Basketbol pozisyonları

Basketbol pozisyonları, basketbol oyununda oyuncuların sahada görev yaptıkları konumlarıdır. Genelde organize basketbol takımları arasında, gard, forvet ve pivot olmak üzere kullanılan üç ana pozisyon vardır. Bu pozisyonlar daha spesifik olarak da beş pozisyonda sınıflandırılabilir: oyun kurucu (PG), şutör gard (SG), kısa forvet (SF), uzun forvet (PF) ve pivot (C). Bu pozisyonlar basketbol kurallarında zorunlu tutulmaz ve gayri resmi oyunlarda bazen kullanılmaz.

Basketbol pozisyonları

Basketbolda mevkiler 1'den 5'e kadar numaralandırılmıştır. Forma numaraları ile ilişkisi olmayan bu numaralandırmada, 1 numara oyun kurucu, 2 numara şutör gard, 3 numara kısa forvet, 4 numara uzun forvet ve 5 numara pivottur.

Geri saha (gardlar)

Oyun kurucu

Ana madde: Oyun kurucu (basketbol)

Oyun kurucu, takım hücum organizasyonlarını yönetmekten sorumlu oyuncudur. Topu hücum sahasına taşımak ve oyunu kurmak oyun kurucunun görevidir. Bu pozisyonda genellikle takımının en iyi kat yapan ve pas atan oyuncusu görev yapmaktadır. Bir oyun kurucudan savunmada, dribling savunmasını iyi yapması, rakibin hızlı hücumlarını durdurması ve set düzeninde de iyi bir dripling savunması yaparak rakibin dripling oyuncusunu durdurması beklenir. Ayrıca oyun kurucu oyuncu, hücumdan savunmaya ve savunmadan hücuma geçişi çok iyi bilmesi gerekmektedir. Oyun kurucu oyunun temposunu ayarlayabilmelidir. Bu sebeple ribaunt sonrasında hızlı bir şekilde topu hücum bölgesine taşımalı ve müsait durumdaki arkadaşını bulmalıdır. Oyunun gidişatına göre oyunu yavaşlatmalı veya hızlandırmalıdır. Oyun kurucuların etkili şut atmaları önemlidir. Bunun dışında en çok faule maruz kalan oyuncular olmaları sebebiyle serbest atış yüzdelerinin de yüksek olması beklenmektedir.

Oyun kurucuların, basketbol oyununda sahadaki diğer dört pozisyondan çok farklı olan birçok şeyi yapması gerekir. Diğer 4 pozisyon esas olarak topu çembere sokmaya odaklanırken, oyun kurucu farklı olarak daha takım odaklı bir zihniyete sahip olmalıdır.

Şutör gard

Ana madde: Şutör gard

Basketbol pozisyonlarında iki numara olarak isimlendirilen ve oyun kurucu ile birlikte oyunu kurmaya ve topu taşımaya yardımcı olmasıyla birlikte şuta yönelik setlerde kullanılan oyuncu. Şutör gard, skorer gard ya da iki numara olarak isimlendirilir. Bu mevkide görev yapacak oyuncular iyi şut atabilme, pota altını zorlayabilme gibi özelliklerine sahip olmalıdırlar.

Şutör gardlar, şut atabilmenin yanı sıra, topsuz hareketleriyle kendilerine alan yaratabilme ve dripling dışında kendi şutlarını yaratma konusunda yetkin olmalıdır.

Çok yönlü bir şutör gard, oyun kurucu sorumluluklarını üstlenebilmeli ve combo gard olarak işlev görmelerine olanak tanıyan iyi pas becerisine sahip olmalıdır. Daha uzun şutör gardlar kısa forvet olarak oynama eğilimindedir.

Ön saha (forvetler ve pivot)

Kısa forvet

Ana madde: Kısa forvet

Kısa forvet ya da üç numara, şut ve ribaunt kabiliyeti olan çok yönlü basketbol oyuncularıdır. Bu oyuncular kısa ve uzun oyunculara yardım ederken şut ve ribaunt konusunda iyi olmaları gerekir. Kısa forvetler için çok önemli olan bu çok yönlülük, forvetten çok şutör gard rolüne benzer. Bu nedenle kısa forvet ve şutör gard pozisyonları genellikle birbirinin yerine kullanılabilir ve kanatlar olarak adlandırılır.

Kısa forvetler, çabukluk ve güç gibi fiziksel özelliklere sahip olmalıdır. Her tür kısa forvetin ortak noktası agresif bir şekilde sırtı dönük oyunu oynaması ve turnike veya smaç girişiminde bulunarak fauller çekme yeteneğidir. Bu nedenle isabetli faul atışı, çoğu sayılarının büyük bir kısmını faul çizgisinden kaydeden kısa forvetler için yaygın bir beceridir. Serbest atış becerisinin yanında uzun mesafeden de iyi şut atmalıdır ve bu nedenle şutör gardla birlikte sahadaki en iyi 3 sayı atabilendir.

Çok yönlülüklerinden dolayı kısa forvetler tiplerine göre ayrılmıştır. Hem şutör gard hem de kısa forvet pozisyonlarında oynayabilenlere swingman; iyi pas becerileri olup oyun kurucu sorumluluklarını üstlenenlere nokta forvet; büyüklüklerini, hızlarını ve güçlerini kullanarak savunmada birçok pozisyonu koruyabilenlere savunma uzmanı forvet denmiştir.

1,96 m(6 fit 5 inç)'nin altında bir forvet, bazen şutör gard pozisyonunda oynayabilir ve 2,01 m'den(6 fit 7 inç) daha uzun bir kısa forvet bazen uzun forvet oynayabilir.

Uzun forvet

Ana madde: Uzun forvet (basketbol)

Uzun forvet ya da dört numara, pota altında pivota yardım eden, gerektiğinde dışarı çıkıp şut atabilen çok yönlü basketbol oyuncularıdır. Uzun forvetlerin orta mesafe şutları olması beklenir. Ayrıca son zamanlarda streç dört olarak bilinen 4 numaralardan üçlük atması da beklenir. Savunmada ise potayı büyük oyunculardan koruyacak güce ve hızlı oyuncuları potadan uzaklaştıracak atletizme sahip olmaları gerekir. Ayrıca ribaund takibinde agresif olmaları beklenir.

2,08 m(6 fit 10 inç) üzerindeki bir uzun forvet pivot oynayabilir. Daha kısa bir forvet, yaklaşık 2,01 m(6 fit 7 inç), kombo forvet pozisyonunda 3 numarada oynayabilir.

Pivot

Ana madde: Pivot

Pivot ya da beş numara, pota altında oynayan uzun boylu oyunculardır. Ribaund alanında takımın yükünü çekerler ve yaptıkları bloklar ile de pota altını korurlar ve caydırıcı bir savunma tehdidi oluştururlar. Yüzü ve sırtı çembere dönük olarak oynayabilmelerinin yanı sıra ayaklarını da çok iyi kullanarak pivot hareketlerini yapmaları gerekmektedir.

Son dönem basketbolunda sırtı dönük oyunların azalması, oyun hızının artması ve ideal boy, atletizm ve beceri kombinasyonlu oyuncu sayısının azalmasıyla pivot pozisyonunda eşleşme sıkıntısı yaşamayan ve şut atabilen Chris Bosh, Draymond Green gibi uzun forvetler streç beş pozisyonunda oynamaktadır.

Dış bağlantılar

• "Basketball players" at BBC Sport Academy22 Eylül 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• "How Basketball Works" at howstuffworks.com1 Ocak 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.