Rudolf Christoph Eucken

Rudolf Christoph Eucken

Rudolf Christoph Eucken (Duitse uitspraak: [ˈʁuːdɔlf ˈʔɔʏkn̩] ⓘ; 5 Januarie 1846 – 14 September 1926) was 'n Duitse filosoof. Hy het in 1908 die Nobelprys vir Letterkunde ontvang "ter erkenning van sy deurdringende soeke na waarheid, sy skerpsinnige denkkrag, die rykheid aan visie en die warmte en krag van sy aanbieding, waarmee hy in sy talle werke 'n idealistiese lewensfilosofie ontwikkel het."

Vroeë lewe

Eucken is op 5 Januarie 1846 in Aurich gebore, toe in die Koninkryk van Hannover (nou Nedersakse). Sy pa, Ammo Becker Eucken (1792–1851) is oorlede toe hy 'n kind was, en hy is grootgemaak deur sy ma, Ida Maria (1814–1872, née Gittermann). Hy is by Aurich opgevoed, waar een van sy onderwysers die klassieke filoloog en filosoof Ludwig Wilhelm Maximilian Reuter (1803–1881) was. Hy studeer aan die Göttingen Universiteit (1863–66), waar Hermann Lotze een van sy onderwysers was, en die Berlynse Universiteit. Op laasgenoemde plek was Friedrich Adolf Trendelenburg 'n professor wie se etiese neigings en historiese behandeling van die filosofie hom baie aangetrek het.

Loopbaan

Eucken het sy PhD in klassieke filologie en antieke geskiedenis aan die Göttingen Universiteit in 1866 ontvang met 'n proefskrif onder die titel De Aristotelis dicendi ratione. Die neiging van sy denke was egter beslis na die filosofiese kant van die teologie. In 1871, nadat hy vyf jaar as skoolonderwyser by Husum, Berlyn en Frankfurt gewerk het, is hy aangestel as professor in filosofie aan die Universiteit van Basel, Switserland, wat nog een van sy voormalige onderwysers by Göttingen, Gustav Teichmüller, opgevolg het en Friedrich Nietzsche in kompetisie geklop het vir die posisie. Hy het daar gebly tot 1874 toe hy 'n soortgelyke pos aan die Universiteit van Jena beklee het. Hy het daar gebly totdat hy in 1920 afgetree het. In 1912–13 het Eucken die helfte van die jaar as 'n uitruilprofessor aan die Harvard-universiteit deurgebring, en in 1913 het hy as 'n Deem-dosent aan die New York Universiteit gedien. Tydens die Eerste Wêreldoorlog het Eucken, soos baie van sy akademiese kollegas, 'n sterk rigting ingeneem ten gunste van die sake waarmee sy land homself geassosieer het.

Etiese aktivisme

Eucken se filosofiese werk is deels histories en deels konstruktief, die eerste kant is oorheersend in sy vroeëre, laasgenoemde in sy latere werke. Hul mees opvallende kenmerk is die noue organiese verhouding tussen die twee dele. Die doel van die historiese werke is om die nodige verband aan te toon tussen filosofiese begrippe en die tydvak waartoe dit behoort; dieselfde idee lê aan die wortel van sy konstruktiewe spekulasie. Alle filosofie is lewensfilosofie, die ontwikkeling van 'n nuwe kultuur, nie blote intellektualisme nie, maar die toepassing van 'n noodsaaklike godsdienstige inspirasie op die praktiese probleme van die samelewing. Hierdie praktiese idealisme beskryf Eucken met die term "etiese aktivisme." In ooreenstemming met hierdie beginsel het Eucken aansienlike aandag aan sosiale en opvoedkundige probleme gegee.

Hy het volgehou dat mense siele het, en dat hulle dus by die aansluiting tussen natuur en gees is. Hy het geglo dat mense hul nie-geestelike natuur moet oorkom deur voortdurende pogings om 'n geestelike lewe te bereik, 'n ander aspek van sy etiese aktivisme en betekenis van die lewe.

Later lewe en dood

Rudolf Eucken is in 1882 met Irene Passow (1863–1941) getroud en het 'n dogter en twee seuns gehad. Sy seun Walter Eucken het 'n bekende stigter van ordoliberale denke in ekonomie geword. Sy seun Arnold Eucken was 'n chemikus en fisikus.

Rudolf Eucken is op 15 September 1926 in Jena op die ouderdom van 80 oorlede.