1729
godina
- Ovo je članak o godini 1729. Za broj (i ostale upotrebe), v. 1729 (broj).
Godina 1729 (MDCCXXIX) bila je redovna godina koja počinje u subotu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u srijedu po julijanskom kalendaru.
Milenijum: | 2. milenijum |
---|---|
Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
Decenija: | 1690-e 1700-e 1710-e – 1720-e – 1730-e 1740-e 1750-e |
Godine: | 1726 1727 1728 – 1729 – 1730 1731 1732 |
Gregorijanski | 1729. (MDCCXXIX) |
Ab urbe condita | 2482. |
Islamski | 1141–1142. |
Iranski | 1107–1108. |
Hebrejski | 5489–5490. |
Bizantski | 7237–7238. |
Koptski | 1445–1446. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1784–1785. |
• Shaka Samvat | 1651–1652. |
• Kali Yuga | 4830–4831. |
Kineski | |
• Kontinualno | 4365–4366. |
• 60 godina | Yin Zemlja P(ij)etao (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11729. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
urediJanuar/Siječanj – Mart/Ožujak
uredi- 19. 1. - Razmena princeza između Španije i Portugala: španski naslednik Fernando (15) se ženi portugalskom princezom Barbarom (17, kraljevski par 1746-58); portugalski naslednik Žoze (14) ženi se španskom princezom Marijanom Viktorijom (10, kraljevski par 1750-77).
- 19. 3. - Benedikt XIII. kanonizirao Ivana Nepomuka.
- 27. 3. - Umro vojvoda Lorene Leopold, nasleđuje ga Franz Stephan, de fakto verenik Marije Terezije.
April/Travanj – Jun/Lipanj
uredi- 13. 4. - Druga deklaratorija kojom se sužavaju srpske privilegije u habsburškoj Srbiji i Banatu.[1]
- april - Niški paša, vlaški vojvoda i emini dunavskih skela upozoreni da "ne puste ni zrno" pšenice i ječma preko "nemačke" granice.[2]
- 16. 4. - Vojvoda Guastalle Antonio Ferrante Gonzaga poginuo nesrećnim slučajem, nasleđuje ga brat Giuseppe Gonzaga (do 1746), poslednji vojvoda.
- 28. 4. - Car Karlo VI osnovao Brodogradilište Kraljevica.
- 26. 5. - Zaplovio novi Bucintoro, državna galija mletačkog dužda - četvrta i poslednja verzija (uništen po Napoleonovom naređenju 1798).
Jul/Srpanj – Septembar/Rujan
uredi- 25. 7. - Britanska kruna preuzima Provinciju Karolina u Americi, ozvaničena je njena faktička podela na Severnu i Južnu.
- 27. 7. - Veliki požar u Istanbulu, stradala je jedna osmina grada.
- 30. 7. - U britanskoj sjevernoameričkoj koloniji Maryland osnovan grad Baltimore.
- 1. 8. - Otac Nicolas Sarrabat iz Marseja otkrio možda najveću poznatu kometu, od oko 100 km.
- 1. 9. - U Reimsu osnovana najstarija danas postojeća šampanjska kuća, Ruinart - kralj Luj XV je prošle godine dozvolio transport šampanjca u bocama, a ne samo bačvama, što je omogućilo trgovinu.
- rujan - Umro pulski biskup Giuseppe Maria Bottari, nasljediće ga Lelio Valentino Contessini-Ettorio (do 1732).
- 20. 9. - Obnovljena rusko-pruska alijansa iz 1726.
Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac
uredi- 29. 9. - 5. 10. - Bitka kod Damghana na sjeveru Perzije, u kojoj Naderovi safavidski lojalisti svojim topništvom nanose težak poraz hotakijskoj konjaničkoj vojsci.
- 30. 10. - Na đenovskoj Korzici počinje pobuna nakon incidenta u Bustaniku, kada je došao sakupljač poreza - prva faza je okončana 1732. nakon austrijske intervencije.
- 9. 11. - Sporazum u Sevilli između Velike Britanije, Francuske i Nizozemske sa jedne, i Španije sa druge strane kojim je međusobni rat okončan po načelu status quo ante bellum.
- 12. 11. - Bitka kod Murče-horta blizu Isfahana je odlučujuća Naderova pobeda nad afganskim Hotakidima, iako su ovi sada imali topove. Ašraf Hotak beži u Isfahan, već sutradan u Širaz, a Nader ubrzo ulazi u Isfahan, u kome je zavladao haos.
- 29. 11. - Natchez Indijanci iznenada napadaju francusko naselje Fort Rosalie, u današnjem američkom Mississippiju, te ga uništavaju i masakriraju sve žitelje, otpočevši tako ustanak koji će za nekoliko godina dovesti do istrebljenja njihovog plemena.
- 9. 12. - Tahmasp II Safavid stiže u Isfahan.
- 11. 12. (30. 11. po j.k.) - Ruski car Petar II. veren Ekatarinom Dolgorukovom, ali umire već u januaru.
- decembar-januar - Kazaško-džungarski ratovi: Kazasi odnose pobedu u Bici za Ańyraqaı kod jezera Alakol, koja je po predanju trajala 40 dana. Ove godine je i kineski qingovski car doneo odluku da nastavi rat sa Džungarima.
Kroz godinu
uredi- Jonathan Swift anonimno objavljuje svoj znameniti satirički esej A Modest Proposal.
- Đakovački biskup Petar Bakić je u sukobu s državom i franjevcima, stavljen je pod sekvestraciju - rehabilitiran 1740.
- Srbi u Kostajnici otvorili prvu svoju školu u Hrvatskoj.[3]
- Srpski husarski puk trajno razmešten između Tora (Slavjanska) i Linije u dan. Ukrajini, gde im je dodeljena i zemlja za obradu.[4]
- Portugalci definitivno izgubili Fort Jesus na otoku Mombasa u Keniji, Omanci ga drže do 1741 i 1837-95.
- Stephen Gray uočava razliku između provodnika i izolatora elektriciteta. Takođe je napravio prvi "dalekovod", od vlažnog užeta, kako bi pokazao da se elektricitet može pomerati.
- Ignjat Đurđević: "Saltijer slovinski".
Rođenja
uredi- 12. 1. - Edmund Burke, irski filozof i pisac, tvorac modernog konzervatizma († 1797)
- 22. 1. - Gotthold Ephraim Lessing, nemački pisac, filozof († 1781)
- 21. 4. - Katarina Velika, carica Rusije († 1796)
- 10. 8. - William Howe, britanski general († 1814)
- 4. 9. - Louis, prestolonaslednik Francuske († 1765)
- 6. 9. - Moses Mendelssohn, filozof († 1786)
- 29. 10. - Nikola Škrlec Lomnički, hrvatski pravnik, ekonomist i političar († 1799)
- 12. 11. - Louis Antoine de Bougainville, francuski admiral i istraživač († 1811)
- 24. 11. - Aleksandar Suvorov, ruski maršal († 1800)
Smrti
uredi- 31. 1. - Jacob Roggeveen, moreplovac, istraživač (* 1659)
- 28. 2. - Lovro Šitović, franjevac, pisac (* 1682)
- 21. 3. - John Law, škotski ekonomist (* 1671)
- 27. 3. - Leopold I., vojvoda Lorene, punac Marije Terezije (* 1679)
- 16. 4. - Antonio Ferrante Gonzaga, vojvoda Guastalle (* 1687)
- 17. 6. - Jean Meslier, svećenik, ateist (* 1664)
- 5. 8. - Thomas Newcomen, pionir parne energije (* 1664)
- 3. 9. - Jean Hardouin, isusovac, klasični filolog (* 1646)
- 23. 11. - Aleksandar Danilovič Menšikov, ruski državnik (* 1673)
Reference
uredi- Literatura
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)