Mercalli-intensiteitskaal
Die Mercalli-intensiteitskaal, wat aanvanklik in 1902 deur Giuseppe Mercalli ontwikkel en later aangepas is, is 'n seismiese skaal wat gebruik word vir die aanduiding van die intensiteit van 'n aardbewing soos deur mense gevoel. Dit meet die uitwerking van 'n bewing op 'n spesifieke terrein, wat verskil van die aardbewing se inherente krag of sterkte soos gemeet deur skale soos die Moment-magnitude-skaal.
Hoewel bewing veroorsaak word deur die seismiese energie wat deur 'n aarbewing vrygelaat word, verskil aardbewings in hoeveel van hulle energie as seismiese golwe uitgestraal word. Dieper aardbewings het ook 'n kleiner interaksie met die oppervlak, en hulle energie word oor 'n groter volume versprei. Die intensiteit van die bewing verskil van terrein tot terrein, en is gewoonlik minder hoe verder dit van die aardbewing se episentrum af is. Dit kan egter versterk word in sedimentbekkens en sekere soorte grond.
Intensiteitskale kategoriseer die intensiteit van bewing geskoei op die uitwerking soos gerapporteer deur onopgeleide waarnemers en word aangepas vir die uitwerking wat in 'n spesifieke streek waargeneem is.[1] Deurdat nie van instrumente gebruik gemaak word nie, is hulle nuttig vir die raming van die magnitude en ligging van historiese aarbewings (voor die gebruik van instrumente). Die grootste intensiteit kom gewoonlik by die episentrum voor, en die graad en omvang daarvan (moontlik aangepas met kennis van die plaaslike geologiese toestande) kan met ander plaaslike aarbewings vergelyk word om die magnitude te raam.
Indeling
[wysig | wysig bron]Die skaal word in 12 grade verdeel, wat met Romeinse syfers aangedui word. Dit strek van I (nie gevoel; net deur instrumente geregistreer) tot XII (katastrofies).
|
Beskrywing |
---|---|
|
Word nie gevoel nie en slegs deur seismometers geregistreer. |
|
Word slegs onder gunstige omstandighede gevoel. |
|
Word deur enkele mense gevoel. Trilling soos van verbygaande verkeer. |
|
Word deur baie mense gevoel. Trillings soos van swaar verkeer. 'n Gerammel van deure en vensters. |
|
Word algemeen gevoel. Opgehangde voorwerpe slinger heen en weer. Slapende mense word wakker. |
|
Ligte skade. Skrikreaksies. Voorwerpe in huise val om. Ligte skade aan minder stewige huise. |
|
Taamlike skade, ook aan baie geboue. Skoorstene breek af. |
|
Groot skade. Algehele paniek. Algemene skade aan geboue. Swak geboue gedeeltelik verwoes. |
|
Baie geboue erg beskadig. Ondergrondse pyplyne breek. |
|
Erge skade. Verwoesting van baie geboue. Skade aan damme. Grondverskuiwings en skeure in die grond. |
|
Algemene verwoesting van geboue. Spoorlyne word gebuig. Ondergrondse pyplyne verwoes. |
|
Algemene verwoesting. Verandering in die landskap. Skeure in rotse. |
Verwysings
[wysig | wysig bron]Skakels
[wysig | wysig bron]- Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik uit die Engelse Wikipedia vertaal.