Volkstribuun

Die Onttrekking van die Volk na die Mons Sacer, gravure deur B. Barloccini, 1849

'n Volkstribuun het 'n belangrike amp in die Romeinse Republiek van die vyfde of vierde eeu v.C. beklee.

Dié amp het in 494 v.C. op die Mons Sacer, die heilige heuwel oorkant die Aniene-rivier, ontstaan. Die leier van die plebejers, L. Sicinius Bellutus, is hier as eerste volkstribuun aangestel. In 470 is hulle vir die eerste keer deur die comita tributa gekies, en C. Sicinius word as tribuun aangestel.

Volkstribune het die plebs teenoor die patrisiërs verteenwoordig. Hulle het nie oor die reg beskik om 'n leër aan te voer nie, maar wel oor die ius intercessionis, wat die uitvoering van enige bevel of vonnis van die patrisiërs kon veto. Verder het hulle die ius auxilii gehad, die reg om plebejers teen die patrisiese magistrate te beskerm. Hulle is onder goddelike beskerming van die godin Ceres geplaas en was onskendbaar. Wie hulle aanval sou deur die gode bestraf word en kon deur iedereen straffeloos gedood word.

Aanvanklik was daar twee tribune, later vyf en uiteindelik tien. Die feit dat hulle sacrosancti verklaar is, was belangrik vir die amp se ontwikkeling. Aanvanklik het hulle geen magte of regte nie, maar hulle roep die plebs byeen en neem wette aan of hulle die reg het aldan nie. Ondermeer bereg en veroordeel hulle ook die patrisiërs of hulle die reg daartoe het aldan nie. Hierdeur het hulle aansienlike mag verkry en kon hulle deelneem aan die senaat se vergaderings.

Sulla se hervorming in 81 v.C. (die Lex Cornelia) het die mag van die tribune grootliks beperk. Hulle het die reg verloor om in die vergadering van die plebejers wette te bespreek of aan te neem. Die enigste reg wat oorgebly het was die vetoreg.