Alfredo Stroessner
Alfredo Stroessner Matiauda (Spaans: [alˈfɾeðo esˈtɾosneɾ]; 3 November 1912 – 16 Augustus 2006) was 'n Paraguayaanse weermagoffisier, politikus, staatsman en president van Paraguay van 15 Augustus 1954 tot 3 Februarie 1989. Stroessner het 'n staatsgreep op 4 Mei 1954 met die steun van die weermag en die Colorado Party, waarmee hy geaffilieer was, gelei. Na 'n kort voorlopige regering onder leiding van Tomás Romero Pereira, was hy die Colorado Party se presidentskandidaat vir die algemene verkiesing van 1954, en is onbestrede verkies aangesien alle ander partye van 1947 tot 1962 verbied is.
Stroessner het amptelik die presidentskap op 15 Augustus 1954 aanvaar, grondwetlike en burgerregte vinnig opgeskort en 'n tydperk van hewige onderdrukking begin met die steun van die weermag en die militêre polisie (wat ook as 'n geheime of politieke polisie gedien het) teen enigiemand wat sy outoritêre bewind teëgestaan het. Selfs toe opposisiepartye in 1962 gewettig is, is hulle skaars geduld, en die onderdrukking het voortgeduur. Op 25 Augustus 1967 het hy 'n nuwe grondwet ingestel wat hom in staat stel om homself te herkies; in 1977 het hy daardie grondwet gewysig om toe te laat dat hy onbepaald herkies word. Hy is van 1958 tot 1988 sewe keer op bedrieglike wyse herkies; ongeveer ses maande ná die algemene verkiesing van 1988, is hy in die staatsgreep van 2 en 3 Februarie 1989 omvergewerp, gelei deur sy mees betroubare vertroueling, luitenant-generaal Andrés Rodríguez Pedotti, met die steun van die weermag.
Op 5 Februarie 1989, net twee dae ná die staatsgreep, is Stroessner na Brasilië verban, waar hy die laaste 17 jaar van sy lewe deurgebring het. Hy is om 11:20 op 16 Augustus 2006 in die Santa Luzia-hospitaal in Brasilia dood aan septiese skok weens komplikasies van longontsteking. Hy is in die Campo da Esperança-begraafplaas begrawe.[1]
Agtergrond
[wysig | wysig bron]Stroessner, met die bynaam El Rubio ("Die Blonde"), was die seun van 'n Duitse pa (Hugo Stroessner) en 'n Paraguaanse ma (Heriberta Matiauda). Sy pa was 'n handelaar wat uit Beiere geëmigreer het en as 'n rekenmeester in 'n bierbrouery in Encarnación, die destydse tweede stad van Paraguay, gewerk het. Sy ma kom uit 'n antieke Paraguayaanse Guaraní Indiese familie.
Militêre loopbaan
[wysig | wysig bron]Stroessner het militêre opleiding ontvang. Op die ouderdom van 17 het hy by die weermag aangesluit en op die ouderdom van 19 was hy 'n luitenant. Tydens die Chaco-oorlog met Bolivië (1932-1935) het hy sy merk as 'n 'dapper en gedissiplineerde' offisier gemaak en is tot bevelvoerder bevorder. In 1947 het hy aan twee mislukte staatsgrepe deelgeneem. In 1948, op die ouderdom van 36, is hy bevorder tot brigadier-generaal (hy was toe die jongste generaal in die hele Suid-Amerika). In 1951 is hy deur president Federico Chavez as opperbevelvoerder van die Paraguayaanse weermag aangestel.
Staatsgreep en diktatorskap
[wysig | wysig bron]
In 1954 het 'n konflik tussen die weermag en die regering uitgebreek, wat ten gunste van die weermag besleg is deur 'n staatsgreep op 4 Mei 1954 deur generaal Stroessner. Een persoon is tydens hierdie staatsgreep gedood. Na die staatsgreep het die parlement Tomás Romero Pereira as tussentydse president verkies, totdat generaal Stroessner self die presidentskap twee maande later (namens die Colorado Party) oorgeneem het.
Generaal Stroessner se 35-jarige militêre diktatuur (die langste in die hele Suid-Amerika) is enersyds deur onderdrukking en andersyds deur 'n sekere ekonomiese vooruitgang gekenmerk. Paraguay het saam met Brasilië die ultramoderne Itaipú-dam onder Stroessner gebou. Die elektrisiteit wat deur die dam opgewek is, het een van Paraguay se belangrikste uitvoerprodukte geword. Stroessner het handel met ander (veral ryk) lande gestimuleer en die modernisering van sy land ondersteun.
Stroessner se militêre diktatuur is deur die Weste geduld omdat hy as 'n bondgenoot in die stryd teen kommunisme beskou is. Die CIA het hom gehelp om aan bewind te bly deur Operasie Condor. Onder Stroessner het Paraguay 'n toevlugsoord geword vir ontsnapte Nazi-oorlogsmisdadigers. Brutale onderdrukking het ook in ons eie land plaasgevind. Die terreurargiewe wat in 1992 ontdek is, het dit duidelik gemaak dat 50 000 politieke teenstanders onder sy bewind vermoor is, 30 000 slagoffers geword het van gedwonge verdwyning en 400 000 is gevange geneem. Onder sy bewind het 'n volksmoord teen die Aché-Indiane plaasgevind. 8000 Aché is vermoor en die Aché-kultuur is feitlik uitgeroei.
Stroessner is in 1958, 1963, 1968, 1973, 1978, 1983 en 1988 "herkies".
Afsetting en ballingskap
[wysig | wysig bron]Alhoewel 'n diktator, het hy opposisiepartye toegelaat, al het hulle byna geen invloed gehad nie. Met die verbeterings in verhoudings tussen Ooste en Weste in die 1980's en die feit dat meer aandag aan menseregte geskenk is, het mense in die Weste verkies om die Stroessner-regime te sien verdwyn. In 1989 het 'n vete tussen Stroessner en sy Colorado-party uitgebreek. Generaal Andrés Rodríguez het op 3 Februarie 1989 'n staatsgreep uitgevoer en Stroessner in ballingskap gedwing. Die oostelike stad Puerto Flor de Lis is tydens Stroessner se bewind Puerto Presidente Stroessner genoem, maar die naam is ná sy val na Ciudad del Este verander. Hy is in Augustus 2006 op die ouderdom van 93 in die Brasiliaanse hoofstad Brasilia aan longontsteking dood.
Huwelik en kinders
[wysig | wysig bron]Stroessner was getroud met Eligia Mora (26 Desember 1910 – 3 Februarie 2006). Hulle het drie kinders gehad: Gustavo, Alfredo en Graciela. Alfredo Domínguez Stroessner, seun van Graciela, was 'n senator. Die egpaar is met geweld geskei ná sy ballingskap; sy het na die VSA gevlug, terwyl hy asiel in Brasilië gekry het.[2] Alhoewel hulle telefonies in kontak gebly het en af en toe ontmoet het, kon hulle nie saamwoon nie, en nie Stroessner of sy seun kon na Paraguay terugkeer om haar begrafnis by te woon nie.[3]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "Así murió Stroessner hace 10 años". ultimahora.com (in Spaans). 16 Augustus 2016. Besoek op 6 Februarie 2022.
- ↑ "Stroessner's family arrives in Miami". UPI (in Engels). Besoek op 20 Junie 2019.
- ↑ "Enterraron a la ex primera dama Eligia de Stroessner". ABC Color (in Spaans). Besoek op 20 Junie 2019.
Bronne
[wysig | wysig bron]- Gimlette, John (2005). At the Tomb of the Inflatable Pig: Travels Through Paraguay. Vintage Books. ISBN 978-1400078523.
- Santicaten (1973). Charlas con el general Stroessner. Editorial Internacional de Grandes Autores Latino-Americanos.
Verdere leeswerk
[wysig | wysig bron]- Lewis, Paul H. (1980). Paraguay Under Stroessner. Chapel Hill: University of North Carolina Press. ISBN 978-0-8078-1437-6.
- Miranda, Carlos R. (1990). Stroessner Era: Authoritarian Rule in Paraguay. Boulder, Colorado: Westview Press. ISBN 978-0-8133-0995-8.
- CIA: Stroessner's Paraguay
