Phylum
Sa taksonomiya ng larangan ng biyolohiya, phylum [isahan] o phyla [maramihan]; Griyego: Φῦλα), o ang lapi, o kalapian, ay isang kahanayang ng pagkakapangkat-pangkat na nasa antas sa ilalim ng kaharian at nasa ibabaw ng biyolohiya. Kinuha ang salitang "phylum" mula sa phylai (φυλαί) ng wikang Griyego, mga grupo ng mga angkan na naninirahan sa mga lungsod ng isinaunang Gresya; may kakayahan at karapatan sa paghalal ng pinunong-kaangkan ang mga phylai. Sa larangan ng taksonomiya, kinakatawan ng mga phylum ang pinakamalaki at pinakakaraniwang kinikilalang pagbubuklod-buklod ng mga hayop at iba pang mga nilalang na may-buhay, at may tiyak na mga katangiang pang-ebolusyonaryo, bagaman kung minsan maaaring ihanay ang mga mismong phylum sa mga superphyla (katulad ng Ecdysozoa na may walong phylum, kabilang ang mga arthropod at bulating-bilog; at ang Deuterostomia na kabilang ang mga echinoderm, chordate, hemichordate at bulating-pana) (arrow worm).
Sa impormal na paraan, maaaring isipin na ang mga phylum isang paglilipon ng mga hayop batay sa isang panlahatang kayarian ng katawan;[1] Tinatawag itong pagpapangkat-pangkat na pang morpolohiya (ayon sa pagkakahawig ng mga anatomiya). Samakatuwid, sa kabila ng tila pagkakaiba ng mga panlabas na mga kaanyuhan ng mga nilalang, inihanay sila sa mga phylum ayon sa kanilang mga panloob na kayarian.[2] Halimbawa, bagaman tila magkahiwalay at magkaiba, kapwa kabilang ang mga gagamba at mga alimango sa mga Arthropoda, samantalang ang mga bulating-lupa at bulating-payat, bagaman magkahugis, ay mula sa dalawang kahanayan. Kabilang ang mga bulating-lupa sa mga Annelida, samantalang ang mga bulating-payat ay mula sa mga Platyhelminthes. Datapwa pinapayagan ng Kodigong Pansandaigdigan ng Pagpapangalang Pang-botaniko ang paggamit ng salitang "phylum ilang panukoy sa mga halaman, higit na mas ginagamit ng mga botanista ang salitang "kahatian".
Ang pinakakilalang mga phylum ng hayop ay ang Mollusca, Porifera, Cnidaria, Platyhelminthes, Nematoda, Annelida, Arthropoda, Echinodermata, at Chordata. Sa huli nabibilang mga ang mga tao. Bagaman may 35 - humigit-kumulang - na mga phylum, kabilang sa siyam na nabanggit ang karamihan sa mga sari. Marami sa mga phylum ang nabubuhay sa tubig, at nag-iisa lamang ang wala sa mga karagatan ng mundo: ito ang Onychophora o bulating-pelus (bulating-tersiyupelo).
Ang pinakabagong natuklasang sari ay ang Cycliophora[3], na natuklasan noong 1993; tatlong bagong sari lamang ang natuklasan sa loob ng huling dantaon.
Ang pagsabog na Kambriyano ay isang malakihang pamumulaklak ng mga nilalang na may-buhay na naganap sa pagitan, humigit-kumulang, ng 530 at 520 milyong taon na ang nakalipas;[4] noong mga panahong ito mayroon nang mga nilalang na kahawig ng makabagong sari, bagaman hindi naman kabilang sa mga ito;[5] habang ang ilan naman ay parang mga kinatawan na nasa loob ng Ediacaran biota, nananatili itong isang usapin na kung ang lahat ba ng mga sari ay namumuhay na bago man dumating ang pagsabog. Sa loob ng maraming panahon, nagpabagu-bago ang mga gawain ng iba't ibang mga sari. Halimbawa, noong panahong Kambriyano, ang nakalalamang na mga megafauna (megahayop), o malalaking mga hayop, ay ang mga artropoda, ngunit sa ngayon ang mga megahayop ay nalalamangan ng mga vertebrata (kordata)[6] Magpahanggang sa ngayon, ang pinaka-nakalalamang na sari ay ang mga artropoda.
Mga phyla
baguhinMga hayop
baguhinProtostome | Bilateria | Nephrozoa | |
Deuterostome | |||
Basal/disputed | Non-Bilateria | ||
Vendobionta | |||
Parazoa | |||
Others |
Phylum | Kahulugan | Karaniwang pangalan | Natatanging katangian | Inilalarawang taxa |
---|---|---|---|---|
Annelida | Little ring [7]:306 | Segmented worms | Multiple circular segments | 22,000 + extant |
Agmata | Fragmented | Agmates | Calcareous conical shells | 5 species, extinct |
Archaeocyatha | Ancient cups | Archaeocyathids | An extinct taxon of sponge-grade, reef-building organisms living in warm tropical and subtropical waters during the Early Cambrian. | 3 known classes (Extinct) |
Arthropoda | Jointed foot | Arthropods | Segmented bodies and jointed limbs, with Chitin exoskeleton | [8] 20,000+ extinct | 1,250,000+ extant;
Brachiopoda | Arm foot[7]:336 | Lampshells[7]:336 | Lophophore and pedicle | 300-500 extant; 12,000+ extinct |
Bryozoa (Ectoprocta) | Moss animals | Moss animals, sea mats, ectoprocts[7]:332 | Lophophore, no pedicle, ciliated tentacles, anus outside ring of cilia | [8] | 6,000 extant
Chaetognatha | Longhair jaw | Arrow worms[7]:342 | Chitinous spines either side of head, fins | 100 extant |
Chordata | With a cord | Chordates | Hollow dorsal nerve cord, notochord, pharyngeal slits, endostyle, post-anal tail | [8] | 55,000+
Cnidaria | Stinging nettle | Cnidarians | Nematocysts (stinging cells) | [8] | 16,000
Ctenophora | Comb bearer | Comb jellies[7]:256 | Eight "comb rows" of fused cilia | 100-150 extant |
Cycliophora | Wheel carrying | Symbion | Circular mouth surrounded by small cilia, sac-like bodies | 3+ |
Echinodermata | Spiny skin | Echinoderms[7]:348 | Fivefold radial symmetry in living forms, mesodermal calcified spines | [8] approx. 13,000 extinct | 7,500 extant;
Entoprocta | Inside anus[7]:292 | Goblet worms | Anus inside ring of cilia | 150 |
Gastrotricha | Hairy stomach[7]:288 | Gastrotrich worms | Two terminal adhesive tubes | 690 |
Gnathostomulida | Jaw orifice | Jaw worms[7]:260 | Tiny worms related to rotifers with no body cavity | 100 |
Hemichordata | Half cord[7]:344 | Acorn worms, hemichordates | Stomochord in collar, pharyngeal slits | 130 extant |
Kinorhyncha | Motion snout | Mud dragons | Eleven segments, each with a dorsal plate | 150 |
Loricifera | Corset bearer | Brush heads | Umbrella-like scales at each end | 122 |
Micrognathozoa | Tiny jaw animals | Limnognathia | Accordion-like extensible thorax | 1 |
Medusoid | Jellyfish-like | Medusoids | These are extinct creatures described as jellyfish-like and inhabited the late Precambrian, Ediacaran and early Cambrian. | 18 genera, extinct |
Mollusca | Soft[7]:320 | Mollusks / molluscs | Muscular foot and mantle round shell | [8] 80,000+ extinct[9] | 85,000+ extant;
Nematoda | Thread like | Round worms, thread worms[7]:274 | Round cross section, keratin cuticle | [8] | 25,000
Nematomorpha | Thread form[7]:276 | Horsehair worms, gordian worms[7]:276 | Long, thin parasitic worms closely related to nematodes | 320 |
Nemertea | A sea nymph[7]:270 | Ribbon worms, rhynchocoela[7]:270 | Unsegmented worms, with a proboscis housed in a cavity derived from the coelom called the rhynchocoel | 1,200 |
Onychophora | Claw bearer | Velvet worms[7]:328 | Worm-like animal with legs tipped by chitinous claws | 200 extant |
Petalonamae | Shaped like leaves | No | An extinct phylum from the Ediacaran. They are bottom-dwelling and immobile, shaped like leaves (frondomorphs), feathers or spindles. | 3 classes, extinct |
Phoronida | Zeus's mistress | Horseshoe worms | U-shaped gut | 11 |
Placozoa | Plate animals | Trichoplaxes[7]:242 | Differentiated top and bottom surfaces, two ciliated cell layers, amoeboid fiber cells in between | 3 |
Platyhelminthes | Flat worm[7]:262 | Flatworms[7]:262 | Flattened worms with no body cavity. Many are parasitic. | [8] | 29,500
Porifera | Pore bearer | Sponges[7]:246 | Perforated interior wall, simplest of all known animals | [8] | 10,800 extant
Priapulida | Little Priapus | Penis worms | Penis-shaped worms | 20 |
Proarticulata | Before articulates | Proarticulates | An extinct group of mattress-like organisms that display "glide symmetry." Found during the Ediacaran. | 3 classes, extinct |
Rhombozoa (Dicyemida) | Lozenge animal | Rhombozoans[7]:264 | Single anteroposterior axial celled endoparasites, surrounded by ciliated cells | 100+ |
Rotifera | Wheel bearer | Rotifers[7]:282 | Anterior crown of cilia | [8] | 2,000
Saccorhytida | Saccus : "pocket" and "wrinkle" | Saccorhytus | Saccorhytus is only about 1 mm (1.3 mm) in size and is characterized by a spherical or hemispherical body with a prominent mouth. Its body is covered by a thick but flexible cuticle. It has a nodule above its mouth. Around its body are 8 openings in a truncated cone with radial folds. | 1 species, extinct |
Tardigrada | Slow step | Water bears, Moss piglets | Microscopic relatives of the arthropods, with a four segmented body and head | 1,000 |
Trilobozoa | Three-lobed animal | Trilobozoan | A taxon of mostly discoidal organisms exhibiting tricentric symmetry. All are Ediacaran-aged | 18 genera, extinct |
Vetulicolia | Ancient dweller | Vetulicolian | Might possibly be a subphylum of the chordates. Their body consists of two parts: a large front part and covered with a large "mouth" and a hundred round objects on each side that have been interpreted as gills - or at least openings in the vicinity of the animal. Their posterior pharynx consists of 7 segments. | 15 species, extinct |
Xenacoelomorpha | Strange hollow form | Subphylum Acoelomorpha and xenoturbellida | Small, simple animals. Bilaterian, but lacking typical bilaterian structures such as gut cavities, anuses, and circulatory systems[10] | 400+ |
Total: 40 | 1,525,000[8] |
Mga halaman
baguhinLand plants | Viridiplantae | |
Green algae | ||
Other algae (Biliphyta)[11] |
Division | Meaning | Common name | Distinguishing characteristics | Species described |
---|---|---|---|---|
Anthocerotophyta[12] | Anthoceros-like plants | Hornworts | Horn-shaped sporophytes, no vascular system | 100-300+ |
Bryophyta[12] | Bryum-like plants, moss plants | Mosses | Persistent unbranched sporophytes, no vascular system | 12,000 |
Charophyta | Chara-like plants | Charophytes | 1,000 | |
Chlorophyta | (Yellow-)green plants[7]:200 | Chlorophytes | 7,000 | |
Cycadophyta[13] | Cycas-like plants, palm-like plants | Cycads | Seeds, crown of compound leaves | 100-200 |
Ginkgophyta[14] | Ginkgo-like plants | Ginkgo, maidenhair tree | Seeds not protected by fruit (single living species) | 1 extant; 50+ extinct |
Glaucophyta | Blue-green plants | Glaucophytes | 15 | |
Gnetophyta[15] | Gnetum-like plants | Gnetophytes | Seeds and woody vascular system with vessels | 70 |
Lycopodiophyta,[16] |
Lycopodium-like plants Wolf plants |
Clubmosses & spikemosses | Microphyll leaves, vascular system | 1,290 extant |
Magnoliophyta | Magnolia-like plants | Flowering plants, angiosperms | Flowers and fruit, vascular system with vessels | 300,000 |
Marchantiophyta,[18] Hepatophyta[12] |
Marchantia-like plants Liver plants |
Liverworts | Ephemeral unbranched sporophytes, no vascular system | 9,000 |
Polypodiophyta, | Polypodium-like plants |
Ferns | Megaphyll leaves, vascular system | 10,560 |
Pinophyta,[16] Coniferophyta[19] |
Pinus-like plants Cone-bearing plant |
Conifers | Cones containing seeds and wood composed of tracheids | 629 extant |
Rhodophyta | Rose plants | Red algae | Use phycobiliproteins as accessory pigments. | 7,000 |
Total: 14 |
Fungi
baguhinDibisyon | Kahulugan | Karaniwang pangalan | Natatanging katangian | Inilalarawang espesye |
---|---|---|---|---|
Ascomycota | Bladder fungus[7]:396 | Ascomycetes,[7]:396 sac fungi | Tend to have fruiting bodies (ascocarp).[20] Filamentous, producing hyphae separated by septa. Can reproduce asexually.[21] | 30,000 |
Basidiomycota | Small base fungus[7]:402 | Basidiomycetes,[7]:402 club fungi | Bracket fungi, toadstools, smuts and rust. Sexual reproduction.[22] | 31,515 |
Blastocladiomycota | Offshoot branch fungus[23] | Blastoclads | Less than 200 | |
Chytridiomycota | Little cooking pot fungus[24] | Chytrids | Predominantly Aquatic saprotrophic or parasitic. Have a posterior flagellum. Tend to be single celled but can also be multicellular.[25][26][27] | 1000+ |
Glomeromycota | Ball of yarn fungus[7]:394 | Glomeromycetes, AM fungi[7]:394 | Mainly arbuscular mycorrhizae present, terrestrial with a small presence on wetlands. Reproduction is asexual but requires plant roots.[22] | 284 |
Microsporidia | Small seeds[28] | Microsporans[7]:390 | 1400 | |
Neocallimastigomycota | New beautiful whip fungus[29] | Neocallimastigomycetes | Predominantly located in digestive tract of herbivorous animals. Anaerobic, terrestrial and aquatic.[30] | approx. 20 [31] |
Zygomycota | Pair fungus[7]:392 | Zygomycetes[7]:392 | Most are saprobes and reproduce sexually and asexually.[30] | aprox. 1060 |
Total: 8 |
Protista
baguhinHarosa | |
Protozoa |
Phylum/Dibisyon | Kahulugan | Karaniwang pangalan | Natatanging katangian | Halimbawa | Inilalarawang espesye |
---|---|---|---|---|---|
Amoebozoa | Amorphous animal | Amoebas | Presence of pseudopodia | Amoeba | 2400 |
Bigyra | Two rings | ||||
Cercozoa | |||||
Choanozoa | Funnel animal | Presence of a colar of microvilli surrounding a flagellum | 125 | ||
Ciliophora | Cilia bearer | Ciliates | Presence of multiple cilia and a cytostome | Paramecium | 4500 |
Cryptista | Hidden | ||||
Euglenozoa | True eye animal | Euglena | 800 | ||
Foraminifera | Hole bearers | Forams | Complex shells with one or more chambers | Forams | 10000, 50000 extinct |
Haptophyta | |||||
Loukozoa | Groove animal | ||||
Metamonada | Middle single-celled organisms | Giardia | |||
Microsporidia | Small spore | ||||
Myzozoa | Suckling animal | 1555+ | |||
Ochrophyta | Yellow plant | Diatoms | |||
Oomycota | Egg fungus[7]:184 | Oomycetes | |||
Percolozoa | |||||
Radiozoa | Ray animal | Radiolarians | |||
Sarcomastigophora | Flesh and whip bearer | ||||
Sulcozoa | |||||
Total: 19 |
The Catalogue of Life includes Rhodophyta and Glaucophyta in kingdom Plantae,[32] but other systems consider these phyla part of Protista.[33]
Bacteria
baguhinCurrently there are bacterial 40 phyla (not including "Cyanobacteria") that have been validly published according to the Bacteriological Code[34]
- Acidobacteriota, phenotypically diverse and mostly uncultured
- Actinomycetota, High-G+C Gram positive species
- Aquificota, deep-branching
- Armatimonadota
- Atribacterota
- Bacillota, Low-G+C Gram positive species, such as the spore-formers Bacilli (aerobic) and Clostridia (anaerobic)
- Bacteroidota
- Balneolota
- Bdellovibrionota
- Caldisericota, formerly candidate division OP5, Caldisericum exile is the sole representative
- Calditrichota
- Campylobacterota
- Chlamydiota
- Chlorobiota, green sulphur bacteria
- Chloroflexota, green non-sulphur bacteria
- Chrysiogenota, only 3 genera (Chrysiogenes arsenatis, Desulfurispira natronophila, Desulfurispirillum alkaliphilum)
- Coprothermobacterota
- Deferribacterota
- Deinococcota, Deinococcus radiodurans and Thermus aquaticus are "commonly known" species of this phyla
- Dictyoglomota
- Elusimicrobiota, formerly candidate division Thermite Group 1
- Fibrobacterota
- Fusobacteriota
- Gemmatimonadota
- Ignavibacteriota
- Kiritimatiellota
- Lentisphaerota, formerly clade VadinBE97
- Mycoplasmatota, notable genus: Mycoplasma
- Myxococcota
- Nitrospinota
- Nitrospirota
- Planctomycetota
- Pseudomonadota, the most well-known phylum, containing species such as Escherichia coli or Pseudomonas aeruginosa
- Rhodothermota
- Spirochaetota, species include Borrelia burgdorferi, which causes Lyme disease
- Synergistota
- Thermodesulfobacteriota
- Thermomicrobiota
- Thermotogota, deep-branching
- Verrucomicrobiota
Archaea
baguhinCurrently there are 2 phyla that have been validly published according to the Bacteriological Code[34]
- Nitrososphaerota
- Thermoproteota, second most common archaeal phylum
Other phyla that have been proposed, but not validly named, include:
- "Euryarchaeota", most common archaeal phylum
- "Korarchaeota"
- "Nanoarchaeota", ultra-small symbiotes, single known species
Tingnan din
baguhinMga sanggunian
baguhin- ↑ Valentine, James W. (2004). On the Origin of Phyla (Hinggil sa Pinagmulan ng mga Phylum). Chicago: Palimbagang Pampamantasan ng Chicago. p. 7. 0226845486.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)". Ginagamit na ang klasipikasyon ng mga organismo sa mga pamamaraan ng pag-aantas nang dumating ang ika-labimpito at ika-labingwalong mga dantaon. Karaniwang tinitipon ang mga nilalang ayon sa kanilang mga pagkakatulad na pang-morpolohiya, ayon sa kaalaman ng mga isinaunang mga dalubhasa, at ang mga kalipunang ito ay muling inihanay ayon sa kanilang mga pagkakatulad, at iba pa, upang makabuo ng pag-aantas (hirarkiya)." - ↑ Parker, Andrew (2003). In the blink of an eye: How vision kick-started the big bang of evolution (Sa isang kisap-mata: Paano pinanimulan ng paningin ang pagsabog at paglaganap ng ebolusyon). Sydney: Free Press. pp. 1–4. 0743257332.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)" Ang trabaho ng biyolohistang ebololusyonaryo ay ang mabigyan ng kahulugan ang masalimuot na pagsasalunggatan ng hubog - hindi laging may kaugnayan sa pagitan ng panloob at panlabas na mga bahagi ng katawan. Noong unang kapanahunan ng paksang ito, naging lantad na ang mga kayariang panloob - sa pangkalahataan - ay higit na mahalaga sa mataas na kahanayan ng mga hayop, kaysa sa mga panlabas na hugis. Naglalagay ng malawakang limitasyon ang panlabas na kayarian sa kung paano humihinga, kumakain at gumagawa ng supling ang isang hayop." - ↑ "… kapag may isang bagong tuklas na sari ng hayop, hindi man pangkaraniwan, maaaring ihanay ito sa isang kilala nang lupon ng mga nilalang na may katulad na kayarian ng katawan o sari. Bagaman mayroon nang higit sa 1.5 milyong kilalang mga sari sa mundo, maaari silang ihanay sa loob ng 35 o higit pa na mga sari. Kabilang sa mga ito ang mga kordata (chordate, mga vertebrata katulad ng tao), mga molusk (mga suso) at artropoda (may mga binting magkakaugpong; mga kulisap). Subalit, ang S. pandora ay lubhang hindi pangkaraniwan kung kaya't hindi ito maihanay sa kahit na anong umiiral na kasarian, at dahil dito isang bagong sari ang iminungkahi: ang Cycliophora" [1] (pinuntahan ang URL noong 5 Hulyo 2006)
- ↑ Valentine, J.W.; Jablonski, D.; Erwin, D.H. (1 Marso 1999). "Fossils, molecules and embryos: new perspectives on the Cambrian explosion (Mga bakas, molekula at embriyo: mga bagong pananaw hinggil sa Kambriyanong pagsabog)". Development (Kaunlaran). 126: 851–859. Nakuha noong 17 Mayo 2007.
{{cite journal}}
: Italic or bold markup not allowed in:|journal=
(tulong)CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Budd, G.E.; Jensen, S. (2000). "A critical reappraisal of the fossil record of the bilaterian phyla (Isang mapagpunang pagsusuri ng talaan ng mga bakas ng saring bilateryano)". Biological Reviews. 75 (02): 253–295. doi:10.1017/S000632310000548X. Inarkibo mula sa orihinal noong 15 Septiyembre 2019. Nakuha noong 26 Mayo 2007.
{{cite journal}}
: Check date values in:|archive-date=
(tulong) - ↑ "Ang Kambriyanong Pagsabog… Ang hangganan ng mga organismo ay umaabot mula sa mga prokaryotiko cyanobacteria hanggang sa mga eukaryotikong luntian at pulang alga, esponghang-dagat, brakyopoda, priyapulida, anelida, at maraming iba't ibang lipon ng mga artropoda groups, maging mga ekinoderma at maaaring isa sa mga unang kordata."[2] Naka-arkibo 2007-04-16 sa Wayback Machine. (pinuntahan ang URL noong 5 Hulyo 2006)
- ↑ 7.00 7.01 7.02 7.03 7.04 7.05 7.06 7.07 7.08 7.09 7.10 7.11 7.12 7.13 7.14 7.15 7.16 7.17 7.18 7.19 7.20 7.21 7.22 7.23 7.24 7.25 7.26 7.27 7.28 7.29 7.30 7.31 7.32 7.33 7.34 Margulis, Lynn; Chapman, Michael J. (2009). Kingdoms and Domains (ika-4th corrected (na) edisyon). London: Academic Press. ISBN 9780123736215.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 8.00 8.01 8.02 8.03 8.04 8.05 8.06 8.07 8.08 8.09 8.10 Maling banggit (Hindi tamang
<ref>
tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangZhang2013
); $2 - ↑ Feldkamp, S. (2002) Modern Biology. Holt, Rinehart, and Winston, USA. (pp. 725)
- ↑ Cannon, J.T.; Vellutini, B.C.; Smith, J.; Ronquist, F.; Jondelius, U.; Hejnol, A. (4 Pebrero 2016). "Xenacoelomorpha is the sister group to Nephrozoa". Nature. 530 (7588): 89–93. Bibcode:2016Natur.530...89C. doi:10.1038/nature16520. PMID 26842059. S2CID 205247296.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>
tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang6kingdoms
); $2 - ↑ 12.0 12.1 12.2 Mauseth, James D. (2012). Botany : An Introduction to Plant Biology (ika-5th (na) edisyon). Sudbury, MA: Jones and Bartlett Learning. ISBN 978-1-4496-6580-7.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) p. 489 - ↑ Mauseth 2012, p. 540.
- ↑ Mauseth 2012, p. 542.
- ↑ Mauseth 2012, p. 543.
- ↑ 16.0 16.1 Maling banggit (Hindi tamang
<ref>
tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangCronquist 1966 129–134
); $2 - ↑ Mauseth 2012, p. 509.
- ↑ Crandall-Stotler, Barbara; Stotler, Raymond E. (2000). "Morphology and classification of the Marchantiophyta". Sa A. Jonathan Shaw; Bernard Goffinet (mga pat.). Bryophyte Biology. Cambridge: Cambridge University Press. p. 21. ISBN 978-0-521-66097-6.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Mauseth 2012, p. 535.
- ↑ Wyatt, T., Wosten, H., Dijksterhuis, J. (2013). "Advances in Applied Microbiology Chapter 2 - Fungal Spores for Dispersion in Space and Time". Advances in Applied Microbiology. 85: 43–91. doi:10.1016/B978-0-12-407672-3.00002-2. PMID 23942148.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - ↑ "Classifications of Fungi | Boundless Biology". courses.lumenlearning.com. Nakuha noong 2019-05-05.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 22.0 22.1 "Archaeal Genetics | Boundless Microbiology". courses.lumenlearning.com.
- ↑ Holt, Jack R.; Iudica, Carlos A. (1 Oktubre 2016). "Blastocladiomycota". Diversity of Life. Susquehanna University. Inarkibo mula sa orihinal noong 30 Disyembre 2016. Nakuha noong 29 Disyembre 2016.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Holt, Jack R.; Iudica, Carlos A. (9 Enero 2014). "Chytridiomycota". Diversity of Life. Susquehanna University. Inarkibo mula sa orihinal noong 19 Marso 2017. Nakuha noong 29 Disyembre 2016.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ "Chytridiomycota | phylum of fungi". Encyclopedia Britannica (sa wikang Ingles). Nakuha noong 2019-05-05.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ McConnaughey, M (2014). Physical Chemical Properties of Fungi. doi:10.1016/B978-0-12-801238-3.05231-4. ISBN 9780128012383.
{{cite book}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Taylor, Krings and Taylor, Thomas, Michael and Edith (2015). "Fossil Fungi Chapter 4 - Chytridiomycota". Fossil Fungi: 41–67. doi:10.1016/b978-0-12-387731-4.00004-9.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) - ↑ Holt, Jack R.; Iudica, Carlos A. (12 Marso 2013). "Microsporidia". Diversity of Life. Susquehanna University. Inarkibo mula sa orihinal noong 30 Disyembre 2016. Nakuha noong 29 Disyembre 2016.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Holt, Jack R.; Iudica, Carlos A. (23 Abril 2013). "Neocallimastigomycota". Diversity of Life. Susquehanna University. Inarkibo mula sa orihinal noong 20 Hunyo 2016. Nakuha noong 29 Disyembre 2016.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 30.0 30.1 "Types of Fungi". BiologyWise (sa wikang Ingles). 22 Mayo 2009. Nakuha noong 2019-05-05.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Wang, Xuewei; Liu, Xingzhong; Groenewald, Johannes Z. (2017). "Phylogeny of anaerobic fungi (phylum Neocallimastigomycota), with contributions from yak in China". Antonie van Leeuwenhoek. 110 (1): 87–103. doi:10.1007/s10482-016-0779-1. PMC 5222902. PMID 27734254.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ Maling banggit (Hindi tamang
<ref>
tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalangCoLtree
); $2 - ↑ Corliss, John O. (1984). "The Kingdom Protista and its 45 Phyla". BioSystems. 17 (2): 87–176. doi:10.1016/0303-2647(84)90003-0. PMID 6395918.
{{cite journal}}
: CS1 maint: date auto-translated (link) - ↑ 34.0 34.1 Euzéby JP, Parte AC. "Names of phyla". List of Prokaryotic names with Standing in Nomenclature (LPSN). Nakuha noong Abril 3, 2022.
{{cite web}}
: CS1 maint: date auto-translated (link)
Mga ugnayang panlabas
baguhin- Mga Pangunahin Sangahay ng mga Hayop Naka-arkibo 2006-07-16 sa Wayback Machine.
- American Heritage Dictionary (Diksiyunaryo ng Pamanang Amerikano) Naka-arkibo 2007-02-10 sa Wayback Machine.: Phylum, bagong salitang Latin, mula sa Griyegong phūlon (klase).
- Diksiyunaryong pang-Etimolohiya sa internet: mula sa Griyegong phylon (lahi, lipi, kasapi, pinagmulan); na kaugnay ng phyle (tribo, angkan), at phylein (dalhin dito) ng physikos (tumutukoy sa kalikasan); mula sa physis (kalikasan)