Porter
Porter, kahverengi malt kullanılarak üretilen ve Londra'da geliştirilen ale türü siyah bir bira çeşididir. Biraya koyu rengini veren şey ise üretiminde kullanılan koyu renkli arpa maltıdır. Bugün arpa maltının yanı sıra çikolata maltı da sıklıkla kullanılmaktadır. Ayrıca pek çok üretici daha farklı ve özgün bir tat yaratabilmek için bal, bal kabağı, vanilya ve erik gibi içerikler de kullanmaktadır.
Tarihçe
değiştirPorter terimi ilk olarak 18. yüzyılda kayıtlara geçmiştir. Her ne kadar 1721'de porter tipi biralardan bahsedilse de detaylı bir tanımlama henüz yapılmamıştır. Ancak o yıllarda Londra'da üretilen porter tipi biraların, günümüzdeki örneklerinden daha sert olduğu bilinmektedir.
Porter, ilk olarak Londra civarında şekillenmiştir. Buna karşın kısa bir süre sonra, 1776 yılında İrlanda'da ilk porter üretilmiştir.
1802 yılında John Feltham tarafından porter tipi biraların tarihi hakkında bir tasvir oluşturularak, ardından yazılacak yazılar için de bir dayanak noktası oluşturulmuştur.
1860'larda insanların porter ilgisi azalmaya başlayınca üretimler daha hafif ve düşük alkollü bir şekilde devam ettirilmiştir. 1890'larda ise bazı fabrikalar porter üretimini durdurmuş, bazıları üretim hacimlerini düşürmüş, bazılarıysa yollarına stout üreterek devam etmiştir.
1900'lere gelindiğinde ise yaşanan dünya savaşlarının getirmiş olduğu tarımsal sıkıntılar üreticileri daha da zor bir duruma sokmuştur.
Porter tipi biraların tekrar popüler hale gelmesi ise 1978 yılında Penrhos'un üretimiyle başlar. Kısa bir süre sonra Timothy Taylor tarafından da iyi bir porter üretilir ve porter tipi biralar tekrar yükselişe geçer.
Günümüzde ise Fuller's tarafından üretilen ve Türkiye'ye de ihraç edilen London Porter, uluslararası bira festivallerinde pek çok kez ödül almıştır.[1]
Alt Türler
değiştirBaltik Porter
değiştirTarihi 19. yüzyıla dayanmaktadır. Baltik porter, tipik olarak sert ve tatlı bir biradır. Alt fermantasyon yoluyla üretilmelerine rağmen karakter olarak lager biralara da benzerler. Çok az miktarda da olsa üst fermantasyon yoluyla üretilen örnekleri de vardır. Finlandiya, Estonya, Letonya, Litvanya, Çekya, Polonya, Rusya, Ukrayna, Danimarka, İsveç ve ABD'de üretilir.[2]
Imperial Porter
değiştirTürdeşleri gibi alt fermantasyon yoluyla üretilen ekstra sert porter biralardır. Alkol oranları minimum %7,50 civarında olup ağır bir malt karakterine sahiptirler.[3]
| Köken | Renk | Servis Sıcaklığı | Fermantasyon | Ortalama Alkol Miktarı | IBU (Bira Acılık Değeri) | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Normal Porter | 18. Yüzyıl | Koyu Kahverengi / Siyah | 10-13 °C | Ale | %4,80 - %6,20 | 25 - 40 |
| Baltik Porter | 19. Yüzyıl | Koyu Kahverengi / Siyah | 07-10 °C | Ale | %6,90 - %8,50 | 30 - 44 |
| Imperial Porter | 18. Yüzyıl | Koyu Kahverengi / Siyah | 10-13 °C | Ale | %7,90 - %9,50 | 37 - 65 |
Stout ile Farkı
değiştir
Porter ve stoutun tarihsel gelişimi iç içedir. Stout terimi, farklı porter tiplerini betimlemek için kullanılan extra porter, double porter ve stout porter terimlerinden stout porter'ın zamanla kısaltılarak yalnızca stout olarak bira literatürüne girmesiyle oluşmuştur.
Porter ile stout arasında pek çok farklılık bulunmaktadır. En önemli fark, yapılış itibarıyla kullanılan maltlardan oluşmaktadır. Porter yapımında öncelikli olarak maltlaştırılmış koyu renkli arpa kullanılırken, stoutta maltlaştırılmamış kavrulmuş arpa kullanılır. Stoutlara kahvemsi aroma veren içerik de budur. Bunun yanı sıra porter, stouta göre daha düşük alkollü ve daha düşük gövdeli olma eğilimindedir.[4]
Türkiye'de Porter
değiştirTürkiye porter tipi biralarla 2000'li yıllarda tanışmıştır. Bazı şirketler tarafından ithal edilen porter'lar Türk bira piyasasına girerek tüketicinin beğenisine sunulmuştur.
2014 yılında ise Muğla kökenli küçük bir şirket olan Atak Biracılık tarafından Gara Guzu markası, Black Malt Ale serisiyle porter üretimine başlanmıştır.[5]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Porter (beer)". Wikipedia. 16 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017.
- ^ "Baltic Porter". Ratebeer. 4 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017.
- ^ "Imperial strong porter". Ratebeer. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017.
- ^ Christensen, Emma (10 Kasım 2009). "Porter vs. Stout: What's the Difference?" (İngilizce). 23 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017.
- ^ "Gara Guzu Black Malt Ale". Ratebeer. 3 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2017.
Dış bağlantılar
değiştir- Porter (Top 50) 28 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Baltik Porter (Top 50)4 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Imperial Porter (Top 50) 3 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)