Çernobil Nükleer Santrali

Çernobil Nükleer Santrali
Çernobil Nükleer Santrali
	Santralin 2013'teki görüntüsü
Resmi ismi	Vladimir İlyiç Lenin Nükleer Santrali
Yer	Pripyat, Ukrayna
Koordinatlar	51°23′23.47″K 30°5′38.57″D / 51.3898528°K 30.0940472°D
Durumu	İnaktif
Yapım başlangıcı	15 Ağustos 1972
İşletme tarihi	26 Eylül 1977
Devreden çıkma	Süreç 2000'den beri sürmekte
Sahip(ler)	Ukrayna hükûmeti (resmî olarak)
İşletmeci(ler)	Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı
Nükleer enerji santrali
Reaktör türü	RBMK-1000
	Web sitesi; chnpp.gov.ua
	Reaktör durumu: 1 numaralı reaktör kapatıldı (1996); 2 numaralı reaktör kapatıldı (1999); 3 numaralı reaktör kapatıldı (2000); 4 numaralı reaktör kalıcı olarak Çernobil kazasında yok oldu (1986); 5 numaralı reaktör asla tamamlanmadı; 6 numaralı reaktör asla tamamlanmadı;

Çernobil Nükleer Santrali (Ukraynaca: Чорнобильська атомна електростанція, Chornobyls'ka Atomna Elektrostantsiya, Rusça: Чернобыльская АЭС, Chernobyl'skaya AES) veya resmî adıyla Vladimir İlyiç Lenin Nükleer Santrali, Ukrayna'nın Pripyat şehrinin yakınında yer alan kapalı fakat tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santraldir. Santral, Çernobil şehrinin kuzeybatısına 14,5 km; Belarus-Ukrayna sınırına 16 km ve Kiev'in kuzeyine yaklaşık 110 km uzaklıktadır ve Kızıl Orman tarafından çevrelenmektedir. 4 numaralı reaktörde, 1986'daki Çernobil reaktör kazası meydana geldi ve santral günümüzde Çernobil Yasak Bölgesi olarak bilinen geniş bir alanda yer almaktadır. Hem bölge hem de eski santral, Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetilmektedir.

Nükleer enerji santrali sahası temizliğinin 2065 yılında tamamlanması planlanıyor. 3 Ocak 2010'da, bu amaca yönelik bir program öngören Ukrayna yasası yürürlüğe girdi.^[1]

Santral, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rus güçleri tarafından fiilî olarak ele geçirildi.^[2]^[3]

İnşası

Sovyet döneminde bilinen adıyla V.I. Lenin Nükleer Santrali (Rusça: Чернобыльская АЭС им. В.И.Ленина), RBMK-1000 tipi dört reaktörden oluşuyordu, her biri 1000 megawatt (MW) elektrik enerjisi (3,2 GW termal güç) üretme kapasitesine sahipti ve dördü birlikte felaket anında Ukrayna elektriğinin yaklaşık %10'unu üretmiştir.^[4]

Çernobil santrali, Çernobil şehrinin kuzeybatısına 14,5 km; Belarus-Ukrayna sınırına 16 km ve Kiev'in kuzeyine yaklaşık 110 km uzaklıktadır. Santralin ve işçi ve aileleri için yapılan evlerin bulunduğu Pripyat şehrinin inşasına 1970 yılında başlanmış ve 1977 yılında 1. reaktör devreye girmiştir. Leningrad ve Kursk'tan sonra Sovyetler Birliği'ndeki RBMK tipi üçüncü ve Ukrayna topraklarındaki ilk nükleer enerji santraliydi.

İlk reaktörün 1977'de tamamlanmasının ardından reaktör No. 2 (1978), No. 3 (1981) ve No. 4 (1983) tamamlanmıştır. Aynı reaktör tasarımına göre 5 veya 6 numaralı iki blok daha, dört eski bloğun bitişik binalarına yaklaşık 1 kilometre uzaklıktaki bir alanda planlandı. 5 numaralı reaktör, 4. bloğun patlaması sırasında %70 tamamlanmış durumdaydı ve yaklaşık altı ay sonra 7 Kasım 1986'da aktif olması planlanıyordu. Afet sonrasında, 5 ve 6 numaralı inşaatlar askıya alındı ve en sonunda 1986 patlamasının üçüncü yıl dönümünden birkaç gün önce Nisan 1989'da iptal edildi.^[5] 3 ve 4. reaktörler ikinci nesil birimken 1 ve 2. reaktörler Kursk Nükleer Santrali'nde olduğu gibi birinci nesil birimdi. İkinci nesil RBMK tasarımları tesisin fotoğraflarında görülebilen daha güvenli bir muhafaza yapısı ile donatılmıştır.^[6]

Elektriksel sistemler

Santral, 330 kV ve 750 kV elektrik şebekesine bağlanmıştır. Blok, tek bir jeneratör transformatörü ile 750 kV şebekeye bağlı iki elektrik jeneratörüne sahiptir. Jeneratörler ortak trafolarına seri olarak iki anahtarla bağlanır. Bunların arasında, birim trafolar santralin kendi sistemlerine güç sağlamak için bağlanmıştır.

Fotoğraflar

Nükleer kaza sonrasında 4. reaktör
4. reaktörün üzerine 2010'larda inşa edilen koruma kalkanı

Kaynakça

^ "Chornobyl nuclear power plant site to be cleared by 2065 - Jan. 04, 2010". KyivPost. 4 Ocak 2010. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.
^ "Çernobil nükleer santralinin kontrolü Rusların elinde! Korkutan gelişme: Henüz akıbeti belli değil". mynet.com. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
^ "ABD Başkanı Biden'dan Rusya'ya "güçlü yaptırım paketi"". dw.com. 24 Şubat 2022. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.
^ "INTRODUCTION: Location". web.archive.org. 4 Mayıs 2009. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.
^ "Soviets Cancel Plans for 2 New Reactors at Chernobyl". Los Angeles Times. 21 Nisan 1989. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.
^ "Early Soviet Reactors and EU Accession - World Nuclear Association". www.world-nuclear.org. 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[1] "Chornobyl nuclear power plant site to be cleared by 2065 - Jan. 04, 2010". KyivPost. 4 Ocak 2010. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019.

[2] "Çernobil nükleer santralinin kontrolü Rusların elinde! Korkutan gelişme: Henüz akıbeti belli değil". mynet.com. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.

[3] "ABD Başkanı Biden'dan Rusya'ya "güçlü yaptırım paketi"". dw.com. 24 Şubat 2022. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022.

[4] "INTRODUCTION: Location". web.archive.org. 4 Mayıs 2009. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[5] "Soviets Cancel Plans for 2 New Reactors at Chernobyl". Los Angeles Times. 21 Nisan 1989. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[6] "Early Soviet Reactors and EU Accession - World Nuclear Association". www.world-nuclear.org. 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]