Abydos – egyptisk oldtidsby – Store norske leksikon

Til venstre er kong Seti foran guden Thot som holder frem livets nøkkel. Til høyre er Seti foran guden Horus som utfører et renselsesritual.

Fra Osiris-tempelet

Av Kairoinfo4u.

Lisens: CC BY SA 2.0

Abydos er ein egyptisk oldtidsby. Abydos eller Abdju (det heilage fjellet), som det heite på gamalegyptisk, er eit stort område som strekk seg over den lågtliggjande ørken, omringa av dramatisk høge klipper, på vestbredda av Nilen, like sør for moderne Sohag, rundt 450 kilometer sør for Kairo.

Abydos har ei rik historie, som strekk seg frå c. 3500 fvt. til dei første århundra evt., med utallige graver, mange tempel og kultkapell, samt store byer og landsbyar som spreidde seg over det store området. Byen var knytt til statsadministrasjon i før og tidlig dynastisk tid, hovudstad i Thinisnomen, men var først og fremst eit religiøst senter.

Abydos var heimbyen til guden Khentamentiu/Osiris, viss store popularitet bare kunne likestillast med Re, og seinare Amon-Re. Egyptarar valfarta til Abydos, for å ta del i mysteria, frå heile landet.

Osiriskulten

Osiriskulten bygde på ei arketypisk hending, som gjorde døden mindre endeleg. Gjennom kulten vart alle, inkludert gudane, tilbydd nytt liv etter døden, gjennom ei identifisering med Osiris. Vidare var Osiris sin popularitet knytt til hans regenererte form som herskar over underverda, eller dwat, som var ei mytisk verd, satt til både nattehimmelen og ei undergjordisk verd på ein gong. Gjennom å gå inn i, og krysse denne verda såg ein for seg at ein opplevde fornying og regenerering, slik at ein kunne ta del i den evige syklusen av liv og død.

Les meir i Store norske leksikon

Litteratur

Baines, John, and Jaromír Málek, (1984). Atlas of Ancient Egypt. Oxford: Equinox.
O'Connor, David, (2009). Abydos – Egypt's First Pharaohs and the Cult of Osiris. London: Thames & Hudsen.

Kommentarar

Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.

Du må være logga inn for å kommentere.

Fagansvarleg for Det gamle Egypt

Henrik Torkveen