Wirynka
Wirynka (Wirenka[2]) – rzeka znajdująca się w gminach Komorniki i Dopiewo, lewy dopływ Warty[3] o długości 18,31 km[4].
Wirynka w pobliżu ujścia | |
Kontynent | |
---|---|
Państwo | |
Lokalizacja | |
Rzeka | |
Długość | 18,31 km |
Źródło | |
Współrzędne | |
Ujście | |
Recypient | Warta |
Miejsce |
na wschód od Łęczycy |
Wysokość |
ok. 54 m n.p.m.[1] |
Współrzędne | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu poznańskiego |
Charakterystyka
edytujRzeka płynie w Wielkopolsce. Uchodzi do Warty na wysokości wsi Łęczyca. Zasilana jest m.in. dwoma rowami: jednym wypływającym z miejscowości Gołuski, oraz drugim z okolic Jeziora Szreniawskiego. W środowym i dolnym biegu rzeki koryto przyjmuje kręty charakter. Średni spadek zlewni wynosi 1,63 ‰, natomiast średni przepływ z wielolecia to 0,3 m³/s[5]. Nie ma na niej wodowskazów. Zacienienie koryta przekracza 50%, a w dolinie rzeki przeważają użytki orne[6]. Dolina jest szeroka i ma łagodne, nadające się pod zabudowę stoki[7]. Bezpośredni wpływ na ukształtowanie się doliny rzeki i jej okolic pod względem morfologicznym miało ostatnie zlodowacenie plejstoceńskie obejmujące Polskę (zlodowacenie północnopolskie)[8].
Przyroda
edytujW 2011 rzeka została zaliczona do dolnej strefy klasy I (bardzo dobrej)[9], a w 2016 do klasy III[8]. Stanowi odbiornik ścieków oczyszczonych przetwarzanych w oczyszczalni ścieków w Łęczycy[5].
W 1988 w zlewni Wirynki (kiedy na obszarze wododziałowym spadło w przeciągu trzech godzin 220 mm wody) rzeka, która jest ciekiem o szerokości około 2 metrów, wylała i osiągnęła szerokość ponad 30 metrów[10].
Niekiedy podawanym w wątpliwość faktem jest gniazdowanie nad rzeką pluszcza zwyczajnego. 29 kwietnia 1962 w ujściu rzeki znaleziono na małym buku zwyczajnym rosnącym dwa metry od nurtu nieuszkodzone gniazdo z jajami zbudowane z pędów roślin i suchych liści, prawdopodobnie należące do pluszcza. Był to pierwszy pewny i jedyny współczesny (po 1950) przypadek gniazdowania tego ptaka w Wielkopolsce[11].
Turystyka
edytujRzeka nie jest spływalna kajakiem z powodu licznych wypłyceń w okolicy Palędzia i tamy w okolicach stacji energetycznej w Plewiskach.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej. Główny Geodeta Kraju. [dostęp 2017-03-15].
- ↑ Wirynka na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania), Główny Geodeta Kraju, za: Nazwy geograficzne Rzeczypospolitej Polskiej (gazeter) PPWK - Warszawa 1991; Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Protokół z posiedzenia KUNMiOF w dniach 20 - 21 kwietnia 2004 [dostęp 2017-03-15] .
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 315, ISBN 83-239-9607-5 .
- ↑ Wirynka na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej. Moduł: Obszary dorzeczy (wynik wyszukiwania). Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej. [dostęp 2017-03-15].
- ↑ a b PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO projektu Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Komorniki na lata 2013 – 2016 z perspektywą na lata 2017 - 2020 [online], s. 51 .
- ↑ Piotr Ilnicki, Krzysztof Górecki, Mirosław Grzybowski, Alicja Krzemińska, Piotr Lewandowski, Mariusz Sojka, BADANIA HYDROMORFOLOGII CIEKÓW NIZINNYCH ZA POMOCĄ METODY MHR, w: WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE, Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, tom 11, zeszyt 1, 2011, s. 106-107
- ↑ Sylwia Dusza , Anna Nowak , Analiza zmian sieci hydrograficznej na terenie Poznania w ujęciu historycznym, Wojciech Tołłoczko (red.), „Zagospodarowanie dolin rzecznych”, Łódź 2007, s. 10 .
- ↑ a b Jarosław Kamiński , Prognoza oddziaływania na środowisko projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji we wsi Plewiska inwestycji celu publicznego, jaką jest dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna 400 kV Piła Krzewina – Plewiska [online], s. 17, 20 .
- ↑ P. Lewandowski , Stan elementów hydromorfologicznych rzeki Wirynki określony przy użyciu metody MHR, „Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie”, 4 (54), 2011, ISSN 0510-4262 [dostęp 2022-01-11] (pol.).
- ↑ B. Raszka , Przyrodnicze uwarunkowania zagospodarowania doliny Warty w Poznaniu, „Architektura Krajobrazu”, nr 1, 2008, s. 33–38, ISSN 1641-5159 [dostęp 2022-01-11] (pol.).
- ↑ Przemysław Żurawlew , Jacek Więckowski , Występowanie pluszcza "Cinclus cinclus" w Wielkopolsce [online], s. 88, 90 .