Marat Safin
Marat Michajłowicz Safin, ros. Марат Михайлович Сафин (ur. 27 stycznia 1980 w Moskwie) – rosyjski polityk i tenisista, występujący na światowych kortach od 1997 do 2009 roku; klasyfikowany w rankingu ATP na 1. miejscu w grze pojedynczej (2000) i na 71. miejscu w grze podwójnej (2002); mistrz wielkoszlemowych US Open 2000 i Australian Open 2005 w grze pojedynczej; zdobywca Pucharu Davisa 2002 i 2006 wraz z drużyną Rosji; finalista Pucharu Hopmana 2009 wraz z drużyną Rosji; reprezentant Rosji na letnich igrzyskach olimpijskich (Ateny 2004). Tenisista praworęczny z oburęcznym backhandem. Starszy brat profesjonalnej tenisistki Dinary Safiny.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
27 stycznia 1980 |
| Wzrost |
193 cm |
| Gra |
praworęczna, oburęczny backhand |
| Status profesjonalny |
1997 |
| Zakończenie kariery |
11 listopada 2009 |
| Trener |
Rausa Isłanowa |
| Gra pojedyncza | |
| Wygrane turnieje |
15 |
| Najwyżej w rankingu |
1 (20 listopada 2000) |
| Australian Open |
W (2005) |
| Roland Garros |
SF (2002) |
| Wimbledon |
SF (2008) |
| US Open |
W (2000) |
| Gra podwójna | |
| Wygrane turnieje |
2 |
| Najwyżej w rankingu |
71 (22 kwietnia 2002) |
| Australian Open |
1R (2000, 2009) |
| Roland Garros |
1R (2001) |
| Wimbledon |
3R (2001) |
Do 2009 roku wygrał dwadzieścia siedem turniejów ATP Tour w grze pojedynczej, w tym dwa wielkoszlemowe i pięć rangi Masters; a także dwa turnieje w grze podwójnej.
Jest drugim tenisistą z Rosji, który zajmował 1. miejsce w rankingu ATP (po Jewgieniju Kafielnikowie; potem został nim też Daniił Miedwiediew). Razem z siostrą Dinarą są jedynym rodzeństwem różnej płci w dziejach tenisa, w którym każde było liderem światowej klasyfikacji w grze pojedynczej.
Jest pierwszym Rosjaninem, który awansował do półfinału wielkoszlemowego Wimbledonu (2008). W każdym turnieju wielkoszlemowym przynajmniej raz zagrał w półfinale.
Karierę tenisową zakończył w 2009 roku; na kortach zarobił około 14,3 miliona dolarów.
Od 2011 do 2017 był parlamentarzystą rosyjskiej Dumy jako członek partii Jedna Rosja, wybrany z terenu Niżnego Nowogrodu[1][2].
W 2001 otrzymał nagrodę sportową Laureus w kategorii Debiut Roku[3].
16 lipca 2016 włączony do Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy jako pierwsza osoba w dziejach Rosji.
Jego trenerami byli: Rausa Isłanowa, Peter Lundgren (2005–2006), Aleksandr Wołkow (2006–2007) i Hernán Gumy (2007–2009).
Mieszka w Monte Carlo w Monako.
Kariera tenisowa
edytujMarat Safin rozpoczął treningi tenisowe w wieku sześciu lat. Wychowywał się w rodzinie sportowej – jego ojciec był menedżerem klubu sportowego Spartak Moskwa, a matka trenerką tenisa. Początkowo to Rausa Isłanowa trenowała syna. W wieku czternastu lat przeprowadził się do Walencji, aby skorzystać z programów tenisowych, które nie były dostępne w Rosji.
W latach 1995–1997 występował w turniejach juniorskich Międzynarodowej Federacji Tenisowej. W kwietniu 1996 wygrał swój jedyny turniej w tej kategorii, Nike Junior Challenge w Moskwie, pokonując w finale Artema Derepasko. W rankingu juniorów zajmował najwyżej 345. miejsce (w grudniu 1996).
Status profesjonalnego tenisisty otrzymał w 1997.
Gra pojedyncza
edytujOd lutego 1995 brał udział w turniejach satelitarnych ITF na terenie Hiszpanii. Swoje pierwsze mistrzostwo zdobył we wrześniu 1996, triumfując w grze pojedynczej w Oviedo po finale z Davidem Sanchoz-Munoz.
W kwietniu 1997 po raz pierwszy wziął udział w zawodach rangi challengerowej ATP w Scheveningen i awansował do półfinału. We wrześniu wygrał zmagania w portugalskim Espinho, zdobywając swój pierwszy profesjonalny tytuł w tenisie.
W listopadzie, jako 213. tenisista świata, zadebiutował w rozgrywkach ATP Tour. W rodzinnej Moskwie odpadł w pierwszej rundzie po batalii z Kennethem Carlsenem, która zakończyła się wynikiem 5:7, 7:6(4), 6:7(4).
1998
edytujW marcu 1998 po raz pierwszy otrzymał powołanie do rosyjskiej drużyny w Pucharze Davisa, ale przegrał dwa swoje spotkania z Jimem Courierem i Andre Agassim. W kwietniu doszedł do finału challengera w Neapolu, gdzie został pokonany przez Davide Sanguinettiego. Tydzień później wygrał swój pierwszy pojedynek w ATP Tour, triumfując nad 31. w rankingu ATP Magnusem Larssonem 6:3, 6:2 w pierwszej rundzie w Barcelonie. Następnie wyeliminował Jiříego Nováka, po czym przegrał z Carlosem Costą w trzech setach. Przesunął się na 124. miejsce w światowej klasyfikacji.
W maju 1998 zadebiutował w drabince głównej turnieju wielkoszlemowego. W meczu otwarcia French Open sensacyjnie pokonał Agassiego 5:7, 7:5, 6:2, 3:6, 6:2, po trzech godzinach i jedenastu minutach walki[4]. Pojedynek przerywany był opadami deszczu, a Amerykanin doznał w pierwszym secie kontuzji ramienia. Tymczasem Safin w drugiej rundzie wyeliminował broniącego tytułu Gustavo Kuertena (8 ATP) wynikiem 3:6, 7:6(5), 3:6, 6:1, 6:4[5]. Był to pierwszy przypadek w erze open, gdy mistrz turnieju wielkoszlemowego z ubiegłego roku został wyeliminowany przez kwalifikanta. Rosjanin przedostał się do czwartej rundy po zwycięstwie nad Danielem Vackiem, ale przegrał z Cedrikiem Pioline’em pomimo prowadzenia 2-1 w setach[6]. 18-letni Safin został po raz pierwszy sklasyfikowany w gronie stu najlepszych tenisistów świata.
Miesiąc później na kortach wimbledońskich odpadł w pierwszej rundzie, pokonany przez Andrija Medwediewa.
W sierpniu przedostał się do swojego pierwszego półfinału w ATP Tour, pokonując w Long Island między innymi Alberto Berasategui (8 ATP).
Awansował do czwartej rundy US Open, eliminując z zawodów Magnusa Gustafssona (24 ATP) i Thomasa Mustera (23 ATP). Jego udział w imprezie zakończył pojedynek z liderem rankingu, Pete’em Samprasem, w którym Safin nie wygrał ani jednego seta.
W tym sezonie dostał się jeszcze do ćwierćfinału w Taszkencie. Na koniec roku zajmował 49. miejsce w rankingu ATP, a jego zarobki wyniosły ponad 230 tysięcy dolarów.
1999
edytujPonownie triumfował nad Kuertenem w drugiej rundzie Australian Open 1999. W trzecim spotkaniu w Melbourne musiał jednak uznać wyższość Karola Kučery.
W lutym wygrał pierwsze trzy zawodowe mecze na terenie Rosji, dochodząc do półfinału zmagań w Sankt Petersburgu. Wyeliminował z turnieju Guillermo Cañasa, Mikaela Tillstroma i Dominika Hrbatego, a nie sprostał Marcowi Rossetowi. W swoim kolejnym występie awansował do jednej drugiej finału w Rotterdamie. Do swojej kolekcji dodał zwycięstwo nad czwartym w światowej klasyfikacji Alexem Corretją.
Wyrównał osiągnięcie z poprzedniego sezonu, ponownie meldując się w czwartej rundzie French Open. W sierpniu zagrał w półfinale w Amsterdamie, a następnie zdobył swój pierwszy tytuł ATP. Dokonał tego w Bostonie, zwyciężając w finale Grega Rusedskiego 6:4, 7:6(11)[7]. Był jednym z trzech nastolatków, którzy w 1999 zostali mistrzami turnieju ATP w grze pojedynczej (pozostałymi dwoma byli Juan Carlos Ferrero i Lleyton Hewitt).
Po kilku słabszych występach osiągnął swój pierwszy finał zawodów rangi Masters. Dokonał tego w listopadzie na hali w Paryżu. W drugiej rundzie kolejny raz okazał się lepszy od Kuertena, ale w finale musiał uznać wyższość lidera rankingu Agassiemu, z którym zdołał wygrać jednego seta[8]. Został sklasyfikowany wśród trzydziestu najlepszych tenisistów świata, a jego zarobki za 1999 rok przekroczył 600 tysięcy dolarów.
2000
edytujRok 2000 był najlepszym w karierze Marata Safina.
Przez pierwsze miesiące sezonu wygrał zaledwie jedno spotkanie i rozważał zakończenie występów tenisowych[9]. Jego trenerami w 2000 byli: Rafael Mensua, Andriej Czesnokow, Tony Pickard i Aleksandr Wołkow.
Na przełomie lutego i marca awansował do półfinału turnieju w Kopenhadze, w którym pokonał go Andreas Vinciguerra 6:3, 6:0[10]. Swój drugi puchar wywalczył wiosną w Barcelonie, zwyciężając między innymi Nicolasa Lapentti (8 ATP) i Magnusa Normana (4 ATP)[11]. W finale triumfował nad Juanem Carlosem Ferrero 6:3, 6:3, 6:4[12]. Drugi turniej z rzędu wygrał na Majorce, zwyciężając w finale Mikaela Tillstroma[13].
W maju po raz drugi znalazł się w meczu o mistrzostwo turnieju ATP Masters Series, tym razem w Hamburgu. Safin przegrał pięciosetowy pojedynek z Gustavo Kuertenem 4:6, 7:5, 4:6, 7:5, 6:7(3) po trzech godzinach i pięćdziesięciu jeden minutach[14].
Wraz z reprezentacją Rosji został wicemistrzem w Drużynowym Pucharze Świata w tenisie ziemnym w Düsseldorfie.
W czerwcu awansował po raz pierwszy w karierze do ćwierćfinału turnieju wielkoszlemowego, przegrywając na tym etapie French Open z Magnusem Normanem 4:6, 3:6, 6:4, 5:7[15]. Przez większość czasu nad paryskimi kortami latał helikopter, którego hałas przeszkadzał zawodnikom.
Miesiąc później Safin został mistrzem turnieju ATP Masters Series w Toronto (pierwszy jego triumf w tej serii zawodów). W ćwierćfinale pokonał Pete’a Samprasa, a w walce o tytuł sensacyjnego finalistę, Harela Lewiego 6:2, 6:3 w meczu trwającym mniej niż godzinę[16]. Rosjanin przegrał finał zawodów w Indianapolis z Kuertenem 6:3, 6:7(2), 6:7(2)[17].
Rozstawiony z numerem siódmym Rosjanin dnia 11 września 2000 roku zwyciężył w swoim pierwszym turnieju wielkoszlemowym[18]. W finale US Open niespodziewanie wygrał z faworytem, Pete’em Samprasem 6:4, 6:3, 6:3. W drodze do mistrzostwa eliminował między innymi Juana Carlosa Ferrero i Nicolasa Kiefera. Safin został pierwszym rosyjskim tenisistą, który triumfował w Nowym Jorku, najmłodszym finalistą od 1990 roku (wówczas 19-letni Sampras pokonał Agassiego w finale) i przerwał serię ośmiu z rzędu zwycięstw Amerykanina w finałach wielkoszlemowych[19]. Został sklasyfikowany na 2. miejscu w rankingu ATP.
Siedem dni później wygrał turniej w Taszkiencie, zostając pierwszym tenisistą od 1985, który zdobył kolejny zawodowy tytuł tydzień po zwycięstwie w imprezie wielkoszlemowej[20].
Niespodziewanie przegrał w pierwszej rundzie turnieju olimpijskiego w Sydney z Francuzem Fabrice’em Santoro.
W listopadzie został mistrzem turnieju w Sankt Petersburgu oraz imprezy Masters Series w Paryżu. W finałowym pojedynku we Francji pokonał Marka Philippousisa 3:6, 7:6(7), 6:4, 3:6, 7:6(8)[21][22].
20 listopada został nowym liderem rankingu ATP w grze pojedynczej, jako drugi Rosjanin w historii (Kafielnikow zajmował to miejsce przez sześć tygodni w 1999).
Po raz pierwszy w karierze zakwalifikował się do Mistrzostw ATP w Lizbonie kończących sezon i był w nich rozstawiony z pierwszym numerem. W fazie grupowej pokonał Lleytona Hewitta i Alexa Corretję, uległ natomiast Pete’owi Samprasowi. W półfinale zmagań musiał uznać wyższość Andre Agassiego.
4 grudnia, po dwóch tygodniach, utracił pierwsze miejsce w światowej klasyfikacji na rzecz zwycięzcy z Lizbony, Gustavo Kuertena.
Marat Safin wygrał w roku 2000 siedem turniejów w grze pojedynczej (najwięcej spośród wszystkich zawodników), był jedynym, który wywalczył dwa tytuły w serii Masters; został najmłodszym graczem od 1986, który zakończył sezon na 2. miejscu w rankingu; pierwszym zawodnikiem od 1983 poniżej 21 lat, który zdobył przynajmniej siedem mistrzostw w jednym roku; wygrał 73 mecze – najwięcej ze wszystkich tenisistów. Zarobił ponad 3 miliony dolarów.
Został wyróżniony nagrodą ATP za największe postępy.
2001
edytujW styczniu 2001 doszedł do czwartej rundy Australian Open, co pozwoliło mu wrócić na pierwsze miejsce w klasyfikacji ATP[23]. Pozycję tę utracił po sześciu tygodniach, 25 lutego, na rzecz Kuertena.
W czasie półfinałowego meczu w Dubaju z Thomasem Johnassonem w lutym doznał kontuzji pleców, w związku z czym skreczował w finałowym pojedynku z Juanem Carlosem Ferrero, pomimo prowadzenia 3:1 w drugim secie[24]. Do maja wygrał zaledwie dwa spotkania.
Odpadł w trzeciej rundzie French Open, co kosztowało go spadek na trzecie miejsce w klasyfikacji światowej. Po raz pierwszy awansował do ćwierćfinału Wimbledonu, przegrywając z późniejszym mistrzem, Goranem Ivaniseviciem[25]. Latem zmagał się z zapaleniem ścięgien w lewym stawie kolanowym.
Wystąpił w półfinale w Indianapolis i nie obronił punktów z US Open. W Nowym Jorku został pokonany w półfinale przez Samprasa 3:6, 6:7(5), 3:6[26].
Safin zwyciężył zawody w Taszkiencie, wygrywając w decydującym meczu ze swoim rodakiem Kafielnikowem 6:2, 6:2[27]. Był to pierwszy w historii rozgrywek ATP finał turnieju z udziałem dwóch Rosjan. Do końca roku Marat obronił również tytuł z Sankt Petersburga[28], a rok zakończył na 11. miejscu w światowych notowaniach.
22 kwietnia 2001 był ostatnim dniem, w którym Safin zasiadał na fotelu lidera rankingu ATP. Łącznie spędził na pierwszym miejscu dziewięć tygodni, co daje mu 19. wynik w historii tenisa i najlepszy w dziejach Rosji.
2002
edytujW styczniu awansował do swojego drugiego finału wielkoszlemowego, tym razem w Australian Open. W czwartej rundzie wyeliminował Pete’a Samprasa 6:2, 6:4, 6:7(5), 7:6(8)[29], a w półfinale Tommy’ego Haasa 6:7(5), 7:6(4), 3:6, 6:0, 6:2[30]. W dniu swoich 22. urodzin Safin przegrał mecz o tytuł z Thomasem Johanssonem 6:3, 4:6, 4:6, 6:7(4)[31].
Osiągnął ćwierćfinały turniejów Masters Series w Miami i Monte Carlo; został wicemistrzem w Hamburgu po finale z Rogerem Federerem[32][33].
Wiosną awansował do swojego pierwszego półfinału w wielkoszlemowym French Open. Mecz o finał przegrał 3:6, 2:6, 4:6 z Juanem Carlosem Ferrero.
Jako wicelider rankingu odpadł w 2. rundzie Wimbledonu.
2003
edytujW styczniu w czasie turnieju w Sydney doznał kontuzji ramienia i walkowerem oddał mecz ćwierćfinałowy z Lee Hyung-taikiem[34]. Z tego samego powodu poddał pojedynek trzeciej rundy Australian Open 2003 jeszcze przed jego rozpoczęciem.
Po serii słabszych występów awansował do decydującego pojedynku w Barcelonie, eliminując po drodze między innymi Gastona Gaudio i Juana Carlosa Ferrero. Mecz o tytuł przegrał z Carlosem Moyą, kreczując po trzech gemach czwartego seta[35] z powodu problemów żołądkowych[36]
W tym roku nie wygrał już żadnego spotkania w grze pojedynczej, walcząc z urazem lewego nadgarstka[37].
2004
edytujPowrót na korty Marat Safin przypieczętował zdobyciem tytułu wicemistrza Australian Open, po raz drugi w karierze. W dniu swoich urodzin, 27 stycznia, zwyciężył lidera rankingu ATP Andy’ego Roddicka 2:6, 6:3, 7:5, 6:7, 6:4, pozbawiając Amerykanina pierwszego miejsca w klasyfikacji[38]. Następnie wyeliminował Andre Agassiego w pięciu setach[39]. W finałowej konfrontacji uległ Rogerowi Federerowi 6:7(3), 4:6, 2:6[40], który został nowym numerem jeden w światowym tenisie[41][42]. Był to trzeci wielkoszlemowy finał z udziałem Safina.
W kwietniu doszedł do finału w Estoril, w którym został pokonany przez Juana Ignacio Chelę[43].
W półfinale w Monte Carlo wyeliminował go Guillermo Coria 4:6, 6:1, 3:6[44].
We wrześniu został mistrzem turnieju w Pekinie, gdzie w finale ograł swojego rodaka, Michaiła Jużnego 7:6(4), 7:5[45][46].
W półfinale w Bangkoku po trzech tie-breakach musiał uznać wyższość Andy’ego Roddicka.
25 października zdobył swój czwarty tytuł w zawodach Masters Series, triumfując w Madrycie[47]. W finałowej rozgrywce pokonał 6:2, 6:4, 6:3 Davida Nalbandiana[48].
W listopadzie zwyciężył w kolejnej takiej imprezie, tym razem w Paryżu[49]. Była to jego trzecia wiktoria w tym turnieju, czym wyrównał rekord Borisa Beckera[50].
21 listopada odpadł w fazie półfinałów mistrzostw ATP w Houston, przegrywając 3:6, 6:7(18) z Rogerem Federerem[51].
Rok zakończył na 4. miejscu w klasyfikacji światowej i nigdy później nie zajmował już wyższego miejsca.
2005
edytujSezon 2005 Safin rozpoczął od zdobycia swojego drugiego mistrzostwa wielkoszlemowego. W pierwszej rundzie Australian Open wyeliminował wówczas 188. na świecie Novaka Đokovicia 6:0, 6:2, 6:1. W półfinale w dniu urodzin wygrał z liderem rankingu i faworytem Rogerem Federerem w meczu, który wiele mediów określało jako „epicki”[52]. Rosjanin triumfował wynikiem 5:7, 6:4, 5:7, 7:6(6), 9:7 po czterech godzinach i trzydziestu ośmiu minutach, broniąc piłki meczowe w czwartym secie. 30 stycznia w rozgrywce finałowej ograł faworyta publiczności Lleytona Hewitta 1;6, 6:3, 6:4, 6:4 i wywalczył swój ostatni tytuł w Wielkim Szlemie[53].
W czwartej rundzie French Open przegrał z Tommym Robredo[54].
W finale w Halle w czerwcu Federer zrewanżował się Safinowi za turniej w Melbourne, zdobywając tytuł po trzech setach gry[55].
Z powodu kontuzji kolana zakończył swoje występy w tym sezonie w sierpniu, dochodząc do ćwierćfinału w Cincinnati[56][57].
2006
edytuj10 stycznia 2006 ogłosił, że nie przystąpi do obrony tytułu w Australian Open z powodu kontuzji kolana[58].
Powrócił do rywalizacji w lutym w Dubaju, gdzie pokonał piątego w rankingu Nikołaja Dawydienkę, a następnie uległ Olivierowi Rochusowi.
2007
edytuj14 lipca ogłosił zakończenie współpracy z dotychczasowym trenerem, Aleksandrem Wołkowem i zatrudnił byłego argentyńskiego tenisistę Hernána Gumy[59].
2008
edytujW kwietniu 2008 awansował do trzeciej rundy w Monachium, a następnie – jako kwalifikant – do trzeciej rundy w Hamburgu.
W czerwcu przedostał się do swojego szóstego półfinału wielkoszlemowego, tym razem na kortach Wimbledonu[60]. W drugiej rundzie sensacyjnie wyeliminował Novaka Đokovicia 6:4, 7:6(3), 6:2[61], następnie w czwartej rundzie Stana Wawrinkę. Mecz o finał przegrał z Rogerem Federerem 3:6, 6:7(3), 4:6[62]. Safin został pierwszym Rosjaninem w historii, który awansował do jednej drugiej finału w Wimbledonie.
Awansował z 75. na 40. miejsce w rankingu ATP.
W październiku został wicemistrzem turnieju w Moskwie, gdzie w decydującym spotkaniu uległ Igorowi Kunicynowi 6:7(6), 7:6(4), 3:6[63][64].
2009
edytuj23 stycznia przegrał mecz czwartej rundy Australian Open z Rogerem Federerem i przyznał, że jego powrót do Melbourne w kolejnym roku jest „wątpliwy”[65].
Odpadł w pierwszym meczu w Marsylii[66] i Dubaju[67], zanim awansował do trzeciej rundy w Indian Wells i Miami.
20 kwietnia jego młodsza siostra Dinara awansowała na pierwsze miejsce w rankingu WTA w grze pojedynczej[68]. Safinowie zostali pierwszym rodzeństwem różnej płci, z których każde przewodziło rankingom tenisowym.
Wśród serii słabych występów w tym roku jego najlepszym wynikiem okazał się półfinał imprezy w Sankt Petersburgu w październiku[69]. Swój ostatni oficjalny mecz w ojczyźnie przegrał z Siergiejem Stachowskim 4:6, 6:4, 4:6[70].
11 listopada 2009 zakończył karierę tenisową[71]. W swoim ostatnim oficjalnym pojedynku na paryskiej hali uległ Juanowi Martinowi del Potro 4:6, 7:5, 4:6[72]. Zajmował wówczas 65. miejsce w klasyfikacji ATP.
Gra podwójna
edytujMarat Safin w swojej karierze występował w turniejach tenisowych w grze podwójnej, a najwyżej w rankingu zajmował 71. miejsce (w kwietniu 2002). W rozgrywkach w tej kategorii wywalczył dwa tytuły: w 2001 w Gstaad z Rogerem Federerem i w 2007 w Moskwie z Dmitrijem Tursunowem (ostatnie zwycięstwo w całej zawodowej karierze).
Czterokrotnie kończył zmagania deblowe w roli wicemistrza: w 1999 w Moskwie z Andriejem Miedwiediewem, w 2001 i 2002 w Sankt Petersburgu z Iraklim Labadze i w 2005 w Halle z Joachimem Johanssonem.
W turniejach wielkoszlemowych najdalej awansował do trzeciej rundy Wimbledonu w 2001.
Puchar Davisa
edytujMarat Safin w latach 1998–2009 regularnie reprezentował Rosję w drużynowych rozgrywkach o Puchar Davisa. Rozegrał łącznie 52 mecze, spośród których 31 zwyciężył.
Zadebiutował w konfrontacji Grupy Światowej ze Stanami Zjednoczonymi w 1998, gdzie trzykrotnie został pokonany, w tym przez Andre Agassiego i Jima Couriera. W 1999 przyczynił się do awansu Rosji do półfinału turnieju, zwyciężając swoje singlowe pojedynki z reprezentantami Niemiec i Słowacji. W jednej drugiej finału jego drużyna została pokonana przez Australijczyków do jednego.
W 2000 Rosjanie zakończyli zmagania w zawodach w fazie ćwierćfinału, gdzie zostali wyeliminowani przez Hiszpanów. Safin przegrał dwa mecze gry pojedynczej, ale zdobył punkt w grze podwójnej w parze z Jewgienijem Kafielnikowem.
W 2001 wystąpił tylko w zwycięskiej konfrontacji ze Słowakami; w singlu uległ Karolowi Kucerze i Dominikowi Hrbatemu, ale triumfował w deblu w duecie z Kafielnikowem.
W 2002 ekipa rosyjska zdobyła Puchar Davisa po raz pierwszy w historii. Safin wziął udział we wszystkich czterech konfrontacjach turniejowych: przeciwko Szwajcarii, Szwecji, Argentynie i broniącej tytułu Francji. Rosjanie przegrywali już 1-2 w meczach, ale zwyciężyli dwa ostatnie pojedynki singlowe. Triumf zapewniła im wygrana Michaiła Jużnego nad Paulem-Henrim Mathieu w pięciu setach[73]. Zostali pierwszą ekipą od 1964 roku, która wygrała trofeum pomimo wyniku 1-2 w konfrontacji.
Rosjanie wypadli z Grupy Światowej w 2004 po porażce w pierwszej rundzie z Białorusinami. Safin został pokonany przez Maksa Mirnego wynikiem 9:11 w piątym secie. W barażach znokautowali drużynę z Tajlandii, nie pozwalając im na wygranie żadnego meczu.
Safin zwyciężył trzy spotkania w konfrontacji pierwszej rundy z Chile w 2005.
W 2006 Rosjanie sięgnęli po swój drugi puchar. W półfinałach Marat zwyciężył Andy’ego Roddicka, a w finale przeciwko Argentynie zdobył punkty, ogrywając Jose Acasuso oraz Agustina Calleri i Davida Nalbandiana w parze z Dmitrijem Tursunowem. Był to pierwszy Puchar Davisa, który Rosjanie wygrali na własnym terytorium[74].
Safin wystąpił w turnieju również w 2007 i 2008 roku, wygrywając po jednym meczu singlowym.
Puchar Hopmana
edytujW 2001 zadebiutował w drużynowym pokazowym turnieju o Puchar Hopmana w parze z Jeleną Lichowcewą. Rosjanie przegrali grupowe konfrontacje z Belgami i Amerykanami, ogrywając jedynie Słowaków. W efekcie zajęli drugie miejsce w swojej grupie i nie awansowali do finału zawodów.
W 2004 wystąpił w Perth po raz drugi, partnerując Anastazji Myskinie. W pierwszej konfrontacji ulegli 1-2 Francji (Amélie Mauresmo, Fabrice Santoro); w kolejnej zwyciężyli Czechów 2-1 (Barbora Strýcová, Jiří Novák), a w ostatniej z Amerykanami nie zdobyli żadnego punktu (Lindsay Davenport, James Blake). Sklasyfikowani zostali na trzeciej pozycji w grupie.
W 2005 Safin i Myskina przegrali wszystkie trzy konfrontacje – przeciwko Argentynie, Niemcom i Włochom. Marat został pokonany we wszystkich sześciu meczach, w jakich wystąpił; natomiast Anastazja trzykrotnie wygrywała swoje pojedynki singlowe.
W 2009 został zaproszony do udziału w turnieju razem ze swoją siostrą, Dinarą. Na otwarcie zmagań triumfowali nad Włochami 2-1 (Flavia Pennetta, Simone Bolelli). W kolejnym starciu ograli 2-1 Tajwan, a następnie okazali się lepsi od Francuzów 2-1 (Alizé Cornet, Gilles Simon). Awansowali do finału, w którym Dominika Cibulková pokonała Dinarę, a Dominik Hrbatý ograł Marata. Meczu mikstów nie rozegrano.
Mecze pokazowe
edytujW październiku 2017 przegrał finał Champions Tour w Royal Albert Hall w Londynie z Juanem Carlosem Ferrero 3:6, 4:6[75].
We wrześniu 2018 zagrał pokazowy mecz w Greenbrier Champions Classic z Carlosem Moyą[76].
Nagrody i wyróżnienia
edytujOtrzymał nagrodę Laureus w kategorii Przełom Roku za swoje osiągnięcia w sezonie 2001[77].
9 marca 2016 razem z Justine Henin został nominowany do Międzynarodowej Tenisowej Galerii Sławy, jako pierwsza osoba w historii rosyjskiego sportu[78]. Ceremonia włączenia tenisisty do galerii miała miejsce 16 lipca w Newport[79][80].
Kontrowersje
edytujMarat Safin znany był ze swojego wybuchowego zachowania na korcie i łamania rakiet[81]. W czasie całej kariery zniszczył ich ponad tysiąc.
21 lutego 2005 skrytykował media za rozpowszechnianie informacji o spożywaniu przez niego zbyt dużych ilości alkoholu[82].
31 maja 2006 nałożono na niego grzywnę w wysokości 10 tysięcy dolarów za niestawienie się na konferencję prasową po porażce w pierwszej rundzie French Open[83].
21 stycznia 2007 został zobowiązany do uiszczenia kary 2000 dolarów za nieeleganckie wypowiedzi w czasie meczu trzeciej rundy z Andym Roddickiem i tuż po spotkaniu[84].
28 sierpnia 2008 Międzynarodowa Federacja Tenisowa nałożyła na niego karę grzywny w wysokości 2000 dolarów za niesportowe zachowanie w meczu pierwszej rundy US Open z Vince’em Spadea[85]. Rosjanin wszczął awanturę z sędzią, gdy ten wywołał u niego błąd stóp.
4 stycznia 2009 wystąpił w meczu Pucharu Hopmana ze śladami pobicia na twarzy[86]. Rosjanin skomentował, że wdał się w bójkę w Moskwie.
3 września 2009 publicznie stanął w obronie swojej siostry[87]. Dinara została pierwszą liderką rankingu WTA, która odpadła w pierwszej rundzie US Open i spotkała ją za to fala krytyki. Swoje niezadowolenie wyraziła między innymi Serena Williams, która w 2009 dwukrotnie została mistrzynią wielkoszlemową, a zajmowała 2. miejsce w klasyfikacji[88].
19 kwietnia 2016 stanął w obronie swojej reprezentacyjnej koleżanki, Mariji Szarapowej, która została zdyskwalifikowana przez Międzynarodową Federację Tenisową za stosowanie niedozwolonego środka, meldonium[89]. Rosjanin zasugerował, że za wynikiem testów antydopingowych może stać błąd techniczny.
W czerwcu 2016 ocenił, że obecny system sportowy w Rosji powinien być zdemolowany i odbudowany[90].
Związki z tenisem po zakończeniu kariery
edytuj7 października 2011 ogłosił, że jego siostra de facto zakończyła już karierę tenisową[91]. Rosjanka poinformowała o zaprzestaniu występów na kortach 6 maja 2014[92].
W czerwcu 2018 został wicemistrzem rywalizacji legend we French Open[93]. W duecie z Jewgienijem Kafielnikowem przegrali mecz o tytuł z Alexem Corretją i Juanem Carlosem Ferrero 3:6, 3:6.
W czerwcu 2019 wystąpił w turnieju legend wielkoszlemowego French Open w deblu z Jewgienijem Kafielnikowem[94][95]. W swoim pierwszym spotkaniu zwyciężyli Sebastiena Grosjean i Michela Llodrę 3:6, 7:5, 10-6. W drugiej konfrontacji zostali pokonani przez Paula-Henri Mathieu i Tommy’ego Haasa.
Kariera polityczna
edytuj4 grudnia 2011 w wyborach parlamentarnych został wybrany do rosyjskiej Dumy VI kadencji. Startował z list partii Jedna Rosja ówczesnego premiera Władimira Putina i reprezentował region Niżnego Nowogrodu, oddalonego od jego rodzinnej Moskwy o 300 kilometrów[96]. Kilka dni wcześniej uczestniczył w ceremonii otwarcia nowoczesnego sportowego kompleksu w tym mieście, nazwanego „Gwiazda”[97].
25 maja 2017 ogłosił, że kończy swoją pracę w parlamencie[98].
Życie prywatne
edytujMarat Safin urodził się w Moskwie w rodzinie pochodzenia tatarskiego[99].
Jego rodzicami są Michaił Aleksiejewicz Safin, były menedżer moskiewskiego klubu Spartak i jego żona, Rausa Isłanowa, była tenisistka radziecka, a później trenerka tenisa.
Ma młodszą siostrę Dinarę Safinę, profesjonalną tenisistkę, byłą liderkę rankingu WTA w grze pojedynczej i mistrzynię US Open 2007 w grze podwójnej.
Związany był między innymi z Darią Żukową, córką rosyjskiego oligarchy[100], Anastazją Osipową, rosyjską wokalistką popową[101], Anną Druzyaką, rosyjską modelką[102] i Aidą Garrifuliną, rosyjską śpiewaczką operową[103].
Mówi po rosyjsku, tatarsku, angielsku i hiszpańsku. Jest fanem klubu piłkarskiego Spartak Moskwa i gracza NBA Shaquille’a O’Neala. Jest muzułmaninem[104].
W 2007 spędził dziesięć dni wspinając się na szósty pod względem wysokości szczyt świata Czo Oju, znajdujący się w Himalajach[105].
Mieszka w Monte Carlo w Monako.
Statystyki zawodnika
edytujFinały w turniejach ATP World Tour
edytuj| Legenda |
|---|
| Wielki Szlem |
| Igrzyska olimpijskie |
| Tennis Masters Cup / ATP Finals |
| ATP Masters Series / ATP Tour Masters 1000 |
| ATP International Series Gold / ATP Tour 500 |
| ATP International Series / ATP Tour 250 |
Gra pojedyncza (15–12)
edytuj| Końcowy wynik | Nr | Data | Turniej | Nawierzchnia | Przeciwnik | Wynik finału |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Zwycięzca | 1. | 29 sierpnia 1999 | Boston | Twarda |  Greg Rusedski
|
6:4, 7:6(11) |
| Finalista | 1. | 7 listopada 1999 | Paryż | Twarda (hala) |  Andre Agassi
|
6:7(1), 2:6, 6:4, 4:6 |
| Zwycięzca | 2. | 30 kwietnia 2000 | Barcelona | Ceglana |  Juan Carlos Ferrero
|
6:3, 6:3, 6:4 |
| Zwycięzca | 3. | 7 maja 2000 | Walencja | Ceglana |  Mikael Tillström
|
6:4, 6:3 |
| Finalista | 2. | 21 maja 2000 | Hamburg | Ceglana |  Gustavo Kuerten
|
4:6, 7:5, 4:6, 7:5, 6:7(3) |
| Zwycięzca | 4. | 6 sierpnia 2000 | Toronto | Twarda |  Harel Lewi
|
6:2, 6:3 |
| Finalista | 3. | 20 sierpnia 2000 | Indianapolis | Twarda | Gustavo Kuerten
|
6:3, 6:7(2), 6:7(2) |
| Zwycięzca | 5. | 10 września 2000 | US Open, Nowy Jork | Twarda | Pete Sampras
|
6:4, 6:3, 6:3 |
| Zwycięzca | 6. | 17 września 2000 | Taszkent | Twarda |  Davide Sanguinetti
|
6:3, 6:4 |
| Zwycięzca | 7. | 12 listopada 2000 | Petersburg | Twarda (hala) |  Dominik Hrbatý
|
2:6, 6:4, 6:4 |
| Zwycięzca | 8. | 19 listopada 2000 | Paryż | Twarda (hala) |  Mark Philippoussis
|
3:6, 7:6(7), 6:4, 3:6, 7:6(8) |
| Finalista | 4. | 4 marca 2000 | Dubaj | Twarda | Juan Carlos Ferrero
|
2:6, 1:3 krecz |
| Zwycięzca | 9. | 16 września 2001 | Taszkent | Twarda |  Jewgienij Kafielnikow
|
6:2, 6:2 |
| Zwycięzca | 10. | 28 października 2001 | Petersburg | Twarda (hala) |  Rainer Schüttler
|
3:6, 6:3, 6:3 |
| Finalista | 5. | 27 stycznia 2002 | Australian Open, Melbourne | Twarda | Thomas Johansson
|
6:3, 4:6, 4:6, 6:7(4) |
| Finalista | 6. | 19 maja 2002 | Hamburg | Ceglana |  Roger Federer
|
1:6, 3:6, 4:6 |
| Zwycięzca | 11. | 3 listopada 2002 | Paryż | Twarda (hala) | Lleyton Hewitt
|
7:6(4), 6:0, 6:4 |
| Finalista | 7. | 27 kwietnia 2003 | Barcelona | Ceglana | Carlos Moyá
|
7:5, 2:6, 2:6, 0:3 krecz |
| Finalista | 8. | 1 lutego 2004 | Australian Open, Melbourne | Twarda | Roger Federer
|
6:7(3), 4:6, 2:6 |
| Finalista | 9. | 18 kwietnia 2004 | Estoril | Ceglana |  Juan Ignacio Chela
|
7:6(2), 3:6, 3:6 |
| Zwycięzca | 12. | 19 września 2004 | Pekin | Twarda | Michaił Jużny
|
7:6(4), 7:5 |
| Zwycięzca | 13. | 24 października 2004 | Madryt | Twarda (hala) | David Nalbandian
|
6:2, 6:4, 6:3 |
| Zwycięzca | 14. | 7 listopada 2004 | Paryż | Twarda (hala) |  Radek Štěpánek
|
6:3, 7:6(5), 6:3 |
| Zwycięzca | 15. | 30 stycznia 2005 | Australian Open, Melbourne | Twarda | Lleyton Hewitt
|
1:6, 6:3, 6:4, 6:4 |
| Finalista | 10. | 12 czerwca 2005 | Halle | Trawiasta | Roger Federer
|
4:6, 7:6(6), 4:6 |
| Finalista | 11. | 15 października 2006 | Moskwa | Dywanowa (hala) | Nikołaj Dawydienko
|
4:6, 7:5, 4:6 |
| Finalista | 12. | 12 października 2008 | Moskwa | Twarda (hala) | Igor Kunicyn
|
6:7(6), 7:6(4), 3:6 |
Gra podwójna (2–4)
edytuj| Końcowy wynik | Nr | Data | Turniej | Nawierzchnia | Partner | Przeciwnicy | Wynik finału |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Finalista | 1. | 14 listopada 1999 | Moskwa | Dywanowa (hala) |  Andrij Medwediew
|
Justin Gimelstob Daniel Vacek
|
2:6, 1:6 |
| Zwycięzca | 1. | 15 lipca 2001 | Gstaad | Ceglana | Roger Federer
|
Michael Hill Jeff Tarango
|
0:1 krecz |
| Finalista | 2. | 28 października 2001 | Petersburg | Twarda (hala) |  Irakli Labadze
|
Dienis Gołowanow Jewgienij Kafielnikow
|
5:7, 4:6 |
| Finalista | 3. | 27 października 2002 | Petersburg | Twarda (hala) | Irakli Labadze
|
 David Adams Jared Palmer
|
6:7(8), 3:6 |
| Finalista | 4. | 12 czerwca 2005 | Halle | Trawiasta | Joachim Johansson
|
Yves Allegro Roger Federer
|
5:7, 7:6(6), 3:6 |
| Zwycięzca | 2. | 14 października 2007 | Moskwa | Twarda (hala) | Dmitrij Tursunow
|
Tomáš Cibulec Lovro Zovko
|
6:4, 6:2 |
Osiągnięcia w turniejach Wielkiego Szlema i ATP World Tour Masters 1000 (gra pojedyncza)
edytuj| Turniej | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | Wygrane turnieje | Bilans w turnieju |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Wielki Szlem | |||||||||||||||
| Australian Open | – | – | 3R | 1R | 4R | F | 3R | F | W | – | 3R | 2R | 3R | 1 / 10 | 31–8 |
| French Open | – | 4R | 4R | QF | 3R | SF | – | 4R | 4R | 1R | 2R | 2R | 2R | 0 / 11 | 26–11 |
| Wimbledon | – | 1R | – | 2R | QF | 2R | – | 1R | 3R | 2R | 3R | SF | 1R | 0 / 10 | 16–10 |
| US Open | – | 4R | 2R | W | SF | 2R | – | 1R | – | 4R | 2R | 2R | 1R | 1 / 10 | 22–9 |
| Wygrane turnieje | 0 / 0 | 0 / 3 | 0 / 3 | 1 / 4 | 0 / 4 | 0 / 4 | 0 / 1 | 0 / 4 | 1 / 3 | 0 / 3 | 0 / 4 | 0 / 4 | 0 / 4 | 2 / 41 | N/A |
| Bilans spotkań | 0–0 | 6–3 | 6–3 | 12–3 | 14–4 | 13–4 | 2–0 | 9–4 | 12–2 | 4–3 | 6–4 | 8–4 | 3–4 | N/A | 95–38 |
| ATP World Tour Finals | |||||||||||||||
| ATP World Tour Finals | – | – | – | SF | – | RR | – | SF | – | – | – | – | – | 0 / 3 | 4–7 |
| ATP World Tour Masters 1000 | |||||||||||||||
| Indian Wells | – | – | 3R | 2R | 1R | 3R | 3R | 3R | 3R | 4R | 2R | 1R | 3R | 0 / 11 | 13–11 |
| Miami | – | – | 4R | 2R | 2R | QF | 2R | 2R | 3R | 1R | 2R | 1R | 3R | 0 / 11 | 7–11 |
| Monte Carlo | – | – | 1R | 1R | 1R | QF | – | SF | 3R | 1R | 2R | 2R | 2R | 0 / 10 | 12–10 |
| Rzym | – | – | 2R | 2R | 2R | 2R | – | 3R | 2R | 2R | 2R | 1R | 1R | 0 / 10 | 9–10 |
| Hamburg | – | – | 2R | F | 2R | F | – | 3R | 2R | 1R | 2R | 3R | NMS | 0 / 9 | 18–9 |
| Montreal/Toronto | – | – | – | W | 1R | QF | – | 1R | – | 1R | 2R | 2R | 1R | 1 / 8 | 11–7 |
| Cincinnati | – | – | 1R | 3R | 1R | 1R | – | QF | QF | 1R | 1R | 1R | 2R | 0 / 10 | 9–10 |
| Madryt | – | – | – | – | – | 2R | 1R | W | – | QF | 1R | – | 1R | 1 / 6 | 8–5 |
| Paryż | – | – | F | W | 3R | W | – | W | – | QF | – | 1R | 2R | 3 / 8 | 24–5 |
| Szanghaj | Nie ATP World Tour Masters 1000 | 2R | 0 / 1 | 1–1 | |||||||||||
| Ranking na koniec sezonu | |||||||||||||||
| 194 | 49 | 23 | 2 | 11 | 3 | 77 | 4 | 12 | 26 | 56 | 29 | 61 | N/A | ||
Legenda
W, wygrał turniej
F, przegrał w finale
SF, przegrał w półfinale
QF, przegrał w ćwierćfinale
4R, 3R, 2R, 1R przegrał w IV, III, II, I rundzie
RR, odpadł w fazie grupowej
–, nie startował w turnieju głównym
Przypisy
edytuj- ↑ Marat Safin gets elected in Russia’s Duma [online], timesofindia.indiatimes.com [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Former Tennis Star Safin To Step Down From Russia’s State Duma [online], rferl.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin [online], laureus.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Foe Is Familiar to Agassi; Result Is a Lot Different [online], latimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ No Kuerten Call at French Open [online], latimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ BBC News | Tennis | Pioline wins through [online], bbc.co.uk [dostęp 2024-04-24].
- ↑ Zege Safin klinkt als een waarschuwing [online], volkskrant.nl [dostęp 2019-08-13] (niderl.).
- ↑ Tennis – Open de Paris-Bercy Andre Agassi vainqueur de Marat Safin en quatre sets [online], lorientlejour.com [dostęp 2019-08-13] (fr.).
- ↑ Safin: I almost quit tennis [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Swedes rule in Copenhagen [online], iol.co.za [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Norman, Safin in last 16 [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Safin Wins In Barcelona [online], cbsnews.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Safin Wins Mallorca Open [online], apnews.com [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Kuerten crowned in Hamburg [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Norman Keeps Emotions Grounded, Defeats Safin [online], latimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin mauls Levy [online], thehindu.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ US Open 2002 – Kuerten surprisingly overpowers Safin [online], espn.com [dostęp 2019-08-13].
- ↑ US Open final: Safin masters Sampras [online], telegraph.co.uk [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ US Open 2000: Marat Safin eases past Pete Sampras for maiden Major crown [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ PLUS: TENNIS; Safin a Winner In Uzbekistan [online], nytimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Safin wins Paris epic [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-13].
- ↑ PLUS: TENNIS; Bloodied Safin Wins Paris Masters [online], nytimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ ESPN.com - TENNIS - Sampras, Safin latest men's seeds bounced [online], espn.com [dostęp 2024-04-24].
- ↑ Safin Remains Upset With A.T.P. [online], nytimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Ivanisevic’s naked power [online], telegraph.co.uk [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Sampras storms past Safin to final [online], sfgate.com [dostęp 2019-08-13].
- ↑ BBC SPORT | TENNIS | Safin wins all-Russian final [online], bbc.co.uk [dostęp 2024-04-24].
- ↑ Safin beats Kafelnikov [online], upi.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Safin blows Sampras into history [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Safin Outlasts Haas in Men’s Semifinal [online], nytimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ AO STORIES: Thomas Johansson won the craziest Slam in 2002 [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Hamburg 2002: Roger Federer beats Marat Safin for first Masters 1000 title [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Federer reduces Safin to despair [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Injured Safin an Open doubt | Sport [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin to play for Barcelona title [online], upi.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin injury curse hands title to Moya [online], abc.net.au [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Wrist ends painful year for Safin [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin ousts Roddick in five-set epic [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Australian Open: Safin beats Agassi in five sets [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Tennis: Federer wins Australian Open [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Majestic Federer takes title [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-17].
- ↑ February 1, 2004: Roger Federer beats Marat Safin to win Australian Open [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin beats Robredo to reach Estoril semis [online], abc.net.au [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Coria ferma Safin [online], it.eurosport.com [dostęp 2019-08-17].
- ↑ Safin Playing for First 2004 Title in ATP Beijing Final [online], tennis-x.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin Beats Youzhny for First 2004 Title at ATP Beijing [online], tennis-x.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin Wins Madrid, Solidifies Masters Cup Qualification [online], tennis-x.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Marat Safin wins Madrid Masters [online], thinkspain.com [dostęp 2019-08-17] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Safin Wins Paris, Euro Series Crown; Mauresmo Closer to No. 1 With Philly Win [online], tennis-x.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin equals Becker [online], eurosport.com [dostęp 2019-08-17].
- ↑ Federer goes undefeated again to win 2004 Masters Cup in Houston [online], ccnewspaper.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin downs Federer in epic [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Hewitt woken from Open dream by battler Safin [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin in stormy defeat to Robredo [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-17].
- ↑ Federer beats Safin in Halle final [online], chinadaily.com.cn [dostęp 2019-08-17].
- ↑ Injured Safin tries grass in bid to ease the pain [online], smh.com.au [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Safin Withdraws With Knee Injury [online], nytimes.com [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Champion Safin out of Aussie Open [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-17].
- ↑ Safin and Nalbandian hire coaches [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-13].
- ↑ The Resurrection of Marat Safin [online], bleacherreport.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Wimbledon 2008: Safin crushes Djokovic in three sets [online], theguardian.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Federer and Nadal in Wimbledon final [online], thenational.ae [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Safin stumbles in Moscow, still waiting for a title [online], france24.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Jankovic and Kunitsyn win in Moscow [online], nytimes.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Federer floors Safin as Djokovic is tested [online], mg.co.za [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Safin, Santoro out of Marseille [online], asiaone.com [dostęp 2019-08-15].
- ↑ Marat Safin Tribute: Marat Safin in Dubai Barclays Duty free [online], maratsafinnews.blogspot.com [dostęp 2019-08-15].
- ↑ Safina to replace Serena as number one in WTA rankings [online], reuters.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Sankt Petersburg: Safin wciąż w grze, został jeden rozstawiony [online], tenisklub.pl [dostęp 2019-08-15].
- ↑ Youzhny out, Safin wins at St. Petersburg [online], upi.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Marat Safin looks forward to retirement after Paris defeat by Juan Martin del Potro [online], telegraph.co.uk [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin finally retires from tennis [online], tennisnoise.wordpress.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Russia Wins Davis [online], wired.com [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Russia finally wins Davis Cup on home soil [online], chinadaily.com.cn [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Juan Carlos Ferrero beats Marat Safin to win Champions Tour London event [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Carlos Moya and Marat Safin to Play at the Greenbrier Champions Classic [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin [online], laureus.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Safin Elected To International Tennis Hall Of Fame [online], atptour.com [dostęp 2019-08-15] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-04].
- ↑ International Tennis Hall of Fame [online], tennisfame.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Marat Safin, Justine Henin inducted into International Tennis Hall of Fame [online], espn.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Final bow for Safin, the hot-head who smashed 700 rackets | The Independent | The Independent [online], independent.co.uk [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ Safin mauls international media [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Safin fined for no-show [online], telegraph.co.uk [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Safin fined $2K for ‘cigar’ dig at Australian Open official [online], espn.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Safin fined for first-round outburst [online], reuters.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Safin bruised after Moscow fight [online], news.bbc.co.uk [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Leave my sister alone, pleads Safin [online], reuters.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Behind the Numbers: Why Safina Is No. 1 [online], straightsets.blogs.nytimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin on Maria Sharapova´s Meldonium case: ´There has to be a technical mistake behind this situation´ [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin: ´Current sports system in Russia needs to be demolished and rebuilt´ [online], tennisworldusa.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Dinara Safina has retired, brother Marat Safin says [online], espn.co.uk [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Former women’s tennis No.1 Safina retires [online], sbs.com.au [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Legends: Safin’s successful start [online], rolandgarros.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Safin, Kafelnikov split Legends showdowns [online], rolandgarros.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Legends dazzle the Paris crowd [online], rolandgarros.com [dostęp 2019-08-15] (ang.).
- ↑ Marat Safin został deputowanym do Dumy. [w:] Polska Agencja Prasowa [on-line]. sport.pl, 9 grudnia 2012. [dostęp 2012-12-20]. (pol.).
- ↑ Marat Safin opens sports complex in Nizhny Novgorod region. [w:] Pravda.Ru [on-line]. pravdareport.com, 1 grudnia 2011. [dostęp 2016-12-29]. (ang.).
- ↑ Safin to give up Russian parliament seat [online], sport24.co.za [dostęp 2019-08-17] (ang.).
- ↑ Tennis Star Puts Russia In Heaven [online], nytimes.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin of Russia’s mother and girlfriend, Dasha Zhukova watch [online], gettyimages.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin Tribute: Marat safin new girlfriend! exclusive! [online], maratsafinnews.blogspot.com [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Marat Safin to wed model Anna Druzyaka [online], tennis.com [dostęp 2019-08-13].
- ↑ Marat Safin and 29-year-old Aida Garifullina split up [online], capelino.com [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Marat Safin: From Hell-Raiser To Devout Public Figure [online], rferl.org [dostęp 2019-08-13] (ang.).
- ↑ Jim White: Marat Safin with another mountain to climb. telegraph.co.uk, 4 lipca 2008. [dostęp 2016-12-29]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Profil na stronie ATP [online], Association of Tennis Professionals [dostęp 2013-10-19] (ang.).
- Profil na stronie ITF [online], International Tennis Federation [dostęp 2013-10-19] (ang.).
- Profil na stronie Pucharu Davisa [online], Davis Cup [dostęp 2013-10-19] (ang.).