[go: up one dir, main page]

İçeriğe atla

Toplumsal devrim

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Toplumsal devrim kavramı, anarşist teoride, sahip olunan siyasal perspektife göre çeşitli anlamlar yüklenen, toplumun tümüyle yeniden örgütlenmesini amaçlayan, öncü veya politik değil aksine aşağıdan yukarıya gelişen bir devrimi ifade eder. Peter Kropotkin kavramı şöyle dile getirmiştir: "Toplumsal devrim, ülkenin endüstriyel, ekonomik yaşamının ve aynı zamanda tüm toplum yapısının yeniden örgütlenmesi demektir." Troçkist hareket açısından ise toplumsal devrim, var olan mülkiyet ilişkilerinin parçalandığı bir ayaklanmaya işaret eder.

20. yüzyılın başlarında İspanya'da gelişen ve sonunda iç savaşa dönüşen, ardından Franco rejimi ile kesintiye uğrayan süreç (İspanya İç Savaşı) ve Latin Amerika'nın "Zapatista" hareketi, toplumsal devrimlerin özgün örnekleridir. "Amerikan İç Savaşı'nda", köleliğin sonunu işaret etmesi nedeniyle sıklıkla toplumsal devrim olarak ele alınır. Toplumsal devrimler, sadece hükûmetlerin değiştiği saf politik devrimlerle veya devlet şeklinin değiştirildiği ancak mülkiyet ilişkilerinin değişmeden kaldığı devrimlerle önemli farklılıklar gösterir.

"Toplumsal devrim" terimi en genel anlamda, toplumun bir parçasında kütlesel bir değişime atfen kullanılmaktadır.