[go: up one dir, main page]

SlideShare a Scribd company logo
Нанотехнологи-хүнс хоол  доктор  ( Sc . D ),  профессор Л.Дамдинсүрэн [email_address]
Мэдээлэл Хүнсний нанобүтээгдэхүүний зах зээл 2003 онд 2,6 тэрбум ам.долл., үүнээс  2005 онд 2 дахин нэмэгдэж, 5,3 тэрбум ам.долл. болж, харин 2010 оны түвшинд 20 тэрбум ам. долл.-т хүрэх төлөвтэй  Энэ чиглэлээр  400 гаруй  компани судалгааны томоохон хөтөлбөр хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд нанотехнологийн хамгийн том зах зээл нь 2010 оны үед Ази, гол хэрэглэгч нь Хятад болно  Сүүлийн 10 жилд нанотехнологийн чиглэлээр дэлхийд улс дундын болон үндэсний олон хөтөлбөр хэрэгжүүлж байгаагаас АНУ, Япон, БНХАУ тэргүүлж байна.  2005-2008 онд энэ чиглэлийн судалгаа, шинжилгээнд 3,7 тэрбум ам.долл., зарцуулж, Европын холбооны комисс 2005 онд “Nanos c iences & Nanotechnologies: An action plan for Europe 2005-2009” төлөвлөгөө батлан хэрэгжүүлж байна.
Нанобүтэц Нанобүтэц үүсгэх үндсэн 2 арга:  100  nm  –ээс бага хэмжээтэй коллоид хольц, бичил эмульс үүсгэх замаар (Top-down) атом, молекулуудыг нанобүтэцтэй болтол нэгтгэх, байршуулах (Botton-up), үүний жишээ нь ДНХ-ийн нанобүтэц юм Top-down аргаар нанохэсэг, наномяндас, нанонунтаг, наноэмульс гаргаж авдаг  Botton-up технологиор атом, молекулыг тодорхой эмх цэгцтэй байршуулах замаар наногуурс, нанохөндий, наносом, наномашин гаргаж болно.  Байгалийн нанобүтэц сүүний уургийн коллоид тархалт, цардуулын цавуулаг бүтэц, ургамлын эсийн бүтэц, махны булчингийн болон холбоос эд эс
ДНХ-ээс нанобүтэц
Нано ДНХ бүтэц
Наноробот
Нанотехнологи - Хөдөө аж ахуй Энзим илрүүлэгч энгийн молекулт нанобүтэц Пестицид, бордоо болон ХАА-д  ашигладаг  бусад бодисыг орлох НАНО капсул Өсөлтийн гормонт өсөлтийн тэжээл, түүний хяналтын хэрэгсэл Ургац хураалт болон хөрсний нөхцлийг хянах НАНО мэдрэгч Жим гаргах болон урьдчилан бэлтгэх үйлчилгээг хангах НАНО нунтаг Амьтан, ургамалд өвчин үүсгэгчийг илрүүлэх НАНО мэдрэгч Вакцины үйлчлэлийн НАНО капсул Ургамлын ДНХ-ийг хувиргагч  (генийн инженер зүйн төлөвлөлт) НАНО бүтэц
Хүнсний үйлдвэрийн технологи Ургамлын тосны  нитрацетикалын био чанарыг сайжруулах НАНО капсул Амт чанар сайжруулах НАНО капсулууд Өтгөрөлт, наалдамхай, зууралдамхай  чанарыг зохицуулах НАНО гуурс ба НАНО хэсэг Махны холестеролыг өөрчлөх үйлчлэл бүхий ургамлын стероидод сууриласан НАНО капсул Өвчин үүсгэгч бактери, химийн бодисыг зайлуулах, бүтцийг бэхжүүлэх НАНО хэсэг Бүтээгдэхүний шимт чанар, шингэцийг сайжруулах НАНО эмульс ба хэсэг
Хүнсний бүтээгдэхүүний сав, баглаа боодол Химийн бохирдол, өвчин үүсгэгчийг илрүүлэх, цацраг идэвхит бодисыг зайлуулахад НАНО бүтцийг эсрэг биетээр ашиглах Температур, чийг, хугацааг био өөрчлөлтийн НАНО мэдрэгчээр хянах  Хүчилтөрөгчийн нэвчилт, шингэлт болон бүтээгдэхүүн муудах процессыг саатуулагч  НАНО бүрхүүл, НАНО шавар Этиленийг илрүүлэх цахилгаан химийн НАНО мэдрэгч Гадрага дээрх бактери, мөөгөнцрийн  эсрэг  НАНО хэсэг (мөнгөн, цайр, магнитай) Цахиурын хүчлийн орцтой, халуун тэсвэрлэх  өндөр чадвартай НАНО бүрхүүл Тугалган цаасны өөрчлөлт, төлөв байдлын хяналт
Биологийн идэвхит хүнсний нэмэлт  Шимт бодисын шингэлтийг сайжруулах НАНО нунтаг  Цусаар  шимт бодис зөөвөрлөлтийг  зохицуулагч целлюлозын НАНО талст  Хоол тэжээлийн шингэц, шимт бодисын тогтворжилтыг сайжруулах  НАНО капсул  Хүнс хоолны амт болон өнгөнд нөлөөлж, шим тэжээлийг нэмэгдүүлэх НАНО цагираг Витамин шингээлтийг сайжруулах, идэвхитэй   молекулыг түгээх  НАНО дусал
Хүнсний нанобүтээгдэхүүн хөдөө аж ахуй, хүнсний үйлдвэрлэл, хүнсний сав, баглаа боодлын технологит  100  nm  –ээс бага хэмжээтэй бүтэц ашигласнаар хүнсний нанобүтээгдэхүүн буй болдог “ nanofood” ангилалд бүртгэгдсэн 30 бүтээгдэхүүн:  - 15  нь нанобүтцэд оруулсан, эсвэл  эмульс хэлбэрт шилжүүлсэн аминдэм, эрдэс бодисууд агуулсан биологийн идэвхит хүнсний нэмэлт бэлдмэлүүд  - 10 бүтээгдэхүүний сав, баглаа, боодол, хадгалах зоорь, савны дотор талыг нанобүтэц бүхий бүрхүүл, цавуу ашигласан - 7 нь коллоид төлөв байдалтай мөнгө ашигласан бүтээгдэхүүн - 5 нь жинхэнэ “нанотехнологийн хувьсгалын үр дүн”
нанотехнологийн хувьсгалын үр дүн Aquanova-Novasol: 30  nm  диаметр бүхий дуслуудтай бичил эмульс Canola Active Oil:эсийн липсомд суулгасан фитостеринүүд нь хүнс хоол хэрэглэсний дараа шаардлагатай эрхтэнд шууд очиж, холестриныг хоол боловсруулах болон цусны эргэлтийн тогтоолцоонд оруулна Nanoceuticals Slim Snake Chocolate: какао материалыг эд эсүүдэд маш хурдан хүргэх боломж олгоно Nano-Tea: шинжилгээний тодорхой үзүүлэлт байхгүй байгаа боловч цайны химийн бүрэдэхүүн бодисуудын шингэлтийг сайжруулдаг нь тогтоогдсон Oil Fresh: керамик нанохэсгүүдээр бүрхэгдсэн бөмбөлөгүүд нь бүтээгдэхүүн шарах үед ургамлын тосны нийлэгжих процессыг сааруулах үйлчлэлтэй
хүнсний үйлдвэр - нанотехнологи  Боловсруулах технологийн хөгжил, жишээ нь наношүүлт, бионанотехнологи  Хүнсний зүйлийн үндсэн найрлага, бүтцийг өөрчлөх, наноэмульс г.м. Хүнсний барааны задлан шинжилгээ, аюулгүй байдлын үнэлгээ, жишээ нь наномэдрэгчүүд Бүтээгдэхүүнийг савлаж, боох, хамгаалах түрхэц Зохицуулах үйлчлэлтэй хүнсний бүтээгдэхүүн, эрүүл хооллолт
Үзэл бодол бүхнийг чадагч ид шид хүнс, хоолны  шим зүйг төгөлдөршүүлэх чиглэлээр ашиглах ирээдүй  байна нанохэсэг, бүтцийг ашигласнаас хүний эрүүл мэндэд эрсдэл, хор нөлөө үзүүлэх үйлдвэрлэл ч байж болно  хүнсний нанобүтээгдэхүүн хүнд хор нөлөөгүй, эрүүл мэндэд эрсдэл учруулахгүй гэж нотолж байгаа эрдэмтэн одоогоор алга  бас нанотехнологийн ирээдүйг хэн ч үгүйсгэхгүй байгаа  нанотехнологи, хүнсний нанобүтээгдэхүүний талаар удмын өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүний нэгэн адил “хэт үнэлсэн”, эсвэл  “айж, болгоомжилсон” байдал тэнцвэртэй хэлбэрт байна гэж дүгнэж болох юм. зөвхөн чамирхал ода мөнгө салгах арга Энд үнэний хувь байгаа боловч эхний тохиолдол шиг хэтрүүлэх үндэслэл байхгүй.  Алс хэтээ харж чаддаг зарим компаниудад нанотехнологи йн алба эртнээс ажиллаж, байгууллагадаа богино хугацаанд ашиг оруулж, стратеги, бодлогоо тодорхойлох болжээ.  Нанотехнологийн бүтээгдэхүүн нь арав, мянган тонноор гарахгүй, энд атом, молекулаас хавьгүй нарийн зүйлийг судлах шаардлагатай нь илтгэлээс ойлгомжтой.  наносудалгааны үр дүнд цоо шинэ зүй тогтол, хандлага гарч, шинжлэх ухааны цар хүрээг тэлсээр байна. Ийнхүү нанотехногийн судалгаа, туршилт, үйлдвэрлэл нэгэн зэрэг  хөгжиж байна.
Хувийн санал, бодол Нанотехнологи, биотехнологийн ололтыг хөдөө аж ахуй, хүнсний аж үйлдвэрт сонгон бойжуулах, эзэмших, дамжуулах талаар төрийн бодлогын шинжлэх ухааны үндэслэлтэй үзэл баримтлал хэрэгтэй байна. Энэ бол батлаад хэрэгжүүлэхгүй орхидог хөтөлбөр, төслөөр шийдвэрлэгдэхгүй, ер нь Монгол улсад шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх цогц асуудлыг хөндөж байгаа санаа юм. Технологийн дэвшил, ололтыг магтан шагшрах, эсвэл түүнээс айж эмээхийг оюуны хөгжлөөр туулах ёстой. Нанотехнологи, биотехнологийн чиглэлээр мэдлэг түгээх хөтөлбөрийг орон даяар хэрэгжүүлэх нь чухал байна. Гэхдээ хөтөлбөр нь хүн амын тодорхой хэсгийн мэдлэгийн түвшинд зохицсон, танин мэдэхүйн түвшингээс онолын гүнзгий мэдлэг рүү чиглэх ёстой бөгөөд энэ талаар манай ШУТИС үлгэрлэх боломжтой. Ийм хөтөлбөр хэрэгжүүлснээр манайд нанотехнологи, биотехнологийн чиглэлээр мэдлэг, хүний нөөц хуримтлагдаж эхэлнэ. Шинжлэх ухаан, технологийн ололтыг эзэмшихэд чиглэсэн эрдэм шинжилгээний суурь судалгааны лабораторийн түвшин манайд маш дорой байна. Гэтэл хүнсний “нано- болон удмын өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүн” гэдэг олон улсын ангилалд хамаарах түүхий эд, бараа манайд импортоор ирж, монголчууд зарим талаар “туршлагын объект” болж байгаа тохиолдол ч бий. Ийм учраас их, дээд сургуулиудын эрдэм шинжилгээний лабораториудыг хөгжүүлэхэд онцгой анхаарах шаардлагатай байна.
 

More Related Content

Viewers also liked

Nanoapplications
NanoapplicationsNanoapplications
Nanoapplications
Ahmad Rashwan
 
Hicheel
Hicheel Hicheel
Hicheel
mojig
 
хүний хооллолтын экологийн асуудал1
хүний хооллолтын экологийн асуудал1хүний хооллолтын экологийн асуудал1
хүний хооллолтын экологийн асуудал1
Цэрэн-Очир Б.
 
алтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газар
алтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газаралтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газар
алтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газар
Zaya Shirentogtokh
 
Milk safety workshop
Milk safety workshopMilk safety workshop
Milk safety workshop
noonii
 
боловсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэболовсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэ
Turu Turuu
 
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээЭрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
ub_old
 
гэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариун
гэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариунгэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариун
гэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариун
Tuul Tula
 
Албан бичиг хөтлөлт-2011
Албан бичиг хөтлөлт-2011Албан бичиг хөтлөлт-2011
Албан бичиг хөтлөлт-2011
Ulziisaikhan Dmb
 
Software and IT
Software and ITSoftware and IT
Software and IT
Zaya Shirentogtokh
 
уур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлтуур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлт
Zaya Shirentogtokh
 

Viewers also liked (12)

Nanoapplications
NanoapplicationsNanoapplications
Nanoapplications
 
Hicheel
Hicheel Hicheel
Hicheel
 
Lekts 4
Lekts 4Lekts 4
Lekts 4
 
хүний хооллолтын экологийн асуудал1
хүний хооллолтын экологийн асуудал1хүний хооллолтын экологийн асуудал1
хүний хооллолтын экологийн асуудал1
 
алтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газар
алтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газаралтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газар
алтай таванбогдын байгалийн цогцолборт газар
 
Milk safety workshop
Milk safety workshopMilk safety workshop
Milk safety workshop
 
боловсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэболовсрол гэж юу вэ
боловсрол гэж юу вэ
 
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээЭрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
Эрүүл хооллолт, оновчтой сонголт, зохистэй хэрэглээ
 
гэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариун
гэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариунгэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариун
гэрийн гадна, дотно орчин ба хувийн ариун
 
Албан бичиг хөтлөлт-2011
Албан бичиг хөтлөлт-2011Албан бичиг хөтлөлт-2011
Албан бичиг хөтлөлт-2011
 
Software and IT
Software and ITSoftware and IT
Software and IT
 
уур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлтуур амьсгалын өөрчлөлт
уур амьсгалын өөрчлөлт
 

Similar to Nanofood Present

Global science must
Global science mustGlobal science must
Global science must
noonii
 
Global food science
Global food scienceGlobal food science
Global food science
YaBayarkhuu
 
Global science must
Global science mustGlobal science must
Global science must
noonii
 
2016.04.26 green technology and innovation
2016.04.26 green technology and innovation2016.04.26 green technology and innovation
2016.04.26 green technology and innovation
The Business Council of Mongolia
 
хүний хооллолтын экологийн асуудал
хүний хооллолтын экологийн асуудалхүний хооллолтын экологийн асуудал
хүний хооллолтын экологийн асуудал
Цэрэн-Очир Б.
 
Nestle компани түүний маркетинг
Nestle компани түүний маркетингNestle компани түүний маркетинг
Nestle компани түүний маркетинг
Болд Энхтөр
 
Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...
Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...
Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...
batnasanb
 
What is bt
What is btWhat is bt
баттулга97
баттулга97баттулга97
баттулга97
tulga_11e
 
Сүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөл
Сүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөлСүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөл
Сүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөл
ub_old
 
Gynecology diagnosis to animal
Gynecology diagnosis to animalGynecology diagnosis to animal
Gynecology diagnosis to animal
dagvajamts
 
Хүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үе
Хүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үеХүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үе
Хүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үе
ub_old
 
О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд нанотехнологийн гүй...
О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд  нанотехнологийн гүй...О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд  нанотехнологийн гүй...
О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд нанотехнологийн гүй...
batnasanb
 
E m.sp713 introduction
E m.sp713 introductionE m.sp713 introduction
E m.sp713 introduction
davaa627
 
E m.sp713 introduction
E m.sp713 introductionE m.sp713 introduction
E m.sp713 introduction
davaa627
 
эсийн молекул биологийн днх
эсийн молекул биологийн днхэсийн молекул биологийн днх
эсийн молекул биологийн днх
Ts. Bayarkhuu, Murun, Khuwsgul, Erdmiin dalai complex school
 
Hool uildverleliin tehnologi lekts 1
Hool uildverleliin tehnologi lekts 1Hool uildverleliin tehnologi lekts 1
Hool uildverleliin tehnologi lekts 1
Lha Bolorerdene
 
E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5
davaa627
 
E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5
davaa627
 
Монгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгаа
Монгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгааМонгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгаа
Монгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгаа
Medimpex
 

Similar to Nanofood Present (20)

Global science must
Global science mustGlobal science must
Global science must
 
Global food science
Global food scienceGlobal food science
Global food science
 
Global science must
Global science mustGlobal science must
Global science must
 
2016.04.26 green technology and innovation
2016.04.26 green technology and innovation2016.04.26 green technology and innovation
2016.04.26 green technology and innovation
 
хүний хооллолтын экологийн асуудал
хүний хооллолтын экологийн асуудалхүний хооллолтын экологийн асуудал
хүний хооллолтын экологийн асуудал
 
Nestle компани түүний маркетинг
Nestle компани түүний маркетингNestle компани түүний маркетинг
Nestle компани түүний маркетинг
 
Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...
Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...
Ц.Эрдэнэцэцэг - ХҮНСНИЙ ЗАРИМ ҮЙЛДВЭРТ ЧАНАР, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ИСО ...
 
What is bt
What is btWhat is bt
What is bt
 
баттулга97
баттулга97баттулга97
баттулга97
 
Сүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөл
Сүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөлСүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөл
Сүү судлалын өнөөгийн түвшин, хөгжлийн төсөөлөл
 
Gynecology diagnosis to animal
Gynecology diagnosis to animalGynecology diagnosis to animal
Gynecology diagnosis to animal
 
Хүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үе
Хүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үеХүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үе
Хүнс хоолны монгол уламжлал, хэрэглээний шинэ үе
 
О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд нанотехнологийн гүй...
О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд  нанотехнологийн гүй...О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд  нанотехнологийн гүй...
О.Наранбаатар Б.Болортулга - Үндэсний инновацийн хөгжилд нанотехнологийн гүй...
 
E m.sp713 introduction
E m.sp713 introductionE m.sp713 introduction
E m.sp713 introduction
 
E m.sp713 introduction
E m.sp713 introductionE m.sp713 introduction
E m.sp713 introduction
 
эсийн молекул биологийн днх
эсийн молекул биологийн днхэсийн молекул биологийн днх
эсийн молекул биологийн днх
 
Hool uildverleliin tehnologi lekts 1
Hool uildverleliin tehnologi lekts 1Hool uildverleliin tehnologi lekts 1
Hool uildverleliin tehnologi lekts 1
 
E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5
 
E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5E m.sp713, lesson 5
E m.sp713, lesson 5
 
Монгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгаа
Монгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгааМонгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгаа
Монгол ямааны митохондрийн ДНХ-ийн молекул генетикийн судалгаа
 

More from noonii

Biological valueble milk
Biological valueble milkBiological valueble milk
Biological valueble milk
noonii
 
Melamine risk
Melamine riskMelamine risk
Melamine risk
noonii
 
Surguuli surtalchilgaa
Surguuli surtalchilgaaSurguuli surtalchilgaa
Surguuli surtalchilgaa
noonii
 
Uts mergejil taniltsuulga-2015
Uts mergejil taniltsuulga-2015Uts mergejil taniltsuulga-2015
Uts mergejil taniltsuulga-2015
noonii
 
E.zasag.tootsoo
E.zasag.tootsooE.zasag.tootsoo
E.zasag.tootsoo
noonii
 
Niigmiin daatgal
Niigmiin daatgalNiigmiin daatgal
Niigmiin daatgal
noonii
 
Food pom
Food pomFood pom
Food pom
noonii
 
Innovation&tech.
Innovation&tech.Innovation&tech.
Innovation&tech.
noonii
 
Food security graduate 11
Food security graduate 11Food security graduate 11
Food security graduate 11
noonii
 
Mogolian meat
Mogolian meatMogolian meat
Mogolian meat
noonii
 
For engineer's lecture 3
For engineer's lecture 3For engineer's lecture 3
For engineer's lecture 3
noonii
 
For engineer's lecture 2
For engineer's lecture 2For engineer's lecture 2
For engineer's lecture 2
noonii
 
For engineer's lecture 1
For engineer's lecture 1For engineer's lecture 1
For engineer's lecture 1
noonii
 
Translation
TranslationTranslation
Translation
noonii
 
Microbiology conf.
Microbiology conf.Microbiology conf.
Microbiology conf.
noonii
 
Potency food industry
Potency food industryPotency food industry
Potency food industry
noonii
 
Food industria 80 for seminar
Food industria 80 for seminarFood industria 80 for seminar
Food industria 80 for seminar
noonii
 

More from noonii (19)

Biological valueble milk
Biological valueble milkBiological valueble milk
Biological valueble milk
 
Melamine risk
Melamine riskMelamine risk
Melamine risk
 
Surguuli surtalchilgaa
Surguuli surtalchilgaaSurguuli surtalchilgaa
Surguuli surtalchilgaa
 
Uts mergejil taniltsuulga-2015
Uts mergejil taniltsuulga-2015Uts mergejil taniltsuulga-2015
Uts mergejil taniltsuulga-2015
 
E.zasag.tootsoo
E.zasag.tootsooE.zasag.tootsoo
E.zasag.tootsoo
 
Niigmiin daatgal
Niigmiin daatgalNiigmiin daatgal
Niigmiin daatgal
 
Food pom
Food pomFood pom
Food pom
 
Innovation&tech.
Innovation&tech.Innovation&tech.
Innovation&tech.
 
Food security graduate 11
Food security graduate 11Food security graduate 11
Food security graduate 11
 
Mogolian meat
Mogolian meatMogolian meat
Mogolian meat
 
Hrm
HrmHrm
Hrm
 
For engineer's lecture 3
For engineer's lecture 3For engineer's lecture 3
For engineer's lecture 3
 
For engineer's lecture 2
For engineer's lecture 2For engineer's lecture 2
For engineer's lecture 2
 
For engineer's lecture 1
For engineer's lecture 1For engineer's lecture 1
For engineer's lecture 1
 
Translation
TranslationTranslation
Translation
 
Oruul
OruulOruul
Oruul
 
Microbiology conf.
Microbiology conf.Microbiology conf.
Microbiology conf.
 
Potency food industry
Potency food industryPotency food industry
Potency food industry
 
Food industria 80 for seminar
Food industria 80 for seminarFood industria 80 for seminar
Food industria 80 for seminar
 

Nanofood Present

  • 1. Нанотехнологи-хүнс хоол доктор ( Sc . D ), профессор Л.Дамдинсүрэн [email_address]
  • 2. Мэдээлэл Хүнсний нанобүтээгдэхүүний зах зээл 2003 онд 2,6 тэрбум ам.долл., үүнээс 2005 онд 2 дахин нэмэгдэж, 5,3 тэрбум ам.долл. болж, харин 2010 оны түвшинд 20 тэрбум ам. долл.-т хүрэх төлөвтэй Энэ чиглэлээр 400 гаруй компани судалгааны томоохон хөтөлбөр хэрэгжүүлж байгаа бөгөөд нанотехнологийн хамгийн том зах зээл нь 2010 оны үед Ази, гол хэрэглэгч нь Хятад болно Сүүлийн 10 жилд нанотехнологийн чиглэлээр дэлхийд улс дундын болон үндэсний олон хөтөлбөр хэрэгжүүлж байгаагаас АНУ, Япон, БНХАУ тэргүүлж байна. 2005-2008 онд энэ чиглэлийн судалгаа, шинжилгээнд 3,7 тэрбум ам.долл., зарцуулж, Европын холбооны комисс 2005 онд “Nanos c iences & Nanotechnologies: An action plan for Europe 2005-2009” төлөвлөгөө батлан хэрэгжүүлж байна.
  • 3. Нанобүтэц Нанобүтэц үүсгэх үндсэн 2 арга: 100 nm –ээс бага хэмжээтэй коллоид хольц, бичил эмульс үүсгэх замаар (Top-down) атом, молекулуудыг нанобүтэцтэй болтол нэгтгэх, байршуулах (Botton-up), үүний жишээ нь ДНХ-ийн нанобүтэц юм Top-down аргаар нанохэсэг, наномяндас, нанонунтаг, наноэмульс гаргаж авдаг Botton-up технологиор атом, молекулыг тодорхой эмх цэгцтэй байршуулах замаар наногуурс, нанохөндий, наносом, наномашин гаргаж болно. Байгалийн нанобүтэц сүүний уургийн коллоид тархалт, цардуулын цавуулаг бүтэц, ургамлын эсийн бүтэц, махны булчингийн болон холбоос эд эс
  • 7. Нанотехнологи - Хөдөө аж ахуй Энзим илрүүлэгч энгийн молекулт нанобүтэц Пестицид, бордоо болон ХАА-д ашигладаг бусад бодисыг орлох НАНО капсул Өсөлтийн гормонт өсөлтийн тэжээл, түүний хяналтын хэрэгсэл Ургац хураалт болон хөрсний нөхцлийг хянах НАНО мэдрэгч Жим гаргах болон урьдчилан бэлтгэх үйлчилгээг хангах НАНО нунтаг Амьтан, ургамалд өвчин үүсгэгчийг илрүүлэх НАНО мэдрэгч Вакцины үйлчлэлийн НАНО капсул Ургамлын ДНХ-ийг хувиргагч (генийн инженер зүйн төлөвлөлт) НАНО бүтэц
  • 8. Хүнсний үйлдвэрийн технологи Ургамлын тосны нитрацетикалын био чанарыг сайжруулах НАНО капсул Амт чанар сайжруулах НАНО капсулууд Өтгөрөлт, наалдамхай, зууралдамхай чанарыг зохицуулах НАНО гуурс ба НАНО хэсэг Махны холестеролыг өөрчлөх үйлчлэл бүхий ургамлын стероидод сууриласан НАНО капсул Өвчин үүсгэгч бактери, химийн бодисыг зайлуулах, бүтцийг бэхжүүлэх НАНО хэсэг Бүтээгдэхүний шимт чанар, шингэцийг сайжруулах НАНО эмульс ба хэсэг
  • 9. Хүнсний бүтээгдэхүүний сав, баглаа боодол Химийн бохирдол, өвчин үүсгэгчийг илрүүлэх, цацраг идэвхит бодисыг зайлуулахад НАНО бүтцийг эсрэг биетээр ашиглах Температур, чийг, хугацааг био өөрчлөлтийн НАНО мэдрэгчээр хянах Хүчилтөрөгчийн нэвчилт, шингэлт болон бүтээгдэхүүн муудах процессыг саатуулагч НАНО бүрхүүл, НАНО шавар Этиленийг илрүүлэх цахилгаан химийн НАНО мэдрэгч Гадрага дээрх бактери, мөөгөнцрийн эсрэг НАНО хэсэг (мөнгөн, цайр, магнитай) Цахиурын хүчлийн орцтой, халуун тэсвэрлэх өндөр чадвартай НАНО бүрхүүл Тугалган цаасны өөрчлөлт, төлөв байдлын хяналт
  • 10. Биологийн идэвхит хүнсний нэмэлт Шимт бодисын шингэлтийг сайжруулах НАНО нунтаг Цусаар шимт бодис зөөвөрлөлтийг зохицуулагч целлюлозын НАНО талст Хоол тэжээлийн шингэц, шимт бодисын тогтворжилтыг сайжруулах НАНО капсул Хүнс хоолны амт болон өнгөнд нөлөөлж, шим тэжээлийг нэмэгдүүлэх НАНО цагираг Витамин шингээлтийг сайжруулах, идэвхитэй молекулыг түгээх НАНО дусал
  • 11. Хүнсний нанобүтээгдэхүүн хөдөө аж ахуй, хүнсний үйлдвэрлэл, хүнсний сав, баглаа боодлын технологит 100 nm –ээс бага хэмжээтэй бүтэц ашигласнаар хүнсний нанобүтээгдэхүүн буй болдог “ nanofood” ангилалд бүртгэгдсэн 30 бүтээгдэхүүн: - 15 нь нанобүтцэд оруулсан, эсвэл эмульс хэлбэрт шилжүүлсэн аминдэм, эрдэс бодисууд агуулсан биологийн идэвхит хүнсний нэмэлт бэлдмэлүүд - 10 бүтээгдэхүүний сав, баглаа, боодол, хадгалах зоорь, савны дотор талыг нанобүтэц бүхий бүрхүүл, цавуу ашигласан - 7 нь коллоид төлөв байдалтай мөнгө ашигласан бүтээгдэхүүн - 5 нь жинхэнэ “нанотехнологийн хувьсгалын үр дүн”
  • 12. нанотехнологийн хувьсгалын үр дүн Aquanova-Novasol: 30 nm диаметр бүхий дуслуудтай бичил эмульс Canola Active Oil:эсийн липсомд суулгасан фитостеринүүд нь хүнс хоол хэрэглэсний дараа шаардлагатай эрхтэнд шууд очиж, холестриныг хоол боловсруулах болон цусны эргэлтийн тогтоолцоонд оруулна Nanoceuticals Slim Snake Chocolate: какао материалыг эд эсүүдэд маш хурдан хүргэх боломж олгоно Nano-Tea: шинжилгээний тодорхой үзүүлэлт байхгүй байгаа боловч цайны химийн бүрэдэхүүн бодисуудын шингэлтийг сайжруулдаг нь тогтоогдсон Oil Fresh: керамик нанохэсгүүдээр бүрхэгдсэн бөмбөлөгүүд нь бүтээгдэхүүн шарах үед ургамлын тосны нийлэгжих процессыг сааруулах үйлчлэлтэй
  • 13. хүнсний үйлдвэр - нанотехнологи Боловсруулах технологийн хөгжил, жишээ нь наношүүлт, бионанотехнологи Хүнсний зүйлийн үндсэн найрлага, бүтцийг өөрчлөх, наноэмульс г.м. Хүнсний барааны задлан шинжилгээ, аюулгүй байдлын үнэлгээ, жишээ нь наномэдрэгчүүд Бүтээгдэхүүнийг савлаж, боох, хамгаалах түрхэц Зохицуулах үйлчлэлтэй хүнсний бүтээгдэхүүн, эрүүл хооллолт
  • 14. Үзэл бодол бүхнийг чадагч ид шид хүнс, хоолны шим зүйг төгөлдөршүүлэх чиглэлээр ашиглах ирээдүй байна нанохэсэг, бүтцийг ашигласнаас хүний эрүүл мэндэд эрсдэл, хор нөлөө үзүүлэх үйлдвэрлэл ч байж болно хүнсний нанобүтээгдэхүүн хүнд хор нөлөөгүй, эрүүл мэндэд эрсдэл учруулахгүй гэж нотолж байгаа эрдэмтэн одоогоор алга бас нанотехнологийн ирээдүйг хэн ч үгүйсгэхгүй байгаа нанотехнологи, хүнсний нанобүтээгдэхүүний талаар удмын өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүний нэгэн адил “хэт үнэлсэн”, эсвэл “айж, болгоомжилсон” байдал тэнцвэртэй хэлбэрт байна гэж дүгнэж болох юм. зөвхөн чамирхал ода мөнгө салгах арга Энд үнэний хувь байгаа боловч эхний тохиолдол шиг хэтрүүлэх үндэслэл байхгүй. Алс хэтээ харж чаддаг зарим компаниудад нанотехнологи йн алба эртнээс ажиллаж, байгууллагадаа богино хугацаанд ашиг оруулж, стратеги, бодлогоо тодорхойлох болжээ. Нанотехнологийн бүтээгдэхүүн нь арав, мянган тонноор гарахгүй, энд атом, молекулаас хавьгүй нарийн зүйлийг судлах шаардлагатай нь илтгэлээс ойлгомжтой. наносудалгааны үр дүнд цоо шинэ зүй тогтол, хандлага гарч, шинжлэх ухааны цар хүрээг тэлсээр байна. Ийнхүү нанотехногийн судалгаа, туршилт, үйлдвэрлэл нэгэн зэрэг хөгжиж байна.
  • 15. Хувийн санал, бодол Нанотехнологи, биотехнологийн ололтыг хөдөө аж ахуй, хүнсний аж үйлдвэрт сонгон бойжуулах, эзэмших, дамжуулах талаар төрийн бодлогын шинжлэх ухааны үндэслэлтэй үзэл баримтлал хэрэгтэй байна. Энэ бол батлаад хэрэгжүүлэхгүй орхидог хөтөлбөр, төслөөр шийдвэрлэгдэхгүй, ер нь Монгол улсад шинжлэх ухаан, үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэх цогц асуудлыг хөндөж байгаа санаа юм. Технологийн дэвшил, ололтыг магтан шагшрах, эсвэл түүнээс айж эмээхийг оюуны хөгжлөөр туулах ёстой. Нанотехнологи, биотехнологийн чиглэлээр мэдлэг түгээх хөтөлбөрийг орон даяар хэрэгжүүлэх нь чухал байна. Гэхдээ хөтөлбөр нь хүн амын тодорхой хэсгийн мэдлэгийн түвшинд зохицсон, танин мэдэхүйн түвшингээс онолын гүнзгий мэдлэг рүү чиглэх ёстой бөгөөд энэ талаар манай ШУТИС үлгэрлэх боломжтой. Ийм хөтөлбөр хэрэгжүүлснээр манайд нанотехнологи, биотехнологийн чиглэлээр мэдлэг, хүний нөөц хуримтлагдаж эхэлнэ. Шинжлэх ухаан, технологийн ололтыг эзэмшихэд чиглэсэн эрдэм шинжилгээний суурь судалгааны лабораторийн түвшин манайд маш дорой байна. Гэтэл хүнсний “нано- болон удмын өөрчлөлттэй бүтээгдэхүүн” гэдэг олон улсын ангилалд хамаарах түүхий эд, бараа манайд импортоор ирж, монголчууд зарим талаар “туршлагын объект” болж байгаа тохиолдол ч бий. Ийм учраас их, дээд сургуулиудын эрдэм шинжилгээний лабораториудыг хөгжүүлэхэд онцгой анхаарах шаардлагатай байна.
  • 16.