[go: up one dir, main page]
Gaan na inhoud

Fauvisme

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Le Rocher (La Naïade, Cavalière) deur Henri Manguin.

Fauvisme is die styl van les Fauves (Frans vir "die wilde gediertes"), 'n los groep moderne kunstenaars in wie se werke skilderkunstige kwaliteite en sterk kleur bo die realistiese waardes van Impressionisme beklemtoon is. Fauvisme as styl het rondom 1900 begin en tot ná 1910 voortgeduur het, maar die beweging self het slegs oor 'n paar jaar, van 1904–1908, gestrek, en daar is slegs drie uitstallings gehou.[1][2] Die leiers van die beweging was Henri Matisse en André Derain.[1]

Kunstenaars en styl

[wysig | wysig bron]

Benewens Matisse en Derain, het die beweging die volgende kunstenaars ingesluit: Albert Marquet, Charles Camoin, Louis Valtat, die Belgiese skilder Henri Evenepoel, Maurice Marinot, Karl Pärsimägi, Jean Puy, Maurice de Vlaminck, Henri Manguin, Raoul Dufy, Othon Friesz, Georges Rouault, Jean Metzinger, die Nederlandse skilder Kees van Dongen en Georges Braque (later Picasso se medeskilder in Kubisme).[1]

Die skilderye van die Fauviste is deur oënskynlik wilde kwashale en skerp kleure gekenmerk en hulle onderwerpe is met 'n hoë mate van vereenvoudiging en abstraksie geskilder.[3] Fauvisme kan as 'n ekstreme ontwikkeling van 'n samesmelting tussen Van Gogh se Postimpressionisme en die pointillisme van Seurat[3] en ander Neo-Impressionistiese skilders, vernaam Paul Signac, geklassifiseer word. Ander belangrike invloede was Paul Cézanne[4] en Paul Gauguin, wie se aanwending van versadigde kleur – veral in skilderye uit Tahiti – 'n sterk invloed op Derain se werk in Collioure in 1905 gehad het.[5] In 1888 het Gauguin vir Paul Sérusier gesê:[6]

Fauvisme kan ook as n vorm van Ekspressionisme gesien word.[3]

Oorsprong

[wysig | wysig bron]

Gustave Moreau was die beweging se inspirerende meester;[7] as kontroversiële professor aan die École des Beaux-Arts in Parys en 'n Simbolistise skilder het hy Matisse, Marquet, Manguin, Rouault and Camoin gedurende die 1890's onderrig, en is hy deur kritici as die groep se filosofiese leier beskou totdat Matisse die posisie in 1904 ingeneem het.[7] Moreau se vrysinnigheid, oorspronklikheid en bevestiging van die ekspressiewe vermoë van suiwer kleur het as inspirasie vir sy studente gedien.[8] Matisse het van hom gesê: "Hy het ons nie op die regte paaie gebring nie, maar van die paaie weggelei. Hy het ons tevredenheid versteur."[8] Met Moreau se dood in 1890 moes die kunstenaars ander katalisators vir hulle ontwikkeling opspoor.[8]

In 1896 het Matisse, op daardie tydstip 'n onbekende kunsstudent, die kunstenaar John Peter Russell op die eiland Belle Île langs Bretagne besoek.[9] Russell was 'n Impressionistiese skilder; Matisse het nog nooit voorheen 'n Impressionistiese werk direk gesien nie en was so geskok oor die styl dat hy na tien dae vertrek het, sy woorde: "Ek kan dit nie meer verdra nie."[9] Die volgende jaar het hy as Rusell se student teruggekeer en sy aardkleurige palet vir helder Impressionistiese kleure verruil. Later sou hy sê: "Russell was my leermeester en Russell het die kleurteorie vir my verduidelik."[9] Russell was 'n goeie vriend van Vincent van Gogh en het vir Matisse 'n Van Gogh-skets gegee.[9]

In 1901 het Maurice de Vlaminck die werk van Van Gogh vir die eerste keer by 'n uitstalling teëgekom en kort daarna aangekondig dat hy liewer vir Van Gogh as vir sy eie pa was; hy het begin werk deur verf direk uit die buisie op die doek aan te bring.[8] Parallel aan die kunstenaars se ontdekking van kontemporêre avant-garde kuns het 'n waardering van pre-Renaissance Franse kuns ontstaan. Dié kon tydens 'n 1904-uitstalling, French Primitives, gesien word.[8] Nog 'n estetiese invloed was Afrika-beeldhouwerk waarvan Vlaminck, Derain en Matisse vroeë versamelaars was.[8]

Verskeie van die Fauvistiese eienskappe is vir die eerste maal in Matisse se skildery, Luxe, Calme et Volupté ("Weelde, kalmte en genot") gekombineer. Hy het hierdie werk in die somer van 1904 geskilder terwyl hy saam met Paul Signac en Henri-Edmond Cros in Saint-Tropez was.[8]

Salon d'Automne 1905

[wysig | wysig bron]
Henri Rousseau painting, The Hungry Lion Throws Itself on the Antelope from 1905
Henri Rousseau, Die honger leeu bespring die wildsbok, 1905

Nadat hy die helderkleurige doeke van Henri Matisse, André Derain, Albert Marquet, Maurice de Vlaminck, Kees van Dongen, Charles Camoin, en Jean Puy by die Salon d'Automne van 1905 gesien het, het die kritikus Louis Vauxcelles die skilders as "fauves" (gediertes) afgekraak, en die beweging dus sy naam gegee, Fauvisme. Die kunstenaars het hulle eerste uitstalling by die Salon d'Automne van 1905 gehou, en het hulle naam gekry nadat Vauxcelles hulle uitstalling met die frase "Donatello chez les fauves" ("Donatello onder die gediertes") beskryf het. Daarmee het hy hulle "orgie van kleure" met 'n Renaissance-beeldhouwerk gekontrasteer wat die lokaal met hulle gedeel het.[10][11] Henri Rousseau was nie 'n Fauvis nie, maar sy groot oerwoudtoneel Die honger leeu bespring die wildsbok is naby Matisse se werk uitgestal en kon 'n invloed op die neerhalende aanmerking gehad het.[12] Vauxcelles se opmerking het op 17 Oktober 1905 in Gil Blas,[10] 'n dagkoerant, verskyn en is daarna algemeen gebruik.[11][13] Die skilderye is sterk veroordeel - "Die publiek is met 'n pot verf in die gesig gegooi" het die kritikus Camille Mauclair (1872–1945) geskryf—maar het ook gunstige kommentaar ontvang.[11] Die skildery wat veral deurgeloop het, was Matisse se Vrou met 'n hoed; hierdie werk se aanskaffing deur Gertrude en Leo Stein het 'n baie positiewe effek op Mattise gehad; dié was baie ontmoedig ná die swak ontvangs van sy kuns.[11] Matisse se Neo-Impressionistiese landskap, Luxe, Calme et Volupté, is reeds in die lente van 1905 by die Salon des Indépendants uitgestal.[14]

Galery

[wysig | wysig bron]
  • Henri Matisse, 1907, Blue Nude (Souvenir de Biskra), Baltimore Museum of Art
    Henri Matisse, 1907, Blue Nude (Souvenir de Biskra), Baltimore Museum of Art

Sien ook

[wysig | wysig bron]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 John Elderfield, The "Wild Beasts" Fauvism and Its Affinities, 1976, Museum of Modern Art, p.13, ISBN 0-87070-638-1
  2. ↑ Freeman, Judi, et al., The Fauve Landscape, 1990, Abbeville Press, p. 13, ISBN 1-55859-025-0.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Tate (2007).
  4. ↑ Freeman, 1990, p. 15.
  5. ↑ Teitel, Alexandra J. (2005).
  6. ↑ Collins, Bradley, Van Gogh and Gauguin: Electric Arguments and Utopian Dreams, 2003, Westview Press, p. 159, ISBN 0-8133-4157-4.
  7. ↑ 7,0 7,1 Freeman, p. 243
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Dempsey, Amy (2002).
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 "Book talk: The Unknown Matisse.
  10. ↑ 10,0 10,1 Louis Vauxcelles, Le Salon d'Automne, Gil Blas, 17 October 1905.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 Chilver, Ian (Ed.).
  12. ↑ Smith, Roberta (2006).
  13. ↑ Elderfield,p.43
  14. ↑ Salon d'automne; Société du Salon d'automne, Catalogue des ouvrages de peinture, sculpture, dessin, gravure, architecture et art décoratif.

Bronnelys

[wysig | wysig bron]

Eksterne skakels

[wysig | wysig bron]
Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Fauvisme&oldid=2616971"