luty

luty (język polski)

wymowa:

​, IPA: [ˈlutɨ], AS: [luty]

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) drugi miesiąc w roku (wg kalendarza gregoriańskiego i juliańskiego)

rzeczownik, forma fleksyjna

(2.1) lm od: lut

przymiotnik

(3.1) daw. zimny, mroźny

(3.2) daw. srogi, okrutny, dziki

odmiana:

(1.1)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	luty	lute
dopełniacz	lutego	lutych
celownik	lutemu	lutym
biernik	luty	lute
narzędnik	lutym	lutymi
miejscownik	lutym	lutych
wołacz	luty	lute

(3)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	luty		luta	lute	luci	lute
dopełniacz	lutego		lutej	lutego	lutych
celownik	lutemu		lutej	lutemu	lutym
biernik	lutego	luty	lutą	lute	lutych	lute
narzędnik	lutym		lutą	lutym	lutymi
miejscownik	lutym		lutej	lutym	lutych
wołacz	luty		luta	lute	luci	lute

przykłady:

(1.1) Luty jest najkrótszym miesiącem w roku.

składnia:

kolokacje:

(1.1) w lutym • drugiego lutego

(3.1) luta zima • luty wicher

(3.2) luty rycerz • luty zwierz

synonimy:

(1.1) daw. sieczeń, daw. strąpacz, daw. jacień, reg. mięsopustnik, reg. miesopustnik, reg. niesopustnik

antonimy:

hiperonimy:

(1.1) miesiąc

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1) przym. lutowy

związki frazeologiczne:

zob. też: przysłowia o miesiącach

etymologia:

(1.1) od przymiotnika luty (3.1-2), a ten od prasł. *ľutъ (stogi, okrutny, dziki; ostry, piekący); inne, dawne nazwy drugiego miesiąca w roku to, za Taszyckim: jacień, styczeń, sieczeń, strąpacz, za Karłowiczem: mięsopustnik, miesopustnik, niesopustnik

uwagi:

W polszczyźnie w znaczeniu (1.1) od XIV w.

Niepoprawne jest wyrażenie w miesiącu lutym; poprawnie: w lutym.

Gdy podajemy datę, używamy wyrazu luty w dopełniaczu, a nie w mianowniku, np. pierwszy lutego, nie pierwszy luty.

zob. też luty w Wikicytatach

zobacz też: styczeń • luty • marzec • kwiecień • maj • czerwiec • lipiec • sierpień • wrzesień • październik • listopad • grudzień

tłumaczenia:

(3.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: zimny

(3.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: srogi

• abazyński: (1.1) мазахӏван, февраль
• abchaski: (1.1) жәабран, феврал
• adygejski: (1.1) мэзай, февраль
• afrykanerski: (1.1) februarie, Februarie
• ajmara: (1.1) anata, anata phaxsi, jallu phaxsi
• alabama: (1.1) Febwiiri, hasiholtina istatókla
• albański: (1.1) shkurt
• alemański: (1.1) Februar
• alutiiq: (1.1) Nanicqaaq Iraluq
• alzacki: (1.1) Horni
• amharski: (1.1) ፌብሩወሪ (februwări)
• angielski: (1.1) February
• arabski: (1.1) فبراير (fibrá:yir), dialekt syryjski شباط (šubāṭ), dialekt algiersko-tunezyjski فيفري (fīfrī), dialekt libijski النوار (an-nuwwār)
• aragoński: (1.1) febrero m
• aramejski: (1.1) ܫܒܛ
• aranés: (1.1) hereuèr m
• arumuński: (1.1) Shcurtu
• asamski: (1.1) ফেব্ৰুৱাৰী (pʰebruwārī)
• asturyjski: (1.1) febreru m
• awarski: (1.1) февраль
• azerski: (1.1) dialekt północny fevral, dialekt południowy فئورال
• bambara: (1.1) feburuye
• baskijski: (1.1) otsail
• baszkirski: (1.1) февраль
• bengalski: (1.1) ফেব্রুয়ারি (pʰebruyāri)
• białoruski: (1.1) люты m
• birmański: (1.1) ဖေဖော္‌ဝာရီ (pʰepʰɔwaẏi)
• bislama: (1.1) Februari
• bośniacki: (1.1) februar
• bretoński: (1.1) C'hwevrer, miz C'hwevrer
• brithenig: (1.1) Feb
• bucharski: (1.1) פיֵבראַל (fevral)
• bułgarski: (1.1) февруари m
• buriacki: (1.1) февраль
• cebuano: (1.1) Pebrero
• chakaski: (1.1) февраль
• chiński standardowy: (1.1) 二月 (èryuè)
• chorwacki: (1.1) veljača
• czeczeński: (1.1) февраль, мархи бутт
• czejeński: (1.1) Ma’xêhohtseeše’he
• czeski: (1.1) únor m
• cziczewa: (1.1) febuluwale
• czirokeski: (1.1) ᎧᎦᎵ (kagali)
• czuwaski: (1.1) нарӑс
• dakota: (1.1) Wicatawi
• dargwijski: (1.1) февраль
• dari: (1.1) فبرری (febrarī)
• delaware: (1.1) Chkwali Kishux
• dinka: (1.1) Akɔ̈nythi
• dogri: (1.1) फरवरी (pʰarvarī)
• dolnołużycki: (1.1) februar m, swěckowny m
• dolnoniemiecki: (1.1) Februar, Horning, Hornung, austr. Febrer m
• dolnosaksoński: (1.1) febrewaori
• duński: (1.1) februar w; blidemåned
• dzongkha: (1.1) སྤྱི་ཟླཝ་གཉིས་པ།
• dżuhuri: (1.1) февраль
• emilijski: (1.1) dialekt Ferrary favràr, parmeński fevrer
• erzja: (1.1) даволков
• esperanto: (1.1) februaro, Februaro
• estoński: (1.1) veebruar, küünlakuu, vastlakuu, hundikuu
• estremadurski: (1.1) Hebreru m
• ewe: (1.1) Dzodze, Februar
• ewenkijski: (1.1) февраль, мӣрэ
• eweński: (1.1) февраль, эври мир
• farerski: (1.1) februar
• fidżyjski: (1.1) Feperueri, Veverueri
• fiński: (1.1) helmikuu
• francuski: (1.1) février m
• franko-prowansalski: (1.1) fevriér m
• friulski: (1.1) fevrâr m
• fryzyjski: (1.1) febrewaris, sellemoanne, selle
• fryzyjski saterlandzki: (1.1) Februoar
• gagauski: (1.1) fevral
• galicyjski: (1.1) Febreiro m
• gocki: (1.1) 𐍆𐌰𐌹𐌱𐍂𐌿𐌰𐍂𐌴𐌹𐍃 (faibruareis), 𐌷𐍂𐍉𐌸𐌹𐌼𐌴𐌽𐍉𐌸𐍃 (hroþimenoþs)
• górnołużycki: (1.1) februar, mały róžk
• górnomaryjski: (1.1) февраль
• grenlandzki: (1.1) februaari
• gruziński: (1.1) თებერვალი (theberwali)
• guarani: (1.1) Jasykõi
• gudźarati: (1.1) ફેબ્રુઆરી
• haitański: (1.1) fevriye
• hausa: (1.1) Fabrairu, Fabara’ir
• hawajski: (1.1) Pepeluali
• hebrajski: (1.1) פברואר m (februar)
• hindi: (1.1) फरवरी(pharvarī) / फ़रवरी (farvarī)
• hindi fidżyjskie: (1.1) february
• hiszpański: (1.1) febrero, Febrero m
• hmong: (1.1)    /    (Ob hlis ntuj)
• ido: (1.1) februaro
• igbo: (1.1) february
• ilokano: (1.1) Febrero, Pebrero
• inari: (1.1) kuovâmáánu
• indonezyjski: (1.1) februari, Februari
• interlingua: (1.1) februario
• inuktitut: (1.1) ᕕᐳᐊᕆ (vipuari)
• irlandzki: (1.1) Feabhra
• islandzki: (1.1) febrúar
• jakucki: (1.1) олунньу
• japoński: (1.1) ２月 (にがつ, nigatsu), 如月 (kisaragi)
• jawajski: (1.1) Fébruari
• jèrriais: (1.1) févri
• jidysz: (1.1) פֿעברואַר m (februar)
• joruba: (1.1) kejì
• kabardyjski: (1.1) февраль
• kabylski: (1.1) furar
• kaló: (1.1) ibraín
• kałmucki: (1.1) лу
• kamoro: (1.1) Febreru
• kannada: (1.1) ಫೆಬ್ರುವರಿ (pʰebruvari)
• karaczajsko-bałkarski: (1.1) февраль
• karaimski: (1.1) qural ay
• karakałpacki: (1.1) fevral
• karelski: (1.1) tuhukuu
• karpatorusiński: (1.1) фебруар
• kaszmirski: (1.1) پھَروَری / फर्वरी (pʰarvarī)
• kaszubski: (1.1) gromicznik m
• kataloński: (1.1) febrer m
• kazachski: (1.1) Ақпан, февраль
• keczua: (1.1) Hatun puquy killa, Phiwriru
• ketyjski: (1.1) ӄаятаӈӄип, ӄаятап
• khmerski: (1.1) ហ្វេវ្រីយេ (hvevrīye)
• kildin: (1.1) февралль
• kirgiski: (1.1) жалган куран, февраль
• klallam: (1.1) č̕aʔyéʔəɬ ɬqáy̕əč
• komi: (1.1) февраль, урасьӧм
• komi-permiacki: (1.1) февраль
• konkani: (1.1) फ़ेब्रुवारी (februvārī)
• koptyjski: (1.1) Ⲫⲉⲃⲣⲟⲩⲁ̄ⲣⲓⲟⲥ (Ḟevrouàrios)
• koreański: (1.1) 이월, 2월
• kornijski: (1.1) Mys Whevrer
• korsykański: (1.1) ferraghju
• kreolski Mauritiusa: (1.1) fevriye
• kreolski Saint Lucia: (1.1) févwiyé
• kreolski seszelski: (1.1) fevriye
• kreolski Wybrzeża Kości Słoniowej: (1.1) dialekt Wysp Podwietrznych febereru m, dialekt São Vicente fevrer'
• krymskotatarski: (1.1) fevral, şubat
• kumycki: (1.1) февраль
• kurmandżi: (1.1) sibat, şubat
• kweński: (1.1) fepruaarikuu
• ladino: (1.1) פﬞיברירו (febrero)
• ladyński: (1.1) dialekt Gardeny fauré, dialekt Val de Badia forà, dialekt Valle di Fassa firé
• lakijski: (1.1) февраль
• lakota: (1.1) Čhaŋnápȟopa wí, Thiyóȟeyuŋka wí
• laotański: (1.1) ກຸມພາ (kumpʰā), ເດືອນ​ສອງ (dʉ̄an sɔ̄ṅ)
• lazyjski: (1.1) კუნდურა (k’undura)
• lezgiński: (1.1) февраль, эхем
• liguryjski: (1.1) frevá
• limburski: (1.1) fibberwarie
• lingala: (1.1) sánzá ya míbalé, febwáli
• Lingua Franca Nova: (1.1) febrero
• litewski: (1.1) vasaris m
• liwski: (1.1) februar
• lombardzki: (1.1) febrar
• luksemburski: (1.1) Februar, Spierkel
• lule: (1.1) guovvamánno
• łaciński: (1.1) Februarius
• łotewski: (1.1) februāris
• macedoński: (1.1) февруари, сечко
• malajalam: (1.1) ഫെബ്രുവരി (pʰebruvari)
• malajski: (1.1) Februari
• malediwski: (1.1) ފެބުރުއަރީ (feburuarī)
• malgaski: (1.1) febroary
• maltański: (1.1) Frar
• mandżurski: (1.1) (juwe biya)
• manipuri: (1.1) ꯐꯥꯏꯔꯦꯜ / ফাঈরেল্ (pʰāīrel)
• manx: (1.1) Toshiaght Arree
• maoryski: (1.1) pepuere, Pepuere, Hui-tanguru
• marathi: (1.1) फ़ेबृवारी (febravārī)
• maryjski: (1.1) февраль, пургыж
• megrelski: (1.1) ფურთუთა (ṗurṭuṭa)
• miami: (1.1) mahkwa kiilhswa
• mikmak: (1.1) Apignajit
• moksza: (1.1) февральков
• mongolski: (1.1) 2 дугаар сар, хоёрдугаар сар (ȟoërdugaar sar)
• mongolski klasyczny: (1.1) ᠬᠣᠶᠠᠷᠳᠤᠭᠠᠷ ᠰᠠᠷ᠎ᠠ (qoyarduġar sar-a)
• mongorski: (1.1) Ghoori Sara
• montagnais: (1.1) epishiminishkueu
• nahuatl: (1.1) tlaōnti
• nanajski: (1.1) февраль
• narum: (1.1) févri
• nawaho: (1.1) Atsá Biyáázh
• neapolitański: (1.1) frevaro
• neo: (1.1) febrar
• nepalski: (1.1) फेब्रुअरी (pʰebruarī)
• niderlandzki: (1.1) februari, sprokkelmaand, regenmaand
• niemiecki: (1.1) Februar m, Feber, Hornung
• nieniecki: (1.1) февраль, яре ирий
• normandzki: (1.1) févryi
• norweski (bokmål): (1.1) februar
• norweski (nynorsk): (1.1) februar
• novial: (1.1) februare
• nowogrecki: (1.1) Φεβρουάριος m, Φλεβάρης m
• nowopruski: (1.1) wassarins m
• occidental: (1.1) februar
• odżibwe: (1.1) namebini-giizis
• orija: (1.1) ଫେବ୍ରୁଆରି (pʰebruāri)
• ormiański: (1.1) փետրվար (petrvar)
• oromo: (1.1) Guraandhala
• osetyjski: (1.1) февраль, ӕртхъирӕны мӕй
• osmański: (1.1) شباط
• pampango: (1.1) Pebreru
• papiamento: (1.1) febrüari
• paszto: (1.1) فبروري (fabruwarī)
• pendżabski: (1.1) ਫ਼ਰਵਰੀ (farvarī)
• pensylwański: (1.1) Hanning
• perski: (1.1) فوریه (fewrie), شباط (šobât)
• piemoncki: (1.1) fëvré
• plautdietsch: (1.1) Febawoa
• poitevin-saintongeais: (1.1) fouvràe
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• południowolapoński: (1.1) goevte
• portugalski: (1.1) fevereiro, Fevereiro
• północnofryzyjski: (1.1) Febrewoore
• północnolapoński: (1.1) guovvamánnu
• prowansalski: (1.1) febrièr m
• romániço: (1.1) Februario
• romansz: (1.1) favrer
• rosyjski: (1.1) февраль m
• rumuński: (1.1) februarie
• rundi: (1.1) Ruhuhuma
• rwanda: (1.1) Gashyantare
• saanicz: (1.1) ŋiʔŋənəʔ
• samoański: (1.1) Fepuari
• sango: (1.1) fevriëe, gbâkarâgba
• sanskryt: (1.1) फरवरी (pʰarvarī)
• sardyński: (1.1) fiàrgiu
• serbski: (1.1) фебруар
• shona: (1.1) Kukadzi
• siksika: (1.1) píítaiáí, saómmitsiki’somm
• sindhi: (1.1) فيبروري (fēbravarī)
• skolt: (1.1) tä´lvvmään
• slovio: (1.1) Februar (Фебруар)
• słowacki: (1.1) február m
• słoweński: (1.1) februar, svečan
• somalijski: (1.1) Febraayo
• sorani: شوبات (şubat)
• sotho: (1.1) Hlakola
• sotho północny (pedi): (1.1) Feberware, Tlhakola
• staroangielski: (1.1) Solmōnaþ m, solmonaþ m
• staro-cerkiewno-słowiański: (1.1) фєвроуарїи
• staroirlandzki: (1.1) febra, febrae
• suahili: (1.1) Februari
• suazi: (1.1) iNdlovana
• sundajski: (1.1) Pébruari
• sycylijski: (1.1) frivaru
• syngaleski: (1.1) පෙබරවාරි (pebaravāri)
• syriacki: (1.1) ܫܒܛ (šəḇāṭ), dialekt zachodni ܫܒܛ (šəḇō̹ṭ), dialekt wschodni ܫܒܛ (šəḇāṭ)
• szerpa: (1.1) दावा ङिपा (dāwā ṅipā)
• szkocki: (1.1) Februar
• szkocki gaelicki: (1.1) An Gearran
• szwedzki: (1.1) februari, göjemånad
• śląski: (1.1) luty
• tabasarański: (1.1) февраль
• tacki: (1.1) февраль
• tadżycki: (1.1) феврал
• tagalski: (1.1) Pebrero
• tahitański: (1.1) fepuare
• tajski: (1.1) กุมภาพันธ์ (kumpāpʰân[t]), เดือนยี่ (dʉ̄an yī̀)
• tajwański: (1.1) 二月 (jī-gue̍h)
• tamazight: (1.1) dialekt libijski fuṛaṛ, ⴼⵓⵕⴰⵕ, dialekt marokański bṛayṛ, ⴱⵕⴰⵢⵕ
• tamilski: (1.1) பெப்ரவரி (pepravari)
• tatarski: (1.1) февраль
• telugu: (1.1) ఫిబ్రవరి (pʰibravari)
• tetum: (1.1) Fevereiru
• tigre: (1.1) ፌብሩወሪ (februwäri)
• tigrinia: (1.1) ፌብሩወሪ
• tok pisin: (1.1) Februeri
• tonga: (1.1) Fepueli
• tsonga: (1.1) Febriwari, Nyenyenyani
• turecki: (1.1) şubat
• turkmeński: (1.1) fewral
• tuvalu: (1.1) fepuali
• tuwiński: (1.1) ийи ай, февраль
• tybetański: (1.1) ཟླ་གཉིས་པ།
• ujgurski: (1.1) فېۋرال (féwral)
• ukraiński: (1.1) лютий m
• urdu: (1.1) فروری (farvarī)
• uzbecki: (1.1) fevral
• venda: (1.1) Luhuhi
• volapük: (1.1) febul, telul
• võro: (1.1) radokuu, soekuu, soeradokuu, küündlekuu
• walijski: (1.1) Chwefror
• waloński: (1.1) fevrî
• wenecki: (1.1) febraro, dialekt Triestu febraio
• wenedyk: (1.1) fiewrarz
• wepski: (1.1) uhoku
• węgierski: (1.1) február, enyheges
• wietnamski: (1.1) tháng hai
• wilamowski: (1.1) lüty
• włoski: (1.1) febbraio m
• wolof: (1.1) fewirie
• xhosa: (1.1) uFebhruwari, uFebruwari, eyoMdumba
• zachodniopendżabski: (1.1) فروری (farvarī)
• zazaki: (1.1) şıbate
• zulu: (1.1) uFebruwari, uNhlolanja
• żmudzki: (1.1) vasaris m

źródła: