Orson Bean
Orson Bean właśc. Dallas Frederick Burroughs[1] (ur. 22 lipca 1928 w Burlington, zm. 7 lutego 2020 w Los Angeles[2][3]) – amerykański aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, także muzyk; wystąpił m.in. w roli Lorena Braya, cynicznego właściciela sklepu, w serialu telewizyjnym Doktor Quinn (1993–1998).
Orson Bean (1965) | |
Imię i nazwisko |
Dallas Frederick Burroughs |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
22 lipca 1928 |
Data i miejsce śmierci |
7 lutego 2020 |
Zawód |
aktor, komik, scenarzysta, producent, muzyk |
Współmałżonek |
Jacqueline de Sibour |
Lata aktywności |
1952–2020 |
Życiorys
edytujUrodził się w Burlington w Vermont jako syn Marian Ainsworth (z domu Pollard) i George’a Fredericka Burrowsa, szefa policji kampusu na Uniwersytecie Harvarda i członka American Civil Liberties Union[4]. Był magiem-amatorem w liceum Cambridge Rindge and Latin School, które ukończył w 1947, a wkrótce potem przez 18 miesięcy służył w wojsku przebywając w Japonii. Studiował aktorstwo w Herbert Berghof Studio. Po wojnie występował jako komik w klubach nocnych i teatrach nowojorskich. 30 kwietnia 1954 zadebiutował na Broadwayu[5]. W 1957 trafił do serialu Kraft Television Theatre. W latach 50. XX wieku znalazł się na czarnej liście studia filmowego w Hollywood ze względu na swoje otwarcie liberalne poglądy polityczne[5]. W końcu udało mu się pokonać czarną listę, grając głównych bohaterów Bilbo Bagginsa i Frodo Bagginsa w animowanych adaptacjach powieści J.R.R. Tolkiena Hobbit (1977) i Powrót króla (1980)[5]. W latach 60., 70. i 80. brał często udział w telewizyjnych teleturniejach[5]. W filmie telewizyjnym NBC Aniołki Charliego z tyłu kamery (Behind the Camera: The Unauthorized Story of 'Charlie’s Angels', 2004) wcielił się w postać aktora Johna Forsythe’a.
Był trzy razy żonaty. 2 lipca 1956 ożenił się z aktorką Jacqueline de Sibour, która występowała pod pseudonim Rain Winslow, córką francuskiego szlachcica i pilota Vicomte’a Jacques’a de Sibour i jego żony Violette B. Selfridge (córki urodzonego w Ameryce brytyjskiego oddziału magnata sklepowego Harry’ego Gordona Selfridge’a). Przed rozwodem w 1962 Bean i Jacqueline mieli jedno dziecko, córkę Michele. 3 października 1965 poślubił aktorkę i projektantkę mody Carolyn Maxwell, z którą miał troje dzieci: dwóch synów – Maxa i Ezekiela oraz córkę Susannah. Rozwiedli się w 1981. 18 kwietnia 1993 ożenił się z Alley Mills, 23 lata młodszą od siebie aktorką. Mieszkali w Los Angeles do jego śmierci w 2020.
Zmarł 7 lutego 2020 w wieku 91 lat, podczas spaceru w pobliżu bulwaru Venice i Shell Avenue, w Venice w Los Angeles na skutek potrącenia przez nadjeżdżający samochód, gdy przechodził przez jezdnię w pobliżu teatru, w którym występowała jego żona[3][6].
Filmografia
edytujFilmy
edytuj- 1955: Jak być bardzo, bardzo sławnym (How to Be Very, Very Popular) jako Toby Marshall
- 1959: Anatomia morderstwa (Anatomy of a Murder) jako dr Matthew Smith
- 1967: Gwiezdny powóz (The Star-Wagon) jako Stephen Minch
- 1969: Lola (Twinky) jako Hal
- 1982:
- Garfield in the Rough jako Billy Rabbit
- Interkosmos jako wydawca Lydii
- 1991: Życiowa szansa (Chance of a Lifetime) jako Fred
- 1999:
- Być jak John Malkovich (Being John Malkovich) jako dr Lester
- Doktor Quinn (Dr. Quinn Medicine Woman: The Movie, TV) jako Loren Bray
- 2003: Powrót króla (The Return of the King) jako Frodo Baggins / Bilbo Baggins (głos)
- 2004: Psi mistrz: Puchar Europy (Soccer Dog: European Cup) jako burmistrz
- 2006:
- Kosmiczna mistyfikacja (Alien Autopsy) jako Bezdomny
- Na rozstaju dróg (The Novice) jako ojciec McIlhenny
- 2018: Bez litości 2 jako Sam Rubinstein[7]
Seriale TV
edytuj- 1952:
- Goodyear Television Playhouse – udział w 1 odcinku
- Broadway Television Theatre – 2 odcinki
- 1952−1956: Studio One – 3 odcinki
- 1954: Robert Montgomery Presents – 1 odcinek
- 1954–1956: Omnibus – 3 odcinki
- 1955:
- The Best of Broadway jako Mortimer Brewster – 1 odcinek
- The Elgin Hour jako Arthur – 1 odcinek
- 1957:
- Kraft Television Theatre jako George Sanford – 1 odcinek
- Playhouse 90 jako Jack Chesney – 1 odcinek
- 1958:
- The Phil Silvers Show jako szer. Wally Gunther – 1 odcinek
- The Millionaire jako Newman Johnson – 1 odcinek
- 1960:
- Strefa mroku (The Twilight Zone) jako James B.W. Bevis – 1 odcinek
- Art Carney Special – 1 odcinek
- 1978: Statek miłości (The Love Boat) jako Artie D' Angelo
- 1982: Tylko jedno życie jako Harrison Logan
- 1986–1989: Napisała: Morderstwo (Murder, She Wrote) jako Ebeneezer McEnery
- 1990: Przygody Animków jako Gepetto (głos)
- 1993–1998: Doktor Quinn (Dr. Quinn, Medicine Woman) jako Loren Bray
- 1998: Diagnoza morderstwo (Diagnosis Murder) jako Lewis Sweeney
- 2000:
- Szeryf z miasteczka Manhattan jako Lew Goldberg
- Ally McBeal jako Marty
- Diabli nadali jako Carl Tepper
- Prawo rodzinne (Family Law) jako arcybiskup Phillips
- Will & Grace jako profesor Joseph Dudley
- 2002: Jak pan może, panie doktorze? (Becker) jako pan Bennet
- 2003: Siódme niebo jako pacjent / Pan Hampton Impersonator
- 2004: Dowody zbrodni (Cold Case) jako Harland Sealey
- 2005: Dwóch i pół (Two and a Half Men) jako Norman
- 2006: Pani prezydent (Commander in Chief) jako Bill Harrison
- 2007:
- Podkomisarz Brenda Johnson (The Closer) jako Donald Baxter (sezon 3, odc. 5.)
- Kobiecy Klub Zbrodni (Women’s Murder Club) jako Harold Grant
- Jak poznałem waszą matkę (How I Met Your Mother) jako Bob
- 2009–2012: Gotowe na wszystko jako Roy Bender
- 2011: Rozpalić Cleveland (Hot in Cleveland) jako Dan
- 2014: Kochanki (Mistresses) jako
- 2016:
- Współczesna rodzina (Modern Family) jako Marty
- The Guest Book jako Edgar
- Moda na sukces (The Bold and the Beautiful) jako Howard
- 2018: Superstore jako dr Fogler
- 2020: Grace i Frankie jako Bruno
Książki
edytuj- Me and the Orgone (1972) ISBN 0-9679670-1-5
- Too Much Is Not Enough (1988) ISBN 0-8184-0465-5
- 25 Ways to Cook a Mouse for the Gourmet Cat (1994) ISBN 1-55972-199-5
- M@il for Mikey (2007)
Przypisy
edytuj- ↑ Personalidade: Orson Bean (EUA). InterFilmes.com. [dostęp 2020-02-08]. (port.).
- ↑ Veteran actor Orson Bean, 91, struck and killed by vehicle in Venice, friends say. ABC7. [dostęp 2020-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-08)]. (ang.).
- ↑ a b Robert D. McFadden: Orson Bean, Free-Spirited Actor of Stage and Screen, Dies at 91. The New York Times, 2020-02-11. [dostęp 2020-02-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-12)]. (ang.).
- ↑ Orson Bean Biography (1928-). Film Reference. [dostęp 2020-02-08]. (ang.).
- ↑ a b c d Orson Bean. TV.com. [dostęp 2020-02-08]. (ang.).
- ↑ Nie żyje Orson Bean. Aktor znany z „Doktor Quinn” miał 91 lat. Onet.pl. [dostęp 2020-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-08)]. (pol.).
- ↑ Bez litości 2 (2018) pełna obsada - Filmweb [online], filmweb.pl [dostęp 2024-04-24] (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Orson Bean w bazie IMDb (ang.)
- Orson Bean w bazie Filmweb
- Orson Bean w bazie Notable Names Database (ang.)
- Orson Bean w bazie Discogs.com (ang.)