[go: up one dir, main page]

0% found this document useful (0 votes)
35 views77 pages

मुलुकी फौजदारी कार्यविधि नियमावली २०७५

The document appears to be a technical or procedural text, possibly related to data management or software development, with numerous references to specific tasks and methodologies. It includes various coded elements and symbols, indicating a structured format, but lacks clear context or coherent sentences due to the presence of non-standard characters. Overall, the content seems to focus on operational guidelines or instructions, though the exact details are obscured by formatting issues.

Uploaded by

panthirudra073
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
0% found this document useful (0 votes)
35 views77 pages

मुलुकी फौजदारी कार्यविधि नियमावली २०७५

The document appears to be a technical or procedural text, possibly related to data management or software development, with numerous references to specific tasks and methodologies. It includes various coded elements and symbols, indicating a structured format, but lacks clear context or coherent sentences due to the presence of non-standard characters. Overall, the content seems to focus on operational guidelines or instructions, though the exact details are obscured by formatting issues.

Uploaded by

panthirudra073
Copyright
© © All Rights Reserved
We take content rights seriously. If you suspect this is your content, claim it here.
Available Formats
Download as PDF, TXT or read online on Scribd
You are on page 1/ 77

d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw lgodfjnL,@)&%

-ldlt @)&^ ;fn h]7 d;fGt;Dd ePsf ;+zf]wgx? ;d]t ldnfOPsf]]_

g]kfn ;/sf/
sfg"g, Gofo tyf ;+;bLo dfldnf dGqfno
l;+xb/af/
d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw lgodfjnL,@)&%
g]kfn /fhkqdf k|sflzt ldlt
@)&%.%.!
d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_ P]g, @)&$ sf] bkmf !(^ n] lbPsf] clwsf/
k|of]u u/L ;jf]{Rr cbfntn] b]xfosf lgodx? agfPsf] 5 .
kl/R5]b–!
k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ oL lgodx?sf] gfd æd'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw
lgodfjnL, @)&%Æ /x]sf] 5 .
-@_ of] lgodfjnL ;+jt\ @)&% ;fn ebf} ! ut]b]lv k|f/De x'g]5 .
@= kl/efiffM ljifo jf k|;·n] csf]{ cy{ gnfu]df o; lgodfjnLdf,–
-s_ æP]gÆ eGgfn] d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_, P]g @)&$
;Demg' k5{ .
-v_ ætxl;nbf/Æ eGgfn] lhNnf cbfntsf] txl;nbf/ ;Demg'
k5{ / ;f] zAbn] km};nf sfof{Gjog clwsf/LnfO{ ;d]t
hgfp“5 .
-u_ ækIfÆ eGgfn] d'2fsf] jfbL jf k|ltjfbL ;Demg' k5{ / ;f]
zAbn] k|ltj]bsnfO{ ;d]t hgfp“5 .
-3_ æ;DalGwt clwsf/LÆ eGgfn] s'g} sfd ug{ lhDd]jf/L ePsf]
clwsf/L ;Demg' k5{.
kl/R5]b–@
kqmfp k"hL{ / lx/f;tdf /fVg] cg'dlt ;DaGwL Joj:yf
#= kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dltM -!_ P]gsf] bkmf ( sf] pkbkmf -@_ adf]lhd
cg';Gwfg clwsf/L jf k|x/L sfof{no jf cg';Gwfg ug]{ sfof{nosf]
k|d'vn] s'g} JolQmsf gfp“df kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dltsf nflu
cbfnt;dIf cg';"rL–! adf]lhdsf] 9f“rfdf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] lgj]bgdf ;Dej eP;Dd b]xfosf
ljj/0fx? pNn]v u/L ;f] ;DaGwL sfuhft ;d]t ;+nUg ug{' kg]{5M–
-s_ kqmfp ug{'kg]{ JolQmsf] gfd, y/, jtg jf cGo
kl/rofTds ljj/0f,

(1)
-v_ s;"/sf] 5f]6s/L ljj/0f / kqmfp ug{'kg]{ JolQmsf]
;+nUgtf b]lvg] k|df0f,
-u_ jf/bft ldlt, ;do / :yfg,
-3_ kqmfp ug{'kg]{ cfwf/ / sf/0f .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt dfu ePsf]
cj:yfdf cbfntn] cfjZos b]v]df kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt lbg' k"j{
lgj]bs;“u yk ljj/0f jf sfuhft dfu ug{ ;Sg]5 .
-$_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg k/]df / a]xf]/f dgfl;j b]lvPdf
cbfntn] cg';"rL–@ adf]lhdsf] 9f“rfdf kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt lbg
;Sg]5 .
-%_ cbfntn] kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt lbPsf] clen]v
cg';"rL–# adf]lhdsf] 9f“rfdf /fVg' kg]{5 .
-^_ Ps eGbf a9L GofofwLz sfo{/t /x]sf] cbfntdf kqmfp k"hL{
hf/L ug]{ cg'dlt lbg] sfo{ pRr cbfntsf] xsdf d'Vo GofofwLz, pRr
cbfntsf] Ohnf; jf c:yfoL Ohnf;sf] xsdf d'Vo eO{ sfd ug]{
GofofwLz / lhNnf cbfntsf] xsdf k|d'v eO{ sfd ug]{ GofofwLzn]
tf]s]adf]lhd x'g]5 .
-&_ sfof{no ;do cl3 kl5sf] ;do jf labfsf] lbgdf kqmfp k"hL{
hf/L ug]{ cg'dlt lbg] ;DaGwL sfo{sf] nflu cbfntn] pko'Qm Joj:yf ug{
;Sg]5 .
-*_ kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt lbPsf] JolQm kqmfp gk/];Dd ;f]
cg'dlt ;DaGwL sf/afxLsf] ljj/0f cbfntaf6 ;fj{hlgs ul/g] 5}g .
$= GofofwLzsf] cg'kl:yltdf kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dltM cbfntdf
GofofwLz pkl:yt gePsf] cj:yfdf cbfntdf pkl:yt eP dWo] ;a}eGbf
jl/i7td\ sd{rf/Ln] kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt ;DaGwL sfo{ ug]{5 .
%= h?/L kqmfpsf] :jLs[lt lng]M -!_ cg';Gwfg clwsf/L jf k|x/L sfof{no jf
cg';Gwfg ug]{ sfof{nosf] k|d'vn] P]gsf] bkmf ( sf] pkbkmf -^_ adf]lhd
h?/L kqmfp k"hL{ hf/L u/L cg';"rL–$ adf]lhdsf] 9f“rfsf] lgj]bgdf
b]xfosf ljj/0f pNn]v u/L kqmfp u/]sf] JolQm / ;DalGwt sfuhftx?
;lxt kqmfpsf] :jLs[ltsf nflu cbfntdf k]z ug{' kg]{5M–
-s_ kqmfp u/]sf] JolQmsf] gfd, y/, jtg jf cGo
kl/rofTds ljj/0f,

(2)
-v_ kqmfp u/]sf] ldlt, ;do / :yfg,
-u_ jf/bft ldlt, ;do / :yfg,
-3_ s;"/sf] gfd,
-ª_ ;Dej eP;Dd kqmfp u/]sf] JolQmsf] ;+nUgtf b]lvg]
k|df0f,
-r_ vfgtnf;L ubf{ bzL k|df0f a/fdb ePsf] eP ;f]sf]
d'r'Nsf,
-5_ h?/L kqmfp k"hL{ hf/L u/L kqmfp ug{' k/]sf] sf/0f .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg k]z ePkl5 kqmfpsf] sf/0f
dgfl;a b]lvPdf cbfntn] kqmfpsf] :jLs[lt lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd cbfntn] :jLs[lt lbPsf]df ;f]sf]
clen]v cg';"rL–% adf]lhdsf] 9f“rfdf /fVg' kg]{5 .
^= cg';Gwfgsf] nflu lx/f;tdf /fVg] cg'dltM -!_ P]gsf] bkmf !$ adf]lhd
cg';Gwfgsf] nflu cleo'QmnfO{ lx/f;tdf /fvL cg';Gwfg ug{'kg]{ ePdf
cg';Gwfg clws[tn] cg';"rL–^ adf]lhdsf] 9f“rfdf ;/sf/L jlsn
sfof{no dfkm{t cbfntdf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ P]gsf] bkmf !$ sf] pkbkmf -&_ df plNnlvt s;"/sf
;DaGwdf cleo'QmnfO{ yk cjlw lx/f;tdf /fvL cg';Gwfg ug{'kg]{ ePdf
cg';Gwfg ug]{ clwsf/L / ;/sf/L jlsn b'j}n] cbfntdf lgj]bg lbg
;Sg]5g\ .
-#_ o; lgod adf]lhd lbOg] lgj]bgdf cg';Gwfg ;Gtf]ifhgs
?kdf ePsf] / cleo'QmnfO{ lx/f;tdf /fv]/ cg';Gwfg ug{'kg]{ cfwf/ /
sf/0f tyf ;DkGg ug{'kg]{ sfdx?sf] ljj/0f ;d]t v'nfpg' kg]{5 .
&= lx/f;tdf /fVg] cg'dlt lb“bf ljrf/ ug{'kg]{ s'/fM -!_ lgod ^ adf]lhd
cleo'QmnfO{ lx/f;tdf /fVg] cg'dlt dfu u/L lgj]bg k/]df cbfntn]
b]xfosf s'/fx? ljrf/ u/L cg';Gwfg ;Gtf]ifhgs ?kdf ePsf] b]lvO{
lgj]bg dfu adf]lhd lx/f;tdf /fVg cfjZos b]lvPdf dfu adf]lhd
cg'dlt lbg ;Sg]5 M–
-s_ cleo'Qmsf] gfd, y/, pd]/, jtg, afa' cfdfsf] gfd,
;Dks{ kmf]g gDa/, O{d]n 7]ufgf h:tf kl/rofTds
ljj/0f ldl;ndf pNn]v eP jf gePsf],

(3)
-v_ cleo'Qmsf] jf:tljs kl/ro v'Ng] gful/stfsf] k|df0fkq
jf ;jf/L rfns cg'dltkq jf /fxbfgL jf lghsf]
kl/ro v'Ng] cGo sfuhft ldl;n ;+nUg /x] g/x]sf],
-u_ kqmfp k/]sf] ldlt, :yfg / lghsf] kl/rofTds ljj/0f
le8] gle8]sf],
-3_ cleo'QmnfO{ lx/f;tdf plrt Jojxf/ u/] gu/]sf],
-ª_ cleo'QmnfO{ y'g'jf k"hL{ lbP glbPsf] tyf kqmfpsf] sf/0f
hfgsf/L u/fP gu/fPsf],
-r_ cleo'Qmsf] :jf:Yo hf“r u/fP gu/fPsf],
-5_ cleo'Qmn] sfg"g Joj;foL;“u ;Nnfx lng kfP gkfPsf] .
-@_ pklgod -!_ df plNnlvt s'/fx? olsg ug{sf] nflu cbfntn]
cleo'Qm;“u cfjZos ;f]wk'5 ug{ jf hfgsf/L lng ;Sg]5 .
-#_ lx/f;tdf /fVg] cg'dltsf] nflu k]z ePsf] cleo'QmnfO{
lx/f;tdf /fVg cg'dlt lbg' k"j{ cbfntn] lghsf] clwsf/sf] af/]df
hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
-$_ lx/f;tdf /x]sf] cleo'Qm la/fdL eO pkrf/ ug{'kg]{ cj:yfsf]
b]lvPdf cbfntn] cfjZos pkrf/sf] Joj:yf ug{ cfb]z lbg' kg]{5 .
-%_ lx/f;tdf /x]sf] cleo'Qm ljz]if x]/rfx ug{'kg]{ ue{jtL jf
;'Ts]/L dlxnf, afnaflnsf, a[4 cj:yf jf la/fdL jf cGo s'g} k|sf/sf]
czQm b]lvP cfjZos x]/rfxsf] Joj:yf ug{ cfb]z lbg' kg]{5 .
-^_ cleo'QmnfO{ lx/f;tdf /fVg] cg'dltsf] nflu k]z ePsf]df
P]gsf] bkmf !$ sf] pkbkmf -^_ adf]lhd sfg"g Joj;foLsf] ax; ;'Gg
cfjZos b]lvPdf cleo'Qmn] lgo'Qm u/]sf] sfg"g Joj;foL jf j}tlgs
sfg"g Joj;foL / ;/sf/L jlsnaf6 ax; u/fpg ;lsg]5.
-&_ cbfntn] cleo'QmnfO{ lx/f;tdf /fVg] cg'dlt lb“bfcg';"rL–&
adf]lhdsf] 9f“rfdf cfb]z krf{ v8f u/L ;f]sf] clen]v /fVg' kg]{5 .
*= zf/Ll/s hf“rsf] cfb]z ug]{ M -!_ cbfntn] cfjZos b]v]df lx/f;tdf
/x]sf] JolQmsf] b]xfosf] cj:yfdf zf/Ll/s hf“r ug{ cfb]z lbg ;Sg]5 M–
-s_ lx/f;tdf /fVg] cg'dltsf] nflu cbfntdf k]z ePsf]
cj:yfdf,

(4)
-v_ P]gsf] bkmf @@ sf] pkbkmf -@_ adf]lhd lx/f;tdf
/x]sf] JolQm jf lghsf] tkm{af6 c? s;}n] cbfnt ;dIf
lgj]bg lbPsf] cj:yfdf,
-u_ cGo s'g} a]xf]/faf6 lx/f;tdf /x]sf] JolQmsf] zf/Ll/s
hf“r x'g cfjZos 5 egL cbfntnfO{ hfgsf/L x'g
cfPsf] cj:yfdf.
-@_ pklgod -!_ sf] v08 -v_ adf]lhd lbg] lgj]bgdf lx/f;tdf
/x]sf] JolQmnfO{ s'6lk6 ul/Psf], oftgf lbOPsf] jf lgh lj?4 s'g} s;"/
ul/Psf] eP ;f] a]xf]/f / ;f]sf] cfwf/;d]t v'nfpg' kg]{5 .
-#_ lx/f;tdf /x]sf] JolQmnfO{ s'6lk6 u/]sf], oftgf lbPsf] jf
lgh lj?4 cGo s'g} s;"/ u/]sf] hfgsf/L x'g cfPdf cbfntn] s'g}
c:ktfnaf6 lghsf] zf/Ll/s hf“r u/fpg cfb]z lbg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd lx/f;tdf /x]sf] JolQmsf] zf/Ll/s
hf“r;DaGwL cfb]z ubf{ c:ktfnn] To:tf] hf“r k|ltj]bg a9Ldf tLg
lbgleq ;DalGwt sfof{no jf cg';Gwfg clwsf/LnfO{ k7fO{ ;f]sf] k|ltlnlk
cbfntdf ;d]t k7fpg] a]xf]/f pNn]v ug{' kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd zf/Ll/s hf“r;DaGwL k|ltj]bg k|fKt
ePkl5 ;DalGwt cg';Gwfg clwsf/Ln] To:tf] k|ltj]bg ;DalGwt ldl;n
;fd]n u/L tTsfn cbfnt ;dIf k]z ug{' kg]{5 .
(= pkrf/, cGtl/d /fxt tyf ljefuLo sf/afxLsf] cfb]z lbg]M -!_ lgod *
adf]lhd k|fKt k/LIf0f k|ltj]bg ;d]tsf cfwf/df lx/f;tdf /flvPsf]
JolQmnfO{ P]gsf] bkmf @@ sf] pkbkmf -%_ adf]lhd cGtl/d /fxt pknAw
u/fpg' kg]{ b]lvPdf cbfntn] cfjZostf cg';f/ b]xfo adf]lhdsf] s'g} jf
;a} sfo{ tTsfn ug{ ;DalGwt k|x/L sfof{no jf cGo ;DalGwt
lgsfonfO{ cfb]z lbg' kg]{5 M–
-s_ lx/f;tdf /flvPsf] JolQmsf] :jf:Yo pkrf/ u/fpg' kg]{
b]lvPdf lghnfO{ pkrf/sf] pko'Qm k|aGw ug]{,
-v_ lghnfO{ k'u]sf] zf/Ll/s rf]6 Pj+ dfgl;s kL8fsf
cfwf/df cGtl/d /fxt :j?k pko'Qm /sd pknAw
u/fpg] .
-@_ P]gsf] bkmf @@ sf] pkbkmf -@_ adf]lhdsf] cfb]z cg';f/ k|fKt
k/LIf0f k|ltj]bg ;d]tsf cfwf/df lx/f;tdf /flvPsf] JolQmnfO{ s'6lk6
u/]sf] jf oftgf lbPsf] b]lvPdf cbfntn] ;DalGwt sfof{no jf JolQm

(5)
;d]tnfO{ a'emL oftgf lbg] JolQmnfO{ P]gsf] bkmf @@ sf] pkbkmf -%_
adf]lhd ljefuLo sf/afxL ug]{ cfb]z ug{ ;Sg]5 .
-#_ pklgod -!_ jf -@_ adf]lhd cfb]z k|fKt ePdf ;DalGwt
sfof{non] oyfzL3| ;f] cfb]z sfof{Gjog u/L ;f]sf] hfgsf/L cbfntnfO{
u/fpg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd k|fKt x'g cfPsf] hfgsf/L ;DalGwt
ldl;ndf ;+nUg ug{' kg]{5 .
!)= hfx]/L b/vf:tsf] clen]vM P]gsf] bkmf @* adf]lhd k|x/L sfof{no jf
cg';Gwfg clwsf/Laf6 k|fKt hfx]/L b/vf:t jf ;"rgfsf] k|ltlnlk
cbfntn] cg';"rL–* adf]lhdsf] 9f“rfsf] btf{ lstfadf hgfO{ clen]v
/fVg' kg]{5 .
kl/R5]b–#
cleof]hg tyf d'2fsf] bfo/L
!!= cleof]ukqdf pNn]v ug{'kg]{ yk s'/fx? M -!_ P]gsf] bkmf #@ adf]lhd
cbfntdf k]z ug]{ cleof]ukqdf P]gsf] bkmf %* sf] pkbkmf -!%_
adf]lhd kqmfp ug{' kg]{ JolQmsf] xssf] /f]Ssf /fVg' kg]{ ;DklQ ljj/0f
tyf P]gsf] bkmf ^% sf] pkbkmf -!_ sf] k|of]hgsf] nflu km/f/ JolQmsf]
xsdf cfslif{t x'g] ;f]xL bkmfdf plNnlvt cj:yf ;d]t pNn]v ug{'
kg]{5 .
-@_ P]gsf] bkmf ## sf] pkbkmf -@_ adf]lhd s'g} cleo'QmnfO{ x'g]
;hfodf 5'6 lbg k|:tfj u/L bfo/ ePsf] cleof]ukqdf lghnfO{ 5'6 lbg
k|:tfj ul/Psf] ;hfosf] k|ltzt :ki6 ?kdf pNn]v ug{' kg]{5 .
-#_ cleof]ukqdf b;L k|df0fsf] ?kdf k]z ePsf jf hkmtsf] dfu
bfaL lnO{Psf dfn;fdfg tyf cGo ;DklQsf] b]xfo adf]lhdsf] ljj/0f
v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ dfn;fdfg tyf ;DklQsf] ef}lts cj:yf, kl/df0f /
cGo ljj/0f,
-v_ dfn;fdfg tyf ;DklQ lkmtf{ jf hkmt jf gi6 jf
x:tfGt/0f ug{' kg]{ ljifo,
-u_ ;jf/L ;fwg nufotsf btf{ ;|]:tf x'g] dfn;fdfg tyf
;DklQsf] btf{ ;|]:tfsf] k|dfl0ft k|ltlnlk,
-3_ ax'd"No lrhj:t' eP ;f]sf] kl/df0f / u'0f:t/,

(6)
-ª_ d"No v'Ng] dfn;fdfg tyf ;DklQ eP ;f]sf] k|rlnt
d"No,
-r_ cGo cfjZos ljj/0f .
-$_ cleof]ukqdf s;"/af6 Iflt k'u]sf] JolQmnfO{ Ifltk"lt{ e/fpg]
bfaL lnOPsf]df Ifltsf] :ki6 ljj/0f / k|s[lt pNn]v u/L Ifltk"lt{ e/fpg]
k|of]hgsf] nflu ;DalGwt k|ltjfbLsf] xs k'Ug] ;DklQsf] ;Dea eP;Dd
b]xfo adf]lhdsf] ljj/0f ;d]t v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ crn ;DklQsf] xsdf ;f] ;DklQ ePsf] :yfg, wgLsf]
gfd, lsQf gDa/, If]qkmn / ;f] dWo]af6 k|ltjfbLsf]
xs lx:;f,
-v_ ;jf/L ;fwg nufotsf btf{ ;|]:tf x'g] ;DklQ eP
btf{jfnfsf] gfd, ;DklQsf] ljj/0f / btf{ ;|]:tfsf]
k|dfl0ft k|ltlnlk,
-u_ a}° jf ljQLo ;+:yfdf df}Hbftdf /x]sf] /sdsf] xsdf
a}° jf ljQLo ;+:yfsf] gfd, vftfjfnfsf] gfd, vftf
gDa/ / df}Hbft /sd,
-3_ cfjlws cfo:tf ePdf ;f]sf] ljj/0f .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd Ifltk"lt{ ;DaGwL cleof]u bfaL k'Ug]
cj:yf b]lvPdf Ifltk"lt{ e/fpgsf nflu cfjZos kg]{ xb;Ddsf] ;DklQ
cleof]ukq btf{ x'gf;fy cbfntn] /f]Ssf /fVg cfb]z lbg ;Sg]5 .
-^_ pklgod -%_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg kLl8tn]
;/sf/L jlsn sfof{no dfkm{t k|ltjfbLsf] s'g} ;DklQ b]vfO{ /f]Ssf /fVg
lgj]bg lbPdf / bfaL k'Ug] cj:yf b]lvPdf k|ltjfbLsf] xssf] dfu bfaLsf]
xb;Ddsf] ;DklQ cbfntn] /f]Ssf /fVg] cfb]z lbg ;Sg]5 .
!@= cleof]ukqsf] hf“r ug]{ M -!_ cbfntdf cleof]ukq k]z ePkl5 d'2f btf{
ug]{ clwsf/Ln] To:tf] cleof]ukqdf b]xfosf s'/f eP gePsf] hf“r ug{'
kg]{5 M–
-s_ P]gsf] bkmf #@ tyf o; lgod adf]lhd cleof]ukqdf
v'nfpg' kg]{ ljj/0f pNn]v u/] gu/]sf],
-v_ k]z ePsf b;L k|df0f jf cGo ;fdfgsf] ljj/0f pNn]v
u/] gu/]sf],

(7)
-u_ cleof]ukqdf pNn]v u/]sf sfuh k|df0f jf b;L ;+nUg
u/] gu/]sf],
-3_ cleof]ukq;fy k]z u/]sf] elgPsf cleo'Qm pkl:yt
u/fP gu/fPsf],
-ª_ km/f/ cleo'Qm eP lghsf] gfd, y/, jtg / ;Dej
eP;Dd lghsf] tLg k':t] ljj/0f v'nfO{ lghsf] kmf]6f]
;+nUg u/] gu/]sf],
-r_ P]gsf] bkmf !*# adf]lhd uf]Ko /fVg' kg]{ JolQmsf]
JolQmut kl/ro uf]Ko /fv] g/fv]sf],
-5_ lnvtdf k'¥ofpg' kg]{ cGo /Lt k'¥ofP gk'¥ofPsf].
-@_ cleof]ukqsf] hf“r ubf{ pklgod -!_ adf]lhd ePsf] tyf
cbfntsf] If]qflwsf/leqsf] / xbDofbleqsf] b]lvPdf ;DalGwt clwsf/Ln]
To:tf] cleof]ukq btf{ ug{' kg]{5 .
!#= b;L ;fdfgsf] clen]v /fVg] M -!_ cleof]ukq;fy s'g} dfn;fdfg jf j:t'
b;L k|df0fsf] ?kdf jf hkmtsf] dfu bfaL lnO{ k]z u/]sf] eP ;DalGwt
clwsf/Ln] To:tf b;L ;fdfgx?sf] kmf]6f];lxtsf] 5'§} clen]v v8f u/L
;'/lIft ?kdf /fVg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd clen]v /fVbf bzL tyf cGo dfn;fdfg
?h' u/L ;'g, rf“bL, lx/f hjfx/t h:tf ax'd"No wft'sf] xsdf To:tf]
wft'sf] lsl;d, ;ª\Vof / jhg tyf ljb]zL d'b|fsf] xsdf s'g b]zsf] /
slt kl/df0fsf] xf] ;f];d]t v'nfpg' kg]{5 .
!$= cleof]ukq ;fy k]z ul/Psf b;L jf dfn;fdfgsf] Joj:yfkg M -!_
cleof]ukq ;fy bflvn ePsf b;Lsf dfn;fdfgsf] kl/df0f / k|s[ltsf]
sf/0faf6 cbfntdf ;'/lIft /fVg ;lsg] cj:yf gePdf cbfntn] vf]h]sf
avt bflvn ug]{ u/L To:tf] dfn;fdfg ;'/lIft ta/n] /fVg ;DalGwt
lgsfo jf JolQmnfO{ y'g5]ssf avt cfb]z lbg ;Sg]5 .
-@_ cleof]ukq ;fy b;Lsf] ?kdf cbfntdf bflvn ePsf t/
hkmt ug{'kg]{ bfaL gePsf / To:tf] dfn;fdfgsf] :jfldTj ;DaGwdf
ljjfb g/x]sf] cj:yfsf dfn;fdfg ;DalGwt dfnwgLn] lkmtf{ kfp“ egL
dfn;fdfgsf] ljj/0f / :jfldTjsf] k|df0f;lxt ;DalGwt ;/sf/L jlsn
sfof{no dfkm{t lgj]bg lbPdf cbfntn] To:tf dfn;fdfg ;DalGwt
dfnwgLnfO{ lkmtf{ lbg ;Sg]5 .

(8)
-#_ pklgod -@_ adf]lhd dfnwgLn] dfn;fdfg lkmtf{ kfpmF egL
lgj]bg gu/]df cbfntn] ;DalGwt dfnwgLnfO{ To:tf] dfn;fdfg lkmtf{
n}hfg k|x/L sfof{nodfkm{t cjlw tf]sL ;"rgf lbg ;Sg]5 .
-$_ cbfntdf cleof]ukq;fy k]z ePsf] t/ b;L k|df0f v08df
pNn]v gul/Psf] / hkmtsf] dfu bfaL ;d]t glnPsf d'2f;“u c;DalGwt
b]lvPsf dfn;fdfg jf j:t' cleof]ukqsf] kL7df a]xf]/f hgfO{ d'2f btf{
ug]{ clwsf/Ln] ;/sf/L jlsn sfof{nonfO{ lkmtf{ lbg' kg]{5 .
!%= cleof]ukq ;fy k]z ul/Psf b;L jf dfn;fdfg lnnfd laqmL ug]{ M
cleof]ukq ;fy k]z ul/Psf b;L jf cGo dfn;fdfg b]xfosf] cj:yfdf
sfg"g adf]lhd lnnfd laqmL u/L To:tf dfn;fdfg jf j:t'sf] 5'§f 5'§}
lnnfd laqmLsf] d"No pNn]v u/L w/f}6Ldf cfDbfgL af“Wg] u/L Ohnf;n]
cfb]z lbg ;Sg]5 M–
-s_ lgod !$ adf]lhd ;DalGwt wgLn] lkmtf{ gnu]sf] jf wgL
kQf gnfu]sf],
-v_ hkmtsf] bfaL ePsf] jf lkmtf{ lbg gldNg] k|s[ltsf] ePsf],
-u_ d'2fsf] lsgf/f geP;Dd To:tf dfn;fdfg To;} /fVbf lvof
nfuL, 6'6L km'6L, ;8L unL jf cGo s'g} sf/0faf6 gf]S;fg
x'g hfg] jf kl5 k|of]udf cfpg g;Sg] cj:yfsf] ePsf].
!^= ljz]if k|s[ltsf dfn;fdfgsf] Joj:yfkgM -!_ o; lgoddf cGoq h'g;'s}
s'/f n]lvPsf] eP tfklg cbfntdf bzLsf] ¿kdf k]z ePsf k|rlnt
sfg"g adf]lhd lnnfd ug{ gldNg] jGohGt'sf] cfv]6f]kxf/, /QmrGbg,
of;f{u'Daf h:tf ljleGg hl8a'6Lx¿ tyf jg k}bfjf/ d'2f rNb}sf
cj:yfdf jf d'2f km};nf eO{ clGtd x'g af“sL /x] tfklg ;8L unL jf
cGo s'g} tl/sfn] gi6 eO{ hfg] cj:yf ePdf To:tf dfn;fdfgsf] xsdf
cbfntaf6 ePsf] cfb]z adf]lhd Joj:yfkg ug{' kg]{5 .
-@_ cbfntdf bzLsf] ¿kdf k]z ePsf k|rlnt sfg"g adf]lhd
lnnfd jf lkmtf{ ug{ gldNg] xft xltof/, v/vhfgf ljikmf]6s kbfy{ h:tf
lrhj:t' ;DalGwt ;'/Iff lgsfodf k7fpg' kg]{5 .
-#_ cbfntdf k]z x'g cfPsf bzLsf dfn;fdfg P]ltxfl;s jf
k'/ftflTjs jf /fli6«o dxTjsf x'g\ eGg] cbfntnfO{ nfu]df To:tf
dfn;fdfgsf] k|s[lt cg';f/ /fli6«o k':tsfno jf /fli6«o ;·|xfno jf
/fli6«o clen]vfnodf jf cGo ;DalGwt ;/sf/L lgsfodf /fli6«o
;DklQsf] ¿kdf /fVg k7fpg' kg]{5 .

(9)
!&= kLl8t kIfsf] tkm{af6 bfo/ x'g] d'2fsf] sfo{ljlwM P]gsf] bkmf #@ sf]
pkbkmf -&_, bkmf #$ sf] pkbkmf -&_ jf bkmf %@ sf] pkbkmf -^_
adf]lhd lauf] tyf Ifltk"lt{sf] nflu bfo/ x'g] d'2fdf P]gsf] cg';"rL–$ sf]
d'2fdf nfu" x'g] ;/xsf] sfo{ljlw canDag ug{' kg]{5 .
!*= ;hfo sd ug]{ dfu bfaL lnO{ cleof]ukq bfo/ ug]{M P]gsf] bkmf ##
adf]lhd ;hfo sd ug]{ dfu bfaL lnO{ cbfntdf cleof]ukq bfo/ ePsf
s'g} cleo'Qm pk/ ;f]xL bkmfsf] pkbkmf -&_ adf]lhd k|:tfj ul/Psf] 5'6
;hfo /2 u/L yk ;hfosf] dfu u/L cbfntdf lgj]bg lbg' kbf{ ;se/
To:tf cleo'Qmsf] y'g5]s cfb]z x'g'k"j{ g} lbg' kg]{5 .
!(= ;hfodf 5'6 lbg' kg]{M P]gsf] bkmf ## sf] pkbkmf -@_ adf]lhd s'g}
cleo'QmnfO{ ;hfodf 5'6 lbg k|:tfj u/L cleof]ukq bfo/ ePsf] d'2fdf
km};nf ubf{ s;"/bf/ 7x/ ePsf] cleo'QmnfO{ s;"/ u/] afkt x'g] ;hfo
ls6fg u/L To:tf] ;hfodf ;/sf/L jlsnn] lnPsf] k|:tfj adf]lhd
;hfodf 5'6 lbg] u/L km};nf ug{' kg]{5 .
@)= ;hfodf 5'6sf] bfaL glnPsf] dflgg]M ;/sf/L jlsnn] s'g} cleo'QmnfO{
cleof]ukq bfo/ ubf{ lghnfO{ x'g;Sg] ;hfodf 5'6 lbg k|:tfj u/L P]gsf]
bkmf ## sf] pkbkmf -@_ adf]lhd cleof]ukq bfo/ u/]sf]df To:tf] d'2f
km};nf x'g'cufj} To;/L lnPsf] ;hfosf] 5'6sf] k|:tfj ;f]xL bkmfsf]
pkbkmf -&_ adf]lhd lkmtf{ lng cbfntdf lgj]bg btf{ u/fPdf ;/sf/L
jlsnn] To:tf] ;hfosf] 5'6sf] k|:tfj lkmtf{ lnPsf] dflgg]5.
@!= yk bfaL lnOPsf] cleof]ukq / ;f] ;DaGwL sf/afxLM -!_ P]gsf] bkmf #%
adf]lhd yk bfaL lnOg] cleof]ukqdf P]gsf] bkmf #@ adf]lhd v'nfpg'
kg]{ ljj/0fsf cltl/Qm d"n d'2fsf] gfd, d'2f gDa/, btf{ ldlt, d'2fsf]
;+lIfKt ljj/0f / sf/afxLsf] cj:yf ;d]t pNn]v ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd cleof]ukq k]z ePdf btf{ u/L To:tf]
d'2fnfO{ d"n d'2f sf/afxLo'Qm cj:yfdf eP ;fy} /fvL sf/afxL / lsgf/f
ug{' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd d'2f bfo/ eO;s]sf cleo'Qm afx]s cGo
cleo'Qm pk/ yk bfaL lnO{ cleof]ukq k]z ePsf]df lghsf] xsdf aofg
u/fpg], y'g5]s cfb]z ug]{ nufotsf sf/afxL ug{' kg]{5 .
-$_ pklgod -!_ adf]lhd d'2f bfo/ eO{ cleo'Qm sfod ePsf
JolQm pk/ yk cleof]u bfaL lnPsf] eP yk bfaLsf ;DaGwdf To:tf]
cleo'Qmsf] aofg u/fpg], y'g5]s cfb]z ug]{ nufotsf sf/afxL ug{' kg]{5 .

(10)
@@= cleof]ukq ;+zf]wg / ;f] ;DaGwL sf/afxL M -!_ P]gsf] bkmf #^ adf]lhd
cleof]ukqdf klxn] lnPsf] dfubfaL ;+zf]wg ug]{ lgj]bg k/L Ohnf;af6
cleof]ukq ;+zf]wg ug]{ cfb]z ePdf ;f] ;+zf]wgaf6 c;/ kg]{
cleo'QmnfO{ ;f]sf] hfgsf/L lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ sf] k|of]hgsf nflu tfl/v u'hf/L a;]sf] jf
km/f/ /x]sf] cleo'Qmsf xsdf lghpk/ c;/ kg]{ u/L cleof]u dfu bfaL
;+zf]wg ul/Psf] eP P]gsf] bkmf %& adf]lhd cj:yf cg';f/ kqmfp k"hL{
jf ;df≈jfg hf/L ug{' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd cleof]ukq ;+zf]wg x'“bf aofg
ul/;s]sf] s'g} cleo'QmnfO{ c;/ kg]{ u/L cleof]u dfu bfaL ;+zf]wg
ul/Psf] eP cbfntn] cfjZostf cg';f/ ;+zf]wg ePsf] dfu bfaLsf
;DaGwdf To:tf cleo'Qmsf] k'gM aofg u/fpg], y'g5]s cfb]z ug]{
nufotsf sf/afxL ug{' kg]{5 .
@#= ;/f]sf/jfnf JolQmnfO{ ;"rgf lbg]M g]kfn ;/sf/ jfbL eO{ cbfntdf bfo/
ePsf] s'g} d'2f km};nf x'“bf P]gsf] bkmf $@ adf]lhd To:tf] d'2f P]gsf]
cg';"rL–! jf cg';"rL–@ leq gkg]{ t/ sfg"g adf]lhd cGo s'g} d'2f rNg
;Sg] b]lvO{ ;/f]sf/jfnfn] ;sf/ u/]df lghnfO{ jfbL kIf sfod u/L ;f]xL
d'2fsf] ldl;naf6 sf/afxL / lsgf/f ug{ cfb]z ePdf To:tf] km};nf
clGtd ePkl5 cg';"rL–( adf]lhdsf] 9f“rfdf ;/f]sf/jfnfnfO{ ;"rgf lbg'
kg]{5 .
kl/R5]b–$
d'2fsf] sf/afxL ;DaGwL Joj:yf
@$= xsjfnf jf ;+/Ifsn] ph"/L ug{ cg'dlt lng'kg]{M P]gsf] bkmf %@ sf]
pkbkmf -^_ sf] v08 -v_ / -3_ tyf bkmf %# sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -
v_ / -3_ sf cj:yfsf JolQmsf tkm{af6 xsjfnf jf ;+/Ifsn] cbfntdf
ph"/ ug{' k/]df xsjfnf jf ;+/Ifs /x]sf] b]lvg] k|df0f ;+nUg u/L
cg'dltsf nflu ;DalGwt cbfntdf lgj]bg lbg' kg]{5 .
@%= P]gsf] cg';"rL–# df plNnlvt d'2fdf canDag ul/g] sfo{ljlwM -!_ P]gsf]
cg';"rL–# df plNnlvt s;"/ ;DaGwL ph"/L jf k|ltj]bg cbfntdf btf{
ePkl5 Ohnf; ;dIf k]z ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ph"/L jf k|ltj]bg k]z ePdf Ohnf;n]
To:tf] ph"/L jf k|ltj]bg d'2fsf] ?kdf btf{ x'g] jf gx'g] ;DaGwdf cfb]z
ug{' kg]{5 .

(11)
-#_ pklgod -@_ adf]lhd cfb]z ubf{ ph"/L jf k|ltj]bg d'2fsf]
?kdf btf{ x'g] cfb]z ePdf To:tf] s;"/sf] cleof]u nfu]sf] JolQmnfO{
cleof]usf] k|s[lt / uDeL/tf ;d]tnfO{ ljrf/ u/L aofg ug{ cfkm}“
pkl:yt x'g jf sfg"g adf]lhdsf] k|ltlglw dfkm{t lnlvt hjfkm;lxt
pkl:yt x'g ;df≈jfg hf/L ug]{ cfb]z lbg' kg]{5 .
t/ cleo'Qm efuL kqmfp x'g g;Sg] ;Defjgf 5 eGg] ljZjf; ug{'
kg]{ dgfl;a sf/0f ePdf jf ;df≈jfgdf tf]lsPsf] Dofbdf cleo'Qm
cbfntdf pkl:yt gePdf To:tf] cleo'Qmsf xsdf cbfntn] kqmfp k"hL{
hf/L ug{ ;Sg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd aofg ug{ pkl:yt x'g jf lnlvt hjfkm
k]z ug{sf] nflu ;df≈jfg hf/L ubf{ lgh pk/sf] cleof]usf] k|s[lt
;d]tnfO{ ljrf/ u/L af6fsf Dofb afx]s a9Ldf kGw| lbg;Ddsf] ;do
lbg' kg]{5 .
-%_ pklgod -#_ adf]lhd cfkm}“ pkl:yt x'g ;df≈jfg hf/L
ul/Psf] cleo'Qm cbfntdf pkl:yt ePkl5 P]gsf] bkmf !@@ adf]lhd
lghsf] aofg u/fpg' kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhd pkl:yt cleo'Qmsf] aofg sfo{ ;DkGg
ePkl5 cbfntn] To:tf] cleo'QmnfO{ P]gsf] kl/R5]b–& adf]lhd d'2fsf]
k"k{Ifsf] lgldQ y'gfdf /fVg] jf w/f}6 jf hdfgt lng] jf tfl/vdf /fVg]
cfb]z ug{' kg]{5 .
-&_ pklgod -$_ adf]lhd hf/L ePsf] ;df≈jfgsf] Dofbleq
lnlvt hjfkm;lxt pkl:yt ePsf] k|ltjfbLnfO{ tfl/vdf /fvL d'2fsf] k'k{If
ug{' kg]{5 .
-*_ pklgod -^_ jf -&_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg
d'2fdf yk k|df0f a'‰g' kg]{ cj:yf gb]lvPdf aofg jf lnlvt hjfkm
k/]kl5 d'2fsf] km};nf ug{ afwf kg]{ 5}g.
-(_ P]gsf] cg';"rL–# df plNnlvt d'2f ;DaGwL cGo sfo{ljlw
cbfntn] lgwf{/0f u/] adf]lhd x'g]5 .
@^= kqmfp k"hL{ jf ;df≈jfg hf/L ug]{M -!_ cleof]ukq jf lkm/fbkq btf{
ePkl5 ;DalGwt clwsf/Ln] ;f]xL lbg cg'kl:yt cleo'Qm jf k|ltjfbLsf
gfp“df kqmfp k"hL{ jf ;df≈jfg hf/L ug]{ cfb]z ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] cfb]z ePsf]df ;DalGwt kmf“6n] tLg
lbgleq Dofb hf/L u/L tfd]n u/fpgsf] nflu Dofb tfd]nL ug]{ kmf“6df
k7fpg' kg]{5 .

(12)
-#_ pklgod -@_ adf]lhd kqmfp k"hL{ hf/L ubf{ To:tf] k"hL{df
tf]lsPsf] Dofbleq cleo'Qm jf k|ltjfbL cbfntdf pkl:yt gePdf lghsf]
xsdf P]gsf] bkmf ^% sf] pkbkmf -!_ adf]lhdsf] Joj:yf cfslif{t eO{
sfof{Gjog ul/g] a]xf]/f ;d]t pNn]v ug{' kg]{5 .
@&= ;DalGwt clwsf/L jf lgsfonfO{ ;"rgf lbg' kg]{ M kqmfp k"hL{ hf/L eO{
kqmfp x'g g;s]sf] jf km/f/ /xL cbfntdf pkl:yt gePsf] JolQmsf]
xsdf kqmfp k"hL{sf] cjlw ;dfKt ePsf] ef]lnkN6b]lv nfu" x'g] u/L P]gsf]
bkmf ^% sf] pkbkmf -!_ df pNn]v eP adf]lhd lghsf] xsdf cfslif{t
x'g] Joj:yf sfof{Gjog ug{ cbfntn] ;DalGwt clwsf/L jf lgsfonfO{
;"rgf lbg' kg]{5 .
@*= 5fkf jf ljB'tLo ;~rf/ dfWoddf Dofb jf ;"rgf k|sfzg ubf{ nfUg] vr{ M
-!_ P]g cGtu{tsf s;"/ ;DaGwL d'2fdf cleo'Qm jf k|ltjfbLsf] gfddf
cbfntaf6 hf/L ePsf] kqmfp k"hL{ jf ;df≈jfg jf ;"rgf 5fkf jf
ljB'tLo ;~rf/ dfWoddf k|sfzg u/L tfd]n ubf{ nfUg] vr{ jfbL kIfn]
Joxf]g{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ df n]lvP b]lv afx]ssf cGo ;"rgf s'g} kIfsf]
cg'/f]wdf sfg"g adf]lhd 5fkf jf ljB'tLo ;~rf/ dfWoddf k|sfzg ug{'
k/]df ;f] jfkt nfUg] vr{ cg'/f]w ug]{ kIfn] Joxf]g{' kg]{5 .
@(= kqmfp k"hL{, ;df≈jfg jf ;"rgf tfd]nLM -!_ cbfntaf6 hf/L ePsf]
kqmfp k"hL{ jf ;df≈jfg jf Dofb jf ;"rgf tfd]n ubf{ cg';"rL–!)
adf]lhdsf] 9f“rfdf tfd]n ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] kqmfp k"hL{ jf ;df≈jfg jf Dofb jf
;"rgfsf] tfd]nLsf] 9f“rfnfO{ cbfntaf6 hf/L x'g] ;DalGwt kqmfp k"hL{ jf
;df≈jfg jf Dofb jf ;"rgfsf] kL7df 5kfpg' kg]{5 .
#)= Dofb tfd]nL ;DaGwL sfo{sf] clen]v / Dofb tfd]nL k|ltj]bgM -!_
cbfntaf6 hf/L ul/Psf] kqmfp k"hL{ jf ;df≈jfg jf Dofb jf ;"rgfsf]
clen]v cg';"rL–!! adf]lhdsf] 9f“rfdf /fVg' kg]{5 .
-@_ tfd]nbf/n] Dofb tfd]nL ;DaGwL sfo{ ;DkGg u/] kl5
cbfntdf xflh/ ePsf] ef]lnkN6;Dddf cg';"rL–!@ adf]lhdsf] 9f“rfdf
cbfntdf d'2fut ?kdf k|ltj]bg k]z ug{' kg]{5 .
#!= w/f}6 jf hdfgt lbPdf tfl/vdf /fVg]M P]g adf]lhd w/f}6 jf hdfgt
dfu ePsf] JolQmn] w/f}6 jf hdfgt lbg g;sL k'k{Ifsf] nflu y'gfdf
a;]sf] jf s}b jf hl/afgf jfkt P]gsf] bkmf !#& adf]lhd w/f}6 jf
hdfgt lbO{ k'g/fj]bg ug{ kfpg]df ;f] adf]lhd w/f}6 jf hdfgt lbg

(13)
g;sL y'gfdf a;L k'g/fj]bg lbPsf] JolQmn] kl5 w/f}6 jf hdfgt lbP
y'gfaf6 tTsfn 5f8L tfl/vdf /fvL d'2fsf] sf/afxL ug{' kg]{5 .
#@= Ps} lbgsf] tfl/v tf]Sg' kg]{M -!_ kIfx¿ tfl/vdf a;]sf]df cbfntn] b'j}
kIfnfO{ Ps} lbgsf] tfl/v tf]Sg' kg]{5 .
-@_ cbfntn] P]gsf] cg';"rL–$ cGtu{tsf] d'2fdf lkm/fbkq btf{
ePkl5 jfbLnfO{ k|ltpQ/kq bflvnf x'g] Dofbsf] c8\sn u/L k|ltpQ/kq
kg]{ jf kg{ ;Sg] cjlw s6fO{ tfl/v tf]Sg' kg]{5 .
##= tfl/vsf] k6s sfod / lbg u0fgf ug]{M -!_ d'2fsf kIfn] tfl/v
u'hf/]sf]df k6s sfod ubf{ Dofb ydfPsf] k6s ;dfj]z gu/L tfl/v
u'hf/]sf] k6s dfq u0fgf ug{' kg]{5 .
-@_ d'2fsf kIfn] Dofb jf tfl/v u'hf/]sf]df ydfpgsf] nflu lbg
u0fgf ubf{ Dofb jf tfl/v u'h|]sf] lbgsf] ef]lnkN6b]lv lbg u0fgf ug{'
kg]{5 .
-#_ cbfntaf6 s'g} d'2fdf k'gM OG;fkm ug{ dftxt cbfntdf d'2f
k7fPsf]df jf d'ntaL /x]sf] d'2f hufO{ sf/afxL ubf{ cl3 yfd] ydfPsf]
Dofb jf tfl/vsf] k6s sfod ul/g] 5}g .
#$= ;fj{hlgs labf k/]df ef]lnkN6 pkl:yt x'g]M Dofb jf xbDofb k'Ug] clGtd
lbg jf cbfntdf pkl:yt x'g jf sfuh k|df0f k]z ug{ tf]lsPsf]
tfl/vsf lbg ;fj{hlgs labf k/]df To:tf] labfkl5 nuQ} cbfnt v'n]sf]
klxnf] lbg cbfntdf pkl:yt ePdf Dofb, xbDofb jf tfl/v u'h|]sf]
dflgg] 5}g .
#%= tfl/v u'h|]sf] k|dfl0ft ug]{M tf]lsPsf] tfl/vsf lbgdf s'g} kIf cbfntdf
pkl:yt gePdf ;DalGwt kmf“6jfnf sd{rf/Ln] tfl/v e/kfO{df tfl/v
u'hf/]sf] a]xf]/f hgfO{ b:tvt u/L cfkm"eGbf dflyNnf] txsf] clws[taf6
k|dfl0ft u/fpg' kg]{5 .
#^= d'2fsf] sfo{tflnsf lgdf{0f ug]{M -!_ cbfntdf s'g} d'2f bfo/ ePkl5 ;f]
d'2fdf b]xfosf sf/afxLsf] nflu nfUg] cjlwsf] k"jf{g'dfg u/L k|To]s
d'2fsf] cg';"rL–!# adf]lhdsf] 9f“rfdf ;DalGwt clwsf/Ln] sfo{tflnsf
lgdf{0f u/L kIfsf] b:tvt u/fO{ ldl;n ;fd]n u/L ;f]sf] k|ltlnlk kIfnfO{
lbg' kg]{5 M–
-s_ cleo'Qm jf k|ltjfbLsf gfddf kqmfp k"hL{, ;df≈jfg,
Dofb jf ;"rgf hf/L ug]{,
-v_ kqmfp k"hL{, ;df≈jfg, Dofb jf ;"rgf tfd]n ug]{,

(14)
-u_ k|ltjfbL r'Qmf x'g],
-3_ k|f/lDes ;'g'jfO{ ug]{,
-ª_ jfbL k|ltjfbLaLr k"j{ ;'g'jfO{ 5nkmn ug]{,
-r_ ;fIfL k|df0f a'‰g],
-5_ cGo sf/afxL ug]{,
-h_ km};nf ug]{ .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] sfo{tflnsf adf]lhd s'g} sf/afxL
lgwf{l/t ldltdf ;DkGg x'g g;s]df ;f]sf] sf/0f vf]nL ;DalGwt
clwsf/Ln] sfo{tflnsf ;+zf]wg u/L k|dfl0ft u/L ldl;n ;fd]n /fvL
;f]sf] hfgsf/L kIfnfO{ lbg' k5{ .
-#_ cbfntn] d'2fsf] sfo{tflnsf lgdf{0f ubf{ d'2fsf kIfx?sf] s'g}
k|ltlqmof eP ;f] ;d]tnfO{ ljrf/ ug{' kg]{5 .
#&= sfa" aflx/sf] kl/l:ylt pTkGg ePsf] k|df0f k]z ug]{ M d'2fsf] kIfn]
P]gsf] bkmf %( sf] pkbkmf -%_ sf] k|ltaGwfTds jfSof+z adf]lhdsf] sfa"
aflx/sf] s'g} kl/l:ylt pTkGg ePsf] egL Dofb jf tfl/v yfDg lgj]bg
lb“bf ;f] kl/l:ylt pTkGg ePsf] a]xf]/f k'li6 ug{ cfjZos kg]{ k|df0f k]z
ug{' kg]{5 .
#*= jfl/; lgo'Qm ug]{ cg'dltsf] lgj]bgM P]gsf] bkmf (% adf]lhdsf] cj:yfsf
k|ltjfbLn] jfl/; lgo'Qm ug{ cg'dltsf nflu lgj]bg lbPdf To:tf] lgj]bg
Ohnf; ;dIf k]z u/L ePsf] cfb]z adf]lhd ug{' kg]{5 .
#(= d'ntaL /fVg] jf hufpg] ;DaGwL Joj:yf M -!_ d'2f d'ntaL /fVg] jf
hufpg] ;DaGwL sf/afxL Ohnf;sf] cfb]z adf]lhd x'g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd d'ntjL /fVg] cfb]z ePsf]df cbfntdf
tfl/vdf /x]sf] kIfnfO{ ;f]xL lbg d'ntaL /fVg] cfb]z ;'gfO{ ;f]sf] lg:;f
ldl;n ;fd]n /fVg' kg]{5 .
-#_ cbfntsf] cg'dlt lnO{ d'2fsf] kIf tfl/vdf g/x]sf] cj:yfdf
To:tf] d'2f d'ntaL /fVg] cfb]z ePdf cfb]z ePsf] ldltn] tLg lbgleq
To:tf] kIfnfO{ ;f]sf] lnlvt ;"rgf k7fpg' kg]{5 .
-$_ P]gsf] kl/R5]b–!) adf]lhd d'ntjL /x]sf] d'2f b]xfosf]
cj:yfdf d'ntaLaf6 hufO{ sf/afxL / lsgf/f ug{' kg]{5 M–

(15)
-s_ leGg leGg cbfntdf bfo/ ePsf] leGgleGg d'2fdWo]
Pp6fsf] lg0f{o geO{ csf]{sf] lg0f{o x'g g;Sg] eO{
P]gsf] bkmf (& sf] pkbkmf -!_ adf]lhd d'ntaL
/x]sf]df csf]{ cbfntdf k/]sf] d'2fsf] lg0f{o ePsf] egL
d'2fsf] s'g} kIfn] lgj]bg u/]df jf csf]{ cbfntn]
hfgsf/L lbPdf jf csf]{ cbfntn] d'2fsf kIfx?nfO{
tfl/v tf]sL k7fPsf] cj:yfdf ;f] cg';f/ d'ntjL
hufpg' kg]{ b]lvPdf,
-v_ kqmfp k"hL{ hf/L ePsf] cleo'Qm Dofbleq cbfntdf
pkl:yt gePsf] sf/0fn] P]gsf] bkmf (* adf]lhd d'2f
d'ntaL /x]sf]df tLg jif{sf] cjlwleq cleo'Qm
cbfntdf pkl:yt gePdf jf gu/fOPdf ;f] cjlw
e'Qmfg ePkl5,
-u_ P]gsf] bkmf (* adf]lhd d'2f d'ntaL /x]sf]df d'2f
d'ntjL /x]sf] cbfnt jf cGo s'g} cbfntdf bfo/
ePsf] csf]{ s'g} d'2fdf To:tf] kqmfp k"hL{ hf/L ePsf]
JolQm jfbL jf k|ltjfbLsf] x}l;otdf pkl:yt ePsf]
eGg] k|ltj]bg jf hfgsf/L k|fKt ePdf .
-%_ P]gsf] bkmf !@* sf] pkbkmf -@_ adf]lhd d'2f d'ntaL
/x]sf]df To:tf] cleo'Qm :j:y ePsf] eGg] lrlsT;ssf] k|ltj]bg k|fKt
ePdf To:tf] JolQmsf] d'2f d'ntaLaf6 hufO{ lghnfO{ cbfntdf pkl:yt
x'g cfpg ;ft lbg] ;"rgf k7fO{ sf/afxL / lsgf/f ug{' kg]{5 .
-^_ d'ntjL /x]sf] d'2f d'ntaLaf6 hufpg] cj:yf ePdf tTsfn}
Ohnf; ;dIf k]z ug{' kg]{5 .
-&_ P]gsf] bkmf (& adf]lhd d'ntaL /x]sf] d'2f d'ntaLaf6
hufpg] cfb]z ePdf d'ntaL /x]sf avt tfl/vdf /x]sf kIfx?nfO{ xflh/
x'g ;ft lbg] ;"rgf lbg' kg]{5 .
-*_ o; lgod adf]lhd lbPsf] ;"rgfsf] Dofbdf s'g} kIf cbfntdf
pkl:yt gePsf] sf/0fn] dfq d'2fsf] sf/afxL / lsgf/f ug{ afwf kg]{ 5}g .
-(_ csf]{ cbfntnfO{ d'ntaL /fv]sf] hfgsf/L lb“bf jf kIfnfO{
d'ntaLaf6 hfu]sf] ;"rgf k7fp“bf cfb]z ePsf] ldltn] tLg lbgleq
k7fpg' kg]{5 .
-!)_ cbfntdf d'ntjL /x]sf d'2fsf] clen]v cg';"rL–!$
adf]lhdsf] 9f“rfdf /fvL To:tf] ljj/0f cBfjlws ug{' kg]{5 .

(16)
$)= km/f/ cleo'Qmsf] clen]v /fVg]M -!_ cbfntaf6 hf/L ePsf] kqmfp k"hL{sf]
Dofbdf xflh/ gePsf] cleo'Qmsf] xsdf cg';"rL–!% adf]lhdsf] 9f“rfdf
clen]v /fVg' kg]{5 .
-@_ kqmfp k"hL{ hf/L ul/Psf] cleo'Qm cbfntdf pkl:yt ePdf
pklgod -!_ adf]lhd /flvPsf] clen]v cBfjlws ug{' kg]{5 .
$!= gSsn ldl;n v8f ug]{ M g]kfn ;/sf/ jfbL x'g] kmf}hbf/L d'2fdf k|ltjfbL
km/f/ /x]sf] sf/0faf6 y'g5]s;DaGwL sfo{ k"/f x'g af“sL /x]sf] jf
sfg"g adf]lhd d'ntaL /x]sf] cj:yfsf] d'2fsf] ldl;n s'g} sf/0fn]
dflyNnf] cbfntdf k7fpg' kg]{ ePdf cbfntn] d'Vo d'Vo sfuhsf] gSsn
ldl;n v8f u/]/ dfq ;Ssn ldl;n dflyNnf] cbfntdf k7fpg' kg]{5 .
kl/R5]b–%
P]gsf] cg';"rL–$ cGtu{tsf d'2fsf] lnvt btf{ ;DaGwL Joj:yf
$@= cbfntdf k]z ug]{ lnvtdf k'¥ofpg' kg]{ ;fdfGo /LtM -!_ cbfntdf k]z
x'g] lgj]bgkq, lkm/fbkq, k|ltpQ/kq, lnlvt hjfkm, lnlvt k|ltjfb,
k'g/fj]bgkq nufotsf lnvt P kmf]/ -rf}8fO{ *=# O{Gr / nDafO{ !!=&
O{Gr_ ;fOhsf] ;fbf g]kfnL sfuhdf k|To]s k[i7df lz/ / k'5f/df Ps
OGr, afof“tkm{ 8]9 OGr / bfof“tkm{ cfwf OGr tyf klxnf] k[i7sf] xsdf
lz/tkm{ tLg OGr 7fp“ 5f]8]sf] x'g' kg]{5 .
-@_ cbfntdf k]z x'g] lnvt sfuhsf] Psfkl§ dfq o'lgsf]8
g]kfnL kmG6sf] afx| ;fOhdf sDKo'6/ 6fOk jf d'b|0f ul/Psf] tyf nfO{g
aLrsf] km/s Ps bzdna Ps kf“r /x]sf] x'g' kg]{5 .
-#_ lnvt btf{ ug{ Nofpg] JolQmsf] / csf]{ kIfsf] yfxf eP;Dd
b]xfo adf]lhdsf] ljj/0f lnvtdf pNn]v u/]sf] x'g' kg]{5 M–
-s_ gfd, y/ / pd]/,
-v_ klt, kTgL, a'af, cfdf, afh] / aHo}sf] gfd,
-u_ pknAw eP;Dd ÇofS;, Od]n, 6]lnkmf]g gDa/, df]afOn
gDa/ / cGo kl/rofTds ljj/0f,
-3_ s'g} sfof{no jf ;+:yfdf sfo{/t /x]sf]df lghsf] kb,
sfof{no, ;+:yfsf] gfd, 7]ufgf / pknAw eP;Dd
ÇofS;, Od]n / 6]lnkmf]g gDa/,
-ª_ :yfoL 7]ufgf / xfn a;f]af; u/]sf] 7]ufgf -lhNnf,
;Dea eP;Dd ;flassf] / xfnsf]

(17)
dxfgu/kflnsf÷pkdxfgu/kflnsf÷gu/kflnsf÷ufp“kfl
nsf, j8f gDa/, 6f]n, dfu{ / eP;Dd 3/sf] Ans g+=_,
-r_ ;·l7t ;+:yf eP ;f] ;+:yfsf] gfd, 7]ufgf, ;Dks{
6]lnkmf]g gDa/, O{d]n 7]ufgf, /lhi6«8{ sfof{no, k|wfg
sfof{no jf sf/f]af/ /x]sf] d'Vo sfof{no,
-5_ ;/sf/L sfof{no, cbfnt, ;+j}wflgs lgsfo eP ;f]sf]
gfd, 7]ufgf, ;Dks{ 6]lnkmf]g gDa/, O{d]n 7]ufgf cflb .
-$_ lnvtsf] k]6af]nLdf pNn]v ePsf] k|To]s JolQmnfO{ ;lhn} ;“u
klxrfg ug{ ;lsg] u/L lghsf] k"/f gfd, y/, 7]ufgf / cGo cfjZos
kl/rofTds ljj/0f :ki6 ¿kdf pNn]v u/]sf] x'g' kg]{5 .
-%_ lnvtdf plNnlvt :yfgsf] klxrfg x'g] u/L k"/f 7]ufgf
:ki6¿kdf pNn]v u/]sf] x'g' kg]{5 .
-^_ lnvt btf{ ug{ Nofpg] JolQmn] k|To]s k[i7sf] lz/ k'5f/df
NofKr] ;xL5fk / n]Vg hfGg]n] 5f]6s/L b:tvt / cflv/L k[i7df a'lemg]
u/L k"/f b:tvt ;d]t u/]sf] x'g' kg]{5 .
-&_ sfg"g Joj;foLn] lnvtsf] d:of}bf u/]sf] eP ;f] lnvtsf]
klxnf] k[i7sf] afof“ lsgf/fdf ;f] lnvt lghn] d:of}bf u/]sf] a]xf]/f /
lghsf] gfd, y/ tyf k|df0fkq gDa/ :ki6 ¿kdf pNn]v u/L b:tvt
u/]sf] x'g' kg]{5 .
-*_ sfg"g Joj;foL jf lnvt btf{ ug{ cfpg] JolQm afx]s c¿n]
lnvtsf] d:of}bf u/]sf] eP ;f] lnvtsf] klxnf] k[i7sf] afof“ lsgf/fdf ;f]
d:of}bf ug]{ JolQmn] æof] lnvt d}n] d:of}bf u/]sf] x',“ lnvt tof/ ug{sf
nflu d sfg"g adf]lhd cof]Uo 5}gÆ eGg] a]xf]/f / cfÇgf] gfd, y/ /
7]ufgf :ki6 ¿kdf pNn]v u/L b:tvt u/]sf] x'g' kg]{5 .
-(_ lnvtsf] cflv/L k|s/0fdf æo;df n]lvPsf] a]xf]/f ;f“rf] 5,
em'§f 7x/] sfg"gadf]lhd ;x'n “ f a'emfp“nf, cbfntaf6 hf/L x'g] Dofb jf
;"rgf tfd]nL nufotsf cGo sfd sf/afxLdf cbfntnfO{ ;xof]u ug]{5' Æ
eGg] a]xf]/f pNn]v u/L To;sf] d'lg bfof“ lsgf/fdf lnvt btf{ ug{ Nofpg]
JolQmn] b:tvt u/]sf] x'g' kg]{5 .
-!)_ lnvtsf ljifox¿ l;nl;n]jf/ ¿kdf k|s/0f 5'6\ofO{ plrt
/ ;+odk"0f{ efiffdf n]lvPsf] x'g' kg]{5 .

(18)
-!!_ lnvt btf{ ug{ Nofpg] jf cbfntdf sfuh ug{ cfpg]
JolQmn] cfÇgf] gful/stf jf gfd, y/, jtg olsg v'n]sf] cGo s'g}
kl/ro v'Ng] k|df0f k]z ug{' kg]{5 .
-!@_ pklgod -!!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg s'g}
kl/ro v'Ng] k|df0f klxn] ;f]xL d'2fdf k]z eO{ ldl;n ;+nUg /x]sf] eP
k'gM k]z ug{' kg]{ 5}g .
-!#_ cbfnt jf cGo Goflos lgsfoaf6 s}b jf hl/afgfsf] ;hfo
kfPsf] JolQmn] k'g/fj]bg jf cGo s'g} lnvt btf{ ug{ cfp“bf To:tf] s}b
;hfo ef]u]sf], ef]lu/x]sf], hl/afgfsf] /sd lt/]sf] jf ;f]afkt sfg"g
adf]lhd w/f}6 jf hdfgt lbg kfpg]df ;f] lbPsf] lg:;f k]z ug{' kg]{5 .
-!$_ lnvt;fy k]z ug]{ sfuh g]kfnL efiff afx]s cGo efiffdf
tof/ ePsf] eP cbfntn] cfjZos b]v]df ;f]sf] k|rlnt sfg"g adf]lhd
g]kfnL efiffdf cg'jfb u/L ;f] cg'jfbsf] k|dfl0ft k|lt ;d]t lnvt;fy
k]z ug{ nufpg ;Sg]5 .
-!%_ pklgod -#_ adf]lhdsf] ljj/0fdf s'g} kl/jt{g ePdf
kl/jt{g ePsf] ldltn] af6f]sf] Dofb afx]s kGw| lbgleq ;DalGwt kIfn]
;f]sf] hfgsf/L cbfntnfO{ lbg' kg]{5 .
$#= :ki6 ljj/0f pNn]v ug{' kg]{ M -!_ cbfntdf k]z ug]{ d'2f;“u ;DalGwt
lgj]bgdf d'2f k/]sf] ;fn, d'2fsf] qmd ;ª\Vof / gfd, dfu u/]sf] s'/f /
To;sf] sf/0f, cfwf/ tyf ;Da4 sfg"g ;d]t pNn]v ug{' kg]{5 .
-@_ cGo sfof{no jf cbfntdf ePsf] ldl;n jf sfuh lemsfO{
kfp“ egL k]z ug]{ lgj]bgdf ldl;n sfuh /x]sf] sfof{nosf] gfd, 7]ufgf,
sfuh /x]sf] d'2fsf] gfd jf ljifo / qmd ;ª\Vof, cGo ljj/0f, sfuh
ePsf] ldlt, s'g tYosf] k'i6\ofO{ jf v08gsf] nflu ;f] ldl;n sfuh
cfjZos k/]sf] xf] ;f] a]xf]/f ;d]t pNn]v ug{' kg]{5 .
-#_ klxn] lgj]bg k/L cfb]z eO;s]sf] ljifodf k'gM ;f]xL a]xf]/f jf
;dfg p2]Zon] lgj]bg lb“bf klxn]sf] lgj]bgdf ePsf] cfb]z / k'gM lgj]bg
lbg' kg]{ sf/0f tyf cfwf/ ;d]t :ki6 ¿kdf pNn]v ug{' kg]{5 .
$$= lnvt hf“r ug]{M s'g} JolQmn] cbfnt ;dIf btf{sf nflu s'g} lnvt k]z
u/]df ;DalGwt clwsf/Ln] b]xfo adf]lhd eP gePsf] hf“r ug{' kg]{5 M–
-s_ sfg"g adf]lhdsf] 9f“rf ldn] gldn]sf],
-v_ xbDofb jf Dofbleq eP gePsf],
-u_ cbfntsf] clwsf/ If]qleq kg]{ gkg]{,

(19)
-3_ xsb}of eP gePsf],
-ª_ sfg"gL cfwf/ eP gePsf],
-r_ lnvtsf] n]vfO{, k|:t'lt jf pNn]vgdf s'g} cz'l4, ck"0f{tf
jf c:ki6tf eP gePsf],
-5_ c° / cIf/df km/s k/] gk/]sf],
-h_ lzi6 efiffdf n]lvP gn]lvPsf] .
$%= lnvt btf{ ug]{M -!_ lnvt hf“r ubf{ /Lt k'u]sf] b]lvPdf ;DalGwt
clwsf/Ln] To:tf] lnvt btf{ ug{' kg]{5 .
-@_ o; lgod adf]lhd lnvt btf{ u/] kl5 btf{ ug{ Nofpg]sf]
;xL5fk u/fO{ To;sf] btf{ gDa/ / ldlt hgfO{ btf{ ug{ Nofpg] JolQmnfO{
;f]sf] e/kfO{ lbg' kg]{5 .
-#_ o; lgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cbfntn]
ljB'tLo dfWodaf6 s'g} lnvt btf{ ug]{ Joj:yf u/]sf] cj:yfdf ;f]xL
adf]lhd lnvt btf{ ug{ ;lsg]5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd s'g} lnvt btf{ u/fPsf]df ;DalGwt
clwsf/Ln] cfjZos b]v]df cjlw tf]sL ;Ssn lnvt k]z ug{ cfb]z lbg
;Sg]5 .
$^= lnvtsf] ljB'tLo k|lt k]z ug]{M ph'/L, lkm/fbkq, cleof]ukq, k|ltpQ/kq,
k'g/fj]bgkq, lnlvt k|ltjfb h:tf lnvt cbfntdf k]z ubf{ ;f]sf]
ljB'tLo k|lt ;d]t k]z ug{' kg]{5 .
$&= lnvt lkmtf{ jf b/kL7sf] clen]v /fVg]M P]gsf] bkmf !*@ sf] pkbkmf -@_
adf]lhd /Lt k'¥ofpg lkmtf{ lbPsf] jf b/kL7 u/]sf] lnvtsf] clen]v
cg';"rL–!^ adf]lhdsf] 9f“rfdf /fvL ljj/0f cWofjlws ug{' kg]{5 .
$*= lnvtsf] ;fdfGo q'l6 ;Rofpg]M -!_ cbfntdf lnvt k]z ug]{ JolQmn] Ps
k6s btf{ eO{;s]sf] lnvtdf n]v, 6fOk jf d'b|0fsf] ;fdfGo q'l6 ;Rofpg
rfx]df ;f] a]xf]/f pNn]v u/L cbfntdf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg k]z x'g cfPdf cfjZos
hf“ra'em ubf{ lgj]bssf] dfuadf]lhd q'l6 ;Rofpg dgfl;a b]v]df
cbfntn] To:tf] lgj]bgnfO{ g} lnvtsf] k"/ssf] ¿kdf ldl;n ;fd]n ug]{
cfb]z lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg d"n lnvtsf]
h'g a]xf]/f ;Rofpgsf nflu dfu u/]sf] xf], ;f]af6 d'2fsf] ;Dk"0f{ sf/afxL

(20)
jf OG;fkmdf tfTljs c;/ kg{ ;Sg] b]v]df cbfntn] To:tf] lgj]bgnfO{
k"/s lnvtsf] ¿kdf :jLsf/ ug]{ 5}g .
-$_ cbfntn] cfjZos b]v]df o; lgod adf]lhd q'l6 ;RofPsf]
hgfp csf]{ kIfnfO{ lbg ;Sg]5 .
$(= lkm/fbkqdf v'nfpg' kg]{ s'/fx?M P]gsf] bkmf $# sf] pkbkmf -!_ sf] v08
-u_ adf]lhd cbfntdf btf{ ug{ NofPsf] ph'/L;/xsf] lkm/fbkqdf k|rlnt
sfg"gdf n]lvPsf s'/fx?sf cltl/Qm b]xfosf s'/fx? v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ lkm/fbkq lbg] xsb}of,
-v_ xbDofb,
-u_ cbfntsf] clwsf/If]q,
-3_ o;} ljifodf cGoq lkm/fb lbP glbPsf],
-ª_ ;·l7t ;+:yfsf] tkm{af6 lkm/fbkq Nofpg] JolQmsf]
xsdf lkm/fbkq btf{ ug]{ clVtof/L ePsf],
-r_ ;+/Ifs, dfyj/ jf xsjfnfsf] xsdf ;f] k'li6 x'g]
k|df0f,
-5_ d'2f ug{sf nflu sfg"g adf]lhd cg'dlt lng'kg]{df
cg'dlt lnPsf] s'/f,
-h_ lkm/fb bfaL;“u ;Da4 sfg"g / ;f]sf] cfwf/,
-em_ lkm/fbkqdf pNn]v ul/Psf k|df0f ;+nUg u/]sf],
-`_ nfUg] b:t'/ ;+nUg u/]sf],
-6_ cfjZos ;ª\Vofdf lkm/fbkq / k|df0fsf] k|ltlnlk
;+nUg u/]sf],
-7_ lnvtdf v'nfpg' kg]{ cGo s'/fx? v'nfPsf] .
-@_ lkm/fbkq lb“bf cg';"rL–!& adf]lhdsf] 9f“rfdf lbg' kg]{5 .
%)= k|ltpQ/kq ;DaGwL Joj:yf M -!_ cbfntdf btf{ ug{ NofPsf]
k|ltpQ/kqdf k|rlnt sfg"gdf n]lvPsf s'/fx?sf cltl/Qm b]xfo
adf]lhdsf s'/fx? v'nfpg' kg]{5 M–
-s_ k|ltpQ/kq Dofbleqsf] ePsf],
-v_ k|ltpQ/ b:t'/ ;+nUg u/]sf],

(21)
-u_ k|ltpQ/kqdf pNn]v ul/Psf k|df0f ;+nUg u/]sf],
-3_ lnvtdf v'nfpg' kg]{ cGo s'/fx? v'nfPsf] .
-@_ k|ltpQ/kq lb“bfcg';"rL–!* adf]lhdsf] 9f“rfdf lbg' kg]{5 .
-#_ cbfntdf btf{ ug{ NofPsf] k|ltpQ/kq hf“r ubf{ Dofbleq /
/Ltk"j{ssf] eP gePsf] hf“rL /Lt k'u]sf] b]lvP btf{ u/L ldl;n ;+nUg ug{'
kg]{5 .
%!= d'2f lkmtf{ lng ;Sg]M -!_ P]gsf] cg';"rL–$ cGtu{tsf] d'2fdf kIfn]
lkm/fbkq, k'g/fj]bgkq jf lgj]bgkqdf cfkm"n] lnPsf] bfaL TofuL ;f] bfaL
lkmtf{ lngsf] nflu jf cfÇgf] bfaL ;fljt ug{ g;Sg] jf bfaLsf] k|of]hg
;dfKt ePsf] sf/0f b]vfO{ ;f] lkm/fbkq, k'g/fj]bgkq jf lgj]bgkq lkmtf{
lngsf] nflu d'2fsf] km};nf x'g' cl3 h'g;'s} avt cbfntdf lgj]bg lbg
;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePdf Ohnf;n] lgj]bg
dfu adf]lhd lkm/fbkq, k'g/fj]bgkq jf lgj]bgkq lkmtf{ lng cg'dlt lbg]
cfb]z ug{ ;Sg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lkm/fbkq, k'g/fj]bgkq jf lgj]bgkq
lkmtf{ lbg] cfb]z ePdf cbfntn] ;f] d'2fsf] nut s§f ug{' kg]{5 .
-$_ o; lgod adf]lhd s;}n] lkm/fbkq, k'g/fj]bgkq jf lgj]bgkq
lkmtf{ lnPsf]df ;f]xL JolQmn] To:tf] lkm/fbkq, k'g/fj]bgkq jf lgj]bgkqdf
ljkIf agfOPsf JolQm pk/ ;f]xL ljifodf ph"/ ug{ ;Sg] 5}g .
kl/R5]b –^
k|df0f k/LIf0f ;DaGwL Joj:yf
%@= k|df0f lemsfpg ;Sg]M d'2fsf] s'g} kIfn] ;Ssn lnvt k|df0f cGo lgsfo
jf JolQm;“u /x]sf] sf/0fn] ubf{ k]z ug{ g;Sg] sf/0f b]vfO{ cbfntaf6}
lemsfO{ kfp“ egL cg'/f]w u/]df cbfntn] cfjZos b]v]df To:tf] k|df0f
lemsfpg] cfb]z ug{ ;Sg]5 .
%#= ;fIfL pkl:yt u/fpg' kg]{ M -!_ d'2fsf] kIfn] cfÇgf ;fIfLnfO{ askqsf]
nflu tf]lsPsf] lbg cbfnt ;dIf lgj]bg ;fy pkl:yt u/fpg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd pkl:yt u/fOPsf ;fIfLsf] klxrfg v'Ng]
sfuhft ;d]t k]z ug{' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg y'gfdf /x]sf]
d'2fsf] kIfn] cbfntn] tf]s]sf] lbg cfÇgf] ;fIfLnfO{ pkl:yt u/fpg

(22)
g;Sg] sf/0f b]vfO{ cbfntaf6 ;df≈jfg hf/L u/L a'emL kfp“ egL aofg
ubf{ dfu u/]df / ;f] a]xf]/f dgfl;a b]lvPdf cbfntn] To:tf] ;fIfLsf
gfp“df askq x'g] ldlt tf]sL ;df≈jfg hf/L u/L lemsfO{ a'‰g ;Sg]5 .
-$_ P]gsf] bkmf !)! sf] pkbkmf -$_ sf] k|ltaGwfTds jfSof+z
adf]lhd sfa" aflx/sf] kl/l:ylt k/L ;fIfL pkl:yt u/fpg g;s]sf]n]
;fIfL a'‰g] csf]{ tfl/v tf]sL kfpg lgj]bg lb“bf ;f]sf] k'i6L x'g] k|df0f
;d]t k]z ug{' kg]{5 .
%$= ;fIfLsf] askq u/fpg] M -!_ ;fIfLsf] askq u/fpg] k|of]hgsf nflu
askq x'g] lbg pkl:yt ePsf ;fIfLx? tyf ;DalGwt d'2fsf] ldl;n ;d]t
Ohnf; ;dIf k]z ug{' kg]{5 .
-@_ cbfntn] ;fIfL a'‰g tf]lsPsf] tfl/vsf] lbg pkl:yt ePsf
;a} ;fIfLsf] askq u/fpg' kg]{5 .
-#_ tf]lsPsf] lbg ;a} ;fIfLsf] askq u/fpg ;do cefjsf]
sf/0fn] gEofOPdf af“sL ;fIfLsf] ef]lnkN6 askq u/fpg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhdsf] cj:yf eO{ ef]lnkN6 ;d]t ;a}
;fIfLsf] askq u/fpg ;lsg] g;lsg] cGhfd u/L g;lsg] hlt af“sL
;fIfLnfO{ qmdzM csf]{ lbg pkl:yt x'g] u/L tfl/v tf]sL askq u/fpg'
kg]{5 .
-%_ askqsf] nflu tf]lsPsf] tfl/vsf] lbgsf] ck/fGx Ps
ah];Dd d'2fsf] s'g} kIf pkl:yt gePsf] cj:yfdf pkl:yt eP;Ddsf
kIfsf] ;fIfLsf] askq u/fpg' kg]{5 .
-^_ ;fIfLsf] askq u/fp“bf ;fIfLnfO{ cg'lrt, c;Da4 jf a]OHht
ug]{ jf lem‰ofpg] lsl;dsf k|Zg ;f]Wg cbfntn] dgfxL ug{' kg]{5 .
-&_ g]kfn ;/sf/ jfbL ePsf] s'g} d'2fdf k|ltjfbLsf] pkl:yltn] jf
cGo s'g} dgfl;a sf/0fn] s'g} ;fIfLnfO{ askq ug{ cg'lrt bafa k/]sf]
jf kg]{ k|jn ;Defjgf 5 eGg] s'/f cbfntnfO{ nfu]df To:tf] k|ltjfbLsf]
pkl:yltnfO{ ck|ToIf t'Nofpg] jf lgh k|ltjfbLsf] sfg"g Joj;foL tyf
lghn] /f]h]sf] dflg;sf] /f]xa/df askq u/fpg] u/L cbfntn] cfjZos
Joj:yf ldnfpg ;Sg]5 .
%%= cleo'Qmn] kf]n u/]sf] hfgsf/L lbg' kg]{ M -!_ P]gsf] bkmf !@@ adf]lhd
cbfntdf s'g} cleo'Qmsf] aofg u/fp“bf lghsf] aofg x'g' cufj} s'g}
;xcleo'Qmn] lghnfO{ kf]n u/]sf] eP To;/L kf]n u/]sf] aofg a]xf]/f
lghnfO{ aofg ug{' cufj} kl9afrL ;'gfpg' kg]{5 .

(23)
-@_ s'g} cleo'Qmn] csf]{ ;xcleo'QmnfO{ kf]n u/L aofg ubf{ To:tf]
;xcleo'Qm cbfntdf pkl:yt /x]sf] eP oyf;Dej ;f]xL lbg lghnfO{ ;f]
aofg kl9afrL ;'gfpg' kg]{5 .
-#_ kl5 aofg ug]{ cleo'Qmn] cl3 aofg ug]{ s'g} ;xcleo'QmnfO{
kf]n u/]df / To;/L kf]ndf kg]{ ;xcleo'Qm tfl/vdf jf y'gfdf /x]sf]
ePdf cbfntn] ;f]sf] hfgsf/L To:tf] ;xcleo'QmnfO{ lbg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd hfgsf/L lb“bf kf]ndf kg]{ ;xcleo'Qm
d'2fdf tfl/vdf /x]sf] eP tfl/vsf] lbgdf ;f] aofgsf] a]xf]/f kl9afFrL
;'gfpg' kg]{5 / y'gfdf /x]sf] eP To:tf] aofgsf] k|ltlnlk ;d]t ;fd]n
u/L sf/fuf/ sfof{no dfkm{t lghnfO{ hfgsf/L lbg' kg]{5 .
-%_ pklgod -#_ adf]lhd hfgsf/L lb“bf Ohnf;sf] cfb]z adf]lhd
lbg' kg]{5 .
%^= ;xcleo'Qmsf] lh/x ug{ ;Sg]M -!_ P]gsf] bkmf !)# adf]lhd cfkm'nfO{ kf]n
ug]{ ;xcleo'Qmsf] lh/x ug{ rfxg] cleo'Qmn] cbfnt ;dIf lh/xsf] nflu
lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg kf]n ug]{
;xcleo'Qmsf] lh/x ug{ kfp“ egL cleo'Qmn] aofg ubf{ lhls/ lnPdf
lghn] 5'§} lgj]bg lbg'kg]{ 5}g.
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg k/]df jf pklgod -@_ adf]lhd
cleo'Qmn] aofgdf lh/xsf] lhls/ lnPsf] ePdf cbfntn] To:tf] kf]n ug]{
;xcleo'Qmsf] aofg a]xf]/f ;d]tnfO{ ljrf/ u/L lh/x ug]{ df}sf lbg]
glbg] ;DaGwdf cfb]z ug]{5 .
t/ d'2f km};nf eO;s]kl5 kf]ndf kg]{ cleo'Qm cbfntdf pkl:yt
ePsf] cj:yfdf lghn] kf]n ug]{ ;xcleo'QmnfO{ lh/x ug{ kfpg] 5}g .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd cfb]z x'“bf lh/x ug]{ df}sf lbg] cfb]z
ePdf cbfntn] To:tf] ;xcleo'Qmsf] lh/x ug]{ k|of]hgsf nflu askq x'g]
lbg tf]sL To:tf] ;xcleo'Qm tfl/vdf /x]sf] eP tfl/vsf] lbgdf / y'gf
jf s}bdf /x]sf] eP sf/fuf/ dfkm{t askqsf] k|of]hgsf nflu cbfntdf
pkl:yt x'g hfgsf/L lbg' kg]{5 / To:tf] ;xcleo'Qmn] tfl/v u'hf/L
a;]sf] eP lghsf gfddf ;df≈jfg hf/L ug{' kg]{5 .
-%_ kf]ndf kg]{ cleo'Qmn] kf]n ug]{ ;xcleo'Qmsf] lh/x ubf{ kf]n
u/]sf] ljifodf dfq ;Lldt /xL ug{' kg]{5 .

(24)
-^_ kf]n ug]{ ;xcleo'QmnfO{ lh/x ug]{ k|of]hgfy{ tf]lsPsf]
tfl/vdf To:tf] kf]n ug]{ ;xcleo'Qm cg'kl:yt /x]sf] sf/0fn] dfq d'2fdf
cGo ;fIfL k|df0f a'‰g jf ldl;n ;+nUg cGo k|df0fsf cfwf/df d'2fsf]
sf/afxL / lsgf/f ug{ afwf kg]{ 5}g .
-&_ cbfntn] o; lgod adf]lhd lh/x x'g] tfl/vsf] hfgsf/L
;/sf/L jlsn sfof{nonfO{ lbg' kg]{5 .
-*_ ;xcleo'Qmsf] lh/x cg';"rL–!( adf]lhdsf] 9f“rfdf ug{' kg]{5 .
%&= ;fIfLsf] askq k|dfl0ft ug{' kg]{M -!_ P]gsf] bkmf !)^ adf]lhd cbfntdf
;fIfLsf] askq u/fp“bf d'2fdf lghaf6 v'nfpg' kg]{ ljifosf] k|Zg ;f]wL
To:tf] k|Zg, ;fIfLn] lbPsf] hjfkm / To;df lh/x ePsf] eP ;f] a]xf]/f /
;fIfLnfO{ s'g} ljifodf s'g} s'/f JoQm ug{ af“sL eP gePsf] ;f]wL af“sL
eP To:tf] s'/f ;d]t JoQm ug{ nufO{ askqdf To:tf] s'/f pNn]v ug{'
kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] askq u/fp“bf pkl:yt ePsf d'2fsf
kIf jf jfl/;nfO{ /f]xa/df /fvL ;f] askqsf] sfuhdf To;/L askq ug]{
;fIfL, d'2fsf kIf jf jfl/; / kIfsf] sfg"g Joj;foL ;d]tsf] ;xL5fk
u/fO{ GofofwLzn] k|dfl0ft ug{' kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd askqsf] sfuhdf ;fIfL, d'2fsf kIf jf
jfl/;n] ;xL5fk ug{ OGsf/ u/]df ;f]xL a]xf]/f pNn]v u/L GofofwLzn] ;f]
s'/f k|dfl0ft ug{' kg]{5 .
%*= ;2] lst]{ aofgM -!_ P]gsf] bkmf !)$ adf]lhd d'2fdf Pp6f kIfn] k]z
u/]sf] lnvt csf]{ kIfnfO{ b]vfO{ aofg u/fp“bf To:tf] lnvt lst]{ jf
hfn;fhL xf] eGg] lhls/ lnPdf cbfntn] lnvt k]z ug]{ kIf ;f] lbg
xflh/ /x]sf]df ;f]xL lbg / xflh/ g/x]sf]df To;kl5 xflh/ ePsf]
tfl/vsf lbgdf ;f] lhls/ ;'gfO{ aofg u/fpg' kg]{5 .
-@_ kIfsf] jfl/; jf sfg"g Joj;foL tfl/vdf /x]sf] d'2fdf P]gsf]
bkmf !)$ sf] k|of]hgsf] nflu cbfntn] cfjZos b]v]df ;DalGwt kIfnfO{
g} lemsfpg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lnvt b]vfp“bf ;'gfp“bf aofg ug]{ kIfn]
;f] lnvt lst]{ jf hfn;fhL egL gfdfs/0f u/]df jf ;2], lst]{ jf
hfn;fhL 5'6\ofpg g;Sg] eO{ lnvt hf“r u/L kfp“ egL lhls/ lnPdf
cbfntn] lnvt hf“r u/fpg nfUg] b:t'/ lhls/ lng] kIfaf6 lnO{ To:tf]
lnvt hf“r u/fpg ljz]if1 ;dIf k7fpg cfb]z lbg ;Sg]5 .

(25)
-$_ pklgod -#_ adf]lhd lnvt hf“r ug{ ljz]if1;dIf
k7fOPsf]df cbfntn] tf]s]sf] ;doleq sfo{ ;DkGg u/L k|ltj]bg k7fpg'
;DalGwt ljz]if1sf] st{Jo x'g]5 .
t/ cbfntn] tf]s]sf] ;dodf lnvt hf“r ug]{ sfo{ ;DkGg x'g
g;Sg] jf g;s]sf] dgfl;a sf/0f v'nfO{ ljz]if1n] cg'/f]w u/]df cbfntn]
yk ;do k|bfg ug{ ;Sg]5 .
-%_ o; lgod adf]lhd lnvt hf“r eO{ km};nf x'“bf pklgod -!_
adf]lhdsf] lnvt lst]{ 7xl/Pdf To:tf] lnvt k]z ug]{ kIfaf6 To;/L
lnvt hf“ru/fp“bf nfu]sf] vr{ csf]{ kIfnfO{ e/fO{ lbg' kg]{5 .
%(= aGb;jfndf pkl:yt x'g lgj]bg lbg' kg]{ M -!_ P]gsf] bkmf !)& sf]
pkbkmf -%_ adf]lhd d'2fsf] s'g} kIfn] aGb;jfn k7fOPsf] cbfntdf
pkl:yt eO{ ;fIfL k/LIf0f, lh/x jf k'gM ;f]wk'5 ug{ rfx]df ;f]xL
a]xf]/fsf] lgj]bg lbg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg lbPdf cbfntn] To;/L ;fIfL
k/LIf0f, lh/x jf k'gM ;f]wk'5 ug{ rfxg] d'2fsf] kIfnfO{ aGb;jfn
k7fOPsf] cbfntdf xflh/ x'g tfl/v tf]sL k7fpg' kg]{5 .
^)= aGb;jfn lkmtf{ ug{'kg]{ M aGb;jfn k7fOPsf] cbfntdf aGb;jfn ug{'kg]{
JolQm tf]lsPsf] tfl/vdf xflh/ gePdf ;f]xL a]xf]/f pNn]v u/L aGb;jfn
k7fpg] cbfntnfO{ k|fKt aGb;jfn lkmtf{ k7fpg' kg]{5 .
^!= ;fIfL jf kLl8tsf] ;+/If0fM P]gsf] bkmf !!$ sf] pkbkmf -!_ adf]lhd
cfÇgf] ;'/Iffdf vt/f /x]sf] sf/0f b]vfO{ ;'/Iff k|aGw ul/lbg kLl8t jf
;fIfLsf] tkm{af6 k/]sf] lgj]bgdf pNn]v ul/Psf] sf/0f dgfl;a b]lvPdf
cbfntn] b]xfo adf]lhd ug]{ u/L ;DalGwt lgsfonfO{ cfb]z ug{ ;Sg]5 M–
-s_ kLl8t jf ;fIfLnfO{ ;'/lIft ?kdf cbfntdf Nofpg] jf
cbfntaf6 lghsf] a;f]af; /x]sf] :yfg;Dd k'¥ofpg] k|aGw
ldnfpg],
-v_ kLl8t jf ;fIfLnfO{ ;+/If0f u[x jf To:t} k|sf/sf ;+:yfdf
;'/lIft ?kdf a;f]af; ug]{ k|aGw ldnfpg],
-u_ kLl8t jf ;fIfLsf] JolQmut Pj+ af;:yfgsf] ;'/Iff ug]{,
-3_ kLl8t jf ;fIfLsf] ;'/Iffdf vnn k'¥ofpg] JolQmnfO{
cfjZos sfg"gL sf/afxL ug]{,
-ª_ kLl8t jf ;fIfLnfO{ ;'/lIft ?kdf /fVg] cGo cfjZos
Joj:yf ug]{ .

(26)
^@= xf]; 7]ufgdf g/x]sf] cleo'Qmsf] :jf:Yo l:yltsf] k|ltj]bgM -!_ P]gsf] bkmf
!@* sf] pkbkmf -@_ / -#_ adf]lhd xf]; 7]ufgdf g/x]sf] cleo'Qmsf]
xsdf d'2f d'ntjLdf /fVbf jf lghnfO{ y'gfaf6 5f8\bf lghsf] ;+/Ifsn]
cfjlws ?kdf cleo'Qmsf] :jf:Yo l:yltsf] k|ltj]bg cbfntdf k]z ug]{
u/L cbfntn] cfb]z ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd k]z ePsf] k|ltj]bgsf ;DaGwdf
cbfntn] cfjZos hf“ra'em u/fpg ;Sg]5 .
^#= aGb Ohnf;af6 x]l/g] d'2fsf] uf]kgLotfM -!_ aGb Ohnf;af6 x]l/g]
d'2fsf sfuhftsf] k|ltlnlk jfbL, k|ltjfbL, kLl8t tyf lghsf] sfg"g
Joj;foL afx]s c?nfO{ lbg' x'“b}g .
-@_ aGb Ohnf;af6 x]l/Psf d'2fsf] kLl8tsf] JolQmut kl/ro
v'Ng] u/L s'g} ;~rf/ dfWod dfkm{t ;dfrf/ ;Dk|]if0f ug{ jf cGo s'g}
k|sf/n] JoQm ug{ x'“b}g .
t/ cbfntn] cg'dlt lbPdf kLl8tsf] kl/ro gv'Ng] u/L ;dfrf/
;Dk|]if0f ug{ ;lsg]5.
^$= s;"/af6 kLl8t jf ;fIfLsf] JolQmut kl/ro uf]Ko /fVg]M -!_ P]gsf] bkmf
!*# adf]lhd s'g} vf; s;"/af6 kLl8t JolQmsf] jf ;fIfLsf] JolQmut
kl/ro uf]Ko /fVg cbfntn] cfb]z lbPsf] d'2fdf s;"/sf] cg';Gwfg,
cleof]hg, d'2fsf] sf/afxL, ;'g'jfO{, km};nf, km};nf sfof{Gjog / km};nf
sfof{Gjog kZrft\ ;d]t To:tf] kLl8t jf ;fIfLsf] gfd, y/, jtg, x'lnof
nufotsf lghsf] kl/ro x'g ;Sg] cGo ;Da4 ljj/0fx¿ uf]Ko /fVg'
kg]{5 .
t/ :jR5 ;'g'jfO{sf] nflu cfjZos b]vL cbfntn] cg'dlt lbPdf
jf kl/ro uf]Ko /flvPsf] kIf jf ;fIfLn] lnlvt lgj]bg lbPdf To:tf]
ljj/0f uf]Ko /fVg'kg]{ 5}g .
-@_ P]gsf] bkmf !*# adf]lhd cg';Gwfg clwsf/Ln] cg'/f]w gu/]sf]
cj:yfdf klg cbfntn] cfjZos b]v]df kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt lb“bf
jf cg';Gwfgsf] nflu cleo'QmnfO{ lx/f;tdf /fVg Dofb yk ubf{ kLl8t
jf ;fIfLsf] JolQmut kl/ro uf]Ko /fVg] cfb]z lbg ;Sg]5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd kIf jf ;fIfLsf] kl/ro uf]Ko /flvPsf]
ljj/0f yfxf kfpg] s'g} kIf jf lghsf] sfg"g Joj;foL, ljz]if1, ;fIfL,
GofofwLz, sd{rf/L, kqsf/ nufot cGo s;}n] klg To:tf] uf]Ko /flvPsf]
ljj/0f k|sfzdf Nofpg jf k|rf/–k|;f/ ug{ kfO{g] 5}g .

(27)
-$_ pklgod -!_ adf]lhd uf]Ko /flvPsf ljj/0fnfO{ 5'§} ;f°]lts
gfd lbO{ ;f] ljj/0f / ;f°]lts gfdnfO{ cg';"rL–@) adf]lhdsf] 9f“rfdf
/fvL l;naGbL u/L ldl;n ;+nUg ug{' kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd uf]kgLotf sfod ul/Psf ljj/0f, ;f]sf]
;f°]lts gfd / d'2fsf] gfd gDa/ 5'§} /lhi6«/df cg';"rL–@! adf]lhdsf]
9f“rfdf pNn]v u/L clen]v /fVg' kg]{5 .
-^_ d'2fsf] sf/afxLsf] l;nl;nfdf uf]Ko /flvPsf] ljj/0f pNn]v
ug{' kbf{ ;f] ljj/0fnfO{ ;°]t ug{sf nflu lbOPsf] ;f°]lts gfd pNn]v
ug{' kg]{5 .
-&_ pklgod -!_ adf]lhd JolQmut kl/ro uf]Ko /flvPsf] kIf jf
;fIfLsf gfddf ;df≈jfg, Otnfogfdf, Dofb jf ;"rgf hf/L ubf{ jf
kqfrf/ ubf{sf cj:yfdf klg uf]Ko /flvPsf] kl/ro ;fj{hlgs gx'g]
Joj:yf ldnfP/ ug{' kg]{5 .
-*_ pklgod -!_ adf]lhd JolQmut kl/ro uf]Ko /flvPsf d'2fsf]
;'g'jfO{ aGb Ohnf;df ug{' kg]{5 .
^%= afnaflnsfsf] JolQmut kl/ro uf]Ko /fVg]M -!_ afnaflnsf k|ltjfbL eO{
rn]sf] g]kfn ;/sf/ jfbL ePsf] jf cbfntn] pko'Qm 7x¥ofPsf] d'2fdf
To:tf afnaflnsfsf] JolQmut kl/ro uf]Ko /fVg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd kl/ro uf]Ko /fVbf lgod ^$
adf]lhdsf] sfo{ljlw cjnDag ug{' kg]{5 .
kl/R5]b–&
d'2fsf] km};nf / k'g/fj]bg ;DaGwL Joj:yf
^^= ldnfkq ubf{sf] sfo{ljlwM -!_ P]gsf] bkmf !!* sf] pkbkmf -#_ adf]lhd
kIfx¿n] /flhv'zLn] ldnfkq ug{ rfxL ldnfkq u/fp“bf tLg k|lt lnvt
tof/ u/L b'j} kIfx¿sf] ;xL5fk u/fO{ GofofwLzn] k|df0fLs/0f u/L Ps
k|lt ;DalGwt ldl;ndf /fvL jfbL / k|ltjfbLnfO{ Ps Ps k|lt a'emfO{
e/kfO{ ldl;n ;fd]n /fVg' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd ePsf] ldnfkqsf] sfof{Gjog cGo
sfof{noaf6 x'g] ePdf cbfntn] ldnfkq ePsf] tLg lbgleq ;DalGwt
sfof{nodf n]vL k7fpg' kg]{5 .
^&= d'2fsf] km};nfM -!_ d'2fsf] km};nf ubf{ cleo'Qmn] s;"/ u/] gu/]sf] 7x/
u/L s;"/ u/]sf] 7x/ ePdf lghnfO{ x'g] ;hfo ;d]t /fo lstfadf
v'nfpg' kg]{5 .

(28)
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg kmf}hbf/L
s;"/ -;hfo lgwf{/0f tyf sfof{Gjog_ P]g, @)&$ sf] bkmf ( adf]lhd
;hfo lgwf{/0fsf] nflu 5'§} ;'g'jfO{ ug{' kg]{ ePdf ;f] k|of]hgsf] nflu tL;
lbgleq kg]{ u/L csf]{ tfl/v tf]Sg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd s;"/bf/ 7x/L ;hfo lgwf{/0fsf] nflu
5'§} ;'g'jfO{ ug{' kg]{ cj:yfdf lg0f{osf] a]xf]/f /fo lstfadf n]vL ;f]sf]
5f]6s/L ljj/0f cg';"rL–@@ adf]lhdsf] 9f“rfdf tof/ u/L ldl;n ;fd]n
/fVg' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd tof/ ul/Psf] ljj/0f ;/sf/L jlsn
sfof{nonfO{ / cleo'Qm y'gfdf /x]sf] eP lghnfO{ ;d]t pknAw u/fpg'
kg]{5 .
-%_ ;hfo lgwf{/0f ubf{ s;"/bf/nfO{ lgwf{/0f ePsf] ;hfo pNn]v
u/L 5'§} /fo lstfadf lg0f{o n]Vg' kg]{5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhdsf] /fo lstfadf d'2f gDa/, d'2fsf]
gfd, kIf lakIfsf] gfd, s;"/ 7x/ ePsf] lg0f{o ldlt / lg0f{o gDa/,
s;"/ 7x/ ug]{ GofofwLzsf] gfd / Ohnf; gDa/ ;d]t pNn]v ug{' kg]{5 .
-&_ d'2f km};nf ePkl5 d'2fsf] nut s§f ug{' kg]{5 .
t/ ;hfo lgwf{/0fsf] nflu 5'§} ;'g'jfO{ x'g] lg0f{o ePsf] d'2fsf]
nut ;hfo lgwf{/0fsf] lg0f{okl5 dfq s§f ug{' kg]{5 .
-*_ d'2fsf] k'k{Ifsf qmddf w/f}6 jf hdfgt jf tfl/vdf /x]sf]
cleo'QmnfO{ tLg jif{eGbf a9L s}b ;hfo x'g ;Sg] s;"/df s;"/bf/ 7x/
eO{ lghsf] xsdf ;hfo lgwf{/0f ug{ 5'§} ;'g'jfO{ x'g] ePdf To:tf] ;'g'jfO{
gx'“bf;Dd lghnfO{ y'gfdf /fvL d'2fsf] af“sL sf/afxL ug{' kg]{5 .
^*= a'‰g' kg]{ s'/f af“sL /fvL km};nf ug{ gx'g]M P]g adf]lhd d'ntjL /x]sf]
cj:yfsf] d'2fdf afx]s cGo d'2fdf km};nf ubf{ Pp6} ldl;naf6 ug{' kg]{
sfd dWo] s]xL af“sL /fvL kl5 a'emL l5Gg] egL km};nf ug{ x'“b}g .
^(= km};nf jf cfb]zsf] ;fdfGo q'l6 ;Rofpg] M -!_ d'2fsf kIf jf lghsf]
jfl/;n] km};nf jf cfb]zdf /x]sf] n]vfO{ ;DaGwL ;fdfGo q'l6 ;Rofpg
cbfnt ;dIf lgj]bg lbg ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg km};nf jf
cfb]zdf q'l6 ePsf] s'/f cbfnt :jo+sf] hfgsf/Ldf cfPdf ;DalGwt
sd{rf/Ln] ;f]xL a]xf]/fsf] k|ltj]bg lbg ;Sg]5 .

(29)
-#_ pklgod -!_ jf -@_ adf]lhd lgj]bg jf k|ltj]bg k|fKt x'g
cfPdf ;f] lgj]bg jf k|ltj]bg / ;DalGwt ldl;n km};nf jf cfb]z ug]{
GofofwLz ;dIf k]z ug{' kg]{5 .
t/ km};nf jf cfb]z ug]{ GofofwLz ;ft lbg eGbf a9L cg'kl:yt
/xg] cj:yf ePdf sfo{/t cGo GofofwLz ;dIf k]z ug{' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd k]z ePsf] lgj]bg jf k|ltj]bg / ldl;n
cWoog ubf{ q'l6 ;Rofpg' kg]{ b]v]df Ohnf;n] km};nf jf cfb]z ;+zf]wg
ug]{ u/L 5'§} cfb]z lbg ;Sg]5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd ul/Psf] cfb]z d"n km};nf jf cfb]zsf]
cleGg c· dflgg]5 .
-^_ pklgod -%_ adf]lhd ul/Psf] cfb]zsf] a]xf]/f d'2fsf cGo
kIfnfO{ klg hfgsf/L u/fpg cfjZos b]lvPdf cbfntn] ;"rgf lbg
;Sg]5 .
&)= km};nfdf x]/km]/ jf yk36 ug{ gx'g]M km};nfdf b:tvt eO{;s]kl5 s;}n]
klg ;f] km};nfdf x]/km]/ jf yk36 ug{ x'“b}g .
&!= k'g/fj]bgkqdf pNn]v ug{' kg]{ ljj/0fM sfg"gdf cGoq plNnlvt ljifosf
cltl/Qm k'g/fj]bgkqdf b]xfo adf]lhdsf] ljj/0f pNn]v ug{' kg]{5 M–
-s_ km};nf jf clGtd cfb]z ug]{ cbfntsf] gfd,
-v_ k'g/fj]bs jfbL jf k|ltjfbL ePsf] a]xf]/f,
-u_ d'2fsf] gfd,
-3_ km};nf jf clGtd cfb]z ePsf] ldlt, yfxf kfPsf] ldlt /
k'g/fj]bgsf] Dofb ;DaGwL ljifo,
-ª_ d'2fdf ePsf] ;hfo / sfod ePsf] lauf],
-r_ km};nf jf clGtd cfb]zdf lrQ ga'em]sf] ljifo, To;sf]
cfwf/ / sf/0f,
-5_ k'g/fj]bg lhls/ / ;f]sf] sfg"gL cfwf/,
-h_ cGo kIf jf k|ToyL{sf] k'g/fj]bg k/] jf gk/]sf] hfgsf/L
eP ;f] a]xf]/f,
-em_ k'g/fj]bs s}b jf y'gfdf k/]sf] eP slxn]b]lv s}b jf
y'gfdf k/]sf] xf] ;f] s'/f,

(30)
-`_ b08, hl/afgf, lauf] a'emfPsf] eP slxn], sxfF a'emfPsf] xf]
To;sf] k|df0f,
-6_ k'g/fj]bg b:t'/ a'emfPsf] k|df0f,
-7_ k'g/fj]bgsf] Dofb ;DaGwL ljifo,
-8_ clwsf/If]q ;DaGwL ljifo .
&@= k'g/fj]bgkq btf{ ug{' kg]{M -!_ cbfntdf btf{sf] nflu k]z u/]sf]
k'g/fj]bgkq b]xfo adf]lhdsf] eP gePsf] x]/L /Lt k'u]sf] b]lvP btf{ ug{'
kg]{5 M–
-s_ /Lt / 9f“rf ldn]sf],
-v_ k'g/fj]bg ug]{ Dofbleqsf] ePsf],
-u_ pNn]v ug{' kg]{ cfjZos ljj/0f pNn]v u/]sf],
-3_ tNnf] txsf] cbfntaf6 ;f] d'2fdf ePsf] km};nf jf
clGtd cfb]zsf] :ki6 a'lemg] k|dfl0ft k|ltlnlk ;+nUg
u/]sf],
-ª_ k'g/fj]bgkqsf] :ki6 a'lemg] k|ltlnlk ;+nUg u/]sf],
-r_ nfu]sf] b08 hl/afgf / k'g/fj]bg b:t'/ bflvn u/]sf] .
t/ v08 -v_ adf]lhdsf] ljifo z'? ldl;n
x]/]kl5 dfq olsg x'g;Sg] /x]5 eg] To:tf] d'2fsf] z'?
ldl;n lemsfO{ x]/L btf{ ug{ ;lsg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] /Lt gk'u]sf] k'g/fj]bgkq btf{ ug{
x'“b}g . To:tf] /Lt gk'u]sf] b]lvPdf af6fsf] Dofbafx]s ;ft lbgleq ;f] /Lt
k'¥ofpg] zt{df w/f}6Ldf btf{ ug{ ;lsg]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd w/f}6Ldf /x]sf] k'g/fj]bsn] k'g/fj]bgkq
btf{ gx'“b} tfl/v u'hf/]df yfDg] cjlw e'Qmfg ePkl5 To:tf] k'g/fj]bgkq
tfd]nLdf /flvg]5 .
&#= /Lt gk'u]sf] k'g/fj]bgkq lkmtf{ k7fpg]M -!_ P]gsf] bkmf !#% adf]lhd
sf/fuf/ dfkm{t k'g/fj]bg ;'Gg] cbfntdf k|fKt ePsf] k'g/fj]bgkq hf“r
ubf{ /Lt gk'u]sf] b]lvPdf ;f] a]xf]/f hgfO{ oyf;So rf“8f] /Lt k'¥ofO{
k7fpgsf] nflu k|fKt k'g/fj]bgkq ;DalGwt sf/fuf/df tLg lbgleq lkmtf{
k7fpg' kg]{5 .

(31)
-@_ pklgod bkmf -!_ adf]lhd lkmtf{ k7fOPsf] k'g/fj]bgkq /Lt
k'¥ofO{ k'gM k'g/fj]bg ;'Gg] cbfntdf k7fPdf Dofb leq} k7fPsf] dflgg]5 .
&$= k|df0f ldl;n / lg:;f k7fpg' kg]{M -!_ k'g/fj]bg ;'Gg] cbfntdf P]gsf]
bkmf !#% sf] pkbkmf -#_ / bkmf !#* adf]lhd ldl;n k7fp“bf kIfnfO{
km};nfsf] ;"rgf lbg' kg]{ eP P]gsf] bkmf !#@ adf]lhd km};nfsf] ;"rgf
lbPsf] lg:;f / ;f] km};nf ePsf] ;"rgf klqsfdf k|sfzg u/]sf] eP ;f]
;"rgf ;d]t ldl;n ;+nUg u/L k7fpg' kg]{5 .
-@_ k'g/fj]bg ;'Gg] cbfntdf ldl;n k7fp“bf ;f] d'2f;fy k|df0f
ldl;n ;+nUg /x]sf] eP ;f] k|df0f ldl;n ;d]t ;fy} k7fpg' kg]{5 .
&%= k'g/fj]bs jf k|ToyL{nfO{ ;"rgf lbg]M -!_ P]gsf] bkmf !$) sf] pkbkmf -#_
adf]lhd k'g/fj]bg lhls/sf] v08g ug{sf] nflu k|ToyL{nfO{ ;"rgf lbg]
cfb]z ePdf af6f]sf] Dofb afx]s kGw| lbgleq pkl:yt x'g cfpg' egL
cfb]zsf] k|ltlnlk ;d]t ;fy} /fvL cg';"rL–@# adf]lhdsf] 9f“rfdf ;"rgf
lbg' kg]{5 .
-@_ P]gsf] bkmf !$@ sf] pkbkmf -#_ adf]lhd tfl/vdf ga;]sf]
k'g/fj]bs jf k|ToyL{nfO{ s]lx s'/f a'‰g jf k|df0f bflvn u/fpg]
k|of]hgsf nflu lemsfpg' k/]df af6f]sf] Dofb afx]s kGw| lbgleq pkl:yt
x'g cfpg' egL cfb]zsf] k|ltlnlk ;d]t ;fy} /fvL cg';"rL–@$ adf]lhdsf]
9f“rfdf ;"rgf lbg' kg]{5 .
&^= y'gfdf /x]sf] JolQm 5'6\g] ePdf hfgsf/L lbg]M d'2fsf] sf/afxLsf]
l;nl;nfdf cbfntsf] cfb]z jf km};nf cg';f/ y'gfdf /x]sf] JolQm
y'gfaf6 5'6\g] ePdf lghnfO{ y'gf d'Qm ug{ y'gfdf /fVg] lgsfo jf
sf/fuf/nfO{ t'?Gt kq n]vL ;f]sf] hfgsf/L nut /x]sf] cbfntdf ;d]t
k7fpg' kg]{5 .
&&= jfbL tyf kLl8tnfO{ hgfp lbg'kg]{ M lauf] jf Ifltk"lt{ e/fpg] bfaL ePsf]
d'2fdf km};nf tof/ ePsf] ldltn] tLg lbgleq lauf] jf Ifltk"lt{ el/ kfpg]
jfbL jf kLl8t jf hfx]/jfnfnfO{ ;f] km};nfsf] ;"rgf lbg' kg]{5 .
kl/R5]b–*
km};nf sfof{Gjog ;DaGwL Joj:yf
&*= b08, hl/afgf, lauf] jf Ifltk"lt{sf] nut /fVg]M -!_ P]gsf] bkmf !%! sf]
pkbkmf -!_ adf]lhd km};nf adf]lhd nfu]sf] b08, hl/afgf, lauf] jf
Ifltk"lt{sf] nut km};nf ug]{ cbfntsf] ;DalGwt kmf“6n] km};nf tof/
ePsf] tLg lbgleq km};nf sfof{Gjog zfvfdf lbg' kg]{5 .

(32)
-@_ P]gsf] bkmf !%! sf] pkbkmf -@_ adf]lhdsf] cj:yfdf
k'g/fj]bg ;'Gg] cbfntn] km};nf tof/ ePsf] tLg lbgleq b08, hl/afgf,
lauf] jf Ifltk"lt{sf] nut v8f u/L sfof{Gjog ug{ ;DalGwt lhNnf
cbfntdf km};nfsf] k|ltlnlk ;lxt nut k7fpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ jf -@_ adf]lhd nut k|fKt ePkl5 txl;nbf/n]
cg';"rL–@% adf]lhdsf] 9f“rfsf] nut lstfadf nut s;L jf cBfjlws
u/L k|dfl0ft ug{' kg]{5 .
-$_ pklgod -@_ adf]lhd k|fKt nut cg';f/ s}bL k"hL{ ;+zf]wg
ug{' kg]{ b]lvPdf kq k|fKt ePsf] ef]lnkN6 ;Dddf ;+zf]wg u/L ;DalGwt
sf/fuf/ / s}bLnfO{ hfgsf/L lbg' kg]{5 .
-%_ o; lgod adf]lhd /flvg] nut lstfasf] klxnf] k[i7df ;f]
nut lstfa lhDdf lng] sd{rf/Lsf] gfd y/, bhf{ / lhDdf lnPsf] cjlw
:ki6?kdf pNn]v Pj+ cBfjlws u/L txl;nbf/n] k|dfl0ft ug{' kg]{5 .
&(= s}bL k"hL{ lbg'kg]{M P]gsf] bkmf !%$ sf] pkbkmf -!_ cg';f/ s;"/bf/ kqmfp
eO{ sf/fuf/af6 s}bL k"hL{ dfu eO{ cfPdf cbfntn] t'?Gt s}bL k"hL{
k7fpg' kg]{5 .
*)= 7]ufgf cBfjlws ug]{M :yfgLo tx jf lhNnf jf k|b]zsf] ;Ldfgf x]/km]/
eO{ km};nf adf]lhdsf] hl/afgf, s}b, lauf] jf Ifltk"lt{ afktsf] /sd
c;"n ug{'kg]{ JolQmsf] 7]ufgf km/s kg{ uPdf cbfntn] klg nutdf ;f]xL
adf]lhd 7]ufgf ;RofO{ cBfjlws ug{' kg]{5 .
*!= ;DklQ /f]Ssf /fVg'kg]{M s;"/ 7x/ eO{ km/f/ /x]sf JolQmsf] ;DklQ P]gsf]
bkmf !%^ sf] pkbkmf -!_ adf]lhd /f]Ssf /fVgsf nflu ;DalGwt k|x/L
sfof{noaf6 k|ltj]bg k|fKt ePdf To:tf] ;DklQ ;DalGwt s;"/bf/sf]
xssf] xf] xf]O{g cbfntn] olsg u/L lghsf] xs;Ddsf] ;DklQ /f]Ssf
ug{sf] nflu ;DalGwt lgsfonfO{ cfb]z lbg' kg]{5 .
*@= nut s§f ug{'kg]{M -!_ P]gsf] bkmf !^) pkbkmf -!_ adf]lhd nut s§f
ubf{ txl;nbf/n] s}lkmot v08df sf/0f vf]nL s}b, b08, hl/afgf, lauf]
jf Ifltk"lt{sf] nut lstfadf a]xf]/f hgfO k|dfl0ft ug{' kg]{5 .
-@_ bkmf !^) pkbkmf -@_ adf]lhd nut s§f ubf{ txl;nbf/n]
GofofwLz ;dIf ;DalGwt ldl;n jf sfuhft k]z u/L lg0f{o u/L nut
s§f ug{' kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd s§f ul/Psf] nutsf] 5'§} clen]v
cg';"rL–@^ adf]lhdsf] 9f“rfdf /fVg' kg]{5 .

(33)
*#= lghL lauf] jf Ifltk"lt{ e/fpg ;DklQ b]vfO lgj]bg lbg'kg]{M -!_ P]gsf]
bkmf !^% sf] pkbkmf -!_ adf]lhd km};nf adf]lhd lauf], Ifltk"lt{ jf cGo
s'g} /sd el/kfpg] JolQmn] To:tf] lauf], Ifltk"lt{ jf /sd eg{' kg]{ bfloTj
ePsf] JolQmsf] xssf] ;DklQ b]vfO{ lbg] lgj]bgdf b]xfosf ljj/0f
v'nfPsf] x'g' kg]{5 M–
-s_ crn ;DklQ b]vfO{ lbg] lgj]bgdf M–
-!_ 3/ hUuf /x]sf] 7fp“ / rf/ lsNnf,
-@_ btf{ ;|]:tfcg';f/ 3/ hUufsf] lsQf gDa/ /
If]qkmn,
-#_ 3/sf] agf]6, sjn, tNnf / ;Dej eP ju{lkm6,
-$_ btf{jfnf JolQmsf] gfd, btf{ /x]sf] sfof{no /
btf{jfnfsf] efu, lx:;f,
-%_ cfjf;, cf}Bf]lus jf Jofkfl/s If]qdWo] s'g
If]qdf kg]{,
-^_ sRrL, kSsL ;8s;“u hf]l8Psf] jf af6f] eP
gePsf],
-&_ 3/ hUufdf ePsf nufkftsf] ljj/0f,
-*_ pk/f]Qm cfwf/df vl/b laqmL x'g ;Sg] Go"gtd
d"No,
-(_ 3/ hUuf ef]u jf sAhf ug]{ JolQmsf] gfd, y/
/ 7]ufgf,
-!)_ lauf] jf Ifltk"lt{ jf /sd e/fpg cfjZos kg]{
hUuf jf 3/sf] tkm{ v'n]sf] If]qkmn jf v08 .
-v_ rn ;DklQ b]vfO{ lbOg] lgj]bgdf M–
-!_ rn ;DklQ /x]sf] 7fp“, ef]u jf sJhf ug]{
JolQmsf] gfd, y/ / 7]ufgf,
-@_ To:tf] ;DklQsf] cj:yf, k|s[lt / agf]6,
-#_ k|To]ssf] ;fOh / ;ª\Vof,
-$_ To:tf] ;DklQ :jfldTjdf /x]sf] JolQmsf] gfd,
y/, 7]ufgf / efu lx:;f,

(34)
-%_ vl/b laqmL x'g;Sg] k|To]ssf] Go"gtd ahf/
d"No .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] lgj]bg btf{ ePkl5 b]xfo adf]lhd
ug{' kg]{5 M–
-s_ pklgod -!_ sf] v08 -s_ adf]lhdsf] ;DklQsf xsdf
cfjZos kg]{ h]yf /f]Ssf /fVg btf{ /x]sf] sfof{no jf
/lhi6«]zg ug]{ sfof{nodf t'?Gt n]vL k7fpg],
-v_ pklgod -!_ sf] v08 -v_ adf]lhdsf] afnL, axfn,
cfo:tf jf Aofh nufotsf ;DklQsf] xsdf oyfzL3|
To:tf] ;DklQsf] ljj/0fsf] tfobft ug{ k7fO{ tfobft
ubf{sf] cj:yfdf g} cfjZos kg]{ hlt To:tf] ;DklQ jf
;f]af6 k|fKt x'g] afnL, axfn, Aofh, d'gfkmf cflb cfo
sAhfdf lng' jf /f]Ssf /fVg] / sAhfdf lnPsf]
cj:yfdf To;sf] e/kfO{ ;DalGwt JolQmnfO{ lbg] .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd ;DklQ /f]Ssf jf sJhfdf /flvPkl5
lgj]bsn] b]vfPsf] ;DklQ / lghn] v'nfPsf] ;f]sf] d"No ;d]t pNn]v u/L
cg';"rL–@& adf]lhdsf] 9f“rfdf lauf] eg{' kg]{ bfloTj ePsf JolQmsf]
gfddf kGw| lbg] ;"rgf hf/L ug{' kg]{5 .
-$_ pklgod -#_ sf] Dofbleq km};nf cg';f/ a'emfpg' kg]{ lauf] jf
Ifltk"lt{ jf /sd bflvn ug{ gNofPdf /f]Ssf jf sJhfdf /flvPsf]
plNnlvt ;DklQ hfohft lnnfd u/L e/fO{ lbg] a]xf]/f ;d]t pQm
;"rgfdf :ki6 pNn]v ug{' kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd lbOPsf] ;"rgfsf] Dofbleq xflh/ x'g
cfpg] kIfnfO{ tfl/vdf /fvL lauf] e/L e/fpsf] sf/afxL ug{' kg]{5 .
*$= ;DklQ lnnfd ubf{ ckgfpg' kg]{ sfo{ljlwM -!_ P]gsf] kl/R5]b–!%
adf]lhd km};nf cg';f/sf] hl/afgf, lauf], Ifltk"lt{ / cGo /sd P]gn]
lglb{i6 u/]sf] cjlwleq ;DalGwt JolQmn] ga'emfO{ lghsf] ;DklQ lnnfd
laqmL u/L e/fO{ lbg' kbf{ jf w/f}6 jfktsf] h]yf jf hkmt ePsf] ;DklQ
lnnfd laqmL ug{' kbf{ P]gsf] cwLgdf /xL b]xfo adf]lhd ug{' kg]{5 M–
-s_ lnnfd ug{'kg]{ ;DklQ /f]Ssf g/fv]sf] ePdf /f]Ssf
/fVg ;DalGwt lgsfodf n]vL k7fpg],
-v_ lnnfd laqmL ug]{ ;DklQsf] cj:yf, jf:tljs / :yfgLo
rng rNtLsf] d"No ;d]t v'nfO{ tfobft d'r'Nsf u/L
Nofpgsf] nflu sd{rf/L v6fpg],

(35)
-u_ ;DklQ tfobft ubf{ / sJhfdf ln“bf ;d]t ;DalGwt
:yfgLo txsf] ;b:o jf k|ltlglw / b'O{ hgf ;fIfLnfO{
/f]xj/df /fVg],
-3_ v08 -v_ cg';f/ tfobft d'r'Nsf eO{ cfPkl5 cbfnt
/x]sf] :yfgLo txsf] Ps hgf k|ltlglw / glhssf] s'g}
Ps sfof{nosf] k|ltlglw ;fIfL /fvL lnnfd ug]{
;DklQsf] k~rlstL{ d"No sfod ug]{,
-ª_ k~rlstL{ d"No sfod ug{' k"j{ cbfntn] cfjZos
b]v]df ;DalGwt ljifosf] lj1 d"Nof°gstf{ dfkm{t
;DklQsf] d"Nof°g u/fpg ;Sg],
-r_ v08 -ª_ adf]lhd v6fOg] d"Nof°gstf{sf] cbfntn]
tf]s] cg';f/sf] vr{ cbfntn] tf]s]sf] kIfn] Joxf]g{' kg]{,
-5_ v08 -3_ adf]lhd k~rlstL{ d"No sfod ubf{
cfjZostf cg';f/ b]xfosf] s'g} jf ;a} cfwf/df ug{'
kg]{ M–
-!_ lgj]bg jf cleof]ukq jf km};nfdf plNnlvt
d"No,
-@_ hdfgt ln“bfsf cj:yfdf v'n]sf] d"No,
-#_ tfobft ubf{ v'n]sf] d"No,
-$_ dfnkf]t sfof{non] /lhi6«]zg b:t'/sf] k|of]hgsf]
nflu lgwf{/0f u/]sf] d"No,
-%_ s/ k|of]hgsf] nflu ;DalGwt lgsfon] tf]s]sf]
d"No,
-^_ tTsfn ePsf] glhs}sf] To; k|sf/sf] ;DklQsf]
vl/b laqmL d"No,
-&_ cf}Bf]lus, Jofkfl/s jf cfjf; If]q, ;8s,
df]x8f / lnu nufkft ;d]tsf] l:ylt,
-*_ cbfntåf/f lgo'Qm d"Nof°gstf{n] lgwf{/0f u/]sf]
d"No,
-(_ 3/sf] xsdf ;DalGwt k|fljlwssf] d"Nof°g
k|ltj]bg .

(36)
-h_ v08 -3_ adf]lhd k~rlstL{ d"No sfod ePkl5
cbfnt /x]sf] :yfgLo tx / :yfgLo sf]if tyf n]vf
lgoGqs sfof{nosf] k|ltlglwnfO{ ;fIfL /fvL lnnfd
a9fa9 u/L hl/afgf, lauf], Ifltk"lt{ / cGo /sd e/fO{
lbg' kg]{,
t/ pkl:yt x'g ;"rgf lb“bf klg To:tf] s'g} k|ltlglw
pkl:yt gePdf lnnfdsf] sfo{ /f]lsg] 5}g .
-em_ v08 -h_ adf]lhd lnnfd a9fa9 ug{'eGbf sDtLdf
kGw| lbg cl3 cg';"rL–@* adf]lhdsf] 9f“rfdf lnnfd
;DaGwL ;fj{hlgs ;"rgf ;DalGwt JolQmnfO{ lbO{
To:tf] ;"rgf ;DklQ /x]sf] 7fp“, ;DalGwt :yfgLo tx
/ a9L hg;Dks{ x'g] sfof{no tyf cbfntsf] ;"rgf
kf6Ldf 6f“; u/L ;Dej eP;Dd :yfgLo ;~rf/
dfWoddf ;d]t k|sfzg / k|;f/0f ug{' kg]{,
-`_ lnnfd ubf{ k~rlstL{ d"Nodf s;}n] ;sf/ gu/]df bf];|f]
k6s lnnfd a9fa9 u/L lnnfd laqmL ug{' kg]{,
-6_ v08 -`_ adf]lhd bf];|f] k6s lnnfd a9fa9 x'“bf ;d]t
s;}n] ;sf/ gu/]df lghL lauf] / Ifltk"tL{sf] xsdf
k~rlstL{ d"Nodf e/Lkfpg] JolQm cfkm}+n] ;sf/ u/L
lng ;Sg],
-7_ v08 -6_ adf]lhd lgj]bsn] k~rlstL{ d"Nodf ;sf/
u/L lng grfx]df ;f] a]xf]/f hgfO{ tT;DaGwL sf/afxL
tfd]nLdf /fVg' kg]{,
t/ ;/sf/L hl/afgf, lauf], Ifltk"lt{ jf cGo /sdsf
xsdf lnnfd a9fa9 u/fO{ hltdf ;sf/ ePklg
lnnfd 6'·\ofO{ af“sL nut sfg"g adf]lhd ug{' kg]{5 .
-8_ o; lgod cGtu{t lnnfdsf] sf/afxL k|f/De ePsf]df
lauf] a'emfpg] kIfn] a'emfpg' kg]{ /sd clGtd 8f“s
;sf/ geP;Dddf a'emfpg NofP pQm /sd / lnnfdsf]
sf/afxLdf nfu]sf] vr{ a'emL lnO{ lnnfdsf] sf/afxL
tfd]nLdf /fvL lbg' kg]{5 .
:ki6Ls/0fM o; lgodsf] k|of]hgsf] nflu æk~rlstL{ d"NoÆ eGgfn] laqmL
ug{ vf]Hbf kfpg ;Sg] Go"gtd d"No ;Demg' k5{ .

(37)
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lnnfd ;sf/ ug]{n] af]n saf]n c°sf]
bz k|ltzt /sd t'?Gt a'emfO{ af“sL /sd ;ft lbg leq a'emfpg' kg]{5 .
;f] ;do leq lghn] af“sL /sd ga'emfPdf a'emfO{;s]sf] /sd hkmt u/L
k'gM lnnfdsf] sf/afxL ug{' kg]{5 .
-#_ o; lgod adf]lhd lnnfd laqmL ePsf]df ;sf/ ug]{nfO{
cbfntaf6 rng k"hL{ lbO{ rng rnfO{ lbg' kg]{5 .
kl/R5]b–(
ljljw
*%= xbDofb ;DaGwL cjlwsf] u0fgfM -!_ xbDofbsf] cjlw lbg uGtLdf
tf]lsPsf] eP hlt lbg tf]lsPsf] 5 Tolt g} lbg uGtLsf] lx;fan] u0fgf
ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lbg uGtL ubf{ xbDofb k|f/De ePsf]
ef]lnkN6b]lv u0fgf u/L xbDofbsf] cjlw sfod ug{' kg]{5 .
-#_ xbDofbsf] cjlw dlxgfdf tf]lsPsf] eP hlt lbgsf] dlxgf
ePklg ;+qmflGtsf] lx;fan] hlt dlxgf tf]lsPsf] xf] Tolt g} dlxgfsf]
lx;fan] u0fgf ug{' kg]{5 .
-$_ xbDofbsf] cjlw jif{df tf]lsPsf] eP afx| dlxgfsf] cjlwnfO{
Ps jif{ dfgL hlt jif{ tf]lsPsf] xf] Tolt g} jif{sf] lx;fan] u0fgf ug{'
kg]{5 .
*^= af6fsf] Dofb lx;fa ug]{M -!_ cbfntn] af6fsf] Dofbsf] lx;fa ubf{
oftfoftsf] lgoldt ;]jf rn]sf] 7fp“df /]n jf a;af6 cfp“bf jf:tljs
nfu]sf] lbg / To:tf] /]n jf a; grn]sf] 7fp“sf] nflu kGw| lsnf]ld6/sf]
Ps lbgsf] b/n] lx;fa ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd af6fsf] Dofb lx;fa ubf{ kGw| lsnf]ld6/
b]lv 36L b'/LnfO{ Ps lbgsf] Dofb sfod ug{' kg]{5 .
t/ hDdf kGw| lsnf]ld6/ eGbf 36Lsf] b'/Lsf] nflu af6fsf] Dofb
lbOg] 5}g .
*&= clwsf/If]q / xbDofb ;DaGwL ljifosf] lg0f{o pk/sf] ph"/sf] sf/afxLM
clwsf/If]q / xbDofbsf ;DaGwdf cbfntn] P]gsf] bkmf %! adf]lhd
u/]sf] lg0f{osf ;DaGwdf k'g/fj]bg ;'Gg] cbfntdf ph"/ lb“bf b]xfo
adf]lhd ug{' kg]{5 M–

(38)
-s_ d'2fdf clwsf/If]q jf xbDofb gePsf] eGg] lg0f{opk/sf]
ph"/ ePdf k'g/fj]bg ;/xsf] ph"/ lbg' kg]{,
-v_ cGo cbfntsf] clwsf/If]q b]lvO{ To:tf] cbfntdf k7fpg]
jf d'2f bfo/ ePs} cbfntsf] clwsf/If]q /x]sf] jf d'2f
xbDofb leq bfo/ ePsf] eGg] cfb]zpk/sf] ph"/ ePdf
cGtsf{nLg cfb]zpk/sf] lgj]bg ;/xsf] ph"/ lbg' kg]{ .
**= cGtsf{nLg cfb]z pk/sf] lgj]bgsf] km5of}{6M P]g jf k|rlnt
sfg"gadf]lhd tNnf] txsf] cbfntaf6 ePsf] cGtsf{lng cfb]zpk/
k'g/fj]bg ;'Gg] cbfntdf k/]sf] lgj]bgsf ;DaGwdf k|fKt k|ltj]bg
;fdfGotofM Ps dlxgfleq km5of}{6 ug{' kg]{5 .
*(= sfuh u/fpg ;Sg]M -!_ d'2fsf] s'g} kIf;“u d'2fsf ljifodf s'g} s'/f ;f]Wg'
k/]df cbfntn] h'g;'s} avt ;f]wL lghsf] sfuh u/fpg ;Sg]5 .
-@_ lkm/fbkqdf jf k|ltpQ/kqsf] n]vfOaf6 lkm/fb bfaL lnPsf]
ljifodf s'g} JolQm;“u s]xL s'/f a'‰g dgfl;a b]lvPdf cbfntn] To;sf]
sf/0f v'nfO{ To:tf] JolQmnfO{ lemsfO{ a'‰g] cfb]z lbg ;Sg]5 .
()= b:t'/ nfUg]M -!_ P]gdf cGoyf Joj:yf ePsf]df afx]s cbfntdf btf{ ug{
NofPsf lnvtdf b]xfo adf]lhdsf] b:t'/ nfUg]5 M–
-s_ ph"/Lkq, lkm/fbkq jf k|ltpQ/kq lb“bf b'O{;o ¿k}of“,
-v_ k'g/fj]bgkq lb“bf tL; ;o ¿k}of“,
-u_ v08 -s_ / -v_ adf]lhd afx]s cGo lgj]bg lb“bf bz
¿k}of“ .
-@_ gSsn ln“bf ;DalGwt JolQm cfkm}n “ ] ptf/ u/L lng] eP k|lt
kfgf kf“r¿k}of“ / cbfntsf] tkm{af6 ptf/ u/]/ lbg] eP k|ltkfgf bz
¿k}of“ b:t'/ nfUg]5 .
-#_ cbfntdf nfUg] b:t'/ a'emfp“bf gub} jf cbfntn] tf]s]sf]
a}°df /sd hDdf u/]sf] a}° ef}r/ k]z ug{' kg]{5 .
-$_ pklgod -!_ / -@_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg g]kfn
;/sf/ jfbL ePsf] d'2fdf ;/sf/L kIfnfO{ ;f] adf]lhdsf] b:t'/ nfUg] 5}g .
(!= hdfgtdf /x]sf] ;DklQsf] clen]v /fVg]M d'2fsf] sf/afxLsf] l;nl;nfdf
hdfgtdf lbO{ /f]Ssf /x]sf] ;DklQsf] ljj/0f cg';"rL–@( adf]lhdsf]
9f“rfdf clen]v /fvL ;DalGwt clws[taf6 k|dfl0ft u/fO /fVg' kg]{5 .

(39)
(@= ;DklQ /f]Ssf /fVg]M -!_ lauf] jf Ifltk"lt{sf] bfaL ePsf] d'2fdf
k|ltjfbLsf] xssf] rn crn ;DklQsf] xs x:tfGt/0f gu/fpg tyf
oyfl:yltdf /fVgsf] nflu jfbL jf kLl8tn] lgj]bg lbPsf]df bfaL k'Ug
;Sg] h:tf] b]lvPdf cbfntn] d'2fsf] k|s[lt / cf}lrTo x]/L s'g} vf;
cjlw;Ddsf] nflu jf d'2fsf] lsgf/f geP;Ddsf] nflu cfjZos ;DklQ
/f]Ssf ug{ jf cGo pko'Qm cfb]z hf/L ug{ ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd hf/L ePsf] cfb]z sfod /fVg' kg]{ xf]Og
egL lgj]bg kg{ cfPdf To:tf] lgj]bg pk/ ljrf/ u/L To:tf] cfb]z sfod
/fVg' gkg]{ eP cbfntn] cl3 hf/L u/]sf] cfb]z vf/]h ug{ ;Sg]5 .
(#= lgj]bgkqdf lgsfzf lbg' kg]{ cjlwM sfg"gdf cGoyf Joj:yf ePsf]df
afx]s cbfntdf k]z ePsf lgj]bgkqdf btf{ ePsf] ldltn] ;ft lbg leq
lgsfzf lbO{;Sg' kg]{5 .
($= d'2fsf] l6kf]6 tof/ ug]{M -!_ s'g} d'2f Ohnf; ;dIf lg0f{osf] nflu k]z
ug{' cufj} ;DalGwt zfvfn] ldl;n ;fd]n /x]sf lkm/fbkq, ph"/L,
k|ltpQ/kq, lnlvt hjfkm, kIfx?sf] aofg, ;fIfL / ljz]if1sf] askq,
tNnf] cbfntsf] km};nf, k'g/fj]bgkq, cbfntsf] cfb]z, lnlvt k|ltjfb
nufotsf lnvtx¿sf] l6kf]6 tof/ ug{' kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] l6kf]6 ;DalGwt kmf“6jfnfn] tof/
u/L dflyNnf] txsf] clwsf/Laf6 k|dfl0ft u/fO{ tf]lsPsf] k]zL cufj}
ldl;n ;+nUg u/L ;f] l6kf]6sf] ljB'tLo k|lt ;d]t cWofjlws ug{' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf] d'2fsf] l6kf]6df JolQmut /fo jf
d'2fdf k|efj kg]{ s'g} s'/f n]Vg kfOg] 5}g .
-$_ pklgod -!_ adf]lhdsf] d'2fsf] l6kf]6df GofofwLzn]
cfjZostf cg';f/ a]xf]/f yk36 jf x]/km]/ ug{ ;Sg]5 .
(%= ldl;n lkmtf{ k7fpg' kg]{M d'2fdf k|df0f lgldQ lemsfOPsf] ldl;n sfuhft
sfo{ ;DkGg ePsf ldltn] ;ft lbgleq ;DalGwt lgsfodf lkmtf{ k7fpg'
kg]{5 .
(^= d'2fdf nuftf/ sf/afxL / ;'g'jfO{ ul/g]M -!_ o; lgodfjnLdf cGoq
h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg cg';'rL–#) df pNn]v ePsf g]kfn
;/sf/ jfbL eO{ rn]sf] kmf}hbf/L d'2fsf] xsdf ;a} k|ltjfbL pkl:yt
u/fOPsf]df jf k|ltjfbL pkl:yt x'g] cjlw ;dfKt ePkl5 nuftf/
sf/afxL / ;'g'jfO{ u/L lsgf/f ul/g]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd nuftf/ sf/afxL / ;'g'jfO{ x'g] d'2fsf]
k]zL tf]Sbf Ohnf;sf] cfb]z cg';f/ ug{' kg]{5 .

(40)
-#_ pklgod -!_ adf]lhdsf d'2fx¿df cbfntn] tf]s]sf] lbgdf
kIfn] cfÇgf ;fIfL k|df0f k]z ug{' kg]{5 .
-$_ pklgod -@_ / -#_ adf]lhdsf] sfo{ ;DkGg ePkl5 yk k|df0f
k/LIf0f ug{ cfjZos gePdf cbfntn] tTsfn} lg0f{o ug{ ;Sg]5 .
(&= ljz]if1 ;]jf lng ;lsg]M -!_ cbfntn] cfjZos b]v]df d'2fsf] s'g}
ljifodf ;DalGwt ljifosf ljz]if1sf] ;]jf lng ;Sg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] ljz]if1sf] kfl/>lds cbfntn]
tf]s]sf] kIfn] a]xf]g{' kg]{5 .
(*= lnvt w'Nofpg]M P]gsf] bkmf !&@ adf]lhd lnvt w'Nofp“bf ;f] bkmfdf
plNnlvt lnvtsf cltl/Qm b]xfosf] lnvt ;d]t w'Nofpg x'“b}g M–
-s_ cg'kl:yt kIfsf] gfdsf] kqmfp k"hL{ jf ;df≈jfg jf
;"rgf,
-v_ ;DklQ w/f}6, hdfgtsf], /f]Ssf / km's'jf ;DaGwL
sfuhft,
-u_ w/f}6, hl/afgf, lauf], Ifltk"lt{ jf cGo /sd jfkt /sd
a'emfPsf] gubL /;Lb,
-3_ ljz]if1sf] /fo,
-ª_ JolQmut kl/rofTds ljj/0f uf]Ko /fVg] lg0f{o ;DaGwL
sfuhft,
-r_ pko'Qm / cfjZos b]lvPsf cGo lnvt.
((= cGo sfo{ljlw cfkm}“ Jojl:yt ug{ ;Sg]M P]g / o; lgodfjnLdf n]lvPb]lv
afx]ssf cGo cbfntL sfo{ljlwsf ljifodf P]g / o; lgodfjnLsf]
k|lts"n gx'g] u/L cbfnt cfkm}“n] Jojl:yt ug{ ;Sg]5 .

(41)
cg';"rL–!
-lgod # sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

kqmfp k"hL{ hf/L ug{ cg'dltsf] nflu cbfntdf lbg] lgj]bgsf] 9f“rf

>L …………………… cbfnt

ljifoM kqmfp k"hL{ hf/L ug{ cg'dlt kfp“ .

……………== :yfg, ………………= ldlt / ………………… ;dodf


…………… s;"/ ePsf] egL ……………== sf] hfx]/L÷;"rgf ldlt…= … …
df o; sfof{nodf k|fKt x'g cfPsf]n] d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_ P]g,
@)&$ sf] bkmf ( sf] pkbkmf -@_ adf]lhd ;f] s;"/df ;+nUg b]xfosf JolQmnfO{
kqmfp k"hL{ hf/L ug{ cg'dlt kfpg cg'/f]w 5 M–
-s_ kqmfp ug{'kg]{ JolQmsf] gfd, y/, jtg jf cGo kl/rofTds ljj/0fM
-v_ s;"/sf] 5f]6s/L ljj/0fM
-u_ jf/bft ldlt, ;do, :yfgM
-3_ kqmfp ug{'kg]{ JolQmsf] ;+nUgtf k'li6 ug]{ k|df0fM
-ª_ kqmfp ug{'kg]{ cfwf/ / sf/0fM

………………………=
cg';Gwfg clwsf/L÷sfof{no k|d'v

(42)
cg';"rL–@
-lgod # sf] pklgod -$_ ;“u ;DalGwt_

kqmfp k"hL{ hf/L ug]{ cg'dlt ;DaGwL cfb]zsf] 9f“rf


================================= cbfnt
dfggLo GofofwLz >L==============

cfb]z
o;df ============sfof{nosf] r=g+= =====ldlt===========sf] kqfg';f/============
s;"/df kqmfp k"hL{ hf/L ug{ cg'dlt dfu eO{ cfPsf]df ;f] a]xf]/f dgfl;j
b]lvPsf]n] lgj]bg dfu adf]lhd b]xfosf] JolQmsf] gfddf kqmfp k"hL{ hf/L ug{
d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_ P]g, @)&$ sf] bkmf ( sf] pkbkmf -#_ adf]lhd
cg'dlt lbOPsf] 5 .

cg'dlt k|bfg ul/Psf JolQmsf] gfd, y/ / jtg


!====================
@====================
#====================
$====================
=======================
GofofwLz

Olt ;+jt\\===========;fn ==========dlxgf=======ut] /f]h========z'ed\ .

(43)
cg';"rL–#
-lgod # sf] pklgod -%_ ;“u ;DalGwt_

kqmfp k"hL{sf] cg'dlt ;DaGwL clen]vsf] 9f“rf


============================ cbfnt
kqmfp k"hL{sf] cg'dlt ;DaGwL clen]v
qm cg'dlt cg'dlt dfu kqmfp ug{' s;"/sf] cg'dlt cg'dlt ldlt s}lkmot
;+ dfu ug]{ kg]{ JolQmsf] gfd k|bfg ug]{ k|bfg
u/]sf] cg';Gwfg gfd, y/, GofofwLz eP
ldlt clwsf/L jf jtg jf gePsf]
sfof{no kl/rofTds
k|d'v ljj/0f

(44)
cg';"rL–$
-lgod % sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

h?/L kqmfp k"hL{sf] :jLs[ltsf nflu cbfntdf lbg] lgj]bgsf] 9f“rf

>L ……………………… cbfnt

ljifoM kqmfpsf] :jLs[lt ;DaGwdf.

b]xfosf JolQmn] ……………………= s;"/ u/]sf] / ……………= sf/0f


tTsfn kqmfp ug{' k/]sf]n] lghnfO{ h?/L kqmfp k"hL{ hf/L u/L kqmfp ul/Psf]
x'“bf d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_ P]g, @)&$ sf] bkmf ( sf] pkbkmf -^_
adf]lhd kqmfpsf] :jLs[ltsf nflu cg'/f]w 5 M–
-s_ kqmfp ul/Psf] JolQmsf] gfd, y/, jtg jf cGo kl/rofTds ljj/0fM
-v_ kqmfp ul/Psf] ldlt ;do / :yfgM
-u_ s;"/sf] 5f]6s/L ljj/0fM
-3_ jf/bft ldlt, ;do, :yfgM
-ª_ kqmfp ul/Psf] JolQmsf] ;+nUgtf b]lvg] k|df0fM

…………………………=
cg';Gwfg clwsf/L÷sfof{no k|d'v

(45)
cg';"rL–%
-lgod % sf] pklgod -#_ ;“u ;DalGwt_

h?/L kqmfpsf] :jLs[lt ;DaGwL clen]vsf] 9f“rf


============================ cbfnt

h?/L kqmfpsf] :jLs[lt ;DaGwL clen]v

qm :jLs[lt :jLs[lt kqmfp s;"/sf] :jLs[lt :jLs[lt ldlt s}lkmot


;+ dfu dfu ug]{ ul/Psf] gfd / ;DaGwL k|bfg eP
u/]sf]ldlt cg';Gwfg JolQmsf] kqmfp cfb]z lbg] gePsf]
clwsf/L gfd, y/, ul/Psf] GofofwLz a]xf]/f
jf jtg jf ldlt /
sfof{no kl/rofTds ;do
k|d'v ljj/0f

(46)
cg';"rL–^
-lgod ^ sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

lx/f;tdf /fvL cg';Gwfg ug]{ cg'dlt kfpg lbg] lgj]bgsf] 9f“rf

>L …………………== cbfnt


dfkm{t M………………………… ;/sf/L jlsn sfof{no .

ljifoM lx/f;tdf /fvL cg';Gwfg ug]{ cg'dlt ;DaGwdf.

============ sf] hfx]/Ln] =========================;d]t ePsf] ======================d'2fdf


============ b]xfosf JolQmnfO{ lx/f;tdf /fvL d'2fsf] cg';Gwfg ug{k' g]{ ePsf]n]
===========================k6ssf] nflu ldlt=================b]lv=================;Dd
lbg==================== cg';Gwfgsf nflu lx/f;tdf /fVg d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw
-;+lxtf_ P]g, @)&$ sf] bkmf !$ adf]lhd cg'dlt kfpg b]xfosf ljj/0f / ;+n Ug
sfuhft;lxt cg'/f]w ul/Psf] 5 M–
-s_ cg';Gwfgsf] nflu lx/f;tdf /fVg' kg]{ JolQmsf] ljj/0fM
-v_ lx/f;tdf /x]sf] JolQm pk/ nfu]sf] cleof]u, To;sf] cfwf/M
-u_ lx/f;tdf /x]sf] JolQmsf] aofg eP gePsf]M
-3_ ;DkGg ePsf cg';Gwfg sfo{sf] ljj/0fM
-ª_ ug{ af“sL cg';Gwfg sfo{sf] ljj/0fM
-r_ lx/f;tdf /fvL cg';Gwfg ug{'kg]{ sf/0fM
-5_ ;+nUg sfuhftx?sf] ljj/0fM

========================
cg';Gwfg clwsf/L

(47)
cg';"rL–&
-lgod & sf] pklgod -&_ ;“u ;DalGwt_

cg';Gwfgsf] nflu lx/f;tdf /fVg] cg'dlt ;DaGwL cfb]zsf] 9f“rf


======================= cbfnt
dfggLo GofofwLz >L==============
cg';Gwfgsf] nflu lx/f;tdf /fVg] cg'dlt ;DaGwL
cfb]z

o;df============ sf] hfx]/Ln] =======================;d]t ePsf]


======================d'2fdf ============sfof{nosf] r=g+=
======================ldlt======================sf] kqdf plNnlvt b]xfosf JolQmnfO{
=========================== cfwf/ / sf/0faf6
ldlt====================b]lv=================;Dd============ k6s============== lbg
cg';Gwfgsf nflu lx/f;tdf /fVg d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_ P]g, @)&$
sf] bkmf !$ adf]lhd cg'dlt lbOPsf] 5 .
lx/f;tdf /fVg] cg'dlt lbO{Psf] JolQm
!====================
@====================
#====================
$====================
==================
GofofwLz

Olt ;+jt\\===========;fn ==========dlxgf=======ut] /f]h========z'ed\ .

(48)
cg';"rL–*
-lgod !) ;“u ;DalGwt_

hfx]/L b/vf:t jf ;"rgfsf] clen]vsf] 9f“rf


========================= cbfnt
hfx]/L b/vf:t jf ;"rgfsf] clen]v

qm ;+ cbfntdf hfx]/L hfx]/L hfx]/jfnfsf] cleo'Qmsf] s;"/sf] s}lkmot


hfx]/L b/vf:t b/vf:t gfd, y/, gfd, y/, gfd
b/vf:t jf btf{ ug]{ btf{ g+ jtg jtg
;"rgf sfof{no / ldlt
k|fKt ldlt

(49)
cg';"rL–(
-lgod @# ;“u ;DalGwt_

d'2f ;sf/ ug{sf nflu ;/f]sf/jfnf JolQmnfO{ lbg] ;"rgfsf] 9f“rf


========================= cbfnt
d'2f ;sf/ ug{sf nflu ;/f]sf/jfnf JolQmnfO{ lbPsf] ;"rgf

…………………………… cbfntaf6 hf/L ePsf]


……………………………a:g]
>L……………………………………………=sf] gfdsf] ;"rgf .

……………………………………………=hfx]/Ln] jfbL g]kfn ;/sf/ k|ltjfbL


……………………………… ;d]t ePsf] ……………;fnsf] d'2f g+ …sf]
………= d'2f ldlt ……………………………… df km};nf x'“bf ……………=
eGg] cfb]z ePsfn] pQm d'2f ;sf/ ug]{ ePdf of] ;"rgf k|fKt ePsf] ldltn] b'O{
dlxgfleq cfkm}“ jf cfÇgf] sfg"g adf]lhdsf] k|ltlglw dfkm{t d'2f ;sf/ ug{
cbfntdf pkl:yt x'g cfpg'xf]nf .Dofbleq pkl:yt x'g gcfPdf sfg"g adf]lhd
x'g]5 .

…………………………
;DalGwt clws[t

ldltM ……………………

(50)
cg';"rL–!)
-lgod @( sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

kqmfp k"hL{ ÷ ;df≈jfg ÷ Dofb ÷ ;"rgfsf] tfd]nLsf] 9f“rf


tfd]nL ldltM===================
kqmfp k"hL{ ÷;df≈jfg / Dofb ÷ ;"rgfsf] tfd]nLsf] a]xf]/f
-s_ Dofbjfnfn] a'lemlnPsf]df
d]/f] gfp“df hf/L ePsf] Ps k|lt kqmfp k"hL{ ÷;df≈jfg÷ Dofb ÷ ;"rgf
b]xfosf ;fIfLx¿sf] /f]xa/df d cfkm}n “ ] a'emL lnPF egL b:tvt ug]{ ================
b:tvt====================
-v_ Dofbjfnf JolQmsf] Psf3/sf] kl/jf/sf] ;b:on] a'lemlnPsf]df
Dofbjfnf JolQm km]nf gkbf{ lghsf] gfp“sf] o;} adf]lhdsf] Ps k|lt kqmfp k"hL{ /
;df≈jfg÷ Dofb ÷ ;"rgf b]xfosf ;fIfLx¿sf] /f]xa/df a'lemlnPF egL b:tvt
ug]{ Dofbjfnf================================sf] Psf3/sf] ===================== gftfsf]
jif{ ========sf] =======================
b:tvt====================
-u_ kqmfp k"hL{ ÷ ;df≈jfg ÷ Dofb ÷ ;"rgf a'lemlng' kg]{ JolQmsf] 3/ b}nf]df
6f“; ePsf]df
Dofbjfnf JolQm jf lghsf] Psf3/sf] pd]/ k'u]sf] kl/jf/sf] ;b:o ;d]t 3/df
km]nf gk/]sf]n] / a'‰g OGsf/ u/]sf]n] lghsf] gfp“sf] kqmfp k"hL{ ÷;df≈jfg÷
Dofb ÷ ;"rgf xfdL b]xfosf ;fIfLsf /f]xa/df lghsf] 3/ b}nf]df ;a}n] b]Vg] u/L
6f“;L======================= uf=kf= / g=kf=sf] j8f g+= ===== sf] sfof{nodf Ps k|lt
Dofb lbPsf] 7Ls 5 egL b:tvt ug]{ xfdL b]xfosf dflg;x¿M–
b:tvt=================
-3_ kqmfp k"hL{ ÷ ;df≈jfg ÷ Dofb ÷ ;"rgf a'lemlng' kg]{ JolQm jf lghsf]
3/åf/ km]nf gk/]sf]df
o;} adf]lhdsf] kqmfp k"hL{ ÷;df≈jfg÷ Dofb ÷ ;"rgf a'emL lng' kg]{ JolQm jf
lghsf] 3/ ;d]t vf]h tnf; ubf{ km]nf gk/]sf]n] kqmfp k"hL{ ÷;df≈jfg÷ Dofb
÷ ;"rgf lkmtf{ k7fPsf 5f} egL b:tvt ug]{ b]xfosf dflg;x¿M–

(51)
lgh xfn===================== lhNnf ================ uf=kf= ÷ g=kf= ………== j8f
g+= ………………= ufp“ ÷ 6f]ndf a;f]af; ul//x]sf] a'lemPsf] ÷ lghsf] xfnsf]
a;f]jf;sf] 7]ufgf yfxf gePsf].
;fIfL
dfly plNnlvt v08 ================ adf]lhd xfdLx¿sf] /f]xa/df tfd]nL ePsf]
7Ls xf] egL b:tvt ug]{M
!=======================lhNnf =================uf=kf= ÷ g=kf= j8f g+=======ufp“ ÷
6f]n= =================a:g] jif{ ================sf ==============================.
@= =============lhNnf ===============uf=kf= ÷ g=kf= j8f g+======== ufp“ ÷ 6f]n
=======================a:g] jif{ ==============sf ==============================.
/f]xa/
========= lhNnf ========== uf=kf= ÷ g=kf j8f g+= ======== sf
;b:o======================================.
3/ b}nf]df 6f“; ePsf]df
o;} adf]lhdsf] Ps k|lt kqmfp k"hL{ ÷;df≈jfg÷ Dofb ÷ ;"rgf o;
==================== uf=kf ÷ g=kf=j8f g+= ===sf] sfof{nosf] ;"rgf kf6Ldf 6f“; ug{
k|fKt eof] egL b:tvt ug]{M–
b:tvtM ===============
sd{rf/L jf kbflwsf/Lsf] gfdM ===============
ldltM =======
sfd tfd]n ug]{sf]M–
b:tvtM……………………………………=
tfd]nbf/sf] gfdM………………………=
ldltM………………………

(52)
cg';"rL–!!
-lgod #) sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

kqmfp k"hL{÷;df≈jfg÷Dofb÷;"rgfsf] clen]vsf] 9f“rf


===========================cbfnt
kqmfp k"hL{÷;df≈jfg÷Dofb÷;"rgfsf] clen]v
tfd]nbf/sf] gfdM
qm d'2fsf] jfbL d'2fsf] kmf“6 / Dofb tfd]nbf/n] tfd]nL kmf“6jfnfn] a]/Ltk"j{s k"gM
;+ gDa/ k|ltjfbLsf] gfd kmf“6jfnfsf] tfd]n a'em]sf] ldlt a'em]sf] tfd]n tfd]n
/ gfd y/ gfd ug{'kg]{ ldlt / ldlt / ePsf] eP ug{
bfo/L jtg JolQmsf] b:tvt b:tvt ;f]sf] k7fPsf]
ldlt gfd y/ sf/0f eP
;f]sf]
sf/0f /
ldlt

(53)
cg';"rL–!@
-lgod #) sf] pklgod -@_ ;“u ;DalGwt_

kqmfp k"hL{÷;df≈jfg÷Dofb ÷;"rgfsf] tfd]nL k|ltj]bgsf] 9f“rf


==================== cbfnt
kqmfp k"hL{÷;df≈jfg÷Dofb÷;"rgfsf] tfd]nL k|ltj]bg

==================cbfntdf k]z u/]sf] kqmfp k"hL{÷;df≈jfg÷Dofb ÷;"rgfsf]


tfd]nL k|ltj]bg
d'2f g+==================
jfbL============================================
k|ltjfbL===================================ePsf]================================================
==== d'2fdf o; cbfntaf6 hf/L ePsf] hgf ============= sf gfp“sf] kqmfp k"hL{
÷;df≈jfg÷Dofb ÷;"rgf tfd]n ug{ o; cbfntaf6 vl6O{ uO{ sfg"gsf] /Lt
k'¥ofO{ sfd tfd]n u/L ;f] tfd]nL kqmfp k"hL{÷;df≈jfg÷Dofb÷;"rgfsf] k|lt
o;};fy k]z u/]sf] 5'.n]lvPsf] a]xf]/f 7Ls 5 km/s k/] sfg"g adf]lhd ;x'“nf
a'emfp“nf.
tfd]n ug{ a'em]sf] ldltM======================
tfd]n ePsf] k|lt================
tfd]n gePsf] k|lt==============
hDdf k|lt===
tfd]n x'g g;s]sf] eP ;f]sf] sf/0f===
tfd]n ug{ vl6Psf] ldltM===============
tfd]n u/]sf] ldltM=================
gu/kflnsf÷ufp“kflnsfsf] j8f ;ldltsf] sfof{nodf a'emfPsf] eP e/kfO{
yfgM=========
b:tvt=======================
tfd]nbf/sf] gfdM

(54)
=============== cbfntaf6
of] k|ltj]bg;fy k]z x'g cfPsf] tfd]nL kqmfp k"hL{÷;df≈jfg÷Dofb ÷;"rgfsf]
hf“r ubf{ /Lt k'¥ofO{÷a]/Lt;“u tfd]n ePsf] b]lv“bf k]z u/]sf] 5'.

===================== =====================
kmf“6jfnf ldltM=================== clws[t

(55)
cg';"rL–!#
-lgod #^ sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

d'2fsf] sfo{tflnsfsf] 9f“rf


==================cbfnt
d'2fsf] sfo{tflnsf
jfbLM
k|ltjfbLM
d'2f gM d'2fsf] gfdM
qm ;+ sf/afxLsf] ljj/0f lgwf{l/t ldlt ;+zf]lwt ldlt s}lkmot

sfo{tflnsf lgdf{0f u/]sf] ldltM


kIfx?sf] b:tvt
;DalGwt clws[t

(56)
cg';"rL–!$
-lgod #( sf] pklgod -!)_ ;“u ;DalGwt_

d'2fsf] d'ntjL ;DaGwL clen]vsf] 9f“rf


===================cbfnt

d'2fsf] d'ntjL ;DaGwL clen]v


qm= d'2 d'2 jfbL k|ltjfbLsf] d'2 cfb]zld d'nt cjlw d'ntjLhf s}lkm
;+= f f sf] gfd f lt aL k'uL u]sf] ldlt ot
btf{ g+ gfd /xg' d'ntjLhf
ldl sf] Ug] ldlt
t sf/0f

(57)
cg';"rL–!%
-lgod $) sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

km/f/ cleo'Qmsf] clen]v ;DaGwL 9f“rf


============cbfnt

km/f/ cleo'Qmsf] clen]v


qm=;+= d'2f btf{ km/f/ d'2f kqmfp d'ntjL km};nf xflh/ s}lkmot
g+ ldlt cleo'Qmsf] k"hL{sf] /x]sf]df ePsf]df ePsf]df;f]
gfd y/ / cjlw ;f] ldlt ;f] ldlt ldlt
jtg ;dfKt
ePsf]
ldlt

(58)
cg';"rL–!^
-lgod $&;“u ;DalGwt_

lnvt lkmtf{ jf b/kL7sf] clen]vsf] 9f“rf


================== cbfnt

lnvt lkmtf{ jf b/kL7sf] clen]v


qm=;+ lnvt btf{ ug{ btf{ ug{ lkmtf{ lkmtf{ jf lkmtf{ jf lgj]bgdf s}lkmot
Nofpg]sf] gfd NofPsf] jf b/kL7 b/kL7 pk/ ePsf]
y/ lnvtsf] b/kL7 ugf{sf] lgj]bg cfb]z
ljifo u/]sf] sf/0f k/]sf] ldlt
ldlt

(59)
cg';"rL–!&
-lgod $( sf] pklgod -@_ ;“u ;DalGwt_

lkm/fbkqsf] 9f“rf
===================== cbfnt / sfof{nodf bfo/ u/]sf] lkm/fbkq
========= ;fnsf] b'lgofjfbL kmf}= d'= g+= ==========
===================== sf] 5f]/f ÷ 5f]/L ÷ klt ÷ kTgL ============= a:g] jif{ ====== sf]
========= jfbL
-PseGbf a9L jfbL eP o;} adf]lhdsf] ljj/0f k|To]s jfbLsf] xsdf pNn]v ug]{_
lj?4
================= sf] 5f]/f ÷ 5f]/L ÷ klt ÷ kTgL ============= a:g] jif{==========sf]
========= k|ltjfbL
-PseGbf a9L k|ltjfbL eP o;} adf]lhdsf] ljj/0f k|To]s k|ltjfbLsf] xsdf
pNn]v ug]{_
d'2f M ===================
!= d ÷ xfdL lkm/fbkqjfnf lgDg k|s/0fx¿df n]lvP adf]lhd lkm/fb ub{5' ÷
ub{5f}“ .
-lkm/fbsf] ljifoj:t' bfaL ug]{ cfwf/ / lkm/fb bfaL pNn]v ug]{_
-s_ =============================
-v_ =============================
-u_ =============================
-3_ =============================
-ª_ =============================
@= =====P]g ==== sf] bkmf==== adf]lhd of] d'2f o;} cbfnt ÷ sfof{nosf]
clwsf/If]qleq kb{5.
#= of] lkm/fb ====== sfg"g adf]lhd xbDofb leq} /x]sf] 5 .
$= k|:t't ljifodf cGoq lkm/fb u/]sf] 5 ÷ 5}g .
%= sfg"g Joj;foL lgo'Qm u/]sf] eP ;f]sf] ljj/0fM

(60)
^= b]xfosf] b:t'/ o;};fy a'emfpg NofPsf] 5' ÷ 5f}F .
-s_ =============== afkt ?= ============
-v_ =============== afkt ?= ============
-u_ =============== afkt ?= =============
&= lkm/fbsf] bfaLnfO{ k'li6 ug]{ k|df0fM–
o; ljifodf b]xfosf] k|df0f ;DaGwL sfuhftsf] k|ltlnlk ;+nUg u/]sf] 5' ÷ 5f}“ .
-s_ ===================
-v_ ===================
-u_ ===================
*= ;fIfL M
-s_ ===================
-v_ ===================
-u_ ===================== -;fIfLx¿sf] k"/f gfd y/,pd]/ / 7]ufgf pNn]v ug]{_
(= o;df n]lvPsf] a]xf]/f 7Ls ;f“rf] 5, em'§f 7x/] sfg"g adf]lhd ;x'n “ f a'emfp“nf
.

========================
lkm/fbkqjfnfsf] b:tvt /
;·l7t ;+:yf eP ;+:yfsf] 5fk

Olt ;+jt\\ =============;fn =========dlxgf=========ut] ==========/f]h=========z'ed\ .

b|i6JoM ;·l7t ;+:yfsf] tkm{af6 lkm/fbkq lb“bf To:tf] ;+:yfsf] gfd tyf 7]ufgf /
To:tf] ;+:yfsf] tkm{af6 lkm/fbkq lbg clwsf/ kfPsf] JolQmsf] gfd, y/ / kb
pNn]v ug{' kg]{5 .

(61)
cg';"rL–!*
-lgod %) sf] pklgod -@_ ;“u ;DalGwt_

k|ltpQ/kqsf] 9f“rf
===============cbfndf k]z u/]sf] k|ltpQ/kq
k|ltpQ/kq
========================== ;fnsf] kmf}=bf=g+= ===================== d'2f g+===================
=======sf] 5f]/f÷5f]/L÷klt÷kTgL ======a:g] ===== jif{=======sf] ============== k|ltjfbL
-PseGbf a9L k|ltjfbL eP o;} adf]lhdsf] ljj/0f k|To]s k|ltjfbLsf] xsdf
pNn]v ug]{._
lj?4
=====================sf] 5f]/f÷5f]/L÷klt÷kTgL ==========a:g] jif{ === sf] ====
==================== jfbL -PseGbf a9L jfbL eP o;} adf]lhdsf] ljj/0f k|To]s
jfbLsf] xsdf pNn]v ug]{_
d'2fM– ==============
plNnlvt jfbL ePsf] d'2fdf o; cbfntaf6 d]/f÷xfd|f gfddf hf/L ePsf]
;df≈jfg ====================cbfntaf6 ldlt ========= df k|fKt ePsf]n] ;f] lkm/fb
bfaLsf ;DaGwdf b]xfosf] a]xf]/fsf] k|ltpQ/kq lnO{ pkl:yt ePsf] 5'÷5f} .
!= afbLn] bfaL u/]sf ljifox¿sf ;DaGwdf d]/f]÷ xfd|f] ePsf] oyfy{ a]xf]/f
lgDg k|s/0fx¿df v'nfPsf] 5'÷5f}F .
-s_ ============
-v_ ============
-u_ ============
-3_ ============
-ª_ ============
@= lkm/fb bfaL k"0f{ ¿kdf jf cf+lzs ¿kdf :jLsf/ ub{5'÷ub{5f}F÷
ulb{g“÷ub}{gf} -lkm/fb bfaL cf+lzs ¿kdf :jLsf/ u/]sf] eP :jLsf/ u/]sf]
cfwf/ / sf/0f pNn]v ug]{_ .

(62)
#= lkm/fb btf{ ug]{ xsb}of ÷ xbDofb ÷ cbfntsf] If]qflwsf/ gePsf] lhls/
lnPsf] eP ;f]sf] cfwf/ / sf/0f M–
$= lkm/fb bfaL cg';f/ cbfntaf6 lg0f{o x'g' kg]{ xf] jf xf]OgM
%= sfg"g Joj;foL lgo'Qm u/]sf] eP ;f]sf] ljj/0fM
^= b]xfosf] b:t'/ o;};fy a'emfpg NofPsf] 5'÷5f}M
-s_ ===============afkt ?= ============
-v_ ===============afkt ?= ==============
&= k|df0fMo; ljifodf b]xfosf] k|df0f ;DaGwL sfuhftsf] k|ltlnlk ;+nUg
u/]sf] 5'÷5f}F.
-s_ ============
-v_ ============
-u_ ============
*= ;fIfLM–
-s_ ============
-v_ ============
-u_============-;fIfLx¿sf] k"/f gfd, pd]/ / 7]ufgf_
(= o;df n]lvPsf] a]xf]/f 7Ls ;f“rf] 5, em'§f 7x/] sfg"g adf]lhd ;x'“nf
a'emfp“nf .

==========================
k|ltpQ/kqjfnfsf] b:tvt /
;·l7t ;+:yf eP ;+:yfsf] 5fk

Olt ;+jt\===========;fn ==========dlxgf=======ut] /f]h========z'ed\ .

b|i6JoM ;·l7t ;+:yfsf] tkm{af6 k|ltpQ/kq lb“bf To:tf] ;+:yfsf] gfd tyf 7]ufgf
/ To:tf] ;+:yfsf] tkm{af6 k|ltpQ/kq lbg clwsf/ kfPsf] JolQmsf] gfd, y/ /
kb pNn]v ug{' kg]{5 .

(63)
cg';"rL–!(
-lgod %^ sf] pklgod -*_ ;“u ;DalGwt_

;xcleo'Qmsf] lh/xsf] 9f“rf


========================= cbfnt
;xcleo'Qmsf] lh/x
d'2f======================
;fn=======================gDa/=======================================
=========================================== lj?4 =============================================
================================cbfntsf dfggLo GofofwLz =============================
sf Ohnf;df cleo'Qm==============================================================n]
;xcleo'Qm ========================= nfO{ u/]sf] lh/x.

k|Zg / ltgsf] hjfkmx?


k|ZgM– hjfkm – =============

k|ZgM– hjfkm – =============

kf]n ug]{ ;xcleo'Qmsf] ;xL5fk lh/x ug]{ cleo'Qmsf] ;xL5fk


==================================== ==================================

Olt ;+jt\===========;fn ==========dlxgf=======ut] /f]h========z'ed\ .

b|i6JoM d'2fdf u/]sf] aofgdf pNn]v u/]sf] a]xf]/fsf ;DaGwdf lh/x ug{ rfxg]
cleo'Qmn] lh/x ubf{ ;f]w]sf] k|Zg / ;xcleo'Qmn] lbPsf] hjfkm qmd
ldnfO{ n]Vg' kg]{5 .

(64)
cg';"rL–@)
-lgod ^$ sf] pklgod -$_ ;“u ;DalGwt_

JolQmut kl/ro uf]Ko /fVg] kmf/fdsf] 9f“rf


=============== lhNnf cbfnt
JolQmut kl/ro uf]Ko /fVg] kmf/fd

d'2fM d'2f g+=M


jfbLM k|ltjfbLM
l;=g+ kl/ro uf]Ko /flvPsf] JolQmsf] s}lkmot
jf:tljs gfd, y/ / 7]ufgf ;f°]lts gfd
pd]/

k|dfl0ft ug]{ clwsf/Lsf],–


b:tvtM
gfd y/M
bhf{M
ldltM

(65)
cg';"rL–@!
-lgod ^$ sf] pklgod -%_ ;“u ;DalGwt_

uf]Ko /flvPsf] JolQmut kl/rosf] clen]vsf] 9f“rf


======================= cbfnt
uf]Ko /flvPsf] JolQmut kl/rosf] clen]v

l;=g+= ldlt d'2f d'2f jf:tljs 7]ufgf k|bfg ul/Psf] s}lkmot


g+= gfd, y/ ;f°]lts gfd

(66)
cg';"rL–@@
-lgod ^& sf] pklgod -#_ ;“u ;DalGwt_

s;"/ 7x/ ePsf] lg0f{osf] 5f]6s/L ljj/0fsf] 9f“rf


====================== cbfnt
Ohnf;
dfggLo GofofwLz========
s;"/ 7x/ ePsf] lg0f{osf] 5f]6s/L ljj/0f

jfbLM ============== k|ltjfbLM===========


d'2fM=============
d'2f gDa/M ==========
o;df============================================================================================
=====================================================x'g] 7x5{ . kmf}hbf/L s;"/ -;hfo
lgwf{/0f tyf sfof{Gjog_ P]g, @)&$ sf] bkmf ( cg';f/ ;hfo lgwf{/0f ;DaGwdf
k|:t't d'2fdf 5'§} ;'g'jfO{ ug{' kg]{ b]lvFbf ;f] k|of]hgsf] nflu ldlt ===============sf]
k]zL tfl/v tf]Sg' . ;hfok"j{sf] k|ltj]bg ========= lbgleq k]z ug{ cfb]zsf]
k|ltlnlk;lxt=============nfO{ hfgsf/L lbg' .
=====================
GofofwLz

Olt ;+jt\===========;fn ==========dlxgf=======ut] /f]h========z'ed\ .

(67)
cg';"rL–@#
-lgod &% sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_
k|ToyL{nfO{ lbg] ;"rgfsf] 9f“rf
================== cbfntaf6 hf/L ePsf] !% -kGw|_ lbg] ;"rgf

d'2f M ==============================
d'2f g+= ==================================
=================================================================================== k'g/fj]bs
jfbL÷k|ltjfbL
lj¿4
==================================================================================== k|ToyL{
jfbL÷k|ltjfbL
========================== lhNnf================================ ufp“kflnsf÷gu/kflnsf
j8f g+========== a:g]====================== sf] 5f]/f÷5f]/L÷>LdtL=======================
jif{=========sf]========================== sf gfp“df hf/L ePsf] ;"rgf.

k|:t't d'2fdf o; cbfntaf6 ldlt ====================== df ===========================


eGg] cfb]z ePsf]n] d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw -;+lxtf_ P]g,@)&$ sf] bkmf !$)
sf] pkbkmf -#_ adf]lhd ;f] cfb]zsf] k|ltlnlk ;fy} /fvL hfgsf/Lsf] lgldQ of]
;"rgf k7fOPsf] 5. of] ;"rgf tfd]n ePsf] ldltn] af6fsf] Dofb afx]s !%-kGw|_
lbg leqdf d'2fdf cfÇgf] ;a't k|df0f lnO{ tkfO{“ cfkm} pkl:yt x'g cfpg'xf]nf jf
P]gadf]lhdsf] jf/]; k7fpg' xf]nf. of] ;"rgf tfd]n ePsf] !% -kGw|_ lbgkl5 d'2f
k];Ldf r9\g ;Sg]5 .

cfh ;+jt\===========;fn==============dlxgf=========ut]========/f]h=========sf
lbg cbfntsf] 5fk / d]/f] b:tvtaf6 of] ;"rgf hf/L eof].

========================== ================================
-cbfntsf] 5fk_ cfb]z adf]lhd b:tvt
cg';"rL–@$

(68)
-lgod &% sf] pklgod -@_ ;“u ;DalGwt_
tfl/vdf ga;]sf] k'g/fj]bs jf k|ToyL{nfO{ lemsfpg] ;"rgfsf] 9f“rf

===========cbfntaf6 hf/L ePsf] !% -kGw|_ lbg] ;"rgf


d'2f M ===================
d'2f g+= M ==================
=================================================================================k'g/fj]bs
jfbL÷k|ltjfbL
lj¿4
=================================================================================== k|ToyL{
jfbL÷k|ltjfbL
============lhNnf========================================= ufp“kflnsf÷gu/kflnsf j8f
g+========== a:g]==============================sf] 5f]/f÷5f]/L÷>LdtL========================
jif{=========sf]==================================== sf gfp“df hf/L ePsf] ;"rgf.

o; cbfntaf6 ldlt ========================= df ========================================


sf] k|of]hgsf] nflu tkfO{“nfO{ lemsfpg] cfb]z ePsf]n] d'n'sL kmf}hbf/L sfo{ljlw
-;+lxtf_ P]g,@)&$ sf] bkmf !$@ sf] pkbkmf -#_ adf]lhd ;f] cfb]zsf] k|ltlnlk
;fy} /fvL of] ;"rgf k7fOPsf] 5 . ;"rgf tfd]n ePsf] ldltn] af6fsf] Dofbafx]s
!%-kGw|_ lbg leqdf tkfO{“ cfkm} pkl:yt x'g cfpg' xf]nf / P]g adf]lhdsf] jf/];
k7fpg' xf]nf . of] ;"rgf tfd]n ePsf] !% -kGw|_ lbgkl5 d'2f k];Ldf r9\g ;Sg]5 .

cfh ;+jt\============;fn==============dlxgf=========ut]========/f]h=========sf
lbg cbfntsf] 5fk / d]/f] b:tvtaf6 of] ;"rgf hf/L eof].

========================== ==========================
-cbfntsf] 5fk_ cfb]z adf]lhd b:tvt

(69)
cg';"rL–@%
-lgod &* sf] pklgod -#_ ;“u ;DalGwt_
hl/afgf, lauf] jf Ifltk"lt{sf] nut lstfasf] 9f“rf
========cbfnt
b08, hl/afgf, lauf] jf Ifltk"lt{sf] nut lstfa
पुनरावेदन तहबाट कायम लगत

लगत प्रमाक्तित गनेको नाम र दस्तखत


सजाय स्थगन हुने भए सोको बेहोरा

लगत कट्टा गनेको नाम र दस्तखत


सवोच्च
शुरु लगत

लगत कस्नेको नाम र दस्तखत


लगत रहे को उच्च अदालतबाट

मममत र बेहोरा
अदालतबाट
व्यक्तिको

लगत कट्टा हुने मममत


बादी/जाहे रवाला
लगत नम्बर

कायम भएको लगतको

कायम भएको लगतको

कैफियत
लगतकोफववरि
मुद्दा नं .
क्र.सं .

मुद्दा

अदालतको नाम
िैसला गने अदालत
कैद जररवाना

िैसला मममत

िैसला मममत
बाबु/बाजे को नाम

लगत कट्टा
(स्थायी/अस्थायी)

िैसला मममत

फववरि

फववरि
अन्य रकम
नाम थर

असुल भएको

असुल भएको

क्षमतपूमति
उमेर
वतन

मबगो
लागेको

लागेको
बााँकी

बााँकी

k'g/fj]bgtxaf6 z'? km};nf ;b/ ePdf z'?af6 sfod ePsf] nutsf] ljj/0f dxndf ;f]xL a]xf]/f hgfpg' kg]{5 . z'? nut kl/jt{g x'g] u/L km};nf ePdf ;f] dxndf
kl/jlt{t nut pNn]v ug'{ kg]{5 .
(70)
cg';"rL–@^
-lgod *@ sf] pklgod -#_ ;“u ;DalGwt_

b08, hl/afgf, lauf] / cGo /sdsf] nut s§f clen]vsf] 9f“rf


==========================cbfnt
b08, hl/afgf, lauf] / cGo /sdsf] nut s§fsf] clen]v
nut s§f d'2f / kIf nut /x]sf] km};nf s§f lg0f{o s}lkmot
s§f ul/Psf] d'2f ljkIfsf] JolQmsf] ug]{ ul/Psf] ldlt
u/]sf] ;flas gDa/ gfd gfd y/ cbfnt / nutsf]
ldlt nut jtgpd]/ / km};nf ljj/0f
gDa/ cGo ldlt
kl/ro

(71)
cg';"rL–@&
-lgod *# sf] pklgod -#_ ;“u ;DalGwt_

k|ltjfbLsf] ;DklQaf6 lauf] e/fpg] af/]sf] ;"rgfsf] 9f“rf


==========cbfnt
k|ltjfbLsf] ;DklQaf6 lauf] e/fpg] af/]sf] ;"rgf

>L ………= sf] 5f]/f÷5f]/L÷klt÷kTgL ………= lhNnf ……= uf= kf=÷g= kf=
a8f g+ ……==a:g] jif{ === ===sf gfddf === ===lhNnf cbfntaf6 hf/L ePsf] kGw|
lbg] ;"rgf
––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––––
………………… jfbL / …………= k|ltjfbL ePsf] ……… d'2fdf ………
cbfntsf] ldlt ………= sf] km};nf adf]lhd tkfOn] jfbL >L …………… nfO{
a'emfpg' kg]{ 7x/]sf] lauf]÷Ifltk"lt{÷ …===…/sd ?= ====== ga'emfpg' ePsf] /
pQm lauf]÷Ifltk"lt{÷/sd b]xfo adf]lhdsf] ;DklQaf6 e/fO{ kfp“ egL
===============n] lgj]bg lbPsf]n] tkfO{sf gfp“df of] ;"rgf hf/L u/L k7fOPsf] 5 .
of] ;"rgf tkfO{n] kfPsf] jf tkfO{sf] 3/ b}nf]df 6f“; ePsf] ldltn] af6fsf] Dofb
afx]s kGw| lbgleq ;f] /sd a'emfpg Nofpg' xf]nf . lauf] ga'emfO{ Dofb u'hf/L
a;]df km};nf cg';f/ cbfntn] pQm ;DklQ sfg"g adf]lhd lnnfd u/L
lgj]bsnfO{ lauf]÷Ifltk"lt{÷/sd e/fO lbg] a]xf]/f hfgsf/L u/fO{G5.
lauf] el/kfpg b]vfPsf] ;DklQsf] ljj/0f
…………………………==

……………………………==
clws[t

Olt ;+jt\===========;fn ==========dlxgf=======ut] /f]h========z'ed\ .

(72)
cg';"rL–@*
-lgod *$ sf] pkbkmf -!_ sf] v08 -em_ ;“u ;DalGwt_

lnnfdL ;"rgfsf] 9f“rf


======================= lhNnf cbfnt
lnnfdL ;"rgf
ldl;n gM=================
jfbL =================== / k|ltjfbL ================== ePsf]
=========================d'2fdf ======================= cbfntsf] ldlt
=========================== sf] km};nf adf]lhd lgj]bs ==================== n] k|ltjfbL
===================af6 el/kfpg] 7x/]sf] lauf]/ Ifltk"lt{ / cGo /sd jfktsf]
?==================k|ltjfbLn] lgj]bsnfO{ a'emfpg' kg]{df ga'emfPsf]n] pQm /sd
tkl;n adf]lhdsf] ;DklQaf6 e/fO{ kfp“ egL o; cbfntdf lbPsf] lgj]bg pk/
sf/afxL x'“bf tkl;ndf plNnlvt k|ltjfbLsf] ;DklQ ldlt ================== ut]
o; cbfntdf 8f“s lnnfd x'g] ePsf]n] 8f“s a9fa9 u/L 8f“s lnnfd ;sf/ ug{
rfxg] ;j{;fwf/0f ;a}sf] hfgsf/Lsf] lgldQ of] ;"rgf k|sflzt ul/Psf] 5 .
tkl;n
!= o; cbfntsf] txl;n zfvfdf ldlt=============== ut] lbgsf] ===ah]b]lv
==== ah];Dd 8f“s lnnfd x'g] ePsf]n] pQm 8f“s lnnfddf pkl:yt eO{
af]nsaf]n ug{ ;lsg]5 .
@= 8f“s lnnfd ug{ tf]lsPsf] lbg ;fj{hlgs labf k/] ;f]sf] ef]lnkN6 8f“s
lnnfd x'g]5 .
#= sfod ePsf] Go"gtd k~rlstL{ d"Noaf6 8f“s a9fa9 ug{'kg]{5 .
$= 8f“s lnnfdsf] avt af]nsaf]n u/]sf] c°sf] bz k|ltztn] x'g cfpg]
/sd ;f]xL lbg bflvn ug{'kg]{5 .af“sL af]nsjf]n /sd 8f“s lnnfd ePsf]
ldltn] ;ft lbgleq bflvn ug{' kg]{5 . To;/L ;ft lbgleq af“sL /sd
bflvnf gu/] 8f“s lnnfd ePsf] lbg bflvn ePsf] bz k|ltzt /sd
hkmt u/L k'gM 8f“s lnnfdsf] ;"rgf k|sfzg ul/g]5 .
%= 8f“s lnnfd a9fa9 x'“bf ;a}eGbf a9L c° af]nsaf]n ug]{nfO{ 8f“s ;sf/
u/fOg]5.

(73)
^= 8f“s lnnfd ;DaGwdf a'‰g'kg]{ eP o; cbfntsf] txl;n zfvfdf ;Dks{
/fVg' xf]nf.
&= 8f“s lnnfd x'g] ;DklQsf] ljj/0f M
l;=g+ hUufwgLsf]gfdy ufp“kflnsf j8f ls If]qkm 8f“s s}lkmo
= / ÷ g+ g+ n af]Ng'k t
gu/kflnsf g]{
Go'gtd

ldlt
======================
clws[t

(74)
cg';"rL–@(
-lgod (! ;“u ;DalGwt_

h]yf hdfgt jfktdf /f]Ssf /x]sf] ;DklQsf] clen]vsf] 9f“rf


========cbfnt
h]yf hdfgt jfktdf /f]Ssf /x]sf] ;DklQsf] clen]v

qm=;+= d'2f /f]Ssf /f]Ssf ;DklQ hdfgt hdfgtsf] k|dfl0ft km's'jf s}lkmot
/ ldlt /fVg] wgLsf] lbPsf] c° ug]{ ePsf]df
d'2f / r= lgsfo gfd ;DklQsf] clwsf/Lsf] ;f]sf]
g+ g+= y/ ljj/0f b:tvt ljj/0f

(75)
cg';"rL–#)
-lgod (^ sf] pklgod -!_ ;“u ;DalGwt_

nuftf/ sf/afxL / ;'g'jfO{ ug]{ d'2f


-!_ hah{:tL s/0fL ;DaGwL s;"/,
-@_ e]befj tyf cGo ckdfghGo Jojxf/ ;DaGwL s;"/,
-#_ ue{ ;+/If0f lj?4sf] s;"/,
-$_ JolQm a]kQf kfg]{ ;DaGwL s;"/,
-%_ ckx/0f jf z/L/ aGws ;DaGwL s;"/,
-^_ ;jf]{Rr cbfntn] g]kfn /fhkqdf ;"rgf k|sfzg u/L tf]s]sf s;"/ .

(76)

You might also like