Sione Ngū Manumataongo Uelingatoni
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Premier | |
| Okres |
od 1965 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Minister spraw zagranicznych | |
| Okres |
od 1970 |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Sione Ngū Manumataongo Uelingatoni, książę Tuʻipelehake (ur. 7 stycznia lub 7 lutego 1922 w Nukuʻalofie, zm. 10 kwietnia 1999 w Auckland) – tongański polityk, młodszy brat króla Taufaʻahau Tupou IV.
Edukacja
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Pałacu królewskim w Nukuʻalofie. Był ostatnim dzieckiem królowej Salote Tupou III i Viliami Tupoulahi Tukuʻaho[1]. Kształcił się w Wesleyan European School w rodzinnym mieście, następnie w Tupou College w Nafualu oraz w Newington College w Sydney i Gatton College w Queensland.
Kariera polityczna i dworska
[edytuj | edytuj kod]7 stycznia 1943 otrzymał tytuł księcia Tuʻipelehake. W latach 1944–1946 był pracownikiem ministerstwa rolnictwa. Od 1948 do 1949 był Głównym Inspektorem Rolnym. W 1949 został mianowany gubernatorem Vavaʻu. Funkcję tę pełnił do 1952, gdy przeniesiono go na stanowisko gubernatora Haʻapai[2]. W 1953 wszedł w skład rządu, obejmując tekę ministra zdrowia i gruntów rolnych. Siedem lat później został wicepremierem. W 1965 stanął na czele rządu (do 1991)[3], obejmując także ministerstwo rolnictwa. Kierował tym resortem aż do wycofania się z polityki w 1991. Dodatkowo, w latach 1965 - 1972 był ministrem edukacji i pracy, w latach 1970 - 1979 szefem dyplomacji, a w latach 1972 - 1991 ministrem leśnictwa, rybołówstwa i morza[4].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]10 czerwca 1947 w Nukuʻalofie poślubił księżniczkę Melenaite Tupoumoheofo[5]. Miał z tego związku dwóch synów i cztery córki:
- księcia Sione ʻUluvalu Ngū Takeivulai Tukuʻaho
- księcia Viliami Tupoulahi Mailefihi Tukuʻaho
- księżniczkę Mele Siuʻilikutapu Tukuʻaho
- księżniczkę ʻElisiva Fusipala Taukiʻonetuku Tukuʻaho
- księżniczkę Lavinia Mata-ʻo-Taone Tukuʻaho
- księżniczkę Sinaitakala ʻOfeina-ʻe he-Langi Tukuʻaho[6]
Odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Medal Koronacji Królowej Elżbiety II (1953)
- Honorowy Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (11 czerwca 1966)
- Honorowy Rycerz Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego (14 lutego 1977)
- Złoty Medal Zasługi ʻUluafu (8 stycznia 1982)
- Order Korony Tonga (1991)
- Medal Srebrnego Jubileuszu Koronacji Taufaʻahau Tupou IV (4 lipca 1992)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ HRH Prince SIONE NGU MANUMATAONGO UELINGATONI. Ancestry.com. [dostęp 2010-10-31]. (ang.).
- ↑ TU'I PELEHAKE (Title). Uqconnect.net. [dostęp 2010-10-31]. (ang.).
- ↑ Index Tj-Tz. Rulers.org. [dostęp 2010-10-31]. (ang.).
- ↑ The Tupou Dynasty GENEALOGY. Royalark.net. [dostęp 2010-10-31]. (ang.).
- ↑ TU'I PELEHAKE (Title). Uqconnect.net. [dostęp 2010-11-01]. (ang.).
- ↑ The Tupou Dynasty GENEALOGY. Royalark.net. [dostęp 2010-11-01]. (ang.).
