[go: up one dir, main page]
Jump to content

Orientalizmi

Nga Wikipedia, enciklopedia e lirë

Në historinë e artit, letërsisë dhe studimeve kulturore, orientalizmi është imitimi ose përshkrimi i aspekteve në botën lindore. Këto përshkrime zakonisht bëhen nga shkrimtarë, stilistë dhe artistë nga bota perëndimore. Në veçanti, piktura orientaliste, që përshkruan më konkretisht "Lindjen e Mesme", ishte një nga specializmat e shumta të artit akademik të shekullit të 19-të, dhe letërsia e vendeve perëndimore tregoi një interes të ngjashëm për temat orientale.

Që nga botimi i Orientalizmit të Eduard Said më 1978, shumë diskurs akademik ka filluar të përdorë termin "Orientalizëm" për t'iu referuar një qëndrimi të përgjithshëm patronues perëndimor ndaj shoqërive të Lindjes së Mesme, Azisë dhe Afrikës Veriore. Në analizën e Said, Perëndimi i konsideron këto shoqëri si statike dhe të pazhvilluara – duke sajuar kështu një pikëpamje të kulturës orientale që mund të studiohet, përshkruhet dhe riprodhohet në shërbim të pushtetit perandorak. E nënkuptuar në këtë trillim, shkruan Said, është ideja se shoqëria perëndimore është e zhvilluar, racionale, fleksibël dhe superiore.[1]

Artist i panjohur venedikas, Pritja e ambasadorëve në Damask, 1511, Louvre. Dreri me brirë në plan të parë nuk dihet të ketë ekzistuar ndonjëherë në natyrë në Siri.

Prapavija

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Arti

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në historinë e artit, termi orientalizëm i referohet veprave të artistëve perëndimorë kryesisht të shekullit të 19-të, të cilët u specializuan në temat orientale, të prodhuara nga udhëtimet e tyre në Azinë Perëndimore, gjatë shekullit të 19-të. Në atë kohë, artistët dhe studiuesit përshkruheshin si orientalistë, veçanërisht në Francë, ku përdorimi shpërfillës i termit "orientalist" u bë i njohur nga kritiku i artit Jules-Antoine Castagnary.[2] Pavarësisht nga një përbuzje e tillë shoqërore për një stil të artit përfaqësues, Shoqëria Franceze e Piktorëve Orientalistë u themelua në vitin 1893, me Jean-Léon Gérôme si president nderi;[3] ndërsa në Britani, termi orientalist identifikonte "një artist".[4] Termi nuk ishte ende poshtërues dhe nuk u bë i tillë deri në publikimin e Orientalizmit të Eduard Said, i cili akuzonte se orientalizmi ishte një mjet propagande që synonte të mbështeste hegjemoninë dhe sundimin perëndimor.[5]

Formimi i Shoqërisë Franceze të Piktorëve Orientalistë ndryshoi ndërgjegjen e praktikuesve në fund të shekullit të 19-të, pasi artistët tani mund ta shihnin veten si pjesë e një lëvizjeje të veçantë arti.[6] Si një lëvizje arti, piktura orientaliste përgjithësisht trajtohet si një nga degët e shumta të artit akademik të shekullit të 19-të; megjithatë, shumë stile të ndryshme të artit orientalist ishin të dukshme. Historianët e artit priren të identifikojnë dy lloje të gjera të artistëve orientalistë: realistët që pikturonin me kujdes atë që vëzhgonin dhe ata që imagjinonin skena orientaliste pa u larguar kurrë nga studioja. Piktorët francezë të tillë si Eugène Delacroix (1798–1863) dhe Jean-Léon Gérôme (1824–1904) konsiderohen gjerësisht si ndriçuesit kryesorë të lëvizjes orientaliste.[7]

Studimet orientale

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]

Në shekujt 18 dhe 19, termi orientalist identifikonte një studiues i specializuar në gjuhët dhe letërsitë e botës lindore. Ndër studiues të tillë ishin zyrtarë të Kompanisë së Indisë Lindore, të cilët thanë se kultura arabe, kultura indiane dhe kulturat islame duhet të studiohen si të barabarta me kulturat e Evropës.[8] Midis studiuesve të tillë është filologu William Jones, studimet e të cilit për gjuhët indo-evropiane themeluan filologjinë moderne. Sundimi i kompanisë në Indi favorizoi orientalizmin si një teknikë për zhvillimin dhe ruajtjen e marrëdhënieve pozitive me indianët - deri në vitet 1820, kur ndikimi i "anglicistëve" si Thomas Babington Macaulay dhe John Stuart Mill çoi në promovimin e një edukimi të stilit perëndimor.[9]

Përveç kësaj, hebraizmi dhe studimet jehude fituan popullaritet në mesin e studiuesve britanikë dhe gjermanë në shekujt 19 dhe 20.[10] Fusha akademike e studimeve orientale, e cila kuptoi kulturat e Lindjes së Afërt dhe Lindjes së Largët, u shndërrua në fusha të studimeve aziatike dhe studimeve të Lindjes së Mesme.

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  1. ^ Mahmood Mamdani, Good Muslim, Bad Muslim: America, the Cold War, and the Roots of Terrorism, New York: Pantheon, 2004; ISBN 0-375-42285-4; p. 32.
  2. ^ Tromans, 20
  3. ^ Harding, 74
  4. ^ Tromans, 19
  5. ^ van der Oye, David (2010). Russian Orientalism (në anglisht). Yale University Press.
  6. ^ Benjamin, R., Orientalist Aesthetics: Art, Colonialism, and French North Africa, 1880-1930, 2003, pp 57 -78
  7. ^ Encyclopedia.com, https://www.encyclopedia.com/literature-and-arts/art-and-architecture/art-general/orientalism
  8. ^ Macfie, A. L. (2002). Orientalism (në anglisht). London: Longman. fq. Ch One. ISBN 978-0582423862.
  9. ^ Holloway (2006), pp. 1–2. "The Orientalism espoused by Warren Hastings, William Jones and the early East India Company sought to maintain British domination over the Indian subcontinent through patronage of Hindu and Muslim languages and institutions, rather than through their eclipse by English speech and aggressive European acculturation."
  10. ^ "Hebraists, Christian". www.jewishvirtuallibrary.org (në anglisht). Marrë më 22 tetor 2017.

Referime

[Redakto | Redakto nëpërmjet kodit]
  • Beard, David and Kenneth Gloag. 2005. Musicology: The Key Concepts. New York: Routledge.
  • Cristofi, Renato Brancaglione. Architectural Orientalism in São Paulo - 1895 - 1937. 2016. São Paulo: University of São Paulo online, accessed July 11, 2018
  • Fields, Rick (1992), How The Swans Came To The Lake. A Narrative History of Buddhism in America (në anglisht), Shambhala
  • Harding, James, Artistes Pompiers: French Academic Art in the 19th Century, 1979, Academy Editions, ISBN 0-85670-451-2
  • C F Ives, "The Great Wave: The Influence of Japanese Woodcuts on French Prints", 1974, The Metropolitan Museum of Art, ISBN 0-87099-098-5
  • Gabriel, Karen & P.K. Vijayan (2012): Orientalism, terrorism and Bombay cinema, Journal of Postcolonial Writing, 48:3, 299–310
  • Gilchrist, Cherry (1996), Theosophy. The Wisdom of the Ages (në anglisht), HarperSanFrancisco
  • Gombrich, Richard (1996), Theravada Buddhism. A Social History From Ancient Benares to Modern Colombo (në anglisht), Routledge
  • Holloway, Steven W., ed. (2006). Orientalism, Assyriology and the Bible. Hebrew Bible Monographs, 10. Sheffield Phoenix Press, 2006. ISBN 978-1-905048-37-3
  • Johnson, K. Paul (1994), The masters revealed: Madam Blavatsky and the myth of the Great White Lodge (në anglisht), SUNY Press, ISBN 978-0-7914-2063-8
  • King, Donald and Sylvester, David eds. The Eastern Carpet in the Western World, From the 15th to the 17th century, Arts Council of Great Britain, London, 1983, ISBN 0-7287-0362-9
  • Lavoie, Jeffrey D. (2012), The Theosophical Society: The History of a Spiritualist Movement (në anglisht), Universal-Publishers
  • Mack, Rosamond E. Bazaar to Piazza: Islamic Trade and Italian Art, 1300–1600, University of California Press, 2001 ISBN 0-520-22131-1
  • McMahan, David L. (2008), The Making of Buddhist Modernism (në anglisht), Oxford University Press, ISBN 9780195183276
  • Meagher, Jennifer. Orientalism in Nineteenth-Century Art. In Heilbrunn Timeline of Art History. New York: The Metropolitan Museum of Art, 2000–. online, accessed April 11, 2011
  • Michaelson, Jay (2009), Everything Is God: The Radical Path of Nondual Judaism (në anglisht), Shambhala
  • Nochlin, Linda, The Imaginary Orient, 1983, page numbers from reprint in The nineteenth-century visual culture reader,google books, a reaction to Rosenthal's exhibition and book.
  • Rambachan, Anatanand (1994), The Limits of Scripture: Vivekananda's Reinterpretation of the Vedas (në anglisht), University of Hawaii Press
  • Renard, Philip (2010), Non-Dualisme. De directe bevrijdingsweg (në holandisht), Cothen: Uitgeverij Juwelenschip
  • Said, Edward W. Orientalism. New York: Pantheon Books, 1978 ISBN 0-394-74067-X).
  • Sinari, Ramakant (2000), Advaita and Contemporary Indian Philosophy. In: Chattopadhyana (gen.ed.), "History of Science, Philosophy and Culture in Indian Civilization. Volume II Part 2: Advaita Vedanta" (në anglisht), Delhi: Centre for Studies in Civilizations
  • Taruskin, Richard. Defining Russia Musically. Princeton University Press, 1997 ISBN 0-691-01156-7.
  • Tromans, Nicholas, and others, The Lure of the East, British Orientalist Painting, 2008, Tate Publishing, ISBN 978-1-85437-733-3
Marrë nga "https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Orientalizmi&oldid=2695541"