Phorusrhacos
| Phorusrhacos | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Yeniden oluşturulmuş kafatası, Royal Ontario Müzesi | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| Tip tür | |||||||||||||||
| †Phorusrhacos longissimus Ameghino 1887 | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
Sinonim cinsler
Sinonim türler
| |||||||||||||||
Phorusrhacos, Miyosen döneminde Arjantin'de yaşamış, uçamayan dev terör kuşlarının soyu tükenmiş bir cinsidir.[1] Phorusrhacos, var olduğu sırada Güney Amerika'daki baskın kara yırtıcılarından biriydi.[2] Ormanlık ve otlaklarda yaşadığı düşünülmektedir.
Açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Phorusrhacos'un yaklaşık 65 santimetre (26 inç) uzunluğunda bir kafatası vardı, yaklaşık 2.4 metre (7.9 ft) boyundaydı ve muhtemelen bir erkek devekuşu kadar yaklaşık 130 kilogram (290 lb) ağırlığındaydı.[3][4] Çok güçlü bacakları, yüksek hızda koşabilen, güdük, uçamayan kanatları, uzun boynu ve orantılı olarak büyük bir kafası vardı. Bu, eti kolayca yırtabilen veya ava saplanabilen kocaman, kancalı bir gagayla sonuçlandı. Alt çene üst çeneden daha küçüktü. Her ayağında üçer parmak vardı ve bunların hepsi keskin pençelerle donatılmıştı.[2]
Keşif ve adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kalıntılar, Arjantin'in Santa Cruz Eyaletindeki Santa Cruz Formasyonu ve Monte León Formasyonu'ndaki çeşitli yerlerden bilinmektedir.[1] Santa Cruz Formasyonlarının tabakalarında bulunan kemikler arasında (şimdi esas olarak orta Miyosen'e tarihlendiği kabul edilir), Florentino Ameghino'nun 1887 başlarında keşfettiği ve aynı yıl ilk başta dişsiz bir memeli olarak tanımladığı bir çene parçası vardı. Buna, Phorusrhacos longissimus adını verdi.
Cins ismi Yunanca -φόρος, (-phoros), kelime kombinasyonlarında "taşıyıcı" anlamına gelen bir element ve ῥάκος, (rhakos), "paçavra" veya "kırışıklık" kelimelerinden, muhtemelen buruşuk çene yüzeyine atıfta bulunularak türetilmiştir.[5] Orijinal türetme artık anlaşılmadığında, adın, Yunanca rhakis'ten (dal) türetilmesinin amaçlandığı yanlış varsayımı (Paçavra Hırsızı) ve "dal sahibi" kelimesinin gerçek çevirisi gibi başka çeviriler verildi.[6][7] Tür ismi, yine alt çenelere atıfta bulunarak, Latince'de "çok uzun" anlamına gelir. Holotip, MLP-118 adlı mandibula örneğidir (Museo de La Plata). 1889'da Ameghino, ismi gramer açısından daha doğru bir isim plan Phoorhacos olarak değiştirdi, ancak önceki ismin önceliği vardı. 1891'de onun tarafından bir kuş olarak kabul edildi.[8]
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Phorusrhacos, Erken Eosen'den Pleistosen'e kadar Güney Amerika'daki baskın, büyük kara avcısı nişlerinden birini işgal eden, soyu tükenmiş, uçamayan, yüzeysel etçil kuşlar grubu olan Phorusrhacidae adlı grubun bir parçasıydı. Büyük Amerikan Biyotik Değişimi (∼3 Ma) sırasında Kuzey Amerika'ya dağıldılar. Afrika ve Avrupa'dan ve Brezilya'nın Paleosen'inden bazı kalıntılar bu klada ait olarak adlandırılmış veya mevcut Güney Amerika dizileriyle filogenetik olarak ilişkili olarak tanımlanmıştır, ancak bu atamalar tartışmalıdır.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Phorusrhacos". Fossilworks. 20 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ a b Dinosaurs and Prehistoric Life. Londra: Dorling Kindersley Limited. 2003. s. 183. ISBN 0-7513-3734-X.
- ^ Horned Armadillos and Rafting Monkeys: The Fascinating Fossil Mammals of South America. Indiana University Press. 2016. s. 120. ISBN 978-0253020840. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- ^ Alvarenga, Herculano M. F. & Höfling, Elizabeth (2003). "Systematic revision of the Phorusrhacidae (Aves: Ralliformes)". Papéis Avulsos de Zoologia. 43 (4): 55-91. doi:10.1590/S0031-10492003000400001. 20 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2021.
- ^ "Phorusrhacos "wrinkle bearer (jaw)": Etymology and Meaning". Dinosaur Mailing List. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Phororhacos". Century Dictionary. 21 Nisan 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Lydekker (1893). "On the extinct giant birds of Argentina". Ibis series 6 (5): 40-47.
- ^ Ameghino (1891). "Mamíferos y aves fósiles argentinas. Especies nuevas, adiciones y correcciones". Revista Argentina de Historia Natural. 1: 240-259.
- ^ Federico J. Degrange, Drew Eddy, Pablo Puerta, & Julia Clarke (2019). "New skull remains of Phorusrhacos longissimus (Aves, Cariamiformes) from the Miocene of Argentina: implications for the morphology of Phorusrhacidae". Journal of Paleontology. 93 (6): 1221-1233. doi:10.1017/jpa.2019.53. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.