Mickey Rooney
Mickey Rooney, właśc. Joseph Yule Jr. (ur. 23 września 1920 w Nowym Jorku, zm. 6 kwietnia 2014 w Los Angeles[1]) − amerykański aktor, czterokrotnie nominowany do Oscara za role pierwszo- i drugoplanowe. W 1938 roku został laureatem Specjalnego Oscara za aktorstwo dziecięce, Academy Juvenile Award, a w 1982 otrzymał Honorowego Oscara za całokształt pracy aktorskiej.
Mickey Rooney (1945) | |
Imię i nazwisko |
Joseph Yule Jr. |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
23 września 1920 |
Data i miejsce śmierci |
6 kwietnia 2014 |
Zawód |
aktor |
Lata aktywności |
1922–2014 |
Życiorys
edytujMickey Rooney urodził się 23 września 1920 w Nowym Jorku jako Joseph Yule Jr. Był synem pary artystów wodewilowych Nellie W. Carter i Joego Yule (ur. 1892 zm. 1950). Występować zaczął w wieku 17 miesięcy w ramach rutynowych przedstawień organizowanych przez jego rodziców.
Na ekranie pierwszy raz pojawił się w roku 1927 w serii krótkometrażowych filmów Mickey Circus. Występował wówczas pod pseudonimem Mickey McGuire. W roku 1934 podpisał swój pierwszy kontrakt z wytwórnią Metro-Goldwyn-Mayer. W roku 1938 ukończył Hollywood High School.
W roku 1938 przyznano mu Specjalnego Oscara za aktorstwo dziecięce, Academy Juvenile Award, razem z Deanną Durbin. W tym samym roku wystąpił u boku Judy Garland w filmie Babes in Arms, co przyniosło mu nominację do Oscara rok później. Występ w filmie Komedia ludzka przyniósł mu kolejną nominację. Szczyt popularność przypadł na czasy II wojny światowej. Wystąpił wówczas w wielu znanych dziś filmach, m.in. Wielka nagroda, Laski na Broadwayu czy serii filmów w których wcielał się w rolę Andy’ego Hardy. W latach 50. i 60. jego kariera zaczęła podupadać – występował wówczas w mało znanych serialach i niskobudżetowych filmach. Dopiero w roku 1980 powrócił na ekrany filmem Czarny rumak. Za tę rolę otrzymał kolejną nominację do nagrody Amerykańskiej Akademii Filmowej. W 1983 roku został nagrodzony Honorowym Oscarem za całokształt twórczości. W latach 90. wystąpił w kilku filmach dokumentalnych i fabularnych, m.in. Tajemnica Wilczej Góry, Babe: Świnka w mieście czy Cicha noc, śmierci noc V: Mordercze zabawki.
Sukcesem okazał się występ w filmie Noc w muzeum z 2006 roku. W roku 2011 pojawił się na planie Muppetów. W 2013 roku rozpoczął prace na planie filmu Noc w muzeum: Tajemnica grobowca. Film ten miał premierę już po śmierci Rooneya w grudniu 2014 roku.
Rooney zmarł w otoczeniu rodziny w swoim domu w North Hollywood w Los Angeles 6 kwietnia 2014 roku, w wieku 93 lat. Został pochowany na Hollywood Forever Cemetery.
Małżeństwa
edytujŻona | Lata | Dzieci |
---|---|---|
Ava Gardner | 1942–1943 | |
Betty Jane Rase | 1944–1949 | Mickey Rooney Jr. (ur. 1945) |
Tim Rooney (ur. 1947 zm. 2006) | ||
Martha Vickers | 1949–1951 | Theodore Michael Rooney (ur. 1950) |
Elaine Devry | 1952–1958 | |
Barbara Ann Thomason |
1958–1966 | Kelly Ann Rooney (ur. 1959) |
Kerry Rooney (ur. 1960) | ||
Michael Rooney (ur. 1962) | ||
Kimmy Sue Rooney (ur. 1963) | ||
Marge Lane | 1966–1967 | |
Carolyn Hockett | 1969–1975 | Jimmy Rooney (adoptowana z pierwszego związku Carolyn Hockett) (ur. 1966) |
Jonelle Rooney (ur. 1970) | ||
Jan Chamberlin | 1978–2014 |
Filmografia
edytuj- 1927: Orchidee i gronostaje jako Mickey (niewymieniony w czołówce)
- 1928: Mickey in School jako Mickey
- 1929: Mickey in Love jako Mickey
- 1933: Wielka szansa jako Arthur Wilson
- 1934: Wielki gracz jako Blackie
- 1936: Młody lord Fauntleroy jako Dick Tipton
- 1937: Życie we dwoje jako Jerry Crump
- 1938: Miasto chłopców jako Whitey Marsh
- 1939: Babes in Arms jako Mickey Moran
- 1942: Laski na Broadwayu jako Tom
- 1943: Komedia ludzka jako Homer Macauley
- 1948: Słowa i muzyka jako Lorenz Hart
- 1948: Letnie wakacje jako Richard Miller
- 1949: The Big Wheel jako Billy Coy
- 1951: Pasek jako Stanley
- 1955: Atomowe dziecko jako Barnaby
- 1956: The Bold and the Brave jako Dooley
- 1958: Komik jako Sammy Hogarth
- 1960: Prywatne życie Adama i Ewy jako Nick Lewis
- 1961: Śniadanie u Tiffany’ego jako pan Yunioshi
- 1962: Pożegnanie z ringiem jako Army
- 1964: Misja na Bałkanach jako Terence Scalon
- 1968: Nadzwyczajny marynarz jako C.J.W. Ogelthorphe
- 1971: Evil Roy Slade jako Nelson
- 1976: Szukajcie Wiktorii jako Trigger
- 1979: Czarny rumak jako Henry Dailey
- 1981: Bill jako Bill Sackter
- 1985: Komandosi Hollywood jako Jack Bergan
- 1989: Eryk wiking jako dziadek Eryka
- 1991: Cicha noc, śmierci noc V: Mordercze zabawki jako Joe Petto
- 1994: Na falach jako Gabriel
- 1998: Chłopcy będą chłopcami jako Wellington
- 2000: Internet Love jako Mason
- 2003: Paradise jako Simon
- 2006: Noc w muzeum jako Gus
- 2008: Jaja w tropikach jako staruszek Carruthers
- 2009: Now Here jako Swifty
- 2010: Lalka Geralda jako doktor
- 2011: Muppety jako Mieszkaniec Smalltown
- 2012: The Woods jako Lester
- 2013: Driving Me Crazy jako pan Cohen
- 2014: Noc w muzeum: Tajemnica grobowca jako Gus
Nagrody
edytuj- Nagroda Akademii Filmowej
- 1939: Oscar Specjalny (wraz z Deanną Durbin)
- 1983: Oscar Honorowy
Przypisy
edytuj- ↑ Mickey Rooney nie żyje. Znany aktor miał 93 lata. gazeta, 2014-04-07. [dostęp 2014-04-07].
Bibliografia
edytuj- Valerie J. Nelson , Mickey Rooney dies at 93; celebrated child actor of the 1930s and '40s [online], latimes.com, 6 kwietnia 2014 [dostęp 2014-04-07] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-25] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Mickey Rooney w bazie IMDb (ang.)
- Mickey Rooney w bazie Filmweb
- ISNI: 0000000368571611, 0000000110228752
- VIAF: 24788308
- LCCN: n85176691
- GND: 130004642
- LIBRIS: 75knvkpr271s2q9
- BnF: 13899156w
- SUDOC: 137343124
- SBN: MILV232945
- NLA: 36023577
- NKC: xx0264449
- BNE: XX895008
- NTA: 071947191
- BIBSYS: 90855124
- CiNii: DA11166253
- Open Library: OL656699A
- PLWABN: 9810581881705606
- NUKAT: n2009120579
- J9U: 987007504315005171
- CANTIC: a11794021
- CONOR: 26465123
- LIH: LNB:BBoN;=BX