François Mauriac

François Mauriac
	; François Mauriac (1945)
Data i miejsce urodzenia	11 października 1885 ; Bordeaux
Data i miejsce śmierci	1 września 1970 ; Paryż
Narodowość	francuska
Język	francuski
Dziedzina sztuki	powieść psychologiczna
	Ważne dzieła
	Teresa Desqueyroux
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

François Mauriac (ur. 11 października 1885 w Bordeaux, zm. 1 września 1970 w Paryżu) – francuski pisarz zaliczany do największych pisarzy katolickich XX wieku, laureat literackiej Nagrody Nobla (1952).

Życiorys

Studiował literaturę na uniwersytecie w Bordeaux, uzyskując dyplom w 1905 r., po czym przeniósł się do Paryża, aby studiować w École des Chartes. Pozostał w niej tylko przez kilka miesięcy, zajmując się już niemal wyłącznie pisarstwem. Debiutował w 1909 r. jako poeta, Les Mains jointes, przyciągając uwagę krytyki literackiej.

W czasie I wojny przerwał pisanie, służąc na Bałkanach w szpitalu Czerwonego Krzyża. W 1922 r. opublikował Le Baiser aux lepreux (Pocałunek trędowatemu), który przyniósł mu szerokie uznanie.

Potem zasłynął jako autor prozy psychologicznej. Pisał o konfliktach między ludzką namiętnością a etyką i wiarą, m.in. w powieściach Pustynia miłości (1925), Kłębowisko żmij (1932), Faryzeuszka (1941) i Jagnię (1954). W czasie II wojny światowej publikował teksty antyfaszystowskie we francuskim podziemiu – Le cahier noir, pod pseudonimem Forez. Napisał wiele zbiorów szkiców i esejów (m.in. Bóg i złoty cielec, 1929; biografia De Gaulle 1964) oraz dziennik Pamiętnik życia wewnętrznego (1959). W 1933 r. został członkiem Akademii Francuskiej. W 1952 r. otrzymał literacką Nagrodę Nobla, a w 1958 Wielki Krzyż Legii Honorowej.

Mauriac był też znanym dziennikarzem, publikującym przez wiele lat w prawicowym dzienniku francuskim „Le Figaro”. W latach 50. sprzeciwiał się wojnie w Algierii, potępiając używanie tortur przez armię francuską.

Dzieła zebrane Mauriaca ukazały się w 12 tomach, w latach 1950–1956. Mauriac zachęcił też Eliego Wiesela do opisania swoich doświadczeń jako Żyda w czasach Holokaustu.

Pisarz został pochowany na Cimetière de Vémars w departamencie Val-d’Oise.

Powieści, opowiadania

Ciężkie okowy dzieciństwa (1985) tytuł francuski L’Enfant chargé de chaînes (1913)
Kamilka (1934) tytuł francuski La Robe prétexte (1914)
Ciało i krew tytuł francuski La Chair et le Sang (1920)
Uprzywilejowani (1958) tytuł francuski Préséances (1921)
Dialogue d’un soir d’hiver (1921) – zbiór opowiadań
Le Baiser au lépreux (1922)
Le Fleuve de feu (1923)
Genitrix (1959) tytuł francuski Genitrix (1923)
Pocałunek trędowatemu (1963) tytuł francuski Oeuvres Completes (1923) – zbiór opowiadań
Le Mal (1924)
Pustynia miłości (1934) tytuł francuski Le Désert de l’amour (1925) – nagrodzona we Francji Grand Prix du Roman de l’Académie”
Teresa Desqueyroux (1930) tytuł francuski Thérèse Desqueyroux (1927)
Losy (1931) tytuł francuski Destins (1928)
Trois récits (1929)
„...aby zbawił, co było zginęło” (1958) lub Powrót do Boga (1933) tytuł francuski Ce qui était perdu (1930)
Kłębowisko żmij (1932) tytuł francuski Le Nœud de vipères (1932)
Le Drôle (1933)
Tajemnica Frontenaków (1957) tytuł francuski Le Mystère Frontenac (1933)
Pielgrzymi (1957) tytuł francuski Pélerins de Lourdes (1933)
Koniec nocy (1935) tytuł francuski La Fin de la nuit (1935)
Czarne anioły tytuł francuski Les Anges noirs (1936)
Plongées (1938)
Drogi morza (1958) tytuł francuski Les Chemins de la mer (1939)
Faryzeuszka tytuł francuski La Pharisienne (1941)
Pokraka tytuł francuski Le Sagouin (1951)
Galigai (1959) tytuł francuski Galigaï (1952)
Jagnię (1958) tytuł francuski L’Agneau (1954)
Młodzieniec z dawnych lat tytuł francuski Un adolescent d’autrefois (1969)
Maltaverne tytuł francuski Maltaverne (1972) (wydana pośmiertnie)

Dramaty

Asmodée (1938)
Les Mal-aimés (1945)
Passage du malin (1947)
Le Feu sur la terre (1950)

Poezja

Les Mains jointes (1909)
L’Adieu à l’adolescence (1911)
Le Disparu (1918)
Orages (1925)
Le Sang d’Atys (1940)

W zbiorze poezji Poeci nobliści (1994): Życie i śmierć poety (przeł. Jadwiga Dackiewicz, Andrzej Piotrowski).

Eseje, zbiory artykułów

De quelques cœurs inquiets (1919)
La Province (1926)
Le Roman (1928)
Życie Racine’a tytuł francuski La Vie de Jean Racine (1928)
Bóg i złoty cielec tytuł francuski Dieu et Mammon (1929)
Le Jeudi-Saint (1931)
Blaise Pascal et sa sœur Jacqueline (1931)
Cierpienia i szczęście chrześcijanina tytuł francuski Souffrances et bonheur du chrétien (1931)
Le Romancier et ses personnages (1933)
Życie Jezusa (1937) tytuł francuski La Vie de Jésus (1936)
Święta Małgorzata z Kortony (1958) tytuł francuski Sainte Marguerite de Cortone (1945)
La Rencontre avec Barrès (1945)
Du côté de chez Proust (1947)
Le Fils de l’homme (1958)
Burza cichnie o zmierzchu (1962) tytułu francuskiego brak, z różnych źródeł
Bloc-notes: Notatnik z lat 1953–1970 tytuł francuski Bloc-notes, Seuil, 5 vol. (1971)
Souvenirs retrouvés – Entretiens avec Jean Amrouche (1981)
Mozart et autres écrits sur la musique (1996)
La Paix des cimes: chroniques, 1948-1955 (2000)
D’un Bloc-notes à l’autre: 1952-1969 (2004)
Téléchroniques, 1959-1964 (2008)

Pamiętniki

Le Cahier noir (1943)
Journal d’un homme de trente ans (extraits) (1948)
Mémoires intérieurs (1959)
W co wierzę tytuł francuski Ce que je crois (1962)
Nowy pamiętnik życia wewnętrznego tytuł francuski Nouveaux mémoires intérieurs (1964)
Mémoires politiques (1967)

Autobiografie i korespondencje

Bordeaux, version première des Commencements d’une vie (1925)
Commencements d’une vie (1932)
Écrits intimes (1953)
Listy 1904-1969 tytuł francuski Lettres d’une vie, 1904-1969 (1981)
Nouvelles lettres d’une vie, 1906-1970 (1989)

Scenariusze

Le pain vivant (1955) w reżyserii Jeana Mousselle

Linki zewnętrzne

François Mauriac w bazie Notable Names Database (ang.)
François Mauriac – Philippe Sollers (fr.)
Mauriac François, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-10-12] .