Ana Sayfa › Analizler › Havzalara Göre Yağış
Günümüzde can ve mal kayıplarına neden olan sel ve taşkınların kontrolü, her çeşit su yapısı (baraj, gölet, sulama ve drenaj kanalları, kanalizasyon vb.) tasarımında, taşkın kontrol işlerinin planlama ve projelendirilmesi, mevcut kaynakların optimal kullanımı göz önünde bulundurularak yapılmaktadır. Bu durum yağış değerlerinin güvenilir biçimde toplanması ve geleceğe yönelik doğru biçimde tahmin edilmesi gereğini ortaya çıkarmaktadır.
Türkiye Maksimum Yağışları ve Tekerrür Analizlerinde en az 10 yıl güvenilir gözlemi olan plüviyograflı (yazıcı yağışölçer) istasyonlarımızın yağış verileri kullanılmaktadır. Yıllık olarak standart zamanlardaki (5, 10, 15, 30 dk, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12, 18 ve 24 saat) maksimum yağış değerleri tespit edilir. Yağış-Şiddet-Süre Tekerrür analizleri yapılarak 2, 5, 10, 25, 50 ve 100 yıllık tekerrür periyotlarında olması muhtemel yağış miktarı hesaplanır. Bu hesaplamalarda kullanılan olasılık yoğunluk fonksiyonları;
Yağışların çeşitli büyüklükleri ve bunların frekansları arasındaki ilişkiyi veren yağış frekans değerleri, diziye en iyi uyan olasılık dağılım fonksiyonlarının Khi Kare ve Kolmogrov-Simirnov uygunluk sınamalarından geçirilerek belirlenmesiyle gerçekleşmektedir.
Şiddetli Yağış: Belirli zaman içinde belirli miktarda su bırakan yağışları Şiddetli Yağış olarak tanımlanır ve aşağıdaki formülle ifade edilir.
R= Yağış Miktarı (mm) t= Yağışın devam süresi (dk)
Standart zamanlardaki hesaplanan şiddetli yağış eşik miktarları aşağıda verilmektedir.
| Süre (dk) | Yağış Miktarı (mm) | Süre (dk) | Yağış Miktarı (mm) |
|---|---|---|---|
| 5 | 5.0 | 240 | 33.2 |
| 10 | 7.1 | 300 | 36.7 |
| 15 | 8.6 | 360 | 39.7 |
| 30 | 12.2 | 480 | 44.7 |
| 60 | 17.1 | 720 | 52.0 |
| 120 | 24.0 | 1080 | 58.1 |
| 180 | 29.0 | 1440 | 60.0 |
Ülkemizde standart zamanlarda görülen en yüksek yağış miktarları, yer ve tarihlerini içeren tablo aşağıda verilmiştir.
| Süre (dk) | Miktar (mm) | Yer | Tarih |
|---|---|---|---|
| 5 DK | 50,5 | HOPA | 07.07.1988 |
| 10 DK. | 60.6 | HOPA | 07.07.1988 |
| 15 DK. | 70.7 | HOPA | 07.07.1988 |
| 30 DK. | 90.9 | HOPA | 07.07.1988 |
| 1 SA. | 133.8 | BARTIN, ULUS, CEYÜPLER | 10.08.2021 |
| 2 SA. | 210.0 | BARTIN, ULUS, CEYÜPLER | 10 - 11.08.2021 |
| 3 SA. | 252.8 | BARTIN, ULUS, CEYÜPLER | 10 - 11.08.2021 |
| 4 SA. | 332.3 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 5 SA. | 374.3 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 6 SA. | 390.3 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 8 SA. | 410.4 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 12 SA. | 428.1 | ANTALYA | 04.11.1995 |
| 18 SA. | 464.8 | MARMARİS | 10-11.12.1992 |
| 24 SA. | 490.8 | ANTALYA-KEMER | 16-17.12.2018 |
