[go: up one dir, main page]

Przejdź do zawartości

Gubernia lubelska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gubernia lubelska
Люблинская губерния
gubernia
1837–1915
Ilustracja
Gmach Rządu Gubernialnego w Lublinie
Herb
Herb
Państwo

 Królestwo Polskie

Siedziba

Lublin

Powierzchnia

16 831,7 km²

Populacja (1910)
• liczba ludności


1 511 700[1]

• gęstość

93 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Plan guberni lubelskiej
Liczba powiatów

10

Położenie na mapie Królestwa Polskiego
Położenie na mapie

Gubernia lubelska (ros. Люблинская губерния) – jednostka administracyjna Królestwa Polskiego, a następnie Generał-gubernatorstwa Warszawskiego (po upadku powstania styczniowego i faktycznej likwidacji Królestwa Polskiego oraz włączeniu jego ziem do Cesarstwa Rosyjskiego). Powstała w 1837, w wyniku przekształcenia województwa lubelskiego. Obszar guberni, której stolicą był Lublin, był identyczny z obszarem dawnego województwa.

Podobny był także podział na jednostki administracyjne niższego szczebla, z tym, że dotychczasowe obwody przemianowano na powiaty. W skład guberni lubelskiej wchodziło ich początkowo 10: biłgorajski (od 1867 r.), chełmski, hrubieszowski, janowski, kaźmierski (do 1842 r.), krasnostawski, lubartowski, lubelski, puławski (od 1842: nowoaleksandryjski), tarnogrodzki (do 1842 r.), tomaszowski i zamojski.

Reforma administracyjna z 1844 połączyła gubernię lubelską z podlaską, co trwało do kolejnej reformy z roku 1867, która te zmiany anulowała. W 1912 obszar guberni okrojono, przyłączając wydzielone obszary do utworzonej wówczas guberni chełmskiej. Rozporządzeniem z 18 września 1915, w poszczególnych obwodach dawnych rosyjskich guberni lubelskiej i chełmskiej utrzymano granice, które istniały przed utworzeniem guberni chełmskiej w 1912 roku. Oznaczało, że nowy podział obwodów tych guberni, którego i tak w praktyce dotychczas w życie nie wprowadzono, austriacki Zarząd Wojskowy odtąd nie uwzględniał[2]. W myśl rozporządzenia z 12 sierpnia 1916, okupant niemiecki gubernię chełmską uznał za część Królestwa Polskiego[3].

W czasie powstania styczniowego Rząd Narodowy dnia 28 marca 1863 r. ogłosił Regulamin władz administracyjnych w byłym Królestwie Kongresowym. Według regulaminu zniesiono podział administracyjny na gubernie, a zamiast tego byłe Królestwo Kongresowe podzielono na osiem województw w granicach z 1816 r. Na terenach obejmujących gubernię lubelską przywrócono województwo lubelskie oraz województwo podlaskie[4].

W guberni przeważała ludność etnicznie polska, a wyznaniowo – katolicka. Oficjalnie, nieco poniżej 200 tysięcy osób zaliczano do Małorusów (Ukraińców), 155 tysięcy do Żydów, a 26 tysięcy – do Niemców. Na terenie guberni działała jedna uczelnia wyższa (w Nowej Aleksandrii).

Gubernatorzy

[edytuj | edytuj kod]

Galeria

[edytuj | edytuj kod]
Herb guberni w latach 1837–1844
Herb guberni w latach 1845–1866
Udział ludności ukraińskojęzycznej w powiatach guberni lubelskiej według spisu powszechnego z 1897 r.


Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]