امین کنفرانس ساانه بین المللی مهندسی مکانیک ایرا
ISME2017-1487
تهرا -دانشگا تربیت مدرس –
اردیبهشت ما
تا
9
بررسی تجربی و تئوری تابع انتقال آکوستیکی بین محل اعمال بارهای متمرکز به بدنه
و محل گوش راننده در مدل یک چهارم محفظه مسافر یک خودرو سواری
2
نیما حیدری ،1کمال جهانی
ایران ،تبریز ،بلوار 22بهمن ،دانشگاه تبریز ،دانشکده مهندسی مکانیک
چکیده
در این مطالعه ،تابع انتقال آکوستیکی بین ضربه وارده به مدل محفظه
مسافر یک خودروی سواری سدان و امواج آکوستیکی در محل گوش راننده
بصورت تجربی و تئوری مورد بررسی قرار میگیرد .بدین منظور یک جعبه
فلزی که مدل یک چهارم کابین سرنشینان خودروهای تجاری سدان است
را تحت یک نیروی ضربه مشخص در نقطه ای خاص از جعبه قرار داده و
تغییرات حاصل در میدان آکوستیکی داخل محفظه اندازهگیری میشود.
دریافت داده های زمانی از میکروفون و تجزیه و تحلیل آن در حوزه فرکانس,
توسط نرم افزار متلب 3انجام میگردد .سپس همین محفظه در نرم افزار
المان محدود کامسول 4به صورت دو بعدی مدل شده و تحت شرایط یکسان
با واقعیت مورد تحلیل قرار میگیرد و نتایج حاصل از کار تجربی و مدلسازی
در حوزه فرکانس با یکدیگر مقایسه میشود .نتایج اخذ شده بیانگر تطابق
خوب بین مدل های تجربی و اجزا محدود دارد.
واژههای کلیدی :تابع انتقال آکوستیکی -محفظه مسافر خوودرو سوواری -
نویز -حوزه فرکانس -مدلسازی
مقدمه
حرکت چرخ ها بر روی ناهمواریهای جاده یکی از منوابع مهون نوویز داخول
محفظه مسافر میباشد .ارتباط محفظه مسافر بوا چورخ هوا توسوط سیسوتن
تعلیق (فنر و کمک فنر) برقرار میباشد .لوذا موقوع حرکوت خوودرو بور روی
جاده سیستن تعلیق اثر ناهمواریها را بصورت ضرباتی به محفظه مسافر وارد
می کند که این تحریوک هوا باعوی ایجواد نوویز در محول گووش سرنشوینان
میگردد به همین دلیل تحلیل و بررسوی ایون اثورات دارای اهمیوت زیوادی
میباشد .برقراری توازن میان سطح نویز داخلی خودرو و قدرت و توانوایی آن
اهمیت بسیار زیادی دارد که در کاسهای کاری متفاوت خودرو و همچنین
محصوات کارخانههای مختلف سازنده خوودرو موورد اهمیوت و توجوه قورار
گرفته است] .[1هدف از طراحی یک خوودرو از نقطوه نظور آکوسوتیک ایون
میباشود کوه نتیجوهی طراحوی بتوانود در شورایط اعموال نیروهوا و شورایط
مختلف ,از نظر آکوستیکی و انتقال صودا بوه داخول کوابین خوودرو عملکورد
خوب و قابل قبول از نظر سرنشینان خودرو ،از خود ارائه دهد] .[2نفسوکه و
همکارانش اقدام به بررسی یک مدل الموان محودود محفظوه آکوسوتیک بوه
منظور پیدا کردن مود های آکوستیکی و نیز سطح نویز داخلوی در شورایطی
که ویژگیهای محفظوه و نیوروی تحریوک خوارجی مقوادیر معلوومی دارنود،
نمودند .که نتایج تحقیق آنها برای خودروهایی که در مرحله طراحی هسوتند
قابل استفاده است] .[3چرخهای خودرو یکی از عوامل موثر انتقال نویز به
دانشجوی کارشناسی -دانشیار40 11131405 ، ka_jahani@tabrizu.ac.ir ،
MatLab -3
Comsol -4
داخل کابین سرنشینان است .سام کین و همکارانش تاثیر نوع تایر خودرو بور
تحریک نویز های داخل را بررسی کردهاند و در نهایت اقدام به طراحی بهینوه
برای تایر از نقطه نظر آکوستیکی نمودهاند] .[4به منظور پیودا کوردن راهوی
برای کنترل نویز به صورت فعال هانسن و همکارانش اقدام به تسوت بور روی
یک کابین راننده خودروهای معدن کاترپیار نمودند و نتوایج تسوت تجربوی
خود را با مدل سازی المان محدود تطبیق دادهاند که پیشنیاز کاهش نویز و
طراحووی مطلوووب از نظوور آکوسووتیکی شناسووایی نوووع نووویز و مقوودار آن
میباشد] .[5در این مطالعه ،تابع انتقال آکوستیکی بین ضربه وارده بوه مودل
محفظه مسافر یک خودروی سواری سدان و امواج آکوستیکی در محل گوش
راننده بصورت تجربی و تئوری مورد بررسی قرار میگیرد.
مطالعه تجربی
با اندازهگیری ابعاد کابین سرنشینان خودروهای مختلف تولید داخل ایران از
جمله پژو ،سمند ،تندر 29و ...و با در نظر گرفتن نسبت ابعاد 4به 1اقدام به
ساخت مدل اولیه با طول و عرض و ارتفاع به ترتیب برابر 399،499،559
میلیمتر میشود.
در داخل این جعبه که مدل کوچک شده کابین سرنشینان خودرو
میباشد یک میکروفون در محل گوش راننده قرار داده میشود .این
میکروفون متعلق به هندزفریهای موجود در بازار میباشد و توسط پایه
آهنربایی در داخل جعبه قرار میگیرد و در شکل 1نمای سه بعدی کابین
ساخته شده ,نحوه قرارگیری میکروفون در داخل جعبه (کابین) و محل
اعمال نیرو در تست تجربی نشان داده شدهاند.
شکل -1مدل ساخته شده برای تست تجربی
جنس فلز به کار رفته برای ساخت مدل ,فواد ST-37بوا ضوخامت 1
میلیمتوور موویباشوود .مشخصووات فووواد مووورد اسووتفاده عبارتنوود از چگووالی
) ,0099(kg/m3مدول یانگ ) 299 (GPaو نسبت پواسون .9/3
حال با ایجاد نیرو به صورت ضربه با اندازه 1نیوتن در نقطه نشان
داده شده در شکل 1و دریافت امواج آکوستیک حاصل در داخل آن,
تغییرات امواج آکوستیک در داخل جعبه مورد بررسی قرار میگیرد .بدین
منظور با وصل کردن میکروفون به کامپیوتر و استفاده از نرم افزار متلب و
استفاده از دستورات audiorecorderو fftکدنویسی انجام میشود تا بتوان
صدای داخل جعبه را دریافت و در حوزه فرکانس رسن نمود.
نمودار حوزه فرکانس تست تجربی در شکل 2نمایش داده شده است.
شکل -4رسن همزمان نتایج تجربی و مدلسازی
نتیجه گیری
مدل یک چهارم کابین خودرو تحت یک بار ضوربه 1نیووتن قورار داده شوده
است و نتایج حوزه فرکانس آزموایش تجربوی و مدلسوازی الموان محودود بوا
یکدیگر مقایسه شده است که نتایج حاصول تطوابق خووب و قابول قبوولی بوا
یکدیگر دارند .همین تطابق نشان دهنده صحت مدلسازی میباشد .بوا توجوه
به اختاف دو نمودار حاصل میتوان دلیل خطای ایجاد شده را در مدلسوازی
به صورت دو بعدی ،متفاوت بودن خواص مواد به کار رفته در تسوت و مودل،
نویزهای ایجواد شوده در ثبوت دادههوا توسوط میکروفوون و کوالیبره نبوودن
میکروفون جستجو کرد.
شکل -2نمودار حوزه فرکانس تست تجربی
مدلسازی
به منظور اعتبار سنجی نتایج حاصل از آزموایش تجربوی ,محفظوه در داخول
نرم افزار کامسول به روش اجزا محدود مدلسازی میشود.
جهت سادهسازی ,مدلسازی به صورت دو بعدی انجام میگیرد کوه در شوکل
3مدل مش خورده به همراه نقطه اعموال ضوربه (نقطوه آبوی) و نقطوه داده
برداری (نقطه قرمز) نمایش داده شده است.
شکل 3نمایانگر مقطع مش خوردهی قرارگیوری میکروفوون و اعموال
بار میباشد .نوع مش استفاده شده Free Tetrahedralمویباشود کوه موش
پیش فرض نرم افزار کامسول است و اندازه المانها نرمال انتخاب شودهانود و
تعداد المانها 119229میباشد .بار ضربه مورد نظر توسط دو توابع پلوه بور
مدل اعمال میشود .نیروی ضربه وارد شده برابر 1نیوتن است .توجه به این
نکته ضروری است که به دلیل استفاده از میکروفونهای تجاری و در نتیجوه
عدم دسترسی به دیتاشیتهای مربوطه ،برای اعتبارسونجی ،حووزه فرکوانس
مد نظر قورار خواهود گرفوت .بوا رسون همزموان دو نموودار حاصول از حووزه
فرکانس در نرم افزار متلب شکل 4حاصل میگردد.
شکل -3مدل مش خورده در نرم افزار کامسول
مراجع
[1] Govindswamy, K., Hartwig, M., Alt, N., Wolff, K.,
2004. ”Designing sound to build character”. The Journal
of Sound and Vibration, February, p. 172.
[2] Schneider, M., Wilhelm, M., Alt, N., 1995.
“Development of vehicle sound quality-targets and
methods” (No. 951283). SAE Technical Paper.
[3] Nefske, D.J., Wolf, J.A., Howell, L.J., 1982. “Structuralacoustic finite element analysis of the automobile
passenger compartment: a review of current practice”.
Journal of Sound and Vibration, 80(2), January, pp. 247266.
[4] Kim, B.S., Kim, G.J., Lee, T.K., 2007. “The
identification of tyre induced vehicle interior noise”.
Applied Acoustics, 68(1), January, pp. 134-156.
[5] Stanef, D.A., Hansen, C.H., Morgans, R.C., 2004.
“Active control analysis of mining vehicle cabin noise
using finite element modelling”. Journal of Sound and
Vibration, 277(1), October, pp. 277-297.