Pentagram
Pentagram, gwiazda pitagorejska (gr. πέντε pięć, γραμμή linia) – figura geometryczna – wielokąt gwiaździsty foremny[1]. W wielu kulturach pentagram uważany jest za symbol magiczny.
Geometria
edytuj
Konstrukcja
edytujPrzykładowe sposoby skonstruowania pentagramu:
- Idealny pentagram powstaje poprzez wyrysowanie przekątnych pięciokąta foremnego i następnie zamazanie oryginału. Kreślimy odcinek z pierwszego wierzchołka pięciokąta do trzeciego, potem odcinek z trzeciego do piątego, z piątego do drugiego, z drugiego do czwartego i z czwartego do pierwszego. Na rysunku 2: wychodzimy od pięciokąta foremnego otrzymując pentagram
- Można również „wydłużać” boki pięciokąta foremnego do momentu zetknięcia, otrzymując większy pentagram. To znaczy: mając dany pięciokąt foremny, należy narysować odpowiednio długie odcinki zawierające w sobie jego boki. Na rysunku 2: wychodzimy od pięciokąta foremnego otrzymując pentagram
- Innym sposobem jest połączenie ramion gwiazdy pięciopromiennej liniami prowadzonymi wewnątrz niej.
Parametry
edytujKąt wewnętrzny pentagramu wynosi 36°.
W pentagramie ukryty jest złoty podział:
na rysunku 2:
na rysunku 3:
gdzie złota liczba
Symbolika
edytuj
Pentagram był znany jako Gwiazda Isztar, a później jako Gwiazda Izydy. Mistycy pitagorejscy widzieli w nim symbol doskonałości, kojarzyli go z życiem i zdrowiem. W starożytności przekonanie o właściwościach ochronnych pentagramu było tak silne, że Babilończycy często rysowali go na pojemnikach z żywnością, co miało zapobiegać jej gniciu. Dla pierwszych chrześcijan pentagram odzwierciedlał pięć ran Jezusa[2][3] ze względu na 5 wierzchołków. Od XIX wieku uważany za symbol Szatana, ze względu na podobieństwo do głowy kozła (gdy jest odwrócony dwoma wierzchołkami do góry). W XIX wieku Eliphas Lévi podzielił pentagramy na „dobrą stronę” i „złą stronę”. Za „dobrą” uznał ten odwrócony jednym wierzchołkiem do góry, za „złą” odwrócony – zwrócony dwoma wierzchołkami do góry. Pentagram zwrócony jednym wierzchołkiem do góry zwany jest Pentagramem Białym, jest on odzwierciedleniem sacrum – siły boskiej. Może również odzwierciedlać pięć zmysłów człowieka[4], pięć żywiołów: ziemię, wodę, wiatr, ogień i światło, oraz pięć światów: fizyczny, eteryczny, astralny, mentalny i duchowy[5], ukazując wyższość umysłu człowieka nad wszelkimi innymi żywiołami i zmysłami.
Pentagram zwrócony jednym wierzchołkiem ku dołowi zwany jest Pentagramem Odwróconym, Czarnym, lub Pentagramem Baphometa. Pentagram Baphometa przedstawia profanum – człowieczeństwo, odzwierciedla on wyższość żądz i emocji nad rozumem, jest powszechnie uważany za znak satanistyczny, chociaż często mylony z Pentagramem Białym.
Biały Pentagram w okręgu (inaczej pentakl) uważany jest za amulet chroniący przed zgubnym wpływem magii oraz klątwami. Można go zauważyć na różnych talizmanach i amuletach oraz odnaleźć w wielu budowlach sakralnych itp. Pentakl jest między innymi symbolem religii Wicca i innych tradycji pogańskich.
Według niektórych źródeł już w prehistorii zaobserwowano, że planeta Wenus wykonuje na nieboskłonie pentagram w ciągu 8 lat[6][7]. Ruch planety na sferze niebieskiej odtwarza zmiany nachylenia ekliptyki względem horyzontu, a brak współmierności między długością roku ziemskiego i okresem obiegu Słońca przez Wenus nie umożliwia jednak uzyskania nawet toru o kształcie gwiazdy czteropromiennej. W bardzo długim czasie kolejne efemerydy planety wyznaczają dwa wycinki koła o takich samych kątach wierzchołkowych. Tor gwiazdy pięciopromiennej jest również niemożliwy, gdyż planeta nigdy nie porusza się po sferze niebieskiej w kierunku zenitu, a wyłącznie w pobliżu ekliptyki. Tego szczegółu trajektorii nie odtworzyłoby także uwzględnienie nachylenia płaszczyzny orbity planety do płaszczyzny ekliptyki.
W starożytnym Rzymie planeta Wenus była symbolem bogini o tym samym imieniu.
Galeria
edytuj-
-
Człowiek wpisany w pentagram, z dzieła Heinricha Corneliusa Agrippy Libri tres de occulta philosophia. Przy wierzchołkach pentagramu umieszczono znaki astrologiczne. -
Zobacz też
edytuj
inne symbole-gwiazdy pięcioramienne:
Przypisy
edytuj- ↑ pentagram, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-10-02].
- ↑ „Pentagram” article in The Continuum Encyclopedia of Symbols Becker, Udo, ed., Garmer, Lance W. translator, New York: Continuum Books, 1994, strona 230.
- ↑ Signs and Symbols in Christian Art Ferguson, George, Oxford University Press: 1966, strona 59.
- ↑ Christian Symbols Ancient and Modern, Child, Heather and Dorothy Colles. New York: Charles Scribner’s Sons, 1971, ISBN 0-7135-1960-6.
- ↑ ''Pentagram Biały'' [online], Ekumeniczny Serwis Informacyjny Kosciol.pl [dostęp 2017-11-26].
- ↑ Liungman, Carl G. „Symbol 27:21” in Symbols -- Encyclopedia of Western Signs and Ideograms.
- ↑ Liungman, Carl G. „Symbol 29:14” in Symbols -- Encyclopedia of Western Signs and Ideograms.
Linki zewnętrzne
edytuj
- Eric W. Weisstein, Pentagram, [w:] MathWorld, Wolfram Research [dostęp 2020-12-12] (ang.).