1522
godina
(Preusmjereno sa stranice 1522.)
- Ovo je članak o godini 1522.
Godina 1522 (MDXXII) bila je redovna godina koja počinje u srijedu (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 15. vijek – 16. vijek – 17. vijek |
| Decenija: | 1490-e 1500-e 1510-e – 1520-e – 1530-e 1540-e 1550-e |
| Godine: | 1519 1520 1521 – 1522 – 1523 1524 1525 |
| Gregorijanski | 1522. (MDXXII) |
| Ab urbe condita | 2275. |
| Islamski | 928–929. |
| Iranski | 900–901. |
| Hebrejski | 5282–5283. |
| Bizantski | 7030–7031. |
| Koptski | 1238–1239. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1577–1578. |
| • Shaka Samvat | 1444–1445. |
| • Kali Yuga | 4623–4624. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4158–4159. |
| • 60 godina | Yang Voda Konj (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11522. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
uredi- 9. 1. - Adriaan Florenszoon Boeyens je novi papa Hadrijan VI. (do 1523), jedini Holanđanin ikad i poslednji ne-Italijan do Ivana Pavla II. 1978.
- 13. 1. - Svadba kralja Ludovika II i Marije Austrijske.
- 7. 2. - Briselski ugovor: podjeljeni posjedi njemačkih i španjolskih Habsburga, Ferdinand uz Austrijske zemlje, te Kranjsku i Korušku dobija i njihove posjede "u Istri i Furlanskoj, nadalje Trst, Goricu, slovensku krajinu i grofoviju Ortenburg" kao i "Tirol s Vorarlbergom, kao i habsburzka posjedovanja u Švabskoj"[1].
- 22. 2. - Kralj Ludvig II otišao iz Budima u Češku, gdje se zadržava godinu dana - Ugarskom upravlja palatin Stjepan VII. Batori.
- 9. 3. - "Afera kobasica": Ulrich Zwingli sa saradnicima prekršio Veliki post s opravdanjem da u Bibliji nema opšteg zakona o hrani - ovo se smatra početkom Reformacije u Švajcarskoj.
- ožujak - Bernardin Frankapan traži pomoć u Veneciji.
- + Izviđački upad bosanskih Turaka u Hrvatsku.
- 18. 3. - Juan Sebastián Elcano tokom cirkumnavigacione ekspedicije otkrio ostrvo Amsterdam.
- 7. 4. - Car Karlo ustupa Ludvigu II 4.000 pješaka i 20.000 konjanika (senjski biskup Franjo Jozefić i Stjepan Esterhazi su ugarski poslanici na saboru u Nirnbergu)[2].
- travanj - Turske provale u Hrvatsku i (habsburšku) Sloveniju, ban Karlović porazio jedan turski odred na povratku.
- 27. 4. - Talijanski ratovi: Bitka kod Bicocce, Francuzi poraženi u pokušaju da povrate Milano.
- 28. 5. - Bosanski sandžak-beg Gazi Husrev-beg sa hercegovačkim sandžakom zauzeo tvrdi grad Knin (posada se predala), koji postaje sedište Krčkog i Ličkog sandžaka; pašće i opustjeli Skradin, kao i Drniš, Kijevo, Kistanje.
- Klis je pod opsadom.
- jun - Radič Božić sa šajkašima razbio kod Petrovaradina turski pljačkaški odred (pomaže mu franjevac Pál Tomori)[3].
- lipanj - Ban Karlović opsjeo Cetin, grad Frankapana Slunjskih, nakon što su ovi bez kraljeva naloga uzeli grad Klokoč od osramoćenog kninskog zapovjednika.
- lipanj, polovicom - U Hrvatsku stigli vrhovni kapetan grof Nikola Salm i štajerski kapetan Dietrichstein, koje je poslao nadvojvoda Ferdinand - Salm pomaže u obrani Hrvatske (naročito gradova na Uni - Bihać, Krupa i dr.).
- 16. 6. - Windsorski ugovor Henryja VIII i Karla V protiv Francuske.
- 18. 6. - Mostarski paša odustao od opsade Klisa zbog jakog otpora (Petar Monoković).
- 28. 7. - Sulejman I počinje opsadu Hospitalera na Rodosu.
- 6. 9. - Juan Sebastián Elcano se sa brodom Victoria posle tri godine vratio u Sanlúcar de Barrameda, čime je završeno prvo oplovljavanje planete.
- 14. 9. - Rusko-litvanski ratovi: potpisano primirje (na pet godina pa do 1533).
- 19. 11. - Bernardin Frankopan drži govor Oratio pro Croatia na njemačkom državnom saboru u Nirnbergu.
- 20. 12. - Opsada Rodosa: posle teških uličnih borbi, preživeli Vitezovi se predali a Sulejman im dozvoljava evakuaciju - od Karla V će 1530. dobiti Maltu.
Tokom/tijekom godine
uredi- Mladi despot Stevan Berislavić nakratko bio u opustošenom Kupiniku, zatim otišao u očev Brod[3].
- Prvi pomen starog manastira Jazak.
- Mostar postao sedište Hercegovačkog sandžaka umesto Foče.
- U turskoj provali strada Kosinj u Lici (početak osvajanja ove oblasti).
- 1521/22 - Petar Kružić je novi senjski kapetan.
- Razmirice između bana Karlovića i jajačkog bana Keglevića (ovaj drugi je zamenjen nekim Gilethfijem koji brani i Banju Luku i Vrbaski Grad)[5].
- Pobuna vitezova u Nemačkoj protiv cara i katoličke crkve (Franz von Sickingen).
- Blutgericht von Wiener Neustadt - nadvojvoda Ferdinand uništio opoziciju u Beču koji će od sada biti pod direktnom kontrolom.
- Gil González Dávila istražuje područje Nikaragve.
- Počinje širenje Komplutenske poliglote (višejezične Biblije).
- Feliks Petančić objavio Segonov rukopis De itineribus in Turciam....
Rođenja
uredi- 2. 2. - Lodovico Ferrari, matematičar († 1565)
- 11. 9. - Ulisse Aldrovandi, prirodnjak († 1605)
- tokom/tijekom godine - Filoteja Atinska, pravoslavan monahinja i mučenica († 1589)
- pribl. - Miho Pracat, pomorac († 1607)
Smrti
uredi- Piero di Cosimo, slikar (* 1462)
- 15. 2. - Karlo Pucić, pjesnik - latinist (* ca. 1458-61)
- 26. 4. - Jurij Slatkonja, bečki biskup (* 1456)
- 11. 6. - Nikola VI. Frankapan Tržački
- 13. 6. - Pier Soderini, firentinski državnik (* 1452)
- 25. 6. - Franchinus Gaffurius, muzički teoretičar (* 1451)
- 30. 6. - Johann Reuchlin, humanista (* 1455)
- 13. 11. - Nikola Ćerlo, sveštenik i književnik iz Kotora
- decembar - Pahomije I Carigradski, vaseljenski patrijarh
Reference
uredi- ↑ V. Klaić, str. 292
- ↑ V. Klaić, str. 300
- ↑ 3,0 3,1 Vladimir Ćorović, Srpska despotovina u Sremu, rastko.rs
- ↑ Rickard, J (14 May 2010), Siege of Kandahar, 1520-6 September 1522 , http://www.historyofwar.org/articles/siege_kandahar_1520-22.html
- ↑ V. Klaić, str. 318
- Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)