ြမန်မာ ုိင်ငံ ှ ိ ို မန်ကက်သလစ် ခရစ် ယာန်ဘာသာ ုိ ည်] ြမန်မာ ုိင်ငံကက် သလစ် သာသနာ သမို င်းအကျ ် း[ကိုးကားချက်လသ ြမန်မာ င ုိ င ် သ ံ ိ ကက်သလစ်သာသနာ စတင်ဝင်ေရာက်လာြခင်းသည် သာသနာြပ ပုဂိ လ်များအားြဖင့် မဟုတေ ် ပ။ သာသနာြပ များ မေရာက်လာမီ ဘာသာဝင်အချ ိ အရင်ဦးစွာ ေရာက် င ှ ခ ် ့ ဲ့ က ှ ် ေအဒီ-၁၂၈၅ တွင် တ ု တဘ ် ရ ု င် ကူဗလိင ု ခ ် န်က ပုဂံကို ကျ းေကျာ်စစ် ဆင် ဲ ပီးေနာက်ပိုငး် ကျန်စစ်သား ဥမင်ရဲ သည်။ ပုဂံေခတ် နရသီဟပေတ့မင်းလက်ထက် (ြမန်မာသကရာဇ်-၆၄၆) ခရစ် စ အတွငး် ဘက်နရ ံ ံ တစ်ေနရာမှာ ခ ူ စူး အမှတအ ် သားများြဖင့် တန်ဆာဆင်ထားေသာ ပဒုမာ ကာပွင့် တစ်ပင ွ ပ ့် ံုကို ယခုတင ိ ု ် ေတ ှ ိ င ုိ သ ် ည်။ ေအဒီ ၁၄၉၇ ခု စ ှ ် Vasco di Gama က Good Hope အငူ ကို ှ ာေဖွေတ ှ ိ ပီးေနာက်ပိုငး် အာ ှ တက ို က ် ို ေရာက် ှ ိလာေသာ ဥေရာပတိက ု သ ် ား ကုနသ ် ည်ပဲစ ွ ားများ င ှ ့် ေ ကးစားစစ်သားများ၏ ဝိညာ ်ေရး ေစာင့ေ ် ှ ာက်မအတွက် အထူး တာဝန် ယူရတဲ ့ Chaplain ေခ ဘုနး် ေတာ် ကီး တစ်ချ ိ လည်း ေရာက် ှ ိလာခဲ့ ကသည်။ ုိ င ် ံ င ှ ့် အဆက်အသွယမ ် ျား တစ်ဆယ့ေ ် ြခာက်ရာစုမှစ၍ ေပ တူဂီတိ ြမန်မာ င ှ ိခဲ့သည်။ ေပ တူဂီေခါင်းေဆာင် အယ်လဗူကပ်သည် (၁၅၁၁) ခု စ ှ ်တင ွ ် မေလးက န်းဆွယ် င ှ ့် မလကာကိသ ု မ ိ ်း၍ တနသာရီ ၊ မုတမ င ှ ့် ပဂိးု မိ များသိ ေစတမန်များေစလတ်၍ အန်ေထာ်နေ ီ ကာ်ရီယာက(၁၅၁၉)ခုတင ွ ် ေပ တူဂီကယ ို စ ် ား င ှ ့် မုတမ မိ စား ေရာင်းဝယ်ေရး သေဘာတူညခ ီ ျက်ရခဲ့သည်။ စစ် ွ း် ခဲ့သည်။ ထိြပင် ေပ တူဂီ င ုိ င ် သ ံ ားတိ ကိယ ု တ ် င ို ် တေကာင်းတွင် အေြခြပ ပီး ေပ တူဂီတိ အေရာင်းအဝယ် အ ကီးအကျယ် ြဖစ်ထန ွ း် ခဲ့ရာ ြမန်မာ င ုိ င ် သ ံ ိ ေသနတ်၊ အေြမာက်များစွာ တင်သင ကတည်းကလည်း ြမန်မာမင်းတိထံ၌ ေသနတ်အမူထမ်းအြဖစ် ဝင်ေရာက် အမထမ်းခဲ့ ကသည်။ တပင်ေရထီးလက်ေအာက်၌ ဂျ ိ ဝါေနာကယယ်ေရာ ေခါင်းေဆာင်သည့် ေပ တူဂီအမထမ်း ခု စ ှ ်ရာ ှ ိခဲ့ဖူးသည်။ မလကာ တွင် ှ ိေသာ St. Francis Xavier သည် ၁၅၄၈-ဇန်နဝါရီ -၂၀ ေနစွ့ ဲြဖင့် သူ၏ အထက်အ ကီးအကဲ St. Ignatius ထံသိ ပဲခူး င ုိ င ် အ ံ တွက် သာသနာြပ အချ ိ ေစလတ်ေပးသင့ေ ် ကာင်း ှ ်ပါး ေရာက် ှ ိခဲ့ ကသည်ဟု ဆိသ ု ည်။ အစီရင်ခံ တင်ြပခဲ့သည်။ သူတ၏ ိ Jesuit ဘုနး် ေတာ် ကီးေတွဟာ ၁၆ ရာစု ကုနခ ် ါနီးတွင် ပဲခူးသိ ေလးပါး၊ ၁၇ ရာစု အစပိုငး် တွင် အင်းဝသိ စ ဲ က်၍ ဖီး ေပ တူဂီ စစ်ဗိလ ု ် ဆာလ်ဗာ ေဒ ရီ ေဘအီ ု ိေဒ ေဘာ်ဆာသည် ခရစ်သကရာဇ် (၁၅၅၀) အကုန ် ေလာက်တင ွ ် ရခိုငဘ ် ရ ု င် မင်းရာဇာ ကီးထံ ဗိလ ု မ ် းအြဖစ် ဝင်ေရာက် အမထမ်းရာ သူ င ှ ့် တွဖ လစ် ဒီဗရစ်တန ိ ု ီ (ငဇကာ)လည်း အမထမ်းသည်။ ေပ တူဂီ စစ်သားများသည် ရခိုငဘ ် ရ ု င်မင်း ဖေလာင်း၊ မုတမစားေစာဗညား၊ ေတာင်ငူ ဘုရင် တပင်ေရထီးနဲ ့ဘုရင့ေ ် နာင်တထ ိ ံ၌ အမထမ်းခဲ့ က ဲ တ ေ ကာင်း ဆရာ ကီး ဦးဘသန်းရဲ ေကျာင်းသံးု ြမန်မာ ရာဇဝင် င ှ ့် အေြခြပ ြမန်မာ င ုိ င ် ေ ံ ရးသမိင ု း် ပထမတွတ ိ င ွ ် ေလ့လာေတ ှ ိရသည်။ ခရစ်သကရာဇ် (၁၅၉၉-၁၆၀ဝ) တွင် ေတာင်ငူ င ှ ့် ရခိုင် ပူးေပါင်း၍ ဟံသာဝတီ န ဘုရင်ကို တိက ု ခ ် ိုကသ ် ည့် အခါ ဖီးလစ်ဒဗ ီ ရစ်တသ ိ ု ည် ရခိုငဘ ် က်မှ ဝင်ေရာက် တိက ု ခ ် ိုကေ ် ပးခဲ့သည်။ ရခိုငဘ ် ရ ု င် မင်းရာဇာ ကီးသည် ပဲခူးကို ေအာင်ြမင်ေသာအခါ မိမိ အား အကူအညီ ေပးခဲ့ေသာ ဖီးလစ်ဒဗ ီ စရစ်တို ေခါင်းေဆာင်သည့် ေပ တူဂီတအ ိ ား သန်လျင်ဆိပ်ကမ်းကို ေပးအပ်ခဲ့သည်။ ေနာက်ပိုငး် လူသလ ူ က်နက် အင်အား ေတာင့တ ် င်းလာေသာအခါ ေတာင်ငဘ ူ ရ ု င်ကေ ို ရာ ရခိုငဘ ် ရ ု င်ကပ ို ါ ေထာင်ထားြခားနား ု ံမက မုတစားနဲပူ့ းေပါင်း ပီး ေတာင်ငက ူ ို လုပ် ကံခဲ့သည်။ ွ မ ် င်း) အင်းဝထီးနန်းကို စိးု စံေတာ်မသ ူ ည်။ (၁၆၁၃)ခုတင ွ ် သန်လျင်၌ နယ်ချ ဲ ေြခကုတယ ် ထ ူ ားေသာ ေပ တူဂီ ေခါင်းေဆာင် ဒီဗရစ် ခရစ်သကရာဇ် (၁၆၀၅)ခုတင ွ ် မဟာဓမရာဇာ (အေနာက်ဖက်လန တိက ု ို အ င ုိ တ ် က ို ယ ် ူ ပီး ကွကမ ် ျက်၍ ကျန် ေပ တူဂီလမ ူ ျ ိ းတိ င ှ ့် ၎င်းတိ၏ သားမယား အဆက်အ ယ ွ ် အေပ တူဂီ ခရစ်ယာန် ေလးေထာင်ေကျာ်ကို အင်းဝသိ သံပန်းအြဖစ် ေခ ေဆာင်သာွ းခဲ့ သည်။ သာလွနမ ် င်းသည် (၁၆၃၅)ခု ၌ ဒတ်ချ ်ကုနသ ် ည်များ ြဖစ်ေသာ ဒီရက်စ်တိ ွ င်းရဲ င ှ ့် ဗီဒယဲရတ်ဆိန ် ေပါပတာ (Dirck Steur and Wiert Jansen Popta) တိကို ဆက်သယ ွ ခ ် ဲ့သည်။ ၎င်း အချ ိန်မှာပင် ယိးု ဒယားသိ ချ ီတက် တိက ု ခ ် ိုကရ ် ာ၌ ဖမ်းဆီး ရမိခဲ့သည့် အဂလိပ်၊ ြပင်သစ်၊ ဒတ်ချ ်တိကို မူလ ှ ိရင်း ေပ တူဂီများ င ှ အ ့် တူ ေနရာ ချထားခဲ့သည်။ င ုိ င ် ြံ ခား စစ်အကျ ်းသားများသည် လူဦးေရ တိးု ပွားလာ ပီး အင်အားေကာင်းလာရာ စိးု ရိ မ်ေတာ်မသ ူ ြဖင့် စစ်မထမ်းဖိ တစ်ချ ိ ကို ချန်ထား ပီး ကျန် ှ ိသမ ူ ျားကို ချင်းတွငး် ြမစ် အေ ှ ဖက်ကမ်း ှ ိ ပရိ မရွ ာသိ ပိခဲ့သည်။ ယင်းေနာက် ချင်းတွငး် ု ် ှ ိ ရွ ာများ၌ အစုခဲွ၍ မိမိတိ ဘာသာကို လွတလ ် ပ်စာွ ကိးု ကွယ် ပီး အေြခချ ေနထိင ု ခ ် ဲ့ေစခဲ့သည်။ ထိအ ု ချ ိန်မှစ၍ "ဘုရင်ရဲ မိတေ ် ဆွ" ဟု အဓိပာယ်ရေသာ ဘုရင်ဂျ ီရွ ာ ြမစ် င ှ ့် မူးြမစ် ကား တဝိက များ ေပ ေပါက်လာခဲ့သည်။ လစဘွနး် မိ (၁၆၉၅) မှ ဘုနး် ေတာ် ကီး ဩဂုတစ ် တင်း ေဒေဂျဇူး (Fr.Augustin De Jesu) ေရးခဲ့ေသာ မှတတ ် မ်းတွင် (၁၆၃၅) ခု စ ှ ် သူ အင်းဝ ေရာက်စ ်က သံလျင်မှ ဖမ်းလာေသာ ကက်သလစ် ခရစ်ယာန် (၄၀ဝ၀) ေကျာ်ကို အင်းဝ၌ ေတ ှ ိခဲ့ေ ကာင်း ေဖာ်ြပထားသည်။ ေအဒီ-၁၇၁၉ ခု စ ှ ် ပုပ် ရဟန်းမင်း ကီး ဧကဒသမေြမာက်ကလဲမင်းကေန တ ု တြ် ပည် ကန်တံု မိ ကို Rev. Msgr. Carlo Ambrogio Mezzabarba ဦးေဆာင်တဲ့ ဘာသာေရးသံတမန်အဖဲ တစ်ဖဲ ေစလတ် ှ ့် အင်းဝေနြပည်ေတာ်တင ွ ် ဘုရင်ဂျ ီဘာသာဝင်များ ှ ိေနြခင်းသည် စ ှ ် ခဲ့သည်။ ထိအ ု ဖဲသည် ကပလီပင်လယ်ကို ြဖတ် ပီး အြပန်ခရီ း ဆက်ခဲ့ ကစ ် ြမန်မာြပည်ကို ြဖတ်သာွ းခိုက် ပဲခူး မိ ေတာ် င ေပါင်း(၁၅၀)ေကျာ် ကာ ပီ ြဖစ်ေ ကာင်း၊ သာသနာြပ ပုဂိ လ်များလည်း လိအ ု ပ်ေနေ ကာင်း သိ ှ ိရေသာေ ကာင့် သူတ၏ ိ အဖဲထဲမှ ဘာနာဘိက ု ် ဂိဏ ု း် ဝင်ဘန ု း် ေတာ် ကီး Sigismondo Maria Calchi ကို ထားရစ်ခဲ့ ပီး၊ ပထမဦးဆံးု ြမန်မာြပည် ကက်သလစ် သာသနာ ဦးစီးမး တာဝန်ခံအြဖစ် ခနအ ် ့ ပ်ခဲ့သည်။ (၁၇၂၈) ခုတင ွ ် ဖါသာရ် ပီအိဂ ု ါလီဇီးယား ြမန်မာ င ုိ င ် သ ံ ိ ေရာက် ှ ိလာခဲ့သည်။ တနဂေ မ ွ င်း က သန်လျင်တင ွ ် ဘာသာေရး သင် ကားခွင့် ေဟာေြပာခွင့် ဘုရားေကျာင်းေဆာက်ခွငမ ့် ျား ေပးခဲ့သည်။ ၁၇၄၃ ခုတင ွ ် မွနဘ ် ရ ု င် သမိနေ ် ထာက ဖါသာရ် ဂါလီဇီယားအား ဘာသာေရး သင် ကားခွင့် ေဟာေြပာခွင၊့် ဘုရားေကျာင်း ေဆာက်ခွငမ ့် ျား ေပးသည်။ ပဲခူးတွင် သာသနာြပ များအတွက် ေနအိမ်ေဆာက်လပ ု ်ရန် င ှ ့် ဘုရားေကျာင်းေဆာက်ရန် ဘုရင်က ေြမေနရာ ေပးခဲ့သည်။ ေအဒီ-၁၇၃၀ ခု စ ှ ်တင ွ ် သာသနာ ြပနပ ် ့ ာွ းေရး ဌာနချ ပ်အတွက် ရဟန်းေတာ်များ ှ ားပါးမ အခက်အခဲေ ကာင့် ဘာနာဘိက ု ဘ ် န ု း် ေတာ် ကီး ဂါလီဇီယားကို ဆရာေတာ်သက ိ ာတင်ေပး ပီး ြမန်မာြပည် သာသနာေတာ်တင ွ ် လုပ်ေဆာင်စရာ ှ ိသမ ကို အသင်းဂိဏ ု း် ကီး၏လက်သိ အြပည့အ ် ဝ အပ် င ှ း် ေပးခဲ့သည်။ ထိအ ု ချ ိန်မှစ၍ ဘာနာဘိက ု ဘ ် န ု း် ေတာ် ကီးများ ြမန်မာြပည်သိ တစ်ဖဲ ပီးတစ်ဖဲ ေရာက် ှ ိလာခဲ့ ကသည်။ ဗုဒဘာသာ င ှ တ ့် ကွ ြမန်မာစာေပ၊ ယ ်ေကျးမ ဓေလ့ထးံု စံ စသည်များကို ေလ့လာခဲ့ က ပီး ြမန်မာ င ုိ င ် သ ံ ားများ င ှ ့် တစ်သားတည်း ေနထိင ု ခ ် ဲ့ ကသည်။ ေအဒီ-၁၇၅၀ ခု စ ှ ် သံလျင်တင ွ ် ဘုရား ဲ ည့် စစ်ပဲတ ေကျာင်း တည်ေဆာက်ခဲ့သည်။ ပဲခူး င ှ ့် အင်းဝ ဆင် သ ွ စ်ခုတင ွ ် ပျက်စီးသွား ပီး တံတင ိ ု း် ၊ နံရံ င ှ ့် အုတ် ု ိးများမှာ ယခုထိတင ိ ု ် ှ ိေနေသးသည်။ အေထာက်အထားြပ င ုိ သ ် ည့် ေ ှ းအကျ ဆံးု ဘုရားေကျာင်းဟု ဆို င ုိ သ ် ည်။ သကရာဇ် ၁၁၁၇၊ (ေအဒီ-၁၇၅၆ )ခု စ ှ ်တင ွ ် မွနမ ် ျားကို ကူညဖ ီ ိ သံလျင်သိ ေရာက် ှ ိလာေသာ ြပင်သစ် စစ်သေဘာ ဘုရင်ဂျ ီရွ ာများသိ ပိလက ို ေ ် ကာင်း ကက်သလစ်ရာဇဝင် င ှ ့် ေကျာင်းသံးု ြမန်မာရာဇဝင်တတ ိ င ွ ် ေတ ှ ိရသည်။ ဆင်ြဖ ုိ ရ ် လိက ု ် ပီး ြပင်သစ် စစ်သပ ံ န်းများအား စ ှ ်စီးကို အေလာင်းဘုရားက အ င ှ ငမ ် င်းလက်ထက် (၁၇၆၈) ခုတင ွ ် ြဖစ်ပာွ းေသာ တ ု တြ် မန်မာစစ်တင ွ ် ဘုရင် ဂျ ီ (ခရစ်ယာန်)များ စစ်မထမ်း ကရသည်။ ြပင်သစ်လမ ူ ျ ိ း ချ ီဗားလီယားမီးလပ် ဦးေဆာင်ေသာ ဘုရင်ဂျ ီတပ်သားများသည် ရဲ ဝံ့ က မ်းကျင်သမ ူ ျားြဖစ်၍ တ ု တြ် မန်မာစစ်ပဲတ ွ င ွ ် ြမန်မာတိက ေအာင်ပဲွ ခံရသည်။ ဖါသာရ် ပဲရ်ေကာ်တသ ိ ု ည် ဘုရင်ဂျ ီ စစ်သားများကို လိက ု လ ် ံ ေစာင့ေ ် ှ ာက်ရသည်။ ချ ီဗားလီးယားမီးလပ်သည်လည်း နန်းေတာ်တင ွ ် ဩဇာ ှ ိသူ တစ်ဦးြဖစ်လာ ပီး ဆရာေတာ် ပဲ ရ် ေကာ်တသ ိ ု ည်လည်း ဘုရင်၏ ဦးစားေပးြခင်း ခံရသည်။ (၁၇၆၉)ခု ဝ ုိ င်ဘာလ (၃)ရက် ေနစွ့ ဲ င ှ ့် ဆရာေတာ်ပဲရ်ေကာ်တေ ိ ု ရးေသာ စာတွင် တ ု တြ် မန်မာစစ်ပဲွ တ ု တတ ် က ိ ို အ င ုိ ရ ် ပီးေနာက် က ပ ု် ်သည် အင်းဝ၊ နဘက်၊ ေရဘိသ ု ိ ြပန်လာခဲ့သည်။ ထူးထူးြခားြခား မှတတ ် မ်းတင်ရမည်မှာ ြမန်မာအကရာ ခဲစာလံးု ကို စမ်းသပ် တီထင ွ ် ပီး ေအဒီ-၁၇၇၆ Pope PiusVI လက်ထက် ေရာမား မိ ုိ ခ ် ဲ့သည်။ ေအဒီ-၁၇၇၀ ခု စ ှ ် မံလ ု ရ ှ ွ ာတွင် ပထမ မှာ ပထမဆံးု ေအာင်ြမင်စာွ ပံု ပ ှိ ် င ုိ ခ ် ဲ့ြခင်းြဖစ်သည်။ ဆရာေတာ် Percoto သည် ပိဋိကတ် (၃) ပံုမှ တချ ိ ကို အီတလီဘာသာသိ ဘာသာြပန်ဆို င ဆံးု ရဟန်းြဖစ် သင်တန်းေကျာင်းကို ဖွငလ ့် စ ှ ်ခဲ့ ပီး ၁၇၉၃ ခု စ ှ ်တင ွ ် ြမန်မာ တိင ု း် ရင်းသားများထဲမှ ပထမဦးဆံးု ရဟန်းေတာ် (၃) ပါးကို ေမွးထုတ် ေပး င ုိ ခ ် ဲ့သည်။ ထိသ ု တ ူ မ ိ ှာ ချမ်းသာရွ ာ ဇာတိ Fr. Joseph ေမာင်ေမာင် ကီး၊ ေချာင်း ု ိးသား Fr. Andrew ေမာင်ကးို နဲ ရန် ့ ကန ု မ ် ှ Fr. Ignatius di Britto တိြဖစ် ကသည်။ ေအဒီ-၁၇၈၉ ေနာက်ပိုငး် ြပင်သစ်ေတာ်လန ှ ေ ် ရး ကီး ေပ ေပါက်လာ ပီး ဘာနာဘိက ု ် အသင်းဂိဏ ု း် ကီးမှာလည်း လူအင်အား နည်းပါးသွားြခင်းေ ကာင့် ြမန်မာြပည် သာသနာကို ဆက်လက်၍ တာဝန်မယူ င ုိ ် ကေတာ့ေပ။ ဘာနာဘိက ု ် အသင်းဂိဏ ု း် အေနြဖင့် ြမန်မာ င ုိ င ် က ံ ို ေအဒီ-၁၇၂၂ မှ ၁၈၃၀ ထိ (၁၀၈) စ ှ ် တာဝန်ယခ ူ ဲ့ ကသည်။ လူဦးေရအားြဖင့် ဆရာေတာ် တင်ေြမာက်ခံရသူ (၆) ပါး၊ ဘုနး် ေတာ် ကီး (၂၇) ပါး၊ ထိအ ု ထဲမှ (၄) ပါးသည် လမ်းခရီ းတွင် မုနတ ် င ိ ု း် မိ ပီး သေဘာပျက်ကာ ပျ ံလွနေ ် တာ်မခ ူ ဲ့ ကသည်။ ကိရ ု င် ကီး (၂) ပါး င ှ ့် တိင ု း် ရင်းသား ရဟန်းေတာ် (၂) ပါးတိက ဲ ့ တွက် စုစေ လည်း သူတိ အသင်းဂိဏ ု း် မှာ သစာခံယခ ူ ဲ့တအ ု ပါင်း (၃၁) ပါး ြဖစ်သည်။ ဘ ကီးေတာ်မင်းလက်ထက် (၁၈၂၄)ခုတင ွ ် ြဖစ်ပာွ းေသာ အဂလိပ်ြမန်မာ ပထမစစ်ပဲတ ွ င ွ ် အမထမ်းရေသာ ဘုရင်ဂျ ီများ စစ်ပဲအ ွ တွငး် အများအြပား ကျဆံးု ၍ ြပန်မလာ ကေသာေ ကာင့် ဘုရင်ဂျ ီ ရွ ာများ၌ လူဦးေရ အများအြပား ေလျာ့နည်းသွားသည်။ ဘုရင်ဂျ ီ စစ်မထမ်းများသည် ြမန်မာ င ုိ င ် ံ ကာကွယေ ် ရးအတွက် သက်စန ွ ် ့ ကိ းပမ်း ထမ်းေဆာင်ခဲ့ ကသူများ ြဖစ်သည်မှာ ထင် ှ ားသည်။ ဲ ြပာင်း ေပးအပ်ခဲ့သည်။ သူတ၏ ေအဒီ-၁၈၄၂မှာ သာသနာြပနပ ် ့ ာွ းေရး ဌာနချ ပ်က Oblates ဟုေခ ေသာ မာရီ းယား သခင်မဂိဏ ု း် ကို တာဝန်လေ ိ ဖိတ် ကားချက်အရ ၁၈၄၇-ခု စ ှ ်တင ွ ် ြမန်မာ င ုိ င ် ံ သိ St.Joseph သီလ ှ ငအ ် သင်းဂိဏ ု း် ေမာ်လ မိ င်သိ စတင် ေရာက် ှ ိလာခဲ့သည်။ ၁၈၅၂ ခု စ ှ ် ဒုတယ ိ အဂလိပ်ြမန်မာစစ်ပဲအ ွ ပီး စစ်ေြပ ငိမ်းေရး စာချ ပ်ချ ပ်ဆိရ ု ာတွင် မင်းတုနး် မင်း ကီး၏ ေစခိုငး် ချက်အရ Fr. Abbona နဲ Fr. ့ Tarolli တိသည် ြမန်မာသံတမန်ေတွဖက်မှ ပါဝင်ကည ူ ီ ုိ င ် ံ ပါရီ မိ အေြခစိက ု ် င ုိ င ် ြံ ခား သာသနာြပ အသင်းဂိဏ ု း် (ြပင်သစ် ခဲ့ရေ ကာင်း ၁၉၆၃ ခု စ ှ ် ေမလ ထုတ် The Guardian စာေစာင်၌ သမိင ု း် ဆရာ Vivian Ba က ေဖာ်ြပထားသည်။ ြပင်သစ် င စာလံးု ြဖင့် အတိေ ု ကာက် MEP) ပထမဆံးု ကေရာက်လာြခင်းသည် ြမန်မာသမိင ု း် ေလ့လာသူများ ကား၌ လူသမ ိ ျားေသာ ဆရာေတာ် ကီး Paul Ambrose Bigandat ေ ကာင့် ြဖစ်သည်။ သအား လူသိ များရြခင်းမှာ မင်းတုနး် မင်း ကီးက ဆရာေတာ် ကီးကို အင်မတန် ခင်မင်ရင်း းှီ ပီး သာသနာေတာ်အတွက် အကူအညီများ ေပးခဲ့သလိ၊ု မင်းညီမင်းသားေတွကို အဂလိပ်စာနဲ ့ သိပံဘာသာရပ်ေတွ သင်ယဖ ူ ိ ဆရာေတာ် ကီးက စီစ ်ေပးခဲ့သည်။ ဆရာေတာ် ကီးသည် ဗုဒဘာသာ ရဟန်းေတာ်များ င ှ ့် ေတဆံ၊ု ဗုဒဘာသာ ကျမ်းဂန်များကို ေလ့လာ ပီး ှ ငေ ် ဂါတမ အေ ကာင်းကို အဂလိပ်ဘာသာ ြဖင့် ေရးသားခဲ့သည်။ ဥေရာပတိက ု သ ် ားများအား ဗုဒဘာသာ င ှ ့် မိတဆ ် က်ေပးလိက ု ြ် ခင်း ြဖစ်သည်။ ပညာေရးအတွကလ ် ည်း ၁၈၅၈ ခု စ ှ ်တင ွ ် Da Lasalle ကိရ ု င် ကီးများကို ဖိတ် ကား ပီး စာသင်ေကျာင်းများ ဖွငလ ့် စ ှ ် င ုိ ခ ် ဲ့သည်။ ြမန်မာ င ုိ င ် က ံ ို (၃) ပိုငး် ပိုငး် ကာ သာသနာြပ လုပ်ငန်းတာဝန်များ ခွဲေဝရန် ဆရာေတာ် ကီးမှ တင်ြပခဲ့ြခင်း ြဖစ်သည်။ ထိေ ကာင့် သာသနာြပနပ ် ့ ာွ းေရး ဌာနချ ပ်မှ ၁၈၇၀ ခု စ ှ ် ဇွနလ ် ၂၈ ရက်ေနတွ ့ င် ြမန်မာ င ုိ င ် က ံ ို Vicariate Apostolate ဟုေခ ေသာ သာသနာအထူးနယ်ေြမများအြဖစ် ခွဲြခားသတ်မှတေ ် ပးခဲ့သည်။ ေတာင်ငက ူ ို အေြခြပ ပီး ြမန်မာ င ုိ င ် ံ အေ ှ ဖက်ြခမ်းကို ဆရာေတာ် Biffi မှ တာဝန်ယက ူ ာ အထက်ြမန်မာ င ုိ င ် အ ံ တွက် ဆရာေတာ် ဘူးဒွနး် မှ တာဝန်ယရ ူ သည်။ ဆရာေတာ် ဘီဂန်းဒက်မှ ေအာက် ုိ င ် မ ံ ှ PIME (ေခ ) င ုိ င ် ရ ံ ပ်ြခား သာသနာြပ အသင်း ြမန်မာြပည်ကို တာဝန်ယသ ူ ည်။ တြခား သာသနာြပ အသင်းဂိဏ ု း် များကိလ ု ည်း ဖိတေ ် ခ ခဲ့သည်။ ေတာင် ကီး၊ ကျ ိ ငး် တံေ ု ဒသသိ အီတလီ င ဂိဏ ု း် လာေရာက်ခဲ့ကာ၊ ကချင်ြပည်နယ်သ၌ ို အိင ု ယ ် ာလန် င ုိ င ် မ ံ ှ St. Columban အသင်းဂိဏ ု း် လာေရာက် သာသနာြပ ခဲ့ ကသည်။ ပုသမ ိ ်၊ ရန်ကန ု ၊် မ ေလး င ှ ့် ချင်းေတာင်ေဒသသိ MEP အဖဲမှ ဆက်လက် တာဝန်ယသ ူ ည်။ ဘာသာေရးတင်မက၊ ပညာေရးအတွကလ ် ည်း ေကျာင်းသံးု စာအုပ်ေတွ၊ အဘိဓာန်ေတွ၊ ဘာသာြပန်စာေပနဲ ့ ကျမ်းအမျ ိ းမျ ိ းကို ပံု ပ ှိ ်ထတ ု ေ ် ဝခဲ့သည်။ ေနာက်ထပ် လည်း ဆရာေတာ်များသည် သူေတာ်စ ်ဂိဏ ု း် များကို ဖိတ် ကား ပီး အားြဖည့ခ ် ဲ့သည်။ ၁၈၆၇ ခု စ ှ ်တင ွ ် ေကာင်းေသာ သိးု ထိနး် သီလ ှ င် ဂိဏ ု း် သည် ရန်ကန ု ၌ ် အမျ ိ းသမီးေကျာင်း ဖွငလ ့် စ ှ ်ခဲ့သည်။ ၁၈၇၄ ခု စ ှ ်တင ွ ် တိင ု း် ရင်းသူများသာ ပါဝင်ေသာ St.Francis Xavier သီလ ှ င် ဂိဏ ု း် ကို တည်ေထာင်ခဲ့ ပီး၊ ၁၈၈၉ ခု စ ှ ်တင ွ ် Franciscan သီလ ှ ငမ ် ျားသည် မ ေလး မေနာ်ရမန်၌ အနာ ကီးေရာဂါ သည်များအတွက် ေဆး ု ံဖင ွ လ ့် စ ှ ်ခဲ့သည်။ ၁၉၁၆ ခု စ ှ ်တင ွ ် က ု ဏာေရးသီလ ှ ငမ ် ျားသည် ကျ ိ ငး် တံ ု ေနာင်ကန်၌ အနာ ကီးေရာဂါသည်များအတွက် ေဆး ု ံ ထပ်မံဖင ွ လ ့် စ ှ ်ခဲ့သည်။ ဆပ်ေြဖြခင်းအသင်း ဂိဏ ု း် မှ ၁၈၉၅ ခု စ ှ ် တွင် မိဘမဲ့ ေကျာင်းကို ေတာင်ငသ ူ ာသနာ လိပ်သတ ို င ွ ် ဖွငလ ့် စ ှ ်ခဲ့သည်။ ၁၉၂၉ ခု စ ှ ်တင ွ ် (FSAG) စိနအ ် လွိ က် ှ ကစ ် ် သီလ ှ င် အသင်းဂိဏ ု း် ေရာက် ှ ိလာကာ (SDB) ဟူေသာ ဆေလး ှ ငး် အသင်းဂိဏ ု း် မှ ၁၉၃၉ ခု စ ှ ်တင ွ ် လက်သမားလုပ်ငန်း၊ ပံု ပ ှိ ်လပ ု ်ငန်းနဲ ဖိ ့ နပ်ချ ပ်လပ ု ်ငန်းများကို တည်ေထာင် ဦးစီးခဲ့ ကသည်။ ေဆး ု ံ၊ ေဆးခန်း၊ လူအို ု ံ၊ မိဘမဲေ ့ ဂဟာ စေသာ လူမေရး င ှ ့် က ု ဏာေရး လုပ်ငန်း ဲ က်လပ များကိလ ု ည်း အသင်းဂိဏ ု း် အသီးသီးမှ တွဖ ု ်ေဆာင်ခဲ့ ကသည်။ Missios School ဟုေခ သည့် သာသနာြပ ေကျာင်းများသည် ထိေ ု ခတ်တင ွ ် ေပ ထွကလ ် ာခဲ့ြခင်း ြဖစ်သည်။ ေနရာအ အ ံ ြပား တွင် ဘာသာဝင်ဦးေရ တိးု ပွားများြပားသည် င ှ အ ့် မ သက်ဆိင ု ရ ် ာ ဆရာေတာ်များမှ အစီရင်ခံ တင်ြပ ကြခင်းေ ကာင့် သာသနာြပနပ ် ့ ာွ း ေရးဌာနချ ပ်မှ ၁၉၅၅ ခု စ ှ ် ဇွနလ ် ၁ ရက်တင ွ ် ရန်ကန ု ် င ှ ့် မ ေလးအား Vicariate Apostolate (ေခ ) အထူးေဒသအြဖစ်မှ Archdiocese (ေခ ) ဂိဏ ု း် ချ ပ်သာသနာ ကီး စ ှ ်ခု အြဖစ် တိးု ြမင့် သတ်မှတေ ် ပးခဲ့သည်။ ရန်ကန ု ဂ ် ိဏ ု း် ချ ပ်သာသနာ၏ လက်ေအာက် တွင် ပုသမ ိ ်ဂိဏ ု း် အုပ်သာသနာ င ှ ့် ေတာင်င၊ူ မ ေလးဂိဏ ု း် ချ ပ် သာသနာ၏ လက်ေအာက်တင ွ ် ကျ ိ ငး် တံ ု ဂိဏ ု း် အုပ်သာသနာ င ှ ့် ြမစ် ကီးနားဂိဏ ု း် အုပ်သာသနာ ဟူ၍ ခွဲြခားေပးခဲ့သည်။ ေနာက်ပိုငး် တွင် ရန်ကန ု ဂ ် ိဏ ု း် အုပ်သာသနာမှ ြပည်သာသနာကို ၁၉၆၁ ခု စ ှ ် င ှ ့် ေမာ်လ မိ င်သာသနာကို ၁၉၉၃ ခု စ ှ ်များတွင် ေမွးထုတေ ် ပးခဲ့သလိ၊ု ေတာင်ငသ ူ ာသနာမှ ၁၉၆၁ ခု စ ှ ်တင ွ ် ေတာင် ကီးသာသနာ င ှ ့် ၁၉၈၈ ခု စ ှ ်တင ွ ် လွိ င်ေကာ်သာသနာ တိကို ေမွးထုတေ ် ပးခဲ့ြပန်ကာ၊ ကျ ိ ငး် တံသ ု ာသနာမှ လား ိးသာသနာကို ၁၉၇၅ ခု စ ှ ်တင ွ ် ခွဲေပး ပီး၊ မ ေလးသာသနာမှ ဟားခါးသာသနာကို ၁၉၉၂ ခု စ ှ ်၊ ၂၀၀၅ ခု စ ှ ်တင ွ ် ေတာင် ကီးသာသနာမှ ဖယ်ခံုသာသနာ၊ ၂၀၀၆ ခု စ ှ ်တင ွ ် မ ေလးသာသနာမှ ဗန်းေမာ်သာသနာ၊ ၂၀၀၉ ခု စ ှ ်တင ွ ် ဖားအံသာနာကို ရန်ကန ု မ ် ှ လည်းေကာင်း ၂၀၁၀ တွင် ကေလးသာနာကို ဟာခါးမှလည်းေကာင်း ခွဲေပးခဲ့သည်။ ၁၉၉၈ ခု စ ှ ်တင ွ ် ေတာင် ကီးကို Archdiocese အြဖစ် တိးု ြမင့် သတ်မှတခ ် ံရြခင်းေ ကာင့် ယခုလက် ှ ိ ြမန်မာ င ုိ င ် တ ံ င ွ ် ဂိဏ ု း် ချ ပ် သာသနာ ကီး (၃) ခု င ှ ့် ဂိဏ ု း် အုပ် သာသနာ (၁၃) ခု၊ စုစေ ု ပါင်း (၁၆) ခု၊ တစ် င ုိ င ် လ ံ းံု ှ ိ ကသလစ်ဘာသာဝင်ဦးေရမှာ ၂၀၁၀ ခု စ ှ ် စာရင်းအရ (၇)သိနး် ေကျာ် ှ ိသည်။ · ေြပာ · ြပင် (https://my.wikipedia.org/w/index.php?title=Template:%E1%80%99%E1%80%BC%E1%80%94%E1%80%BA%E1%80%99%E1%80%AC%E1%80%94%E ြမန်မာ ိင်ငံ ှိ ကိးကွယ်ယံ ကည်မ ဂိဏ်း များ ဗဒဘာသာ သာသနာေတာ်ဆ ိင်ရ ာ ဘွတ ဲ ့ ံဆ ိပ်ေတာ်များ အြခားေခါင်း စဥ်များ အြခား ကိးကွယ်ယံ ကည်မများ အြခားေခါင်း စဥ်များ ေထရဝါဒ · သဓမာနိကာယ · ေ ကျင်နိကာယ · ငှက်တ ွင်း နိကာယ · မဟာဒွာရနိကာယ အဘိဓဇမဟာရ ဂ · အဂမဟာပ ိတ · မဟာဓမကထိကဗဟဇနဟိတ ဓရ · ဓမကထိကဗဟဇနဟိတ ဓရ · အဂမဟာဂ ဝါစကပ ိတ · မဟာဂ ဝါစကပ ိတ · ဂ ဝါစကပ ိတ · အဘိဓဇအဂမဟာသဒမေဇာတိက · အဂမဟာသဒမေဇာတိက · မဟာသဒမေဇာတိက · မဟာကမ ာနာစရိယ · ကမ ာနာစရိယ · အဂမဟာသိရ ီသ ဓမမဏိေဇာတဓရ · · သဒမေဇာတိက · အဂမဟာကမ ာနာစရိယ မဟာသိရ ီသ ဓမမဏိေဇာတဓရ · သိရ ီသ ဓမမဏိေဇာတဓရ · သဓမမဏိေဇာတဓရ · အဂမဟာသိရ ီသ ဓမသိဂ · မဟာသိရ ီသ ဓမသိဂ · သိရ ီသ ဓမသိဂ · သဓမသိဂ (ဆရာေတာ် · သာသနာပိင် · သီလ ှင်) · ေယာဂီ · ိင်ငံေတာ် သံဃမဟာနာယကအဖွဲ ့ · ဘန်း ကီး ေကျာင်း (ဘန်း ကီး ေကျာင်း ပညာေရး · ဘန်း ကီး ေကျာင်း စာေမးပွဲများ · ဘရင်ဂျီ) ြမန်မာ့ ိးရာကိးကွယ်မများ (နတ် (ဝိညာဥ်)) · ခရစ်ယာန်ဘ ာသာ ( ိမန်ကက်သ လစ် · ပ ိတက်စတင့)် · ဟိ ဘ ူ ာသာ · အစလာမ်ဘ ာသာ · ဂျူး ဘာသာ ဘာသာေရး လွတ ်လ ပ်ခွင့် · သာသနာေရး ှင့် ယဥ်ေကျးမ ဝန် ကီး ဌာန (သာသနာေရး ဝန် ကီး ဌာန) က "https://my.wikipedia.org/w/index.php?title=ြမန်မာ ိင်ငံ _ ှိ ိမန်ကက်သလစ်_ခရစ်ယာန်ဘာသာ&oldid=375746" မှ ရယရန် ဤစာမျက် ှာကိ ၂၁ ဇလိင် ၂၀၁၇၊ ၀၅:၄၀ အချိန်တွင် ေနာက်ဆံး ြပင်ဆင်ခ့ သည် ဲ ။ စာသားများကိ Creative Commons Attribution-ShareAlike လိင်စင်ြဖင့် ရ ှိ ိင် ပီး ထပ်ေဆာင်းသတ်မှတ်ချက်များ ှိ ိင်သည်။ အေသးစိတ်အတွက် အသံး ပြခင်းဆိင်ရာ သတ်မှတ်ချက်များတွင် ကည့်ပါ။