Paul Matting
Paul Matting (ur. 2 października 1859 w Kunowicach, zm. 22 września 1935 w Polanicy-Zdroju) – nadburmistrz Wrocławia w latach 1912–1918.
 Paul Matting ok. 1912 r. | |
| Data i miejsce urodzenia |
2 października 1859 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 września 1935 |
| Burmistrz Charlottenburga | |
| Okres |
od 1895 |
| Nadburmistrz Wrocławia | |
| Okres |
od 30 września 1912 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Kariera samorządowa
edytujUrodził się w rodzinie Hermana Mattinga, radcy ekonomicznego i dzierżawcy w Kunowicach koło Słubic (wówczas Frankfurt nad Odrą) i Augusty Krüger. Ożenił się z Australijką[1] Bessie White. Po studiach prawniczych w Berlinie pracował w samorządzie gdańskim, był potem skarbnikiem miejskim w Szczecinie, a od 1895 II burmistrzem Charlottenburga. Wybrany nadburmistrzem Wrocławia po ustąpieniu Georga Bendera. Z racji urzędu był także członkiem pruskiej Izby Panów[2].
Nadburmistrz Wrocławia
edytujHala Stulecia
edytujChoć sam Matting nie był inicjatorem budowy Hali (a nadburmistrzem został pół roku przed jej zakończeniem), to jednak jego największym sukcesem był udział w odsłonięciu Hali Stulecia 20 maja 1913[3]. Wygłosił wtedy patriotyczne przemówienie, w którym nazwał ją „pomnikiem wyzwolenia ojczyzny i przestrogą dla przyszłych pokoleń”. Przemówienia Mattinga wysłuchało ponad pięć tysięcy gości, którzy po raz pierwszy przekonali się o doskonałej akustyce obiektu. Inicjatorem budowy Hali był Georg Bender, długoletni nadburmistrz Wrocławia w latach 1891–1912, który przekonywał, że Wrocław musi wkroczyć do grupy miast organizujących wystawy[4].
Zamiarem radnych było przypomnienie proklamacji króla Prus Fryderyka Wilhelma III („Do mojego ludu”) z 17 marca 1813, w której monarcha wzywał podanych, „Prusaków i Niemców”, do wspólnej wojny o wyzwolenie „spod obcych władców” i apelował o włączenie się społeczeństwa do walki przeciw Napoleonowi[4]. Ponieważ Wilhelm II nie objął patronatem Wystawy Stulecia, niezadowolony z uczczenia proklamacji, a nie rocznicy bitwy pod Lipskiem, na inaugurację wydelegowano następcę tronu, księcia Prus Fryderyka Wilhelma.
I wojna światowa
edytujOkres sprawowania urzędu obejmował czas I wojny światowej, kiedy w mieście funkcjonował zarząd komisaryczny. Administracja samorządowa została podporządkowana władzom wojskowym 30 lipca 1914. Najważniejszym zadaniem samorządu było wyznaczenie punktów mobilizacji oraz zabezpieczenie zapasów żywnościowych dla 390 000 osób[5]. Matting był obecny na uroczystości oddania do użytku w maju 1916 Hindenburgbrücke (dzisiejszych Mostów Warszawskich)[3]. Rewolucja listopadowa, będąca wynikiem nastrojów rewolucyjnych, ukształtowanych pod wpływem klęski i dużych strat wojennych, zniosła nie tylko konserwatywnego nadburmistrza Wrocławia, ale i wszystkich panujących w Niemczech. Matting, wybrany na dwunastoletnią kadencję, ustąpił 12 listopada 1918, jego obowiązki przejął burmistrz Hans Trentin[1], a 7 stycznia 1919 nadburmistrzem wybrano polityka z Niemieckiej Partii Demokratycznej (poprzedniczki FDP) Ottona Wagnera.
Pobyt w Polanicy-Zdroju
edytujPo przejściu na emeryturę Paul Matting przeprowadził się do najmłodszego śląskiego kurortu, Altheide-Bad (obecnie Polanica-Zdrój), który po zakupie w 1904 przez Georga Haasego, śląskiego króla piwa, szybko się rozwijał. Po śmierci żony ożenił się powtórnie, z pochodzącą z Wielkopolski Dorotheą Kowalczewski, siostrą rzeźbiarzy Paula Ludwiga i Karla Kowalczewskich[3]. W Polanicy prowadzili arystokratyczny tryb życia, a Matting otworzył kancelarię notarialną[6]. Ostatnią udokumentowaną obecnością Mattinga w życiu publicznym było jego przemówienie 16 lutego 1930 w czasie wprowadzenia na urząd pierwszego etatowego naczelnika gminy Altheide-Bad. Matting wskazał na trudności w pracy dla dobra gminy i podkreślił, że osoba kierująca gminą musi cieszyć się zaufaniem wszystkich jej obywateli[7].
Paul Matting zmarł 22 września 1935 i został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Polanicy, który, po wojnie zdewastowany, w 2006 został odnowiony. Kamień nagrobny Mattinga z ułamanym krzyżem został ustawiony w głównej alei. Zachował się też kamień nagrobny jego żony, która w rzeczywistości zmarła w Berlinie po II wojnie światowej[3].
Po śmierci Mattinga Wrocław uczcił jego pamięć nadając w 1937 Ulicy nr 166 nazwę Mattingstrasse[8][9] (obecnie ul. Weigla).
Alexander Matting
edytujJeden z synów Paula, Alexander Matting (1897–1969), studiował odlewnictwo na Politechnice Wrocławskiej (Technische Hochschule Breslau), gdzie później został asystentem i w 1927 obronił pracę doktorską, a w 1935 habilitował się pracą pod tytułem Badania zginania i rozciągania się stali spawanych. Był naukowcem-metaloznawcą zajmującym się metalurgią i nowoczesnymi metodami spawania oraz jednym z twórców metody zgrzewania elektrycznego[3]. W latach 1940–1943 był rektorem Uniwersytetu Technicznego im. Gottfrieda Wilhelma Leibniza w Hanowerze (Leibniz Universität Hannover). W czasie II wojny światowej Aleksander Matting zaangażował się w prace badawcze i produkcyjne na rzecz przemysłu zbrojeniowego, m.in. automatyczne spawanie najnowocześniejszej klasy U-Bootów typu XXI i produkcję rakiet V-2[3][10].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Roland B. Müller, Otto Wagner (1877–1962) im Spannungsfeld von Demokratie und Diktatur, Dresden 2012, S. 35, 56–57, ISBN 978-3-86583-680-9 (niem.).
- ↑ Hartwin Spenkuch: Das Preußische Herrenhaus. Adel und Bürgertum in der ersten Kammer des Landtags 1854–1918. Düsseldorf: Droste Verlag, 1998, s. 329. ISBN 978-3-7700-5203-5. OCLC 39175750.
- ↑ a b c d e f Henryk Grzybowski. Paul Matting, burmistrz sukcesu i czasu wojny. „Ziemia Kłodzka”. 2011 (nr 204), s. 10–15, czerwiec 2011. Wydawnictwo Ziemia Kłodzka. ISSN 1234-9208.
- ↑ a b Beata Maciejewska, Hala Stulecia, Gazeta.pl Wrocław, 13 IX 2007 (dostęp 30 V 2011).
- ↑ Halina Okólska, Wrocławski Samorząd na początku XX w. (dostęp 30 V 2011).
- ↑ Wolfhart Unte: Zagadka nagrobka, którego nie ma. W: Henryk Grzybowski, Georg Wenzel: Polanica-Zdrój wczoraj i dziś. T. 1: 1347–1946. Nowa Ruda-Polanica-Zdrój: Towarzystwo Miłośników Polanicy, Wydawnictwo Maria, 2006, s. 572. ISBN 978-83-88842-94-8. OCLC 180012379.
- ↑ skrót red. Henryk Grzybowski: Objęcie urzędu przez naczelnika gminy Polanica-Zdrój, Spaka. W: Henryk Grzybowski, Georg Wenzel: Polanica-Zdrój wczoraj i dziś. T. 1: 1347–1946. Nowa Ruda-Polanica-Zdrój: Towarzystwo Miłośników Polanicy, Wydawnictwo Maria, 2006, s. 226. ISBN 978-83-88842-94-8. OCLC 180012379.
- ↑ Niemiecko-polski słownik ulic na Wratislavia.net.
- ↑ Gerhard Scheuermann, Das Breslau-Lexikon, Band 2: M-Z, Dülmen 1994, Laumann-Verlag, ISBN 3-87466-157-1, S. 1027.
- ↑ Helmut Maier, Forschung als Waffe: Rüstungsforschung in der Kaiser-Wilhelm-Gesellschaft und das Kaiser-Wilhelm-institut für Metallforschung 1900-1945/48 (Band 16, Teile 1–2), Wallstein, 2007, ISBN 978-3-8353-0109-2, S. 780 und 925 (niem.).
Bibliografia
edytuj- Henryk Grzybowski. Paul Matting, burmistrz sukcesu i czasu wojny. „Ziemia Kłodzka”. 2011 (nr 204), s. 10–15, czerwiec 2011. Wydawnictwo Ziemia Kłodzka. ISSN 1234-9208. (ze zdjęciami).
- Halina Okólska, Nadburmistrzowie i inni urzędnicy Magistratu Wrocławia 1808–1933 Strona urzędu miasta Wrocławia.
- Halina Okólska, Wrocławski Samorząd na początku XX w. na: Wrocław. Miasto spotkań, portal Urzędu Miejskiego we Wrocławiu.
- Henryk Grzybowski, Paul Matting, Erfolgs- und Kriegszeit-Bürgermeister, „Altheider Weihnachtsbrief”, Ausgabe 15, Dezember 2011, S. 144–159 (niem.).