşma süreci yaşayan seramik, malzemenin kendine özgü kimliğiyle hem formal hem de kavramsal açıdan yeni anlatım biçimlerine kavuşmuştur. Bu çağdaşlaşma ve değişim sürecinde etkili olan temel dinamikleri irdeleyen bu çalışmanın amacı, Minimalizm’in tarihsel süreç içinde yapılanmasını ve günümüz seramik sanatına etkilerini incelemektir.