Lāčplēsis

Lāčplēsis
Yazar	Andrejs Pumpurs
Ülke	Letonya
Dil	Letonca, birçok kez tercüme edildi.
Türler	Epik şiir, Ulusal destan;

Lāčplēsis, yerel efsanelere dayanarak 1872–1887 yılları arasında Leton şair olan Andrejs Pumpurs tarafından yazılmış olan destansı bir şiirdir. Lāčplēsis Letonya ulusal destanı olarak kabul edilir.

Konusu

Riga koruyucusu olarak Lāčplēsis'in tasvir edildiği Letonya posta pulu

Şiir, tanrılar tarafından halkının bir kahramanı haline gelmek için seçilen efsanevi kahraman Lāčplēsis'in hayatını anlatır. Adı "ayı katili" anlamına gelmektedir. Bunun sebebi de Lielvārde Lordu'nun evlatlık oğlu olarak yaşayan genç bir adam iken bir ayıyı çenelerinden elleriyle parçalayarak öldürmesidir. Lord Aizkrauklis'in şatosunda, şeytanın kontrolü altındaki Caidala ile Hristiyanlık ile eski tanrıların yerini almak için haçlılarla birlikte haince planlar yapan kutsal adam Kangars'ın faaliyetleri üzerinde casusluk yapar. Spīdala, Lāčplēsis'i boğmak için Daugava'daki Staburags'ın girdabına atmaya çalışır fakat tanrıça Staburadze tarafından kurtarılır ve su altındaki kristal kaleye götürülür. Lāčplēsis burada bakire Laimdota ile karşılaşır ve ona aşık olur. Kısa bir süre sonra Lāčplēsis, Koknesis ("Ahşap taşıyıcısı") adından başka bir kahramanla arkadaş olur ve Laimdota'nın babasının kalesi olan Burtnieks Kalesi'nde birlikte çalışırlar.

Kangars, Estonlarla bir savaşı kışkırtır ve Lāčplēsis dev Kalapuisis (Estonca: Kalevipoeg) ile savaşmaya başlar. Devi mağlup eder ve ikili barış yaparak ortak düşman olan papaz Dietrich (Dītrihs) liderliğindeki Alman misyonerlerine karşı savaşmak için askerî güçlere katılmaya karar verir. Lāčplēsis, geceyi batık bir kalede geçirerek, laneti kırıp kalenin tekrar havaya yükselmesine izin vererek başka bir kahramanlık eylemi gerçekleştirir. Laimdota ile Lāčplēsis nişanlanır. Sonraki bölümlerde, Laimdota Yaratılış ve eski Letonca öğretileri hakkında eski kitaplardan bölümler okur.

Laimdota ile Koknesis kaçırılır ve Almanya'da hapsedilir. Spīdala, Koknesis ile Laimdota'nın sevgili olduğu konusunda Lāčplēsis'i ikna etmeye çalışır. Lāčplēsis, Lielvārde'ye evine döner ve Almanya'ya doğru yelken açar. Gemisi Kuzey Denizi'nde kaybolur ve Kuzey Rüzgârı tarafından hoş karşılanır. Bu arada, Dietrich ile Livonyalı prens Turaida'lı Caupo, Roma'da Letonyayı Hristiyanlaştırmak için Papa ile görüşür. Lāčplēsis, Kuzey Denizi'nden tehlikeli yolculuğuna başlar. Büyülü Ada'da üç, altı ve dokuz başlı canavarlar savaşır. Nihayet adada Spīdala ile karşılaşır ve onu şeytanla yaptığı anlaşmadan kurtarır. Lāčplēsis, Almanya'dan kaçan fakat Büyülü Ada'da tuzağa yakalanan Laimdota ve Koknesis'le yeniden bir araya gelir. Koknesis Spīdala'ya olan aşkını ilan eder ve dört arkadaş Letonya'ya döner.

Jāņi (Yaz Bayramı şenlikleri) boyunca bir çift düğün yapılır fakat kahramanlar kısa bir süre içinde Alman haçlılarıyla savaşmak için yola çıkar. Birçok savaştan sonra Almanlar püskürtülür fakat liderleri Piskopos Albert, Kara Şövalye dahil Almanya'dan takviye getirir. Dietrich'in teklifinden sonra Kangars, Lāčplēsis'in gücünün sırrını öğrenir ve hainlik yaparak bunu Almanlara açıklar: Lāčplēsis'in annesi bir ayıydı ve insan üstü gücüyse ayı kulaklarından kaynaklanmaktadır. Alman şövalyeleri, barış yapmak için Lielvārde'ye teklifle gelir. Lāčplēsis, dostça bir turnuva düzenler ve burada Kara Şövalye ile savaşması için kışkırtılır. Şövalye, Lāčplēsis'in kulaklarını keser. Lāčplēsis, henüz tüm gücünü kaybetmiş değildir ve öfkelenerek şövalyeyi havaya kaldırır ve bir uçurumdan nehre doğru aşağı atar. Şövalye atıldığında Lāčplēsis'i de yakalayınca ikili suya düşer ve duyun derinliklerinde yok olur. Aynı sırada Laimdota'nın hayatı sona erir.

I. kıta: Tanrılar konseyi - Lāčplēsis'in kaderi
II. kıta: Lāčplēsis - Lāčplēsis, Burtnieki kalesine gidiyor - Spīdala ile Buluşma - Şeytan çukurunda - Staburadzes sarayında - Koknesis ile buluşma ve dönüş
III. kıta: Kangars ve Spīdala'nın komplosu - Estonyalılarla Savaş - Batık kale - Yaratılış - Letonyalıların Hıristiyanlar tarafından kandırılması
IV. kıta: Roma'daki Kaupa - Almanya'da Koknesis ve Laimdota - Kuzey Denizi'ndeki Lāčplēsis - Lāčplēsis'in dönüşü
V. kıta: Büyülü adada - Spīdala ile Toplantı - Eve dönüş- Lāčplēsis, Laimdota ve Koknesis tekrar bir araya gelir
VI. kıta: Yaz festivali - Savaş başlıyor - Lāčplēsis'in evliliği - Lāčplēsis'in ölümü

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yayınlar

Guntis Smidchens, "National Heroic Narratives in the Baltics as a Source for Nonviolent Political Action," Slavic Review 66,3 (2007), 484–508.
Kruks, Sergei. 2004. “The Latvian epic Lāčplēsis: Passe-partout ideology, traumatic imagination of community.” Journal of Folklore Research 41(1): 1–32.

Dış bağlantılar

Full text of Lāčplēsis (Letonca)
Verse translation from Project Gutenberg)
The Bear Slayer1 Aralık 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.