Orisa

Orisa
ଓଡ଼ିଶା
	stan
Państwo	Indie
Siedziba	Bhubaneswar
Kod ISO 3166-2	IN-OR
Gubernator	Murlidhar Chandrakant Bhandare
Premier	Naveen Patnaik
Powierzchnia	155 707 km²
Populacja (2011); • liczba ludności	; 41 947 358
• gęstość	269,4 os./km²
Języki urzędowe	orija
	Położenie na mapie Indii;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Orisa (hindi ओड़िशा^[2], trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; orija ଓଡ଼ିଶା, trb.: Oriśa, trl.: Oṛiśā; ang. Odisha^[3]; do 2011 hindi उड़ीसा, trb.: Urisa, trl.: Uṛīsā; ang. Orissa) – jeden ze stanów Indii położony we wschodniej części kraju, nad Zatoką Bengalską. Głównymi miastami poza stolicą są: Katak i Puri.

Geografia

Większą część terytorium zajmuje Wyżyna Dekan. Najwyżej wznosi się masyw Simlipali. Jego najwyższy szczyt, Meghasani, osiąga 1165 m n.p.m. Największą rzeką jest Mahanadi, której delta zajmuje dużą część powierzchni stanu. Orisa leży w strefie klimatu zwrotnikowego pośredniego, o odmianie monsunowej. Lasy, zajmujące 40% powierzchni, obfitują w cenne gatunki drzew (m.in. drzewo tekowe i sandałowe).

Podział administracyjny

Stan Orisa dzieli się na następujące okręgi:

Gospodarka

Przemysł

Orisa jest regionem górniczo-rolniczym. Region ten jest pierwszym w Indiach producentem rud żelaza i manganu. Ponadto prowadzi się wydobycie rud chromu, boksytów i toru.

Intensywnie rozwija się nowoczesny przemysł informatyczny oraz hutnictwo aluminium i żelaza, produkcja stali i przetwórstwo naftowo-chemiczne.

Mimo rozwoju nowocześniejszych gałęzi przemysłu duże znaczenie nadal mają stare: włókiennictwo i przemysł spożywczy.

Rolnictwo

W ostatnim czasie rolnictwo traci na znaczeniu, choć większość ludzi nadal pracuje w tym dziale. Głównymi uprawami są: ryż, rośliny strączkowe, rośliny oleiste i juta. Hoduje się bydło, bawoły i owce.

Religia

W regionie tym dochodzi od sierpnia 2008 roku do zamieszek na tle religijnym, które wybuchają na tle działalności hinduskich ekstremistów. W ich wyniku tysiące chrześcijan (szacuje się tę liczbę na 50 000^[4]) musiało szukać schronienia w lasach i w strefach zamkniętych. Zanotowano również 200 ofiar śmiertelnych^[5].

Transport

Główną arterią komunikacyjną jest biegnąca wzdłuż wybrzeża droga z Ćennaju do Kolkaty. Największym portem morskim jest Paradip. Stopniowo wzrasta jednak znaczenie dwóch innych portów: Dhamry i Gopalpuru.

Turystyka

Orisa jest stanem obfitującym w zabytki. Największym centrum turystyki jest Bhubaneśwar. Znajduje się tam około 150 świątyń pochodzących z VII–XVI wieku. Znana jest zwłaszcza świątynia Lingaradży z XI wieku. Dużymi centrami ruchu turystycznego są ponadto: Puri (znajduje się tu świątynia Śri Mandir z XII i XIII wieku, ponadto odbywa się festiwal Rath Yatra) i Konarak (atrakcją jest zespół zabytkowych świątyń hinduistycznych). Największym kąpieliskiem jest Gopalpur.

Katastrofy naturalne

W 1999 roku cyklon tropikalny 05B spustoszył wybrzeże Orisy, zabijając około 10 000 osób.

Przypisy

↑ 3. Size, Growth Rate and Distribution of Population, [w:] 2011 Census of India, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India [dostęp 2019-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31] .
↑ उड़ीसा (नाम परिवर्तन) विधेयक, 2010 [The Orissa (Alteration of Name) Bill, 2010]
↑ The Orissa (Alteration of Name) Bill, 2010
↑ George Thomas: Hindu State: Purging Christians from Orissa. 29 grudnia 2008. [dostęp 2010-06-08]. (ang.).
↑ Fear and fundamentalism in India

[census11-1] 3. Size, Growth Rate and Distribution of Population, [w:] 2011 Census of India, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India [dostęp 2019-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31] .

[2] उड़ीसा (नाम परिवर्तन) विधेयक, 2010 [The Orissa (Alteration of Name) Bill, 2010]

[3] The Orissa (Alteration of Name) Bill, 2010

[4] George Thomas: Hindu State: Purging Christians from Orissa. 29 grudnia 2008. [dostęp 2010-06-08]. (ang.).

[5] Fear and fundamentalism in India

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]