Evangelizam
Ne treba izjednačavati sa evangelizacijom.
| Dio serije članaka na temu | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
Isus Hristos Osnove Historija
Teologija Biblija |
Evangelizam kao pojam ima dug istorijat.
U doba reformacije, pod njim se podrazumevalo prihvatanje augzburškog ispovedanja vere, za razliku od pripadanja katolicizmu ili reformisanim crkvama. Takvo značenje pojma je i dalje na snazi u Evropi i javlja se u službenim nazivima mnogih luteranskih crkava. U 18. veku, kao evangelisti su bili poznati oni koji su bili naklonjeni protestantskoj engleskoj crkvi, kao i oni među nekonformistima koji su ove podržavali. Engleski evangelisti su naglašavali značaj Svetog pisma, potrebu za očuvanjem vere, potrebu za visokim ličnim moralom i zastupničko iskupljenje.
U Americi 19. veka, pojam evangelistički se odnosio na one crkve koje su zastupale ideje preporoda (revivalizam). Smatralo se da ove crkve imaju mnogo zajedničkog i njihove vođe su se nadale da će jedan evangelistički ujedinjeni front pomoći da Amerika postane stvarno hrišćanska zemlja.
U Engleskoj su 1846. protivnici anglo-rimokatoličkog pokreta ostvarili međusobnu saradnju na nivou Evangelističkog saveza. Savez je potvrdio ispovedanje vere u devet tačaka, gde se pominjalo i nadahnuće Svetim pismom, zastupničko iskuplenje, zatim Sveta Trojica, kao i grehopad i izopačenost čovečanstva. Jedinstvo koje se razvijalo među evangelističkim crkvama početkom veka počelo je da se osipa pod udarcima darvinizma, kriticizma i industrijalizacije.
Različite crkve su različito reagovale na ove izazove i klasični evangelistički pokret se rascepio na liberale, konzervativce i tzv. pokret društvenog jevanđelja. Četrdesetih godina 20. veka počeo je da se rađa nov evangelistički pokret i to u krilu naprednijeg dela američkog fundamentalizma, koji je s vremenom postao otvoreniji prema svetu i crkvenom predanju. Sazrevanjem fundamentalističke teologije, konzervativne crkve u Americi počele su da se razvijaju i ta tendencija je i danas evidentna.
Evangelistički pokret u lokalnim crkvama dao je svoj doprinos formirašu i jačanju vankongregacionalnih institucija. Već 1970. evangelistički pokret je postao glavna snaga američkog protestantizma. Neoevangelisti su postali najbrže rastuća verska zajednica u SAD.