Wampiry
Wampiry[3] (Desmodontinae) – podrodzina ssaków z rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae) odżywiających się krwią zwierząt[4]. Nietoperze te polują głównie w nocy, atakując zwierzęta (wyłącznie stałocieplne) w sposób praktycznie niezauważalny. Jest to możliwe dlatego, że ich zęby są bardzo ostre, a ślina zawiera specjalne substancje znieczulające i zapobiegające krzepnięciu krwi (antykoagulanty). Wampiry przecinają skórę zaatakowanych zwierząt i spijają spływającą krew.
| Desmodontinae[1] | |||
| J.A. Wagner, 1840[2] | |||
 Przedstawiciel podrodziny – wampir zwyczajny (Desmodus rotundus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
wampiry | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Desmodus Wied-Neuwied, 1826 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Plemiona | |||
| |||
Ich szkodliwość polega nie tylko na tym, że osłabiają zaatakowane zwierzęta. Są one również nosicielami wścieklizny.
Są to niewielkie zwierzęta, masa ich ciała nie przekracza 48 g[4], przy rozpiętości skrzydeł do 40 cm. Potrafią latać, ale także szybko biegać i skakać. Prowadzą nocny tryb życia, w dzień ukrywając się w dziuplach drzew, jaskiniach i innych kryjówkach. Ich uzębienie liczy od 20 do 26 zębów, kły i siekacze mają postać ostrych blaszek, doskonale przecinających skórę.
Nietoperze te występują w strefie tropikalnej, szczególnie rozpowszechnione są w Ameryce Środkowej i Południowej.
Wśród wampirów szczególnie często występuje gatunek wampira zwyczajnego (Desmodus rotundus), kolejne dwa gatunki są uznawane za rzadkie[4].
Nowsze badania opublikowane w czasopiśmie Current Biology wskazują, że hodowane w niewoli wampiry zwyczajne iskały się oraz karmiły krwią (na drodze regurgitacji)[5]. Odbywa się to w ten sposób, że po przybyciu do miejsca noclegowania te nietoperze, którym z jakichś powodów nie udało się pożywić krwią, „zaczepiają” współtowarzyszy, domagając się krwi, a ci zwykle przekazują im część swojej zdobyczy. Jest to przykład altruizmu wśród zwierząt – w ten sposób więzi między tymi ssakami są podobne do ludzkich[6].
Systematyka
edytujDo podrodziny Desmodontinae należą następujące plemiona[7][8][3]:
- Desmodontini J.A. Wagner, 1840 – dwa znane rodzaje (Desmodus oraz Diaemus) są w obrębie tego plemienia. Dawniej rodzaj Diaemus oraz Diphylla były uznawane za synonimy[4].
- Diphyllini R.J. Baker, Solari, Cirranello & Simmons, 2016 – jedynym przedstawcielem jest Diphylla ecaudata Spix, 1823 – wampirek sierścionogi. Nietoperz ten może być odróżniony od swych krewnych po owłosionej błonie ogonowej, dobrze wykształconej ostrodze czy 2 górnych siekaczach[4].
Przypisy
edytuj- ↑ Desmodontinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J.A. Wagner: Supplementband. W: J.Ch.D. von Schreber: Die Säugthiere in Abbildungen nach der Natur, mit Beschreibungen. Cz. 1: die Affen und Fleberthiere. Erlangen: Expedition des Schreber’schen säugthier- und des Esper’schen Schmetterlingswerkes, 1840, s. 375. (niem.).
- ↑ a b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 101. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 495–497. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
- ↑ Gerald G. Carter i inni, Development of New Food-Sharing Relationships in Vampire Bats, „Current Biology”, 7, 30, DOI: 10.1016/j.cub.2020.01.055 (ang.).
- ↑ Mary Bates, How vampire bat friendship is surprisingly like our own, [w:] National Geographic [online], 2020 [dostęp 2024-05-03] (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-10]. (ang.).
- ↑ C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 162–164. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).