Baronet
‘n Baronet is ‘n erflike eretitel wat deur die Britse kroon aan ‘n verdienstelike onderdaan en sy nageslag toegeken word. In status is so ‘n persoon laer as ‘n baron, maar hoër as ‘n ridder.
Titel
[wysig | wysig bron]Hierdie titel word altyd deur die oudste seun van die huidige draer van die titel geërf. Indien hy sonder ‘n seun te sterwe kom, gaan die titel normaalweg na ‘n jonger broer of na die oudste seun van die jonger broer. ‘n Baronet word aangspreek as ‘’sir’’ gevolg deur sy naam. Op skrif word hy gewoonlik aangeskryf as sir, gevolg deur sy naam en van. Na sy van kom die afkorting Bt. of Bart. vir baronet. Die afkorting is om hom te onderskei van ‘n ridder wat ook as ‘’sir’’ aangespreek word. In Engels het die woord ‘’sir’’ dus drie betekenisse: ‘n beleefde aanspreekvorm vir ‘n man of ‘n baronet of ‘n ridder.
Status
[wysig | wysig bron]‘n Persoon wat ‘n baronetskap (dus ‘n erflike ridderskap) besit word nie geag as behorende tot die adelstand nie. Hy het ook geen reg op ‘n setel in die Britse parlement nie. ‘n Baronet is dus deel van die burgerstand. Daar bestaan geen ooreenkomstige titel in ander Wes-Europese lande nie.
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Die eerste baronetskap is in 1611 deur koning Jakobus I ingestel.
Voorbeelde
[wysig | wysig bron]Met ‘n baronetskap word ‘n familie vereer en met ‘n ridderskap slegs die een verdienstelike persoon. Lede van die nageslag van sir Andries Stockenström erf die titel ‘’’sir’’ omdat sir Andries ‘n baronet was. Sir Theophilus Shepstone was egter ‘n ridder en daarom het sy nageslag nie die titel geërf nie.
Bestaande baronetskappe in Suid-Afrika
[wysig | wysig bron]- Joseph Robinson (sir J.B. Robinson), eerste baronet, sedert 1908
- sir David Graaff (David Pieter de Villiers Graaff), eerste baronet, sedert 1911
- sir George Albu, eerste baronet, sedert 1912
- sir Lionel Phillips, eerste baronet, sedert 1912
- sir Abe Bailey, eerste baronet, sedert 1919
- sir Lewis Richardson (1873-1934), eerste baronet, sedert 1924. Sir Lewis was ‘n sakeman en filantroop.
- sir Frederic Samuel-Stow (1894-1908), eerste baronet, sedert 1907. Sir Frederic was ‘n diamantmagnaat, finansier en direkteur van De Beers.
Uitgestorwe baronetskappe in Suid-Afrika
[wysig | wysig bron]- sir Andries Stockenström, eerste baronet, geskep1840, sterf uit 1957
- sir Julius Wernher (Julius Charles Wernher), eerste baronet, geskep 1905, sterf uit 1973
- sir George Farrar (George Herbert Farrar), eerste baronet, geskep 1911, sterf uit 1915
- sir Leander Starr Jameson, eerste baronet, geskep 1911, sterf uit 1917
- sir Bernard Oppenheimer, eerste baronet, geskep 1921, sterf uit 2020
- sir Otto Beit, eerste baronet, geskep 1924, sterf uit 1994
Enkele bekende Afrikaanse ridders
[wysig | wysig bron]- sir Christoffel Brand
- sir Abraham Josias Cloete
- sir Jean de Villiers
- sir Nicolaas de Waal
- sir Johannes Lange
- sir Andries Maasdorp
- sir Theodorus Gustaff Truter
- sir Jacob van Deventer
- sir Willem van Hulsteijn
- sir Cornelis Wessels
Baron
[wysig | wysig bron]Johan Hendrik (John Henry) de Villiers was ‘n Suid-Afrikaanse baron bekend as John de Villiers, 1ste Baron de Villiers van Wynberg.