2012 w literaturze

◄◄ | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011

2012

2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | ►►

przegląd chronologiczny

Wydarzenia literackie w 2012 roku.

Wydarzenia

Czechy

W dniach 17-20 V w Pradze odbyły się targi książki i festiwal literacki Svět knihy

Niemcy

Od 15 do 18 marca trwały Targi Książki w Lipsku
W dniach 10-14 X we Frankfurcie nad Menem odbyły się kolejna targi książki (Frankfurter Buchmesse)

Polska

W dniach 19-24 III w Gdańsku odbył się II Międzynarodowy Festiwal Literatury Europejski Poeta Wolności. Nagrodę Literacką Miasta Gdańska „Europejski Poeta Wolności” zdobył Durs Grünbein z Niemiec
W dniach 12-15 V odbyły się w Pałacu Kultury i Nauki III Warszawskie Targi Książki
25 maja w Krakowie wręczono tegoroczną nagrodę Transatlantyk za popularyzację literatury polskiej na świecie, otrzymała ją chińska tłumaczka i historyk literatury polskiej Yi Lijun.
8 września odbyło się Narodowe Czytanie Mickiewiczowskiego Pana Tadeusza pod patronatem prezydenta Polski.
Od 22 do 28 października w Krakowie odbywał się Festiwal im. Josepha Conrada.
W dniach 25-28 X odbyły się 16. Targi Książki w Krakowie
Październik: w Szczecinie ukazał się pierwszy numer nowego kwartalnika literacko-kulturalnego „eleWator”.
Od 24 do 26 października w Katowicach trwał Krajowy Kongres Kultury Książki

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język angielski

Pierwsze wydania

Cecelia Ahern – Sto imion (One Hundred Names)
Mitch Albom – Zaklinacz czasu (The Time Keeper)
John Irving – W jednej osobie (In One Person)
Toni Morrison – Dom (Home)

Język polski

Pierwsze wydania

Joanna Bator – Ciemno, prawie noc (W.A.B.)
Zofia Beszczyńska – Sny o miłości i śmierci (Oficyna Wydawnicza Volumen)
Wacław Holewiński – Opowiem ci o wolności (Zysk i S-ka)
Jacek Melchior – XXL. Tragikomedia erotyczna (Instytut Wydawniczy Latarnik)
Marek Nowakowski
- Dziennik podróży w przeszłość (Iskry)
- Pióro. Autobiografia literacka (Iskry)
Kazimierz Orłoś – Dom pod Lutnią (Wydawnictwo Literackie)
Zyta Oryszyn – Ocalenie Atlantydy („Świat Książki”)
Hanna Samson – Życie po mężczyźnie (Wydawnictwo Znak)
Vincent V. Severski – Niewierni (Wydawnictwo Czarna Owca)
Andrzej Stasiuk – Grochów (Wydawnictwo Czarne)
Szczepan Twardoch – Morfina (Wydawnictwo Literackie)
Krzysztof Varga – Trociny (Czarne)

Tłumaczenia

José Eduardo Agualusa – Żony mojego ojca, przeł. Michał Lipszyc (Znak)
Roberto Bolaño – 2666, tłum. Katarzyna Okrasko i Jan W. Rajter (Muza S.A.)
Egon Bondy – Szaman, przeł. Arkadiusz Wierzba (Ha!art)
Anne Brontë – Lokatorka Wildfell Hall, przeł. Magdalena Hume (Wydawnictwo MG)
Emmanuel Carrère – Limonow, przeł. Magdalena Kamińska-Maurugeon (Wydawnictwo Literackie)
Camilla Ceder – Śmiertelny chłód (Fruset ögonblick), przeł. Emilia Fabisiak (Wydawnictwo Czarna Owca)^[1]
Bohumil Hrabal – Perełka na dnie: Rozmowy (Czuły Barbarzyńca)
Laura Riding – Korona dla Hansa Andersena, przeł. Julia Fiedorczuk (Biuro Literackie)
James Joyce – Finneganów tren, przeł. Krzysztof Bartnicki (Ha!art)
Jack Kerouac – Maggie Cassidy (Maggie Cassidy), przeł. Maciej Świerkocki (W.A.B.)^[2]
Natsuo Kirino – Wyspa Tokio (Tōkyō-jima), przeł. Renata Sowińska-Mitsui (Sonia Draga)^[3]
Sándor Márai – Znieważeni, przeł. Teresa Worowska („Czytelnik”)
Gérard de Nerval – Śnienie i życie, przeł. Ryszard Engelking, Tomasza Swoboda (słowo obraz/terytoria)
Eduardo Sacheri – Sekret jej oczu (La pregunta de sus ojos), przeł. Andrzej Sobol-Jurczykowski (Świat Książki)^[4]
Ninni Schulman – Dziewczyna ze śniegiem we włosach (Flickan med snö i håret), przeł. Ewa Chmielewska-Tomczak (Amber)^[5]

Pozostałe języki

Birgül Oğuz – HA! (HAH)

Dzienniki, autobiografie, pamiętniki

Język polski

Pierwsze wydania

Miron Białoszewski – Tajny dziennik (Znak)
Sławomir Mrożek – Dziennik, t. 2: 1970–1979 (Wydawnictwo Literackie)
Jerzy Zawieyski – Dzienniki, t. II (Instytut Pamięci Narodowej)

Tłumaczenia

Jiří Kolář – Naoczny świadek. Dziennik z roku 1949, przeł. Renata Putzlacher-Buchtová („MOCAK”)

Eseje, szkice i felietony

Język polski

Pierwsze wydania

Aleksander Kaczorowski – Ballada o kapciach (Wydawnictwo Czarne)
Tadeusz Sobolewski – Człowiek Miron (Znak)
Jarosław Marek Rymkiewicz – Głowa owinięta koszulą (Sic!)
Krzysztof Varga – Polska mistrzem Polski (Agora)

Tłumaczenia

Vladimir Nabokov – Nikołaj Gogol, przeł. Leszek Engelking (Muza S.A.)
Georges Perec – Urodziłem się, przeł. Jan Gondowicz i in. (Lokator)

Dramaty

Język polski

Tłumaczenia

Karel Čapek – Sprawa Makropulos: komedia w trzech aktach z przemianą, przeł. Jan Gondowicz („Axis Mundi”)
Tennessee Williams – Tramwaj zwany pożądaniem i inne dramaty, przeł. Jacek Poniedziałek (Wydawnictwo Znak)

Poezja

Język polski

Pozostałe języki

Robert Bringhurst – Selected Poems
Günter Grass – Eintagsfliegen
David Wagoner – After the Point of No Return

Prace naukowe i biografie

Język polski

Lidia Burska – Awangarda i inne złudzenia. O pokoleniu '68 w Polsce (słowo/obraz terytoria)
Leszek Engelking – Chwyt metafizyczny. Vladimir Nabokov – estetyka z sankcją wyższej rzeczywistości (z datą 2011, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego)
Hanna Gosk (red.) – Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku (Universitas)^[6]
Bogusław Grodzicki – Leśmianowska baśń nowoczesna. O „Przygodach Sindbada Żeglarza” Bolesława Leśmiana (Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej)
Jerzy Jarniewicz – Gościnność słowa. Szkice o przekładzie literackim (Znak)
Dawid Jung – Wierszopisowie Kłecka w latach 1590-1623. Przyczynki do historii kultury staropolskiej (Biblioteka Staropolska, t. 1)
Joanna Kuciel-Frydryszak – Słonimski. Heretyk na ambonie (W.A.B.)
Grzegorz Kowalski – Duch w osobie: bohater w dramatach Juliusza Słowackiego (Uniwersytet w Białymstoku)
Radosław Romaniuk – Inne życie. Biografia Jarosława Iwaszkiewicza (t. I, Wydawnictwo Iskry)
Andrzej Skrendo – Przodem Różewicz (Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN)
Tadeusz Sobolewski – Człowiek Miron (Znak)
Michał Stefański – Lekcja maszyny. Przypadki poezji czeskiej awangardy (Instytut Slawistyki PAN)
Karolina Szebla-Morinaga – Tajemna głębia (yūgen) w japońskiej poezji. Twórczość Fujiwary Shunzeia i jej związki z buddyzmem (Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego)
Maria Tarnogórska – Genus ludens. Limeryk w polskiej kulturze literackiej (Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego)

Zmarli

2 stycznia – Ilse Kleberger(inne języki), niemiecka pisarka i lekarka (ur. 1921)
3 stycznia – Josef Škvorecký, czeski powieściopisarz, nowelista i eseista (ur. 1924)
12 stycznia
- Krzysztof Gąsiorowski, polski poeta i krytyk literacki (ur. 1935)
- Reginald Hill, angielski pisarz (ur. 1936)
22 stycznia – Małgorzata Baranowska, polska badaczka literatury, krytyk literacki, poetka i pisarka (ur. 1945)
25 stycznia – Maciej Niemiec, polski poeta, pisarz i tłumacz (ur. 1953)
31 stycznia – Dorothea Tanning, amerykańska poetka (ur. 1910)
1 lutego – Wisława Szymborska, polska poetka, laureatka Nagrody Nobla (ur. 1923)
3 lutego – Samuel Youd, brytyjski pisarz science-fiction (ur. 1922)
4 lutego – Irene McKinney, poetka amerykańska (ur. 1939)
6 lutego – Władysław Ogrodziński, polski prozaik i eseista (ur. 1918)
20 lutego – Asar Eppel, rosyjski prozaik i tłumacz, m.in. literatury polskiej (ur. 1935)
24 lutego – Anna Łękawa, polska poetka ludowa (ur. 1911)
2 marca – Stanisława Kopiec, polska poetka (ur. 1953)
10 marca – Jean Giraud, francuski autor komiksów (ur. 1938)
20 marca – Atena Paszko, ukraińska poetka (ur. 1931)
21 marca – Tonino Guerra, włoski poeta, pisarz (ur. 1920)
24 marca – Jan Winczakiewicz, polski poeta, prozaik i krytyk literacki (ur. 1921)
25 marca:
- Czesław Michniak, polski prozaik (ur. 1918)
- Antonio Tabucchi, włoski prozaik, krytyk, literaturoznawca i tłumacz, piszący również w języku portugalskim (ur. 1943)
27 marca – Adrienne Rich, amerykańska poetka i eseistka (ur. 1929)
28 marca – John Arden, angielski pisarz i dramaturg (ur. 1930)
3 kwietnia – Jerzy Pachlowski, polski prozaik (ur. 1930)
7 kwietnia – Miss Read, angielska pisarka (ur. 1913)
13 kwietnia – Mimi Malenšek, słoweńska pisarka i tłumaczka (ur. 1919)
28 kwietnia – Matilde Camus, hiszpańska poetka (ur. 1919)
8 maja – Maurice Sendak, amerykański pisarz i ilustrator dziecięcej literatury (ur. 1928)
15 maja – Carlos Fuentes, meksykański prozaik, dramaturg, eseista i publicysta (ur. 1928)
5 czerwca
- Ray Bradbury, amerykański prozaik (ur. 1920)
- Barry Unsworth, angielski prozaik (ur. 1930)
12 czerwca – Héctor Bianciotti, pisarz argentyński i francuski (ur. 1930)
21 czerwca – Henryk Bereza, polski krytyk literacki (ur. 1926)
9 lipca – Tomasz Pułka, polski poeta (ur. 1988)
11 lipca
- Andrzej Krzysztof Waśkiewicz, polski poeta i krytyk literacki (ur. 1941)
- Helena Zarachowicz, polska bibliotekarka (ur. 1926)
24 lipca – Jerry Ahern, amerykański pisarz science-fiction (ur. 1946)
29 lipca – André Weckmann, francuski poeta, prozaik i eseista (ur. 1924)
30 lipca – Maeve Binchy, irlandzka pisarka (ur. 1939)
31 lipca – Gore Vidal, amerykański pisarz (ur. 1925)
15 sierpnia – Harry Harrison, amerykański pisarz science fiction (ur. 1925)
22 sierpnia – Nina Bawden, angielska pisarka dla młodzieży (ur. 1925)
1 września – Jan Górec-Rosiński, polski poeta, prozaik i publicysta (ur. 1920)
11 września – Maria Ziółkowska, polska pisarka (ur. 1924)
13 września – Włodzimierz Maciąg, polski literaturoznawca i krytyk literacki (ur. 1925)
14 września – Louis Simpson, amerykański poeta (ur. 1923)
20 września – Herbert Rosendorfer, austriacki prozaik i dramaturg (ur. 1934)
21 września – Sven Hassel, duński pisarz, autor książek wojennych (ur. 1917)
22 września – Roman Śliwonik, polski poeta (ur. 1930)
27 września – Sławomir Sierecki, polski prozaik (ur. 1924)
10 października – Carla Porta Musa, włoska eseistka i poetka (ur. 1902)
14 października – Janusz Krasiński, polski prozaik, dramaturg i reportażysta (ur. 1928)
18 października – Jerzy Litwiniuk, polski tłumacz (ur. 1923)
19 października – Raymond Souster, kanadyjski poeta (ur. 1921)
23 października – Aleksandra Olędzka-Frybesowa, polska poetka, eseistka i tłumaczka (ur. 1923)
29 października
- J. Bernlef, holenderski pisarz, poeta i tłumacz (ur. 1937)
- Cordelia Edvardson, szwedzka pisarka (ur. 1929)
2 listopada – Han Suyin, chińska pisarka (ur. 1917)
19 listopada
- Albrecht Lempp, niemiecki tłumacz literatury polskiej (ur. 1953)
- Boris Strugacki, rosyjski pisarz s-f (ur. 1933)
22 listopada – Jan Trefulka, czeski prozaik (ur. 1929)
29 listopada – Jacek Woźniakowski, polski eseista, pisarz, historyk sztuki, tłumacz i publicysta (ur. 1920)
4 grudnia – Wasilij Biełow, radziecki i rosyjski pisarz (ur. 1932)
22 grudnia – Květa Legátová, czeska nowelistka i autorka słuchowisk (ur. 1919)

Brak daty dziennej:

Ali Podrimja, albański poeta i prozaik (ur. 1942)

Nagrody

Anasoft litera – Vladimír Balla za książkę W imieniu ojca (V mene otca)
Angelus – nagroda translatorska – Magdalena Petryńska za przekład powieści Srda śpiewa o zmierzchu w Zielone Świątki
Feniks (nagroda SWK) – Józef Kudasiewicz
Gwarancje Kultury TVP Kultura – (literatura) Joanna Bator za Ciemno, prawie noc
International IMPAC Dublin Literary Award(inne języki) – Jon McGregor za Even the Dogs
Literacka Nagroda Warmii i Mazur – Zbigniew Waszkielewicz za „Wujek Ziuniek. Na długie zimowe wieczory”
Magnesia Litera – Michal Ajvaz za Ogród Luksemburski (Lucemburská zahrada)
Międzynarodowa Nagroda Neustadt w dziedzinie literatury – Rohinton Mistry
Nagroda Bookera – Hilary Mantel za powieść Bring Up the Bodies
Nagroda Bursztynowego Motyla im. Arkadego Fiedlera – Paulina Wilk za Lalki w ogniu. Opowieści z Indii
Nagroda Camõesa – Manuel António Pina(inne języki)
Nagroda Cervantesa – José Manuel Caballero Bonald
Nagroda Franza Kafki – Daniela Hodrová
Nagroda Goncourtów – Jérôme Ferrari za Kazanie o upadku Rzymu (Le Sermon sur la chute de Rome)
Nagroda im. Andrzeja Kijowskiego – Agnieszka Kołakowska za Wojny kultur i inne wojny
Nagroda im. Bolesława Michałka – Tadeusz Lubelski za Historia niebyła kina PRL
Nagroda im. Cypriana Kamila Norwida – Piotr Müldner-Nieckowski za tom poezji Park
Nagroda im. Jana Długosza – Andrzej Friszke za Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności
Nagroda im. Jerzego Giedroycia – Dariusz Kosiński za Teatra polskie
Nagroda Kościelskich – Andrzej Dybczak za książkę reportażową pt. Gugara
Nagroda Literacka dla Autorki Gryfia – Magdalena Tulli za Włoskie szpilki
Nagroda Literacka Europy Środkowej „Angelus” – Miljenko Jergović za Srda śpiewa o zmierzchu w Zielone Świątki
Nagroda Literacka Gdynia
- proza: Magdalena Tulli za Włoskie szpilki
- poezja: Marta Podgórnik za Rezydencja surykatek
- eseistyka: Marian Sworzeń za Opis krainy Gog
Nagroda Literacka im. Józefa Mackiewicza – pośmiertnie Tomasz Merta za tom pism zebranych Nieodzowność konserwatyzmu
Nagroda Literacka im. Kornela Makuszyńskiego – Renata Piątkowska za książkę Wieloryb
Nagroda „Literatury na Świecie”
- poezja: Renata Putzlacher-Buchtová
- proza: Barbara Kopeć-Umiastowska
- Nowa Twarz: Krzysztof Bartnicki, Maciej Płaza
Nagroda Nautilus
- powieść: Stefan Darda za Czarny Wygon. Bisy
- opowiadanie: Maciej Lewandowski za Czarna Leliwa
Nagroda Nike – Marek Bieńczyk za zbiór esejów Książka twarzy
Nagroda Nobla – Mo Yan
Nagroda Renaudot – Scholastique Mukasonga za Notre-Dame du Nil
Nagroda Vilenica – David Albahari
Nagroda Wielkiego Kalibru – Zygmunt Miłoszewski za Ziarno prawdy
National Book Award (poezja) – David Ferry za Bewilderment: New Poems and Translations
Ogólnopolski Konkurs Literacki „Złoty Środek Poezji” – Karol Bajorowicz za tom alteracje albo metabasis
Orfeusz – Nagroda Poetycka im. K.I. Gałczyńskiego – Krzysztof Karasek za tom Wiatrołomy
Paszport „Polityki” w dziedzinie literatury – Mikołaj Łoziński za powieść Książka

Premio Nacional de Poesía – Antonio Carvajal za Un girasol flotante
Premio Nadal – Álvaro Pombo za El temblor del héroe
Premio Planeta – Lorenzo Silva za La marca del meridiano
Prix Femina – Patrick Deville za Peste et Choléra
Rosyjska Nagroda Bookera – Andriej Dmitrijew za Wieśniak i teenager (Крестьянин и тинейджер)
T.S. Eliot Prize – Sharon Olds(inne języki) za Stag’s Leap

Przypisy

↑ CamillaC. Ceder CamillaC., Śmiertelny chłód, Warszawa: Czarna Owca, 2012, s. 547, ISBN 978-83-7554-391-9 .
↑ JackJ. Kerouac JackJ., Maggie Cassidy, Warszawa: W.A.B., 2012, s. 254, ISBN 978-83-7747-730-4 .
↑ NatsuoN. Kirino NatsuoN., Wyspa Tokio, Katowice: Sonia Draga, 2012, s. 340, ISBN 978-83-7508-582-2 .
↑ EduardoE. Sacheri EduardoE., Sekret jej oczu, Warszawa: Świat Książki, 2012, s. 269, ISBN 978-83-7799-494-8 .
↑ Dziewczyna ze śniegiem we włosach / Ninni Schulman ; przekł. Ewa Chmielewska-Tomczak.. Warszawa : Wydawnictwo Amber, 2012 (katalog Biblioteki Narodowej). [dostęp 2016-05-08].
↑ HannaH. Gosk HannaH., Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków: Universitas, 2012, s. 402, ISBN 978-83-242-1682-6 .

[1] CamillaC. Ceder CamillaC., Śmiertelny chłód, Warszawa: Czarna Owca, 2012, s. 547, ISBN 978-83-7554-391-9 .

[2] JackJ. Kerouac JackJ., Maggie Cassidy, Warszawa: W.A.B., 2012, s. 254, ISBN 978-83-7747-730-4 .

[3] NatsuoN. Kirino NatsuoN., Wyspa Tokio, Katowice: Sonia Draga, 2012, s. 340, ISBN 978-83-7508-582-2 .

[4] EduardoE. Sacheri EduardoE., Sekret jej oczu, Warszawa: Świat Książki, 2012, s. 269, ISBN 978-83-7799-494-8 .

[5] Dziewczyna ze śniegiem we włosach / Ninni Schulman ; przekł. Ewa Chmielewska-Tomczak.. Warszawa : Wydawnictwo Amber, 2012 (katalog Biblioteki Narodowej). [dostęp 2016-05-08].

[6] HannaH. Gosk HannaH., Narracje migracyjne w literaturze polskiej XX i XXI wieku, Kraków: Universitas, 2012, s. 402, ISBN 978-83-242-1682-6 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Wydarzenia

Czechy

Niemcy

Polska

Proza beletrystyczna i literatura faktu

Język angielski

Pierwsze wydania

Język polski

Pierwsze wydania

Tłumaczenia

Pozostałe języki

Dzienniki, autobiografie, pamiętniki

Język polski

Pierwsze wydania

Tłumaczenia

Eseje, szkice i felietony

Język polski

Pierwsze wydania

Tłumaczenia

Dramaty

Język polski

Tłumaczenia

Poezja

Język polski

Pierwsze wydania

Tłumaczenia

Antologie dzieł tłumaczonych

Pozostałe języki

Prace naukowe i biografie

Język polski

Zmarli

Nagrody

Przypisy