Pieczenga
69°33′N 31°13′E/69,550000 31,216667 Panorama Pieczengi | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||
| Powierzchnia |
150,55 km² | ||||
| Wysokość |
5 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2023) • liczba ludności |
| ||||
| Nr kierunkowy |
81554 | ||||
| Kod pocztowy |
184410 | ||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||
Położenie na mapie obwodu murmańskiego  | |||||
| 69°33′N 31°13′E/69,550000 31,216667
| |||||
Pieczenga (fiń. Petsamo, ros. Пече́нга, płn.-lap. Beahcán, skolt Peäccam) – osiedle typu miejskiego w obwodzie murmańskim, w północno-zachodniej części Rosji nad rzeką Pieczenga w pobliżu (ok. 5 km) jej ujścia do południowego krańca fiordu o tej samej nazwie (odnogi Morza Barentsa). W 2023 roku zamieszkane przez 2021 osób[1].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Początki osady sięgają XVI stulecia, region ten od najdawniejszych czasów zamieszkiwany był przez Lapończyków Skolt. Rejon Pieczengi został przyłączony do Rosji w roku 1533, w którym też ufundowano tam klasztor.
Na mocy traktatu w Tartu w roku 1920 Rosja Radziecka odstąpiła rejon Pieczengi niepodległej Finlandii. W roku 1924 odkryto w tym rejonie duże zasoby niklu i miedzi (zob. Nikiel). Finlandia powierzyła ich eksploatację od roku 1934 przedsiębiorstwom angielskim, kanadyjskim i francuskim. Na początku 1940 roku, podczas wojny zimowej, Armia Czerwona zajęła ten rejon, ale na mocy traktatu moskiewskiego z 12 marca tego samego roku zwróciła go Finlandii z wyjątkiem Półwyspu Rybackiego. Po zajęciu Norwegii przez Niemcy ówczesne Petsamo stało się ważnym węzłem zaopatrzenia Wehrmachtu i bazą Luftwaffe (głównie Jagdgeschwader 5). Stąd Luftwaffe, Wehrmacht i oddziały fińskie wielokrotnie przeprowadzały ataki na Murmańsk i magistralę murmańską. Na mocy rozejmu moskiewskiego z 19 września 1944 Finlandia zrezygnowała z rejonu Pieczengi na rzecz Związku Radzieckiego. Ten stan potwierdził pokój paryski (1947), przy czym Związek Radziecki otrzymał od Finlandii dodatkowo obszar Jäsniskoski.
W czasach Związku Radzieckiego w rejonie Pieczengi rozbudowano przemysł ciężki – z fatalnymi następstwami dla środowiska. Ziemia i wody gruntowe jeszcze dziś wykazują wysokie skażenie. Wybudowano także połączenia kolejowe Pieczengi z Murmańskiem i Niklem oraz portem w Liinachamari, służące w pierwszej linii eksploatacji złóż miedzi i niklu.
W 2007 r. w Finlandii opublikowano informację, jakoby w 1991 r. władze tego kraju otrzymały propozycję odkupienia za 15 mld dolarów Karelii, jednak powołana przez prezydenta Mauno Koivisto grupa ekspertów ustaliła, że szacowane na 70 mld dol. koszty odbudowy i naprawy tamtejszej infrastruktury byłyby zbyt wysokie dla budżetu państwa. Informacjom tym zaprzeczył zarówno Koivisto, jak i inni ówcześni politycy. W 2019 r. były wiceminister spraw zagranicznych Rosji Andriej Fiodorow potwierdził, że w 1991 roku władze ZSRR chciały sprzedać Finlandii za 15 mld dol. Karelię i rejon Petsamo, a w 1992 r. taką samą propozycję powtórzył doradca prezydenta Rosji Giennadij Burbulis. Sam Burbulis zdecydowanie jednak temu zaprzeczył[2].
Rozwój ludności
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Liczba mieszkańców |
|---|---|
| 1959 | 3458 |
| 1970 | 2576 |
| 1979 | 2084 |
| 1989 | 2671 |
| 2002 | 2959 |
| 2010 | 3188 |
| 2020 | 3480 |
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ЧИСЛЕННОСТЬ ПОСТОЯННОГО НАСЕЛЕНИЯ РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ ПО МУНИЦИПАЛЬНЫМ ОБРАЗОВАНИЯМ на 1 января 2023 года [xlsx], Rosstat [dostęp 2023-08-04] (ros.).
- ↑ Andrzej Łomanowski, Rosja chciała sprzedać Finom Karelię. Za 15 miliardów dolarów [online], www.rp.pl, 23 lipca 2019 [dostęp 2019-07-27] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Skolt Sámi History. siida.fi. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-10)].
- Nieoficjalna strona internetowa okręgu pieczenieckiego