| dbo:abstract
|
- El Tzolkin o Tzolk'in —el compte dels dies— és el nom donat a la versió maia del sincronari o cicle sagrat de 260 dies, constituït per vint tretzenes (o tretze vintenes) utilitzat a la Mesoamèrica precolombina i equivalent al Tonalpohualli asteca. El tzolk'in encara s'utilitza a les comunitats indígenes de l'altiplà guatemalenc i a l'estat d'Oaxaca i reben el títol de vigilants dels dies aquells que en aquestes comunitats auguren els esdeveniments terrenals basant-se en les dates del cicle sagrat. El tzolk'in és un calendari tridimensional perquè està basat en el Sol (els segells), la Lluna (els tons) i l'estel Sírius. Es desconeix la forma amb la qual els maies anomenaven a aquest calendari. Va ser el maianista qui va proposar el nom prenent com a base del (en idioma quitxè: ch'ol q'iij (l'ordre dels dies)), d'aquesta forma els investigadors i especialistes han admès el terme tzolkin, ja que el seu veritable nom és desconegut. (ca)
- Mayská denní znamení, někdy bývají označovány jako náhual, jsou názvy pro jednotlivé dny v mayském kalendáři, který nazýváme Tzolkin. Rozlišujeme celkem 20 těchto znamení a byla popsána na mayských glyfech. Často bývají mylně spojovány s horoskopem. Mayský kalendář rozlišuje několik základních časových jednotek. Jeden cyklus, kdy se planeta Země otočí kolem své osy (dnes tento cyklus nazýváme den, čili 24 hodin), Mayové nazývali kin. Jejich "týden" měl 20 kin a nazýval se unial. Později byla odborníky na Mayskou kulturu určena i jednotka, která dává název pro období 13 kin, dnes říkáme trecenium či trecenta. Mayský kalendář rozlišoval dva druhy "ročního" období. Jeden nazýváme tzolkin, který má 280 kin. Tzolkin se používá a využívá v posvátném obřadním, stejnojmenném, kalendáři. Občanský kalendář rozlišuje pouze tun, tedy období které má 360 kin, za kterými následuje 5 kin mimo unial, během kterých Mayové uctívali božstva a oslavovali příchod nového tunu. (cs)
- Der Tzolkin-Kalender ist ein Teil des Maya-Kalenders, den die Maya für rituelle Zwecke benutzten und möglicherweise von den Olmeken übernommen haben. Beim Tzolkin (Zählung der Tage) wird jeder Tag (Kin) durch die Kombination einer Zahl mit einer Schutzgottheit bezeichnet. Ein Datum im Tzolkin-Kalender hat also zum Beispiel die Form: 6 Edznab. (de)
- El Tzolkin o Tzolk'in —la cuenta de los días— es el nombre dado a la versión maya del sincronario o ciclo sagrado de 260 días, constituido por veinte trecenas (o trece veintenas) utilizado en la Mesoamérica precolombina y equivalente al Tonalpohualli azteca. El tzolk'in aún se utiliza en las comunidades indígenas del altiplano guatemalteco y el estado de Oaxaca y reciben el título de vigilantes de los días aquellos que en dichas comunidades auguran los acontecimientos terrenales basándose en las fechas del ciclo sagrado. Se desconoce la forma con la que los mayas llamaban a este calendario. Fue el mayista William E. Gates quien acuñó el nombre tomando como base del (del idioma quiché: ch'ol q'iij ‘el orden de los días’), de esta forma los investigadores y especialistas han admitido el término tzolkin, ya que su verdadero nombre es desconocido. (es)
- Kalender Tzolkin (Tzolk'in) adalah salah satu jenis kalender ciptaan Suku Maya yang cukup terkenal. Satu siklus dalam perhitungan kalender ini memiliki lama waktu 260 hari. yang terbagi dalam 13 trecena dan lama waktu setiap trecena adalah 20 hari. Meskipun tidak ada kepastian kapan awal hari dari 20 penanggalan tersebut, tetapi pada buku diperoleh referensi bahwa hari pertama adalah Imix. (in)
- Le calendrier Tzolk'in est basé sur un cycle de 13 × 20 = 260 jours à caractère divinatoire et religieux du calendrier maya. Ce calendrier rituel de 260 jours est commun à toutes les civilisations précolombiennes de la Mésoamérique (les Nahuas l'appelaient tonalpohualli). L'origine de ce calendrier est obscure. Les plus anciennes attestations remontent à 650 av. J.-C. dans des noms calendaires. (fr)
- Tzolkʼin (Mayan pronunciation: [t͡sol ˈkʼin], formerly and commonly tzolkin) is the name bestowed by Mayanists on the 260-day Mesoamerican calendar originated by the Maya civilization of pre-Columbian Mesoamerica. The tzolkʼin, the basic cycle of the Maya calendar, is a preeminent component in the society and rituals of the ancient and the modern Maya. The tzolkʼin is still used by several Maya communities in the Guatemalan highlands. While its use has been spreading in this region, this practice is opposed by Evangelical Christian converts in some Maya communities. The word tzolkʼin, meaning "division of days", is a western coinage in Yukatek Maya. Contemporary Maya groups who have maintained an unbroken count for over 500 years in the tzolk'in use other terms in their languages. For instance, the Kʼicheʼ use the term Aj Ilabal Qʼij [aχ ilaɓal ʠiχ] or Rajilabal Kʼij [ɾaχ ilaɓal ʠiχ], 'the sense of the day' or 'the round of the days' and the Kaqchikel use the term Chol Qʼij [tʃol ʠiχ], 'the organization of time'. The names of this calendar among the pre-Columbian Maya are not widely known. The corresponding Postclassic Aztec calendar was called tonalpohualli in the Nahuatl language. (en)
- ツォルキン（暦）は、マヤ文明において使われていた暦。260日を一周期とし、神聖暦あるいは儀式暦などと呼ばれることがある。ツォルキンは、ユカテコ語で「日の勘定」という意味であるが、この暦の元の名はわかっていない。 (ja)
- Tzolkin è un almanacco sacro costituito da un ciclo di 260 giorni usato in tutto il Mesoamerica. Era la chiave per il calendario rituale e formava la base per le profezie e le divinazioni.Le sue origini sono sconosciute, anche se si sa che era già in uso nel VI secolo a.C. tra gli Zapotechi di Oaxaca.La spiegazione più diffusa per la sua adozione è che 260 giorni è il periodo di tempo che corrisponde alla durata della rivoluzione di Venere intorno al Sole (che si avvicina molto al periodo di nove mesi della gestazione umana); la stella del mattino fu infatti un riferimento assai importante per molte antiche civiltà. In antichità, alle persone veniva dato un nome in relazione alla loro data di nascita in questo calendario, una pratica che continua ancora oggi in molte comunità tradizionali. I giorni dello Tzolkin venivano raggruppati in un giro di venti giorni uniti a tredici numeri. Ogni nome e ogni numero aveva il suo dio protettore e la sua associazione soprannaturale. Nomi e numeri giravano continuamente, per cui la sequenza cominciava con il numero 1 ed il primo nome (il numero precedeva sempre il nome) fino ad arrivare al 13, poi i numeri ricominciavano mentre i nomi continuavano la loro sequenza fino arrivare al ventesimo nome. Questo, a sua volta, veniva seguito da un ritorno al primo nome dei giorni preceduto dal numero corrispondente. L'intero ciclo comprendeva 260 giorni che venivano usati in tutte le possibili combinazioni fino ad esaurimento per poi ricominciare dall'inizio. Questo calendario sacro veniva usato insieme ad un calendario di 365 giorni che corrisponde all'incirca all'anno solare. Questo era costituito da 18 mesi, ognuno di 20 giorni numerati, più 5 extra (Uayeb) considerati giorni infausti senza nome, alla fine dell'anno. (it)
- De tzolkin is een waarzegkalender in kringloopvorm, die in geheel Meso-Amerika (onder andere door de Maya's) gebruikt werd als onderdeel van de tijdrekening. De tzolkin kent een periode van 260 dagen. Deze worden aangeduid door het combineren van 13 getallen en 20 namen. De Mayacijfers kennen voor het getal 1 een stip, die een vinger voorstelt. Voor het getal 5 wordt een liggende streep, of balk gebruikt, die een hand voorstelt. Tien wordt weergegeven door twee strepen boven elkaar, vijftien door drie van zulke strepen. De getallen 0 en 20 worden beide identiek weergeven als een soort gesloten schelp; een balk met een open cirkel erdoor.De Mayanamen zijn als volgt: Iedere naam heeft zijn eigen glief, die echter in een aantal verschillende varianten voorkomt. Iedere dag wordt aangegeven met zowel een getal als een naam, beginnend met 1 Imix. Iedere volgende dag krijgt het volgende getal en de volgende naam. Na 1 Imix komt dus 2 Ik. Omdat er maar 13 getallen zijn komt na 13 Ben echter 1 Ix. Doordat 13 en 20 geen gemene deler hebben, komt de samenstelling 1 Imix pas weer na 260 dagen terug. Ieder van de 260 dagen heeft daarmee een unieke getal-naam aanduiding. Gekoppeld aan het haab vormt de tzolkin de kalenderkringloop van 52 jaar. Voor de traditionele Maya's had de kalender een eigen mystiek, en heeft hij die ten dele nog. De dagen hadden een eigen persoonlijkheid en karakter. In gebeden richtte men zich tot de Dagheer van wie men gunsten wilde verkrijgen. Ook de getallen bezaten een sterke lading. (In de Klassieke tijd werden ze verpersoonlijkt als goden.) Er bestonden offerplaatsen in de bergen die eenvoudig 'Een-plaats', 'Negenplaats' enz. heetten en waar men dan op dagen met het betreffende getal (bv. 1 Imix, 9 Ik) kwam bidden en offeren. In onze tijd is de tzolkin een nieuw leven begonnen – ook in Mexico en Guatemala – waarin begrippen als 'energie' en 'bewustzijn' een belangrijke rol spelen. In deze hedendaagse, in de newagestroming passende waarzegpraktijk, noemt men de dagtekens wel 'zonnezegels'. De associaties van de zonnezegels hebben weinig meer te maken met die van de traditionele Mayacultuur. (nl)
- Tzolkin – mezoamerykański kalendarz rytualny. Razem ze świeckim kalendarzem haab i długą rachubą tworzył odrębny, ale wzajemnie skorelowany kalendarz Majów. Liczył 260 dni i składał się z dwudziestodniowych „tygodni” z nazwami dni oraz trzynastodniowych „miesięcy” numerowanych od 1 do 13. Taki układ liczb wynikał z tego, że podstawową liczbą Majów było dwadzieścia. Nazwa tzolkin pochodzi z języka maya i oznacza „odliczanie dni”. W czasach prekolumbijskich używały go różne ludy, więc miał on kilka nazw, np. jego azteckim odpowiednikiem w języku nahuatl był . (pl)
- Цолькин (Tzolk’in — «счет дней» на языке киче) — священный календарь майя, состоящий из 260 дней, которые разбиты на 13 и 20 циклов по 20 и 13 дней соответственно. Этот календарь использовался в первую очередь для религиозных целей, будучи расписанием священных церемоний и средством предсказания благоприятных и неблагоприятных дней. Аналогичный календарь тональпоуалли имелся у ацтеков и других народов Мезоамерики. Помимо цолькина у майя был солнечный календарь длиной 365 дней для сельхозработ и календарь длинного счёта для абсолютной датировки события в днях от даты «сотворения мира». Цолькин используется и сегодня среди общин майя в горных районах Гватемалы и среди индейских общин мексиканских штатов Чьяпас, Оахака и Веракрус. Неизвестно как древние майя называли этот календарь. Майянист взял за основу слово «порядок дней» на современном языке киче, и этот термин стал общепринятым у специалистов. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Der Tzolkin-Kalender ist ein Teil des Maya-Kalenders, den die Maya für rituelle Zwecke benutzten und möglicherweise von den Olmeken übernommen haben. Beim Tzolkin (Zählung der Tage) wird jeder Tag (Kin) durch die Kombination einer Zahl mit einer Schutzgottheit bezeichnet. Ein Datum im Tzolkin-Kalender hat also zum Beispiel die Form: 6 Edznab. (de)
- Kalender Tzolkin (Tzolk'in) adalah salah satu jenis kalender ciptaan Suku Maya yang cukup terkenal. Satu siklus dalam perhitungan kalender ini memiliki lama waktu 260 hari. yang terbagi dalam 13 trecena dan lama waktu setiap trecena adalah 20 hari. Meskipun tidak ada kepastian kapan awal hari dari 20 penanggalan tersebut, tetapi pada buku diperoleh referensi bahwa hari pertama adalah Imix. (in)
- Le calendrier Tzolk'in est basé sur un cycle de 13 × 20 = 260 jours à caractère divinatoire et religieux du calendrier maya. Ce calendrier rituel de 260 jours est commun à toutes les civilisations précolombiennes de la Mésoamérique (les Nahuas l'appelaient tonalpohualli). L'origine de ce calendrier est obscure. Les plus anciennes attestations remontent à 650 av. J.-C. dans des noms calendaires. (fr)
- ツォルキン（暦）は、マヤ文明において使われていた暦。260日を一周期とし、神聖暦あるいは儀式暦などと呼ばれることがある。ツォルキンは、ユカテコ語で「日の勘定」という意味であるが、この暦の元の名はわかっていない。 (ja)
- Tzolkin – mezoamerykański kalendarz rytualny. Razem ze świeckim kalendarzem haab i długą rachubą tworzył odrębny, ale wzajemnie skorelowany kalendarz Majów. Liczył 260 dni i składał się z dwudziestodniowych „tygodni” z nazwami dni oraz trzynastodniowych „miesięcy” numerowanych od 1 do 13. Taki układ liczb wynikał z tego, że podstawową liczbą Majów było dwadzieścia. Nazwa tzolkin pochodzi z języka maya i oznacza „odliczanie dni”. W czasach prekolumbijskich używały go różne ludy, więc miał on kilka nazw, np. jego azteckim odpowiednikiem w języku nahuatl był . (pl)
- El Tzolkin o Tzolk'in —el compte dels dies— és el nom donat a la versió maia del sincronari o cicle sagrat de 260 dies, constituït per vint tretzenes (o tretze vintenes) utilitzat a la Mesoamèrica precolombina i equivalent al Tonalpohualli asteca. El tzolk'in encara s'utilitza a les comunitats indígenes de l'altiplà guatemalenc i a l'estat d'Oaxaca i reben el títol de vigilants dels dies aquells que en aquestes comunitats auguren els esdeveniments terrenals basant-se en les dates del cicle sagrat. El tzolk'in és un calendari tridimensional perquè està basat en el Sol (els segells), la Lluna (els tons) i l'estel Sírius. (ca)
- Mayská denní znamení, někdy bývají označovány jako náhual, jsou názvy pro jednotlivé dny v mayském kalendáři, který nazýváme Tzolkin. Rozlišujeme celkem 20 těchto znamení a byla popsána na mayských glyfech. Často bývají mylně spojovány s horoskopem. Mayský kalendář rozlišuje několik základních časových jednotek. Jeden cyklus, kdy se planeta Země otočí kolem své osy (dnes tento cyklus nazýváme den, čili 24 hodin), Mayové nazývali kin. Jejich "týden" měl 20 kin a nazýval se unial. Později byla odborníky na Mayskou kulturu určena i jednotka, která dává název pro období 13 kin, dnes říkáme trecenium či trecenta. Mayský kalendář rozlišoval dva druhy "ročního" období. Jeden nazýváme tzolkin, který má 280 kin. Tzolkin se používá a využívá v posvátném obřadním, stejnojmenném, kalendáři. Občanský k (cs)
- El Tzolkin o Tzolk'in —la cuenta de los días— es el nombre dado a la versión maya del sincronario o ciclo sagrado de 260 días, constituido por veinte trecenas (o trece veintenas) utilizado en la Mesoamérica precolombina y equivalente al Tonalpohualli azteca. El tzolk'in aún se utiliza en las comunidades indígenas del altiplano guatemalteco y el estado de Oaxaca y reciben el título de vigilantes de los días aquellos que en dichas comunidades auguran los acontecimientos terrenales basándose en las fechas del ciclo sagrado. (es)
- Tzolkʼin (Mayan pronunciation: [t͡sol ˈkʼin], formerly and commonly tzolkin) is the name bestowed by Mayanists on the 260-day Mesoamerican calendar originated by the Maya civilization of pre-Columbian Mesoamerica. The tzolkʼin, the basic cycle of the Maya calendar, is a preeminent component in the society and rituals of the ancient and the modern Maya. The tzolkʼin is still used by several Maya communities in the Guatemalan highlands. While its use has been spreading in this region, this practice is opposed by Evangelical Christian converts in some Maya communities. (en)
- Tzolkin è un almanacco sacro costituito da un ciclo di 260 giorni usato in tutto il Mesoamerica. Era la chiave per il calendario rituale e formava la base per le profezie e le divinazioni.Le sue origini sono sconosciute, anche se si sa che era già in uso nel VI secolo a.C. tra gli Zapotechi di Oaxaca.La spiegazione più diffusa per la sua adozione è che 260 giorni è il periodo di tempo che corrisponde alla durata della rivoluzione di Venere intorno al Sole (che si avvicina molto al periodo di nove mesi della gestazione umana); la stella del mattino fu infatti un riferimento assai importante per molte antiche civiltà. In antichità, alle persone veniva dato un nome in relazione alla loro data di nascita in questo calendario, una pratica che continua ancora oggi in molte comunità tradizionali. (it)
- De tzolkin is een waarzegkalender in kringloopvorm, die in geheel Meso-Amerika (onder andere door de Maya's) gebruikt werd als onderdeel van de tijdrekening. De tzolkin kent een periode van 260 dagen. Deze worden aangeduid door het combineren van 13 getallen en 20 namen. De Mayacijfers kennen voor het getal 1 een stip, die een vinger voorstelt. Voor het getal 5 wordt een liggende streep, of balk gebruikt, die een hand voorstelt. Tien wordt weergegeven door twee strepen boven elkaar, vijftien door drie van zulke strepen. De getallen 0 en 20 worden beide identiek weergeven als een soort gesloten schelp; een balk met een open cirkel erdoor.De Mayanamen zijn als volgt: (nl)
- Цолькин (Tzolk’in — «счет дней» на языке киче) — священный календарь майя, состоящий из 260 дней, которые разбиты на 13 и 20 циклов по 20 и 13 дней соответственно. Этот календарь использовался в первую очередь для религиозных целей, будучи расписанием священных церемоний и средством предсказания благоприятных и неблагоприятных дней. Аналогичный календарь тональпоуалли имелся у ацтеков и других народов Мезоамерики. Помимо цолькина у майя был солнечный календарь длиной 365 дней для сельхозработ и календарь длинного счёта для абсолютной датировки события в днях от даты «сотворения мира». (ru)
|
