[go: up one dir, main page]

Gaan na inhoud

Tsonga

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Hierdie artikel handel oor die Tsongataal. Vir die etniese groep van Suid-Afrika, sien Tsongas.
Tsonga
Xitsonga
Gepraat in: Flag of eSwatini Eswatini
Vlag van Mosambiek Mosambiek
Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
Vlag van Zimbabwe Zimbabwe 
Gebied: Limpopo, Mpumalanga, Gauteng, KwaZulu-Natal, Noordwes, Gaza, Maputo-provinsie, Maputo-stad, Manica, Inhambane-provinsie, Chikombezi, Malipati, Chiredzi
Totale sprekers: 4 miljoen (moedertaal, 2011)[1]
3,4 miljoen (tweede taal in Suid-Afrika, 2002)[2]
Taalfamilie: Niger-Kongo
 Atlanties-Kongo
  Volta-Kongo
   Benue-Kongo
    Bantoïed
     Suidelike Bantoïed
      Bantoetale
       Suidelike Bantoetale
        Tsonga 
Skrifstelsel: Latynse alfabet 
Amptelike status
Amptelike taal in: Vlag van Suid-Afrika Suid-Afrika
Vlag van Zimbabwe Zimbabwe (as Shangani)
Gereguleer deur: Pan-Suid-Afrikaanse Taalraad
Taalkodes
ISO 639-1: ts
ISO 639-2: tso
ISO 639-3: tso
Suid-Afrikaanse distrikte met 'n meerderheid van Tsongataliges in 2011:

   0–20%

   20–40%

   40–60%

   60–80%

   80–100%


Geografiese verspreiding van Tsonga in Suid-Afrika ná bevolkingsdigtheid per vierkante kilometer in 2011:

   <1/km²

   1–3/km²

   3–10/km²

   10–30/km²

   30–100/km²

   100–300/km²

   300–1000/km²

   1000–3000/km²

   >3000/km²


'n Man uit Angola gee 'n voorbeeld van Tsonga

Die taal Tsonga (Xitsonga in Tsonga) vorm deel van die Niger-Kongo-taalfamilie. Dit is een van die elf amptelike landstale van Suid-Afrika, waar dit deur sowat 2 miljoen mense as moedertaal gepraat word (2011-sensus), hoofsaaklik Tsongas. Dit word deur ongeveer 1 710 000 mense gepraat in Mosambiek en deur 19 000 in Eswatini. Daar is ook ongeveer 5 000 sprekers in Zimbabwe, waar dit een van die amptelike tale is.

Woorde

[wysig | wysig bron]

Algemene woorde en frases:

Afrikaans Tsonga
Welkom U amukeriwile (enkelvoud) / Mi amukeriwile (meervoud)
Dankie Inkomu
Goeiedag / Hallo Avuxeni
Totsiens Salani
Rook verbode A ku dzhahiwi
Geen ingang A ku ngheniwi
Pasop vir die trap Xiya-xiya xitepisi
Pasop! Tivonele!
Veels geluk met jou verjaarsdag Ndzi tlangela siku ro velekiwa
Seisoensgroete Mikateko ya Masiku yo Wisa
Geseënde Kersfees A ku ve Khisimusi lerinene
Geseënde Kersfees en 'n voorspoedige Nuwejaar A ku vi Khisimusi lerinene naswona a ku vi lembe lerintshwa lerinene

Teksvoorbeeld

[wysig | wysig bron]

Die Onse Vader in Tsonga:

Tata wa hina la nge matilweni,
vito ra wena a ri hlawuleke;
a ku te ku fuma ka wena;
ku rhandza ka wena a ku endliwe misaveni,
tanihi loko ku endliwa tilweni.
U hi nyika namuntlha vuswa bya hina bya siku rin'wana ni rin'wana;
u hi rivalela swidyoho swa hina,
tanihi loko na hina hi rivalela lava hi dyohelaka;
u nga hi yisi emiringweni,
kambe u hi ponisa eka Lowo biha,
Amen.

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. "Ethnologue: Languages of the World, Seventeenth edition, Tsonga" (in Engels). Ethnologue. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Mei 2020. Besoek op 21 Januarie 2016.
  2. (en) Webb, Vic. 2002. "Language in South Africa: the role of language in national transformation, reconstruction and development." Impact: Studies in language and society, 14:78

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Wikipedia
Wikipedia
Sien gerus Wikipedia se uitgawe in Tsonga

Taalhulpmiddels

[wysig | wysig bron]

Sagteware in Tsonga

[wysig | wysig bron]