Opera kosmiczna
Opera kosmiczna[1][2][3], space opera – podgatunek fantastyki naukowej koncentrujący się wokół romantycznych przygód, podróży międzygwiezdnych i kosmicznych bitew, w którym głównymi wątkami są konflikt międzyplanetarny i osobiste przeżycia bohaterów. Często, jawnie lub niejawnie, wykorzystuje elementy konwencji fantasy oraz baśniowe.
Określenie space opera pojawiło się jako odpowiednik soap opera (opera mydlana) i z początku miało wyraźnie negatywny odcień. Utworzył je w 1941 Wilson Tucker, używając go w jedenastym numerze fanzinu Le Zombie[4]. Z czasem pojęcie to upowszechniło się wśród twórców i odbiorców fantastyki, a jego negatywne konotacje zanikły.
W latach 90. wykształcił się nurt nazywany nową operą kosmiczną (ang. new space opera)[5]. W przeciwieństwie do starej opery kosmicznej Alastair Reynolds, Paul J. McAuley i inni twórcy nie wykorzystywali w swoich utworach elementów nadnaturalnych, starając się zachować zgodność z nauką (hard science fiction) przy jednoczesnym nierezygnowaniu z ogromnej, międzygwiezdnej skali swoich utworów.
Przykłady utworów
[edytuj | edytuj kod]Jako utwory z gatunku opery kosmicznej bywają wymieniane:
Filmy i seriale
[edytuj | edytuj kod]Powieści
[edytuj | edytuj kod]Elementy opery kosmicznej mają także cykle: Fundacja Isaaca Asimova, Diuna Franka Herberta, trylogia Dysfunkcja rzeczywistości Petera F. Hamiltona.
Komiksy
[edytuj | edytuj kod]- Schlock Mercenary – komiks internetowy Howarda Tylera
Gry komputerowe
[edytuj | edytuj kod]- seria Mass Effect
- seria Halo
- seria Killzone
- seria Starcraft
- seria Ratchet & Clank
Opera kosmiczna w Polsce
[edytuj | edytuj kod]- Kolory sztandarów i Schwytany w światła – dylogia Tomasza Kołodziejczaka
- Gwiezdne szczenię Jacka Izworskiego
- Battle dust – opowiadanie Andrzeja Sapkowskiego (rzekomy fragment opery kosmicznej)
- Głębia – cykl Marcina Podlewskiego
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]
- ↑ „Miesięcznik Literacki”, tom 2, wyd. 1–4. Wydawnictwo Współczesne RSW „Prasa-Książka-Ruch, 1967, s. 78 i 82
- ↑ „Dialog”, tom 28. RSW „Prasa-Książka-Ruch”, 1983, s. 183
- ↑ Jolanta Tambor: Język polskiej prozy fantastyczno-naukowej. Uniwersytet Śląski, 1990, s. 95
- ↑ Keith Stokes, Issue 36 of Le Zombie – page 9 [online], midamericon.org [dostęp 2018-05-04].
- ↑ Hartwell i inni, The Space Opera Renaissance, wyd. I, New York 2006, ISBN 0-7653-0617-4.