Substancja (filozofia)

Substancja (z łac. substantia „podstawa; rzecz; istota (rzeczy); majętność” od substare „trwać” od sub- „pod” i stare „stać”), potocznie coś – jedno z podstawowych pojęć metafizyki i współczesnej ontologii, występujące jednak przede wszystkim w metafizyce klasycznej. Wprowadzone przez Arystotelesa, który używał greckich nazw ousia („byt”) oraz to ti en einai („to, co jest”) i uznał ją za główną kategorię (łacińską po raz pierwszy posłużył się Cyceron). Pojęcie to nie jest jednoznaczne:

Substancja pierwsza Arystotelesa to:

1. każde konkretne indywiduum
2. każdy przedmiot, któremu przysługuje autonomiczne istnienie
3. to samo co substrat, czyli wspólne podłoże dla wielu różnych właściwości (akcydensów)

Substancja druga to:

1. inna nazwa istoty, splot takich cech przedmiotu, które wyznaczają jego gatunek (jego atrybutów, cech istotowych).
2. To, o czym wszystko może być orzekane, ale co samo nie może być orzekane o niczym innym

• Substancja w filozofii, a substancja w fizyce i chemii

Substancja znana w filozofii nie jest tożsama z materią czy substancją w fizyce, czy też substancją chemiczną.

Zobacz też

• natura
• hipostaza
• kategoria

Linki zewnętrzne

• HowardH. Robinson HowardH., Substance, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 3 lutego 2014, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-30]  (ang.). (Substancja)
• RalphR. Weir RalphR., Substance, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2024-05-08]  (ang.).
• TadT. Robinson TadT., 17th Century Theories of Substance, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27]  (ang.).
• Substance (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-13].