hoʻl

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

hoʻl

Etimologiyasi

HOʻL 'suvga ivigan’, 'nam'. Ertalab turib qa-rashsa, bolaning kiyimi jiqqa h oʻ l , badani mchs— day qizib turgan emish (Sunnatilla Anorboyev). Qa-dimgi turkiy tilda ham shunday maʼnoni anglatgan bu sifat ö:l tarzida talaffuz qilingan (ЭСТЯ, I, 524); qadimgi turkiy tildayoq ö: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolgan (ПДП, 406; Devon, I, 83; DS, 383); oʻzbek tilida soʻz boshlanishiga h undoshi qoʻshilgan, ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: ö:l > öl > höl > hol.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Suvga ivigan, suvlangan. ◆ Hoʻl kiyim. Qoʻlim hoʻl. Yomgʻirda kostyumam hoʻl boʻldi. n ◆ Ahmad brigadir qoʻllarini qo-ziqdagi hoʻl sochiqqa tortinmay artdi. S. Nurov, „Narvoy“ . ◆ ..bir qancha gul yaproq^shri Charosning hoʻl soishriga, yuziga yopishib qol-di. Oʻ. Hoshimov, „Qalbingga quloq sol“ .

2 Oʻzida boʻlgan suvi, nami, shirasi qochmagan. ◆ Hoʻl meva. Hoʻl novda. Toʻqayga oʻt ketsa, xulu quruq baravar yonar. Maqol . n ◆ [IoʻlchiI Yormat topib bergan bir eski koʻrpachani quruq yerga yoyib, boshini bir bogʻ hoʻl bedaga qoʻyib, uyquga ketdi. Oybek,

Tanlangan asarlar. U ◆ bolalari oldida ayb-dordek, hoʻl oʻtin vishillab sasiyotgan oʻchoq-qa qaradi. P. Tursun, „Oʻqituvchi“ .

Antonimlari

ҲЎЛ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Sifat

hoʻl

Ruscha _ru

hoʻl
1 мокрый, влажный; ◆ ~ kiyim мокрая (влажная) одежда; ◆ qoʻlim ~ у меня руки мокрые; ◆ ~ qor мокрый снег; ◆ ~ boʻlmoq стать мокрым, влажным; ◆ yomgʻirda paltom ~ boʻldi под дождём пальто моё намокло; ◆ ~ qilmoq намочить, сделать мокрым; ◆ oyoqni ~ qilmoq промочить ноги;
2 сырой; ◆ ~ oʻtin сырые дрова;
3 свежий (не сушёный); ◆ ~ meva свежие фрукты; ◆ ~ sabzavot свежие овощи; ◆ ~ novda свежесрезанный побег, свежесрезанная ветвь; ◆ 

• ~ balo беда (несчастье), от которой (от которого) трудно избавиться.