Cataluña
Catalunya Catalunya Catalonha | |||
|---|---|---|---|
nagsasariling pamayanan ng Espanya, historical nationality | |||
 | |||
| |||
 | |||
 | |||
| Mga koordinado: 41°50′15″N 1°32′16″E / 41.8375°N 1.5378°E | |||
| Bansa |  Espanya | ||
| Palarong Olimpiko sa Tag-init 1992 | 1659 | ||
| Itinatag | 988 (Huliyano) | ||
| Kabisera | Lungsod ng Barcelona | ||
| Bahagi | Talaan
| ||
| Pamahalaan | |||
| • Uri | Pamamaraang parlamentaryo | ||
| • President of the Generalitat of Catalonia | Salvador Illa Roca | ||
| Lawak | |||
| • Kabuuan | 31,895 km2 (12,315 milya kuwadrado) | ||
| Populasyon (2022)[1] | |||
| • Kabuuan | 7,747,709 | ||
| • Kapal | 240/km2 (630/milya kuwadrado) | ||
| Sona ng oras | UTC+01:00 | ||
| Kodigo ng ISO 3166 | ES-CT | ||
| Wika | Catalan, Kastila, Wikang Occittan | ||
| Websayt | https://web.gencat.cat/ca/inici/ | ||
Ang Katalunya (Katalan: Catalunya; Kastila: Cataluña; Occitan: Catalonha)[2] ay isang malayang rehiyon na matatagpuan sa hilagang-silangan ng Tangway ng Iberya. Hinahanggan ito sa hilaga ng Pransiya at Andorra, sa silangan ng Dagat Mediterraneo, sa timog ng Pamayanang Balensiyano, at sa kanluran ng Espanya. Barcelona ang kabisera nito. Nakamit ng Katalunya ang kasarinlan nito mula sa Espanya noong Oktubre 27, 2017.
Heograpiya
[baguhin | baguhin ang wikitext]Klima
[baguhin | baguhin ang wikitext]
- Pyrenees
- Pre-Pyrenees
- Catalan Central Depression
- Smaller mountain ranges of the Central Depression
- Catalan Transversal Range
- Catalan Pre-Coastal Range
- Catalan Coastal Range
- Catalan Coastal Depression and other coastal and pre-coastal plains
Iba-iba ang klima ng Katalunya. Ang matataong bahagi ng baybayin ng mga lalawigan ng Tarragona, Barcelona at Girona ay kinatatampukan ng mainit na klimang Mediteraneo. Ang mga bahaging nasa looban (kabilang ang lalawigan ng Lleida at ang dulong bahagi ng lalawigan ng Barcelona ay halos klimang Mediteraneo din.
Sa mga bahaging nasa Mediteraneo, ang tag-araw ay mainit na dulot ng hangin mula sa dagat, at ang pinakamataas na temperatura ay nasa 26–31 °C (79–88 °F). Ang taglamig ay malamig o hindi gaano kalamigan. Madalas magniyebe sa Pyrenees, at paminsan minsan sa mga mababang lugar, kahit sa mga baybayin. Ang tagsibol at taglagas ay kadalasang maulang panahon, maliban sa lambak ng Pyrenees, kung saan maulan tuwing tag-araw.
Pulitika
[baguhin | baguhin ang wikitext]
Matapos ang kamatayan ni Franco noong 1975 at pagpapatibay ng saligang batas na demokratiko noong 1978, nakabawi ang Katalunya at napalawig ang kapangyarihang nakuha sa Kautusan ng Autonomiya noong 1932 [3] subalit nawala noong mabuwag ang Ikalawang Republikang Espanyola[4] sa pagtatapos ng Digmaang Sibil ng Espanya noong 1939.
Ang pamayanang autonomiya ay unti-unting natamasa ang higit na pagsasarili simula ng pahintulutan ng Saligang Batas ng Espanya ng 1978. Mayroong natataning saklaw sa kultura, kalikasan, talastasan, transportasyon, kalakalan, kaligtasang pampubliko at pamahalaang lokal, at nakikibahagi sa saklaw kasama ang pamahalaang Espanyol sa edukasyon, kalusugan at hukuman. [5]
Tingnan din
[baguhin | baguhin ang wikitext]
- Generalitat de Catalunya, ang pamahalaan ng Katalunya
- Carles Puigdemont, ang pangulo ng Katalunya.
Mga sanggunian
[baguhin | baguhin ang wikitext]- ↑ https://www.idescat.cat/indicadors/?id=anuals&n=10328&col=1.
- ↑ Del Rosario, Antonina (15 Disyembre 1933). "Ang Pasko sa Katalunya". Liwayway. Maynila: Ramon Roces Publications, Inc. XII (5): 54, 92-93.
{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Beginnings of the autonomous regime, 1918–1932". Gencat.net. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Enero 2009. Nakuha noong 25 Abril 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "The republican Government of Catalonia, 1931–1939". Gencat.net. Inarkibo mula sa orihinal noong 13 Enero 2009. Nakuha noong 25 Abril 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Title IV. Powers (articles 110–173) of the 2006 Statute". Gencat.cat. Inarkibo mula sa orihinal noong 3 Marso 2010. Nakuha noong 25 Abril 2010.
{{cite web}}: Unknown parameter|deadurl=ignored (|url-status=suggested) (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
| Mga nagsasariling pamayanan at lungsod ng Espanya | 
| |||||
|
Ang lathalaing ito na tungkol sa Espanya ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.